Kazdy pojazd wyposazony jest w 2 zrodla zasilania: a)Gdy silnik pozostaje unieruchomiony energia jest pobierana z akumulatora. Akumulator dostarcza energie przede wszystkim do ukl rozruchowego silnika oraz oswietlenia b)Podczas pracy silnika glownym zrodlem zasilania jest pradnica. Wytwarza ona energie elektryczna ktora jest uzywana do zasilania urzadzen elektrycznych. Nadwyzka tej energii jest przeznaczona do ladowania akumulatora. Gdy pradnica wytwarza zbyt malo energii w stosunku do aktualnych potrzeb, akumulator wspomaga jej prace. Akumulator i pradnice nalezy wiec traktowac jako 1 uklad zwany obwodem zasilania w energie elektryczna. Stosowane napiecia: Obecnie w poj samochodowych stosuje sie napiecie 12V, w motocyklach 6V, a w duzych sam ciezarowych 24V. Aby urzadzenie elektrycznde zasilane niskim napieciem uzyskalo okreslona moc, nalezy doprowadzic prad o duzym natezeniu P=U*I (P-moc, U-napiecie, I-prad) Prowadzi sie prace nad podniesieniem napiecia zasilania w instalacjach samochodowych do 42V. Zabyt duze natezenie pradu plynacego w przewodach moze spowodowac: -nagrzewanie sie przewodow –straty energii –niebezpieczenstwo powstania pozaru Pradnica pradu stalego- Pradnica samochodowa jest samowzbudną prądnicą stalego z bocznikowym uzwojeniem wzbudzenia. Pradnica wraz z akumulatorem, regulatorem, amperomierzem lub lampką kontrolną i przewodami laczacymi tworza obwod zasilania. W wiekszosci samochodow pradnica jest umieszczona w poblizu silnika, od ktorego otrzymuje naped. Pradnica moze byc napedzana za posrednictwem: -przekladni pasowej z paskiem klinowym –przekladni lancuchowej –przekladni zebatej –bezposrednio walem silnika Alternator- jest samochodowa pradnica pradu przemiennego trojfazową- synchroniczną. Magnesnica jest wirnik, a stojan twornikiem (odwrotnie niz w pradnicy pradu stalego). Wirnik ma od kilku do kilkunastu biegow wykonanych w ukladzie pazurowym. Prad Wytworzony przez alternator w obwodzie stojana (trojfazowy przemienny) jest prostowany przez diody krzemowe, umieszczone w tarczy lozyskowej pradnicy. Prad w uzwojeniach wzbudzenia wirnika doprowadza sie za pomoca zestyku slizgowego pierscieni – szczotka (iskrzenie minimalne gdyz nie ma tutaj zjawiska komutacji). Dzieki temu predkosc obrotowa alternatora moze byc znacznie wieksza niz predkosc obrotowa pradnicy pradu stalego. Wprowadzenie pradnic pradu przemiennego (tzw. alternatorow) do pojazdow samochodowych, nie zmienilo podstawowych funkcji urzadzenia tj. dostarczenia pradu i napiecia stalego . Zasada dzialania i konstrukcja alternatorow eliminuja koniecznosc stosowania ukladu komutator-szczotki czyli prostownika mechanicznego zastepujac go ukladem prostowniczym na diodach krzemowych. Porownanie alternatora z pradnica pradu stalego: a)alternator oddaje do 50% mocy juz przy pracy silnika w stanie jalowym (w przypadku pradnicy pradu stalego odbiorniki sa zasilane z akumulatora) b)wieksze moce niz w PPS, sam osobowe 0,5-1 kW autobusy 1,5-5kW c)wieksza maksymalna predkosc obrotowa nawet do 20000 obr/min (pradnice PS max do 10000 obr/min) d)samoczynne ograniczenie pradu obciazenia -2,5 do 3 razy mniejsze zuzycie miedzi e)biegunowosc napiecia nie zalezy od kierunku wirowania f)korzystny wskaznik wykorzystania mocy na jednostke masy (2-3 razy wiekszy niz w PPS) g) uproszczona konstrukcja regulatora (brak wylacznika pradu zwrotnego- role te pelnia diody, oraz ogranicznika pradu) h)mozliwosc wbudowania regulatora do wnetrza alternatora i)mozliwosc stosowania akumulatorow i mniejszej pojemnosci

