1. Frakcje w gruncie wg starych i nowych norm

frakcje uziarnienia gruntów

(wg PN - 86/B – 02480)

W gruncie wyróżniamy 5 frakcji:

-kamienista >40mm;

-żwirowa 40-2mm;

-piaskowa 2-0,05mm;

-pyłowa 0,05-0,002mm;

-iłowa <0,002mm.

1. Istota oraz rodzaje i charakterystyka wód związanych

Woda związana otacza cząstki gruntu w postaci warstw, które są przyciągane przez grunt z różną siłą. Dzieli się na silnie związaną (Nie może działać rozpuszczająco, przechodzić z jednej cząstki na drugą oraz przekazywać ciśnienia hydrostatycznego) i słabo związaną (błonkowata- dzieli się na wodę błonkowatą utwierdzoną i wodę błonkowatą luźną. Jest słabiej związana z powierzchnią cząstki, przesuwa się z jednej cząstki na drugą niezależnie od siły ciężkości do chwili wyrównania grubości wodnej na obu cząstkach)

• Woda silnie związana – higroskopowa (adhezyjna, adsorbowana) jest silnie połączona z powierzchnią cząstek gruntowych. Tworzy powłokę – warstwę kationów trwale związanych z powierzchnią cząstki gruntu na skutek przyciągania molekuł wodnych. Nie może działać rozpuszczająco, przechodzić z jednej cząstki na drugą oraz przekazywać ciśnienia hydrostatycznego. Woda adhezyjna przyciągana jest z ciśnieniem dochodzącym do 2500 MPa. Ma własności ciała stałego. Jej gęstość dochodzić może do 2400 kg/m³, a temperatura zamarzania do –78⁰ C. Grubość warstwy wód adsorbowanych od 2 do 10 drobin wody. Do ich całkowitego usunięcia potrzebna jest temperatura 350⁰ C.

• woda błonkowata - woda słabo związana – błonkowata dzieli się na wodę błonkowatą utwierdzoną i wodę błonkowatą luźną. Jest słabiej związana z powierzchnią cząstki, przesuwa się z jednej cząstki na drugą niezależnie od siły ciężkości do chwili wyrównania grubości wodnej na obu cząstkach.

Woda błonkowa stanowi warstwę o grubości od 20 do 200 drobin wody. Grubość powłoki wody błonkowej wokół ziarn kwarcu o średnicy od 0.1 – 0.05 mm wynosi ok. 34·10^-6 mm, a dla cząstek 0.01 do 0.005 mm - 5·10^-5 mm. Zamarza w temperaturze nieco poniżej 0⁰ C. Nie przenosi ciśnienia hydrostatycznego. Łączna grubość wód związanych na powierzchni cząstek iłowych może dochodzić do 0.001 mm, a więc może przekraczać wymiar samej cząstki, a tym samym wszystkie wolne przestrzenie. Wpływ wody związanej na własności fizyczne i mechaniczne, a głównie na przepuszczalność, ściśliwość, kapilarność jest tym większy, im drobniejsze są cząstki gruntu.

1. Zjawisko tiksotropii – natura zjawiska, w jakich gruntach występuje i jakie mogą być jego skutki.

polega na przechodzenia żelu w zol i odwrotnie, wskutek mechanicznych oddziaływań (wibracji, wstrząsów, mieszania, działania ultradźwięków itp.) W tworzeniu się żelu udział biorą wszystkie cząstki zawiesiny, z których po pewnym czasie powstaje ciągła struktura komórkowa.

Cząstki iłowe i koloidalne tworzą pomiędzy większymi ziarnami tiksotropowe spoiwo w postaci ciągłej siatki przestrzennej, nadają gruntowi spoistość i wytrzymałość. Naruszenie struktury triksotropowej spoiwa gruntu wskutek drgań i wibracji powoduje uplastycznienie gruntu, a nawet jego upłynnienie.

1. Osiadanie zapadowe – natura zjawiska, w jakich gruntach występuje i jakie mogą być jego skutki

Osiadaniem zapadowym nazywamy zdolność gruntu, znajdującego się pod określonym obciążeniem, do szybkiej zmiany objętości pod wpływem nasycenia wodą.

