Cewka indukcyjna -(solenoid)-służy do wytwarzania pola magnetycznego i jest podstawowym elementem tworzącym obwód magnetyczny. Cewke nawija się na rdzeniu ferromagnetycznym w celu zwiekszenia tzw. Indukcyjności cewki. Indukcyjność jest to parametr mówiącyo zdolności gromadzenia przez ceke energi pola magnetycznego L=U*z2*s/2=z2/Ru w czujnikach indukcyjnych można wpłynąć na zmianę indukcyjności cewki:-regulując liczbe zwojów-zmieniając Reluktancję(u,s lub l) W zależności od sposobu realizacji tej zmiany czujniki indukcyjne dzieli się na: –czujniki dławnikowe o zmiennej szczelinie powietrza-czujniki soleoidalne o zmiennym położeniu rdzenia magnetycznego czujniki dławnikowe o zmiennej szczelinie powietrza-zależnosć indukcyjności L od grubości szczeliny powietrznej jest nieliniowa (l maleje ze wzrostem Lp) czujniki solenoidalne o zmiennym położeniu rdzenia magnetycznego-tutaj wykorzystuje się zależnośc indukcyjności l cewki od przenikalności magnetycznej U która zależy od wymiarów i położenia rdzenia ferromagnetycznego. Rdzen przemieszcza się w zależności od mierzonej wielkości nieelektrycznej L=ux*u0*z2*s zmiana indukcyjności wynikajaca ze zmian przenikalności magnetycznej ux, wpływa na wartość pradu płynącego w uzwojeniu cewki. Przemieszczenie rdzenia wewnątrz cewki może więc być mierzone przez pomiar zmiany pradu płynącego w uzwojeniach czujnika indukcyjnego Zastosowanie czuj solenoidalnych (hallotronu) a)czujniki indukcyjne wykorzystują zmiane indukcyjności mogą być wykorzystywane w pojazdach min. Jako czujniki położenia pedału przyspieszenia, położenia przepustnicy, kata skrętu koła kierownicy, momentu na koła kierownicy, obciążenia pojazdu b)czujniki wykorzystujące podstawowe-siły elektromotorycznej w wyniku zmiany strumienia magnetycznego stosowane SA do pomiaru prędkości obrotowej silnika i kół samochodu. Hallotron-element galwano-magnetyczny wykorzystuje oddziaływanie pola magnetycznego na właściwości półprzewodników Hallotron ma 2 obwody-obwód pradu Jx-obwód wytwarzający pole magnetyczne o indukcji Bz, oraz obwód wyjściowy wytwarzający napięcie halla Uh zasada działania hallotronu-jeśli na płytkę półprzewodnikową zasilaną prądem Ix umiescimy w polu magnetycznym, którego wektor indukcji Dz skierowany jest prostopadle do płaszczyzny tej płytki to nośniki prądu zostaną odchylone w kierunku jednego z brzegów płytki. To odchylenie spowoduje pojawienie się ładunków o różnych znakach naprzeciw ległych płaszczyznach bocznych płytki. W rezultacie między zaciskami 3i4 pojawi się napięcie tzw. Napięcie halla. Napięcie to zależy od natężenia pradu przepływającego przez półprzewodnik oraz indukcji zewnętrznego pola magnetycznego hallotrony wytwarza się z- litych materiałów monokrystalicznych, polikrystalicznych, zapozorowane na podłoże izolacyjne. Czujniki hallotronowe można podzielić na przełączniki i czujniki liniowe zastosowanie hallotronu-sterowanie pompą modółów zapłonowych-czujniki położenia i obrotu wału korbowego- czujniki prędkości obrotowej kół w uk. ABS i ukł. Pokrewnych-pomiar otwarcia przepustnicy, kąta obrotu kierownicy, stopnia otwarcia szyb. Termistory-jest rezystorem półprzewodnikowym którego rezystancja sielnie zależy od temperatury. Wartośc bezwzględna współczynnika temperaturowego rezystancji silnie zależy od temperatury i jest znacznie wieksza niż dla metali. W zależności od przebiegu, charakterystyki rezystancyjno temperaturowej termistory dzielą się na –termistory typu NTC o ujemnym współczynniku-termistory PTC o dodatnim współczynniku-Termistory CTR o skokowej zmianie rezystancji. W samochodowej technice pomiarowej 2 poierwsze rodzaje termistorów wykorzystywane są do pomiarów temperatury a termistor CTR jako przełączniki Przykłady zastosowań czujników termistorowych w samochodach -pomiar temperatury silnika -pomiar temp powietrza w przewodzie dolotowym-pomiar temp oleju silnikowego –pom tem paliwa –pom