Pradnica samochodowa- jest samowzbudna pradnica pradu stalego z bocznikowym uzwojeniem wzbudzenia. Pradnica wraz z akumulatorem, regulatorem, amperomierzem lub lampka kontrolna i przewodami laczacymi tworza obwod zasilania. W wiekszosci samochodow pradnica jest umieszczona w poblizu silnika, od ktorego otrzymuje naped. Pradnica moze byc napedzana za posrednictwem: a)przekladni pasowej z paskiem klinowym (najczesciej stosowana) b)przekladni lancuchowej c)przekladni zebatej d)bezposrednio walem silnika (pasek klinowy zwykle napedza jednoczesnie pradnice, pompe wodna i wentylator chlodnicy) Alternator kompaktowy- jest mniejszy i lzejszy od alternatora konwencjonalnego. Zmniejszenie masy (o 25%) i wymiarow (o 15%) oraz poprawe wlasciwosci eksploatacyjnych osiagnieto dzieki modyfikacji obwodu magnetycznego wzbudzenia (zmniejszenie szczeliny powietrznej, zmniejszenie szczeliny powietrznej, zmiana ksztaltu rdzeni biegunowych). Zwiekszono jego predkosc przenoszac wentylator do wnetrza obudowy co poprawilo efektywnosc chlodzenia. Alternator kompaktowy posiada 2 wentylatory po obu stronach wirnika. W obudowach znajduja sie otwory co podwyzsza efektywnosc chlodzenia. Stosujac kolo pasowe rowkowe mozna zwiekszyc przelozenie przekladni pasowej o okolo 2,5% poprawiajac sprawnosc przy wiekszych predkosciach obrotowych. Obcowzbudny alternator z ukl prostowniczym- Zespol polprzewodnikowych diod prostowniczych jest w postaci trojfazowego mostkowego ukl prostowniczego- prostuje prad przemienny wytwarzany w uzwojeniu stojana. Ukl ten jest wbudowany do wnetrza alternatora. Ukl mostkowy jest podzielony na 2 grupy diod: a)dodatnie polaczone z biegunem dodatnim b)ujemne polaczone z biegunem ujemnym. Diody te roznia sie kierunkiem przewodzenia pradu. Miedzy anody 1 grupy diod i katody 2 gr diod jest wlaczone obciazenie Samowzbudny alternator z ukladem prostowniczym- W ukl alternatora samowzbudnego stosuje sie dodatkowo 3 diody wzbudzenia, ktore wspolnie z grupa diod ujemnych tworza uklad zasilajacy uzwojenie wzbudzenia. Na diodach ukl samowzbudnego obserwuje sie mniejszy spadek napiecia niz na diodach ukladu obcowzbudnego. Jednostopniowy wibracyjny regulator napiecia- Zasada dzialania: Wraz ze zwiekszeniem sie predkosci obrotowej alternatora, zwieksza sie prad wzbudzenia oraz wartosc napiecia wytwarzanego przez alternator. Prad plynie przez obwod wzbudzenia i zwarte styki regulatora. Przy wzroscie napiecia zwieksza sie prad w uzwojeniu elektromagnesu i nastepuje przyciagniecie styku ruchomego . W obwod wzbudzenia zostaje wlaczona rezystancja dodatkowa. Wlaczenie tej rezystancji powoduje zmniejszenie pradu wzbudzenia, zmniejszenie strumienia magnetycznego oraz obnizenie napiecia alternatora. Styki alternatora zostaja ponownie zwarte. Cykl pracy regulatora powtarza sie. Czestotliwosc zmian jest rzedu kilkunastu Hz wiec regulator utrzymuje praktycznie stala wartosc napiecia. Dwustopniowy wibracyjny regulator napiecia- Regulator ma 3 styki: 1, 3 nieruchome, 2 ruchomy. Gdy napiecie alternatora nie wymaga regulacji, prad wzbudzenia plynie w obwodznie wzbudzenia, styki 1,2 sa zwarte. Gdy prad wzrasta nastepuje rozwarcie stykow 1,2- jest to pierwszy stopien regulacji. W obwod zostaje wlaczona rezystancja R2 (ogranicza prad wzbudzenia). Gdy predkosc obrotowa alternatora nadal wzrasta, styki 2,3 zwieraja sie- jest to drugi stopien regulacji. Przy zwarciu stykow 2,3 zacisk 67 dolaczony jest do masy. Poniewaz drugi koniec uzwojenia wzbudzenia jest na stale polaczony z masa nastepuje gwaltowne zmniejszenie pradu wzbudzenia, napiecie alternatora nie moze wzrosnac ponad okreslona wartosc.