Cechę tę wykazują niektóre lessy. Czynniki warunkujące osiadanie zapadowe:

-skład granulometryczny (przewagę frakcji pyłowej z małą ilością części koloidalnych),

-skład mineralny,

-wapnistość,

-zasolenie powyżej 0,3%,

-wilgotność naturalną niższą od granicy plastyczności,

-dobrze widoczną makroporowatość,

-porowatość powyżej 45%.

1. Cechy fizyczne pochodne od cech podstawowych – definicje i wzory.

-gęstość objętościowa szkieletu gruntowego ρ_d jest to stosunek masy szkieletu gruntu (masa ziaren i cząstek) w danej próbce do jej objętości pierwotnej (razem z porami).

ρ_d=m_s/V=100ρ/(100+w_n), gdzie:

m_s- masa próbki wysuszonej do stałej wagi w temperaturze 105 ÷

V- objętość próbki gruntu przed wysuszeniem

ρ- gęstość objętościowa gruntu

w_n - wilgotność naturalna gruntu

-porowatość n i wskaźnik porowatości e

Porowatością gruntu n nazywamy stosunek objętości porów Vp w danej próbce gruntu do objętości całego gruntu V (szkielet gruntu + pory).

Wobec trudności bezpośredniego pomiaru objętości porów V_p i objętości szkieletu V_s wykorzystuje się metodę pośrednią, V_p=V*n, V_s=(1-n)*V

Wskaźnikiem porowatości gruntu e nazywamy stosunek objętości porów Vp do objętości cząstek gruntu (szkieletu gruntowego) Vs.

Pomiędzy wskaźnikiem porowatości e a porowatością n istnieją zależności:

Wskaźnik porowatości e gruntów niespoistych waha się w granicach
0,3 ÷1,0, a w gruntach spoistych może być znacznie większy.

-wilgotność całkowitą w_r i stopień wilgotności S_r

-stopień zagęszczania I_D i wskaźnik zagęszczania Is

-wskaźnik plastyczności I_P stopień plastyczności I_L

Porowatość i wskaźnik porowatości.

-porowatością gruntu n nazywamy stosunek objętości porów V_p w danej próbce gruntu do objętości całego gruntu V (szkielet gruntu + pory).

n=V_p/V

-wskaźnikiem porowatości gruntu e nazywamy stosunek objętości porów V_p do objętości cząstek gruntu (szkieletu gruntowego) V_s.

e=V_p/V_s=( ρ_s-ρ_d )/ρ_d

Stopień wilgotności i podział gruntów ze względu na jego wartość.

Wilgotność całkowita w_sat gruntu istnieje wtedy, gdy jego pory są całkowicie wypełnione wodą (oblicza się ją w procentach).

Stopień wilgotności gruntu Sr określa stopień wypełnienia porów gruntu wodą.

Zależnie od wartości stopnia wilgotności gruntu Sr rozróżniono następujące stany zawilgocenia gruntów niespoistych:

-suchy Sr = 0

-mało wilgotny 0 < Sr ≤ 0,4

-wilgotny 0,4 < Sr ≤ 0,8

-nawodniony 0,8 < Sr ≤ 1,0

Maksymalna wartość stopnia wilgotności Sr = 1 (pory są całkowicie wypełnione wodą).

1. Stopień zagęszczenia i podział gruntów ze względu na jego wartość.

Stopień zagęszczenia gruntów niespoistych ID jest to stosunek zagęszczenia występującego w stanie naturalnym do największego możliwego zagęszczenia danego gruntu.

Rozróżnia się cztery stany gruntów niespoistych:

-grunt luźny 0 < ID ≤ 0,33

-grunt średnio zagęszczony 0,33 < ID ≤ 0,67

-grunt zagęszczony 0,67 < ID ≤ 0,8

-grunt bardzo zagęszczony ID > 0,8

Maksymalna wartość stopnia zagęszczenia ID = 1,0

Wg PN – EN ISO 14688 rozróżnia się pięć stanów gruntów niespoistych:

1. Wskaźnik zagęszczenia.

Wskaźnik zagęszczenia gruntów I_s jest miernikiem charakteryzującym jakość zagęszczenia nasypu:

, gdzie:

ρ_{d nas}- gęstość objętościowa szkieletu gruntu w nasypie,

ρ_ds- maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntu.

1. Stopień plastyczności i stany gruntów spoistych.

Stopień plastyczności IL jest to stosunek różnicy wilgotności naturalnej danego gruntu i granicy plastyczności do różnicy granicy płynności i granicy plastyczności. Wskaźnik ten określa, jaką konsystencję ma badany grunt oraz odzwierciedla właściwości gruntu w stanie in situ.

