Karolina Kowalska
Nr albumu 57114
Patologie ginekologiczne + sutek
W układzie płciowym żeńskim możemy wyróżnić wiele patologii w różnych jego częściach.
SROM
Ostre zapalenie sromu – HPV powoduje drobne pęcherzyki i płytkie owrzodzenia. Wiąże się ono najczęściej z bakteryjnym zapaleniem gruczołu Bartholina.
Liszaj twardy – etiologia nie jest znana. Pojawia się zwykle po menopauzie. Są to białe, matowe ogniska o zanikowym, ale nadmiernie rogowaciejącym nabłonku. Zmiana ta nie zagraża rakiem.
Rak kolczystokomórkowy inwazyjny – jeden z najczęstszych raków sromu. Czynnikiem zagrożenia jest HPV. Pojawia się po 65. roku życia, jest przeważnie dużej dojrzałości. Najbardziej dojrzałą postacią jest rak brodawkowy, rosnący palczasto i naciekający nieznacznie.
POCHWA
Zapalenie pochwy – występuje dość często przed okresem pokwitania ze względu na wysokie pH. Spada ono po pokwitaniu wskutek wzrostu stężenia estrogenów.
Nowotwory pochwy – nie są to częste raki jednak wyróżniamy raka płaskonabłonkowego, który nacieka cienką ścianę pochwy, oraz męsaka groniastego ( pojawia się u dziewczynek poniżej 5 roku życia; ma dużą złośliwość)
SZYJKA MACICY
Zapalenie szyjki – wywoływane przez bakterie, wirusy i grzyby, zakażenie podczas stosunku płciowego, sprzyja mu także nadmiar lub niedobór estrogenów. Zaciśnięcie ujścia gruczołów, powstanie drobnych torbieli w cz. Pochwowej może być wynikiem zapalenia przewlekłego.
Nadżerki – wyróżniamy nadżerkę prawdziwą ( złuszczający się nabłonek powodujący płytki ubytek w postaci czerwonego rąbka wokół ujścia). Oraz rzekomą ( wywinięcie błony śluzowej kanału szyjki i przesunięcie się nabłonka walcowatego poza ujście, gdzie wyst. nabłonek wielowarstwowy płaski). Nie jest to zmiana stabilna. Przeciwnie, stale się odbywa metaplazja nabłonka walcowatego w wielowarstwowy płaski (tzw. epidermizacja). Podczas tej przemiany nabłonek jest bardziej podatny na działanie czynników szkodliwych, może ulegać dysplazji lub przekształceniu w kłykciny, albo przybierać postać raka przedinwazyjnego i nawet inwazyjnego.
Rak szyjki – Postać inwazyjna pojawia się między 40. a 50. rż. Oprócz zakażenia HPV do czynników zagrożonych należą : wczesna i częsta aktywność seksualna, częste zmiany partnerów, brak higieny osobistej, liczne ciąże i porody. Zagrożeniem bezpośrednim jest dysplazja. Rak szyjki nie występuje u Muzułmanek i Żydówek mających kontakt z mężczyznami obrzezanymi. Rak nacieka na narządy sąsiednie. W celach zapobiegawczych wykonuje się badanie cytologiczne.
JAJOWODY
Powodowane przez paciorkowce, gronkowce, gonkokoki lub pałeczkę okrężnicy zapalenie jest zazwyczaj ropne. Może przybierać charakter przewlekły. Błona śluzowa wtedy włóknieje, światło zarasta. Grozi to niepłodnością, albo ciążą jajowodową.
JAJNIK
Nowotwory wywodzą się z nabłonka pokrywanego, komórek rozrodczych albo podścieliska. Jeżeli nie wydzielają hormonów, bywają długo bezobjawowe i wykrywa się je przypadkowo w razie badania ginekologicznego, podejmowanego z innych powodów, albo gdy osiąga duży rozmiar, wywiera ucisk, powodują wodobrzusze, ulegają martwicy albo dają przerzuty. Z nabłonka pokrywającego wykształcają się torbielaki (dzielimy go na surowiczy i śluzowy). Wśród nowotworów sznurków płciowych wyróżniamy ziarniczaka, otoczkowiaka. Nowotwóry germinalne – rozrodczak, potworniak. Nowotwory mieszane- składają się one z odpowiedników rozrodczaka, ziarniczaka, komórek Leydiga i Sertolego w różnych zestawieniach. Są złośliwe. Jajniki sa częstym terenem przerzutów, zwłaszcza raka żołądka i jelita grubego.
Patologie występujące w męskim układzie płciowym.