temp wnetrza poj –pom temp na zewn poj Zadaniem ukł zapłonowego jest wywołanie zapłonu mieszanki paliwowo powietrznej w cylindrze silnika. Zapłon jest inicjowany przeskokiem iskry między elektrodami świecy zapłonowej. Chwila w której następuje przeskok iskry to jeden z ważniejszych parametrów pracy układu zapłonowego: -za wczesny zapłon powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia gazów w cylindrze silnika. Ciśnienie to działa na tłok zanim znajdzie się on w pozycji najkorzystniejszej z punktu widzenia sprawności silnika –zbyt późny zapłon powoduje, że maksymalne ciśnienie gazów w cylindrze powstaje wtedy gdy tłok porusza się w dół co powoduje rozprężenie mieszanki –optymalna chwila na przeskok iskry jest pod koniec sprężania, gdy tłok znajduje się od 10 do 20* obrotu wału korbowego przed górnym punktem zwrotnym Kąt obrotu wału od chwili przeskoku iskry do osiągnięcia przez tłok górnego punktu zwrotnego nazywa się kątem wyprzedzenia zapłonu. Budowa konwencjonalnego układu zapłonowego: a)źródło energii elektrycznej- jest to akumulator współpracujący z prądnicą b)aparat zapłonowy w skład którego wchodzą: -mechanizm przerywacza w obwodzie niskiego napięcia –rozdzielacz wysokiego napięcia –regulatory kąta wyprzedzenia zapłonu –kondensator c)cewka zapłonowa d)świece zapłonowe f)przewody niskiego i wysokiego napięcia. Obwód pierwotny to taki który jest złożony z podłączonych do akumulatora: -wyłącznika zapłonu –uzwojenia pierwotnego cewki zapłonowej –przerywacza z kondensatorem nazywa się obwodem pierwotnym Obwód który jest obwodem wtórnym jest złożony z: -uzwojenia wtórnego cewki –rozdzielacza zapłonu –przewodów wysokiego napięcia –świec zapłonowych Funkcje jakie pełnia elementy układu zapłonowego: a)przerywacz służy do wywołania zmiennego w czasie strumienia magnetycznego, ten z kolei indukuje wysokie napięcie w obwodzie wtórnym cewki zapłonowej wywołując przeskok iskry; Liczba garbów krzywki przerywacza odpowiada liczbie cylindrów silnika i tyle samo razy rozłącza styki przerywacza na każdy obrót wałka aparatu zapłonowego, zsynchronizowanego z obrotem wału korbowego b)rozdzielacz to specjalny przełącznik który kieruje napięcie doprowadzone z cewki zapłonowej przewodem wysokiego napięcia do przewodu odpowiedniej świecy zapłonowej c)regulatory kąta wyprzedzenia zapłonu- reagują w zależności od prędkości obrotowej, obciążenia i rodzaju zastosowanego paliwa d)kondensator- włącza się go równolegle do przerywacza: -zmniejsza iskrzenie między stykami (ochrona przed nadmiernym zużyciem) –przyspiesza zanik strumienia magnetycznego w cewce co z kolei powoduje wzrost napięcia powstającego w chwili rozwarcia styków e)cewka zapłonowa to inaczej tranzystor wytwarzający napięcie wtórne rzędu od 15000 do 40000V w zależności od typu silnika. Napięcie to jest niezbędne do spowodowania przeskoku iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej f)świece zapłonowe- służą do wywołania wyładowań iskrowych wewnątrz komór spalania cylindrów silnika Zasada działania konwencjonalnego układu zapłonowego: a)uzwojenie pierwotne wykonane jest o malej liczbie zwojów, a uzwojenie wtórne o dużej. Indukowane napięcie strony wtórnej zależy od liczby zwojów i wynosi ok. 30kW. b)po zamknięciu wyłącznika zapłonu przez uzwojenie pierwotne cewki przepływa prąd. Wytwarza on strumień magnetyczny w obu uzwojeniach cewki. Kiedy krzywka obracająca sie na wałku rozdzielacza rozewrze styki przerywacza, wtedy prąd przestaje płynąć a znikający strumień magnetyczny indukuje w uzwojeniu wtórnym wysokie napiecie. Napięcie to wywołuje przeskok iskry na elektrodach swiecy. Wówczas przez uzwojenie wtorne cewki, przewód wysokiego napiecia, odpowiednie styki rozdzielacza wysokiego napiecia i swiece zaplonowa plynie prad do masy c) proces zaplonu mozna podzielic na 3 etapy: -czas zwarcia stykow przerywacza –czas rozwarcia stykow przer –czas wyladowania iskrowego