1. Wskaźnik plastyczności i rodzaje gruntów.

Wskaźnik plastyczności IP jest to różnica pomiędzy granicą płynności i granicą plastyczności (zakres wilgotności wyznaczony granicami), oznacza ile wody w procentach (w stosunku do masy szkieletu) wchłania dany grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w półpłynny.

,gdzie:

w_P- granica plastyczności,

w_L- granica płynności.

Rodzaj gruntów, wskaźnik plastyczności

Niespoisty Ip ≤ 1%

Spoisty 1% < Ip

mało spoisty 1% < Ip ≤ 10%

średnio spoisty 20% < Ip ≤ 30%

zwęziło spoisty 20% < Ip ≤ 30%

bardzo spoisty 30% < Ip

1. Wzór Hazena.

k = C·d₁₀² m/d

gdzie:

k – współczynnik filtracji

d₁₀ – średnica efektywna, mm

C – empiryczny współczynnik zależny od nierównomierności uziarnienia:

C = 1200 gdy 1<C_U<2

C = 800 gdy 2<C_U<4

C = 400 gdy 4<C_U<5

Uwaga: Wzór Hazena stosuje się, jeśli spełnione są warunki: 0,1 < d₁₀ < 3,0 i C_U < 5

1. Wzór amerykański.

k = 0,36·(d₂₀)² cm/s

gdzie:

d₂₀ – średnica efektywna, mm

Uwaga: wzór amerykański stosuje się dla 0,01<d₂₀<5,0 mm.

1. Wpływ temperatury na wodoprzepuszczalność gruntów.

Prędkość przepływu wody w gruncie zależy od temperatury, co wynika ze zmian lepkości, która rośnie ze spadkiem temperatury. Zależność współczynnika filtracji od lepkości i gęstości wody określić można z wzoru:

, gdzie:

η- lepkość wody;

γ- ciężar objętościowy wody

W warunkach laboratoryjnych określanie współczynnika filtracji prowadzone jest najczęściej w temperaturze 20 C. Przy założeniu, że dla niewielkiego zakresu temperatur:

wartość tego współczynnika w temperaturach różnych od 20C określić można ze wzoru:

gdzie:

- współczynnik filtracji określony w temperaturze 20⁰C,

β – współczynnik lepkości:

- lepkość wody w danej temperaturze,

- lepkość wody w temperaturze 200C.

Wartość współczynnika β określić można z wykresu przedstawionego na rysunku lub z tabeli (Braja M. Das, 2001).

Znając wartość współczynnika wodoprzepuszczalności k w danej temperaturze T, przybliżoną wartość współczynnika k10 w temperaturze 100C określić można z wzoru empirycznego w postaci:

1. Ekwiwalentna wartość współczynnika filtracji przy przepływie w kierunku pionowym.

Przy przepływie w kierunku pionowym prędkość wody w poszczególnych warstwach jest jednakowa:

,

a całkowite zmniejszenie naporu równe jest sumie straty naporu w poszczególnych warstwach (rysunek):

, gdzie:

k_H1, k_H2, k_H3,..., k_Hn są współczynnikami filtracji poszczególnych warstw w kierunku poziomym a k_Heq jest ekwiwalentnym współczynnikiem filtracji w kierunku poziomym,

H – sumaryczna miąższość pakietu warstw,

H₁, H₂, H₃,..., H_n – miąższość poszczególnych warstw.

1. Co to jest ciśnienie spływowe i jak się je wyznacza.

Ciśnienie Spływowe (w odniesieniu do jednostki objętości gruntu nosi nazwę hydrodynamicznego) wywierane na szkielet gruntowy przez przepływającą przez grunt wodę, przezwycięża siłę tarcia wody o ziarna i cząstki gruntu. Jest skierowane zgodnie z kierunkiem filtracji (stycznie do linii prądu).

, gdzie: j - wartość ciśnienia spływowego, tzn. jednostkowej siły objętościowej spowodowanej filtracją.

1. Krytyczny i dopuszczalny spadek hydrauliczny

, gdzie:

γ’- ciężar objętościowy gruntu z uwzględnieniem wyporu wody

γ_w- ciężar właściwy wody.

,

1. Edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej i wtórnej.

, gdzie:

Δσs’ – przyrost naprężenia efektywnego w szkielecie gruntu

- skrócenie jednostkowe próbki gruntu według krzywej ściśliwości pierwotnej, przy czym Δhi jest osiadaniem próbki na skutek zwiększenia naprężenia efektywnego o Δσi’.

- grubość próbki gruntu przed zwiększeniem naprężenia o Δσi’.

Moduły ściśliwości wtórnej określa się także z powyższego wzoru przyjmując Δhi oraz hi z krzywej ściśliwości wtórnej.

Pomiędzy modułem odkształcenia E i edometrycznym modułem ściśliwości występuje następująca zależność:

1. Edometryczny moduł odkształcenia pierwotnego i wtórnego

Edometryczny moduł odkształcenia pierwotnego E₀, który utożsamiać można z modułem Younga, określić można ze wzoru:

-pierwotnego

Norma PN-81/B-03020 zaleca wyznaczać moduły odkształcenia wtórnego gruntów według wzoru:

wtórnego (β=E₀/E=M₀/M)

1. Pierwotne naprężenia w ośrodkach gruntowych.

2. Współczynnik parcia spoczynkowego dla gruntów normalnie skonsolidowanych i prekonsolidowanych.

Parciem spoczynkowym nazywamy ciśnienie, które ośrodek gruntowy będący w stanie równowagi wywiera na ścianę oporową, przy jej zerowym przemieszczeniu. (Parcie to określa się wzorami definiującymi poziomą składową naprężenia mnożąc współczynnik parcia spoczynkowego K₀ przez pionową składową naprężenia in situ σ_vo’.)

wzór Jaky’ego (1944):

dla gruntów normalnie skonsolidowanych

wzory Brookera i Irelands’a:

dla I_p od 0 do 40,

dla I_p od 40 do 80,

• wzór Schmidta dla gruntów prekonsolidowanych

gdzie: OCR – współczynnik prekonsolidacji

lub

• wzór rozpatrujący grunt jako materiał sprężysty

gdzie: v – współczynnik Poissona dla gruntu

1. Ciśnienie wody w porach oraz naprężenie całkowite i efektywne.

Przy stałej wartości obciążenia zewnętrznego P całkowite naprężenie pionowe ma wartość σ. Jest ono równe sumie ciśnienia przekazywanego na szkielet gruntowy, określanego mianem naprężenia efektywnego σ’, oraz ciśnienie wody w porach gruntu u (Terzaghi 1936). Z warunków równowagi wynika, że:

1. Metoda punktów narożnych.

Metoda punktów narożnych umożliwia wyznaczanie naprężenia pionowego oraz sumy naprężeń głównych pod narożem prostokątnego obciążonego obszaru według wzorów

, gdzie:

η_n- współczynnik wyznaczany z nomogramu w zależności od stosunku L:B (długość obszaru obciążonego do jego szerokości) oraz od stosunku z:B (zagłębienie punktu poniżej powierzchni do szerokości),

q- obciążenie ciągłe.

1. Kryterium wytrzymałościowe Coulomba – Mohra.

τf jest maksymalnym naprężeniem stycznym, które przenosi grunt bez jego niszczenia

Wytrzymałość gruntów jest efektem dwóch procesów: kohezji i tarcia.

c, φ są miarą wytrzymałości gruntów.

Im większa ich wartość tym większa wytrzymałość (opór ścinania).

1. Metody badań gruntów w aparacie trójosiowego ściskania

2. Określanie wytrzymałości na ścinanie metodą UU

występuje, gdy woda w porach gruntu spoistego ma uniemożliwiony lub bardzo ograniczony odpływ. W praktyce warunki takie zdarzają się, gdy grunt spoisty zostanie obciążony tak szybko, że jego konsolidacja nastąpi jedynie w nieznacznym zakresie. W badaniu trójosiowym warunki UU modeluje zamknięcie odpływu wody przez cały okres doświadczenia

1. Określanie wytrzymałości na ścinanie metodą CU

występuje, gdy po wcześniejszym skonsolidowaniu gruntu, w czasie ścinania uniemożliwiony jest odpływ wody. W praktyce warunki takie zdarzają się, gdy np. po powolnym wznoszeniu budowli wprowadza się obciążenie zmienne w stosunkowo krótkim czasie. W badaniach trójosiowych warunki CU są modelowane przez konsolidację próbki, a następnie przez ścinanie jej bez możliwości odpływu.

1. Określanie wytrzymałości na ścinanie metodą CD

występuje gdy po wcześniejszym skonsolidowaniu gruntu, również w czasie ścinania odpływ wody jest możliwy w takim stopniu, że nie powstaje nadwyżka ciśnienia wody w porach. Warunki takie występują w okresie eksploatacji budowli, gdy nie ma dodatkowych obciążeń. W badaniach trójosiowych warunki CD modelowane są przez bardzo powolne zwiększenie naprężeń tak, aby nie został spowodowany przyrost ciśnienia wody w porach.

1. Omówić metodę Masłowa Fp

Metoda Masłowa Fp, zwana również metodą jednakowej stateczności służy do wyznaczania kształtu profilu zboczy statecznych. Została ona opracowana w oparciu o wyniki obserwacji procesów osuwiskowych zachodzących głównie na zboczach rzeki Wołgi. Obserwacje te wykazały, że:

1. w wyniku naturalnych procesów osuwiskowych w gruntach spoistych tworzy się krzywoliniowy profil zbocza, który gwarantuje zachowanie stanu równowagi,

2. generalne nachylenie tego profilu jest ściśle związane z wytrzymałością gruntów na ścinanie,

3. że krzywizna profilu jest największa w górnych partiach skarpy i maleje prawie do zera w miarę oddalania się od naziomu, gdzie profil staje się prostoliniowy, nachylony do poziomu pod kątem tarcia wewnętrznego gruntu.

Na tej podstawie Masłow sformułował hipotezę, zgodnie z którą nachylenie zbocza w stanie równowagi granicznej, w punkcie odległym od naziomu o z równe jest kątowi oporu ścinania gruntu na tej samej głębokości. Hipoteza ta budzi szereg wątpliwości natury teoretycznej i dlatego też należy ją traktować jako metodę empiryczną, przydatną do inżynierskiej analizy stateczności skarp i zboczy.

1. Wyprowadzić wzór na kształt profilu skarpy w metodzie Masłowa

2. Wyprowadzić wzór na kształt profilu skarpy w metodzie Masłowa dla gruntów idealnie spoistych

3. Główne założenia Metod Równowagi Granicznej

-Znany jest kształt i położenie powierzchni poślizgu

-Wzdłuż powierzchni poślizgu spełnione są warunki stanu granicznego

-W przypadku różnej od prostoliniowej powierzchni poślizgu potencjalną bryłę osuwiskową dzieli się na bloki (paski) o ściankach pionowych

-Miarą stateczności zbocza jest wskaźnik stateczności, który pierwotnie definiowany był jako iloraz sił utrzymujących i zsuwających

, gdzie

FS - wskaźnik stateczności,

Fu - siły utrzymujące równowagę,

Fz - siły zsuwające

1. Stateczność zbocza o nieograniczonej długości z uwzględnieniem filtracji równoległej

Bez filtracji

-Z analizą stateczności zboczy o nieskończonej długości mamy do czynienia najczęściej wówczas, gdy na mocniejszym podłożu o niewielkim nachyleniu zalega warstwa materiału o niższych wartościach parametrów wytrzymałościowych.

-Z duża dozą prawdopodobieństwa można wówczas przyjąć, że poślizg nastąpi po powierzchni kontaktu gruntów słabych i mocniejszego podłoża.

-W górnictwie podobna sytuacja występuje przy powiększaniu starych, skonsolidowanych zwałów, podczas sypania na stok.

-Analiza stateczności w takim przypadku ogranicza się do paska o ograniczonej szerokości, na który działają siły jak na rysunku.

1. Założenia metody Bishopa

-powierzchnia poślizgu ma kształt walca cylindrycznego,

-siły oddziaływania pomiędzy blokami są nieznane, a ich wartość określa się metodą kolejnych prób przy zastosowaniu ogólnych równań równowagi wewnętrznej.

-wartość reakcji normalnej w podstawie bloku określa się z warunku rzutów sil na kierunek pionowy,

-wskaźnik stateczności określany z równania równowagi momentów sił względem środka potencjalnej powierzchni poślizgu. W równaniu tym nie uwzględnia się sił oddziaływania pomiędzy blokami. Wypadkowa sił oddziaływania pomiędzy blokami wywołuje wprawdzie moment przy analizie pojedynczego bloku, ale ze względu na wewnętrzny charakter tych sił wywołany przez nie moment dla całej bryły względem dowolnego punktu powinien być równy zeru.