PRĄCIE
Patologie występujące w budowie prącia to :
Stulejka – stan, kiedy nie udaje się ściągnąć napletka poza żołądź. Zalegająca mastka podtrzymuje i nasila stan zapalny żołędzi i napletka, może grozić to rakiem.
Spodziectwo – ujście cewki moczowej na dolnej powierzchni prącia.
JĄDRA I NAJĄDRZA
Obojnactwo prawdziwe – w organizmie występuje za równo komórka jajowa oraz jądro, które nie produkuje plemników. Może być ono terenem rozwoju nowotworu złośliwego.
Obojnactwo rzekome – jest to stan w którym gonada męska lub żeńska jest normalna, ale inne narządy i cechy płciowe są typowe dla płci przeciwnej ( normalne jądra, genotyp z chromosomem Y, obojnactwo rzekome męskie; normalny jajnik – obojnactwo rzekome żeńskie).
Zmiany nienowotworowe np. wnętrostwo (niezstąpienie) określa się zatrzymanie jąder w kanale pachwinowym podczas ich przesuwania się do moszny w życiu płodowym. Mogą temu przeszkadzać : za krótki powrózek nasienny, zrost, nierozwinięty kanał pachwinowy. Jądro takie nie wytwarza plemników, jest zagrożone nowotworem złośliwym.
Najczęstszym nowotworem najądrza jest guz z komórek mesothelium ( wyściółka otrzewnej). Jest to niewielki twór niezłośliwy.
Nowotwory jądra mieszca się w grupie nowotworów germinalnych, takich jak w jajniku. Odpowiednik rozrodczaka jest tu nazwany nasieniakiem. Jest on bardzo złośliwy, promienioczuł, ale o złym rokowaniu. Daje przerzuty do węzłów. Jądro jest powiększone, bolesne. Oprócz nasieniaka spotyka się w jądrze raka zarodkowego i kosmówczaka, potworniak jest niezwykle rzadki.
GRUCZOŁ KROKOWY
Zapalenie – zapalenie ostre jest zapaleniem ropnym, szerzy się z cewki moczowej lub z pęcherza. Do zapaleń przewlekłych należą ziarniniaki nabłonkowatokomórkowe.
Rozrost guzkowy - powstaje on u mężczyzn powyżej 30 rż. mających czynne jądra. Polega na ogniskowych rozrostach tkanki łącznej, gruczołów i komórek mięśnia gładkiego w postaci nietorebkowanych guzków. Zaczyna się to zwykle na wysokości ujścia pęcherza do cewki moczowej, pod błoną śluzową. Powstały guzek stanowi kulistą zastawkę utrudniającą przepływ moczu do cewki. Potem pojawiają się i powiększają nowe guzki i cały gruczoł może osiągnąć znaczną masę. Powiększający się gruczoł zaciska cewkę. Utrudnione oddawanie moczu zwraca uwagę dość wcześnie. Reakcją na to jest przerost błony mięśniowej pęcherza moczowego.
Rak gruczołu krokowego – ujawnia się po 50. rż. Nowotwór ten rozwija się albo w gruczole niezmienionym albo rozrosłym. W tym drugim przypadku często jest wykrywany po usunięciu gruczołu. W większości przypadków nie nie stanowi to zagrożenia dla chorego. Rak daje przerzuty do węzłów oraz bardziej odlegle. Jest to rak gruczołowy. Przyczyny powstawania tego nowotworu nie są w pełni znane. Zagrożenie wzrasta z wiekiem, rasa czarna dominuje nad białą.
SUTEK.
Tkanka łączna i tkanka tłuszczowa stanowią zrąb gruczołu piersiowego. Zmiany patologiczne sutka mają zwykle postać guza nienowotworowego ( zapalnego, rozrostowego) lub nowotworowego ( niezłośliwego, złośliwego). Każdy guz , poza oczywistym zapalnym musi zostać usunięty i zbadany histopatologicznie.
Nowotwór niezłośliwy
Brodawczak wewnątrzprzewodowy jest niezłośliwy, pojedynczy lub mnogi, czasami rośnie nie tylko w przewodach, ale także w torbielach. Złośliwieje bardzo rzadko, zagrożenie jest większe w postaci mnogiej.
Nowotwór złośliwy
Rak sutka występuje dość często, przeważnie między 40 a 60 rokiem życia. Częściej pojawia się po stronie lewej niż prawej. Rozwija się z nabłonka przewodów (rak przewodowy, 90%) albo z nabłonka gruczołowego. W większości przypadków jest twardy. Wykrywa się go w fazie przedinwazyjnej lub inwazyjnej. Do wykrywania i diagnozowania stanów patologicznych służy biopsja gruczołu sutkowego.