1. Rodzaje sił parcia gruntów na konstrukcje oporowe

Parcie gruntu w spoczynku działa na ścianę wtedy, jeżeli istniejąca ściana jest idealnie sztywna i nie ulega odkształceniom pod wpływem obciążenia gruntem, a jednocześnie, jeżeli ściana ta jako całość nie wykazuje żadnego przesunięcia.

Parcie bierne określane jako odpór gruntu istnieje wtedy, jeśli na ścianę działa jakaś siła zewnętrzna powodująca przesunięcie jej w kierunku do gruntu (ciśnienie między ścianą a gruntem ulega zmianie).

Parcie czynne gruntu istnieje wtedy, gdy ściana ulegnie przesunięciu w kierunku od gruntu

1. Parcie czynne gruntu E_a. Jest to wypadkowa siła działająca od strony ośrodka gruntowego, spowodowana przemieszczeniem konstrukcji lub jej elementu w kierunku od gruntu o wartości dostatecznej do uzyskania najmniejszej wartości parcia gruntu. Parcie czynne występuje w przypadku ścian oporowych i ścianek szczelnych, ścian szczelinowych, płyt kotwiących, obudowy wykopów itp.)

2. Parcie pośrednie gruntu E₁. Jest to wypadkowa sił działających od strony ośrodka gruntowego, spowodowana przemieszczaniem konstrukcji mniejszym od przemieszczania powodującego wystąpienie parcia granicznego, czynnego. Parcie pośrednie występuje w przypadku ścian doków suchych, śluz, ścian basenów, kotwionych ścian szczelinowych, przyczółków mostowych, itp.)

3.Parcie spoczynkowe gruntu E₀. Jest to wypadkowa siła działająca od strony ośrodka gruntowego, gdy nie istnieje możliwość przesunięcia konstrukcji lub jej elementu. (Parcie spoczynkowe występuje przy obudowach tuneli zagłębionych w gruncie, ścianach budynku itp.)

4.   Odpór pośredni gruntu E_II. Jest to reakcja podłoża gruntowego w przypadku, gdy konstrukcja lub jej element ulegnie przemieszczeniu w kierunku ośrodka gruntowego, nie przekraczającemu przemieszczenia powodującego wystąpienie odporu granicznego (parcia biernego). (Odpór pośredni może wystąpić w przypadku ścian oporowych, podpór mostów łukowych, masywnych nabrzeży łukowych itp.)

5.  Odpór graniczny (parcie bierne) gruntu E_p. Jest to reakcja podłoża gruntowego spowodowana przemieszczaniem konstrukcji lub jej elementu w kierunku gruntu, o wartości wystarczającej do osiągnięcia przez odpór wartości największej. (Odpór graniczny może występować w przypadku płyt lub innych elementów kotwiących, nośności podłoża fundamentowego, nabrzeży masywnych itp.)

6. Parcie silosowe gruntu E_s. Jest to siła działająca od strony grunt na ścianą oporową w przypadku, gdy strefa klina odłamu jest ograniczona przez blisko zalegającą przeszkodę. (Jest to częsty przypadek obciążenia gródź, szybów, bunkrów, nabrzeży płytowych itp.)

1. Warunki stateczności konstrukcji oporowych

Mając określone wartości sił parcia gruntu na ściany oporowe należy sprawdzić ich stateczność przy odpowiednich współczynnikach pewności. Szczegóły definiuje norma PN-83/B-03010.

1. Zgodnie z zaleceniem tej normy,dla wszystkich typów murów oporowych, niezależnie od ich wysokości o obciążeń należy wykonać sprawdzenie nośności podłoża z uwzględnieniem mimośrodu i nachylenia obciążenia oraz budowy podłoża.Sprawdzenie to należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami normy PN-81/B-03020.

2. W przypadku usytuowania ściany oporowej na zboczu lub w pobliżu zbocza i w przypadku istnienia w podłożu warstw umożliwiających poślizg części zbocza w stosunku do niżej zalegających warstw należy przeprowadzić sprawdzenie stateczności ściany oporowej łącznie z częścią masywu gruntowego i obiektami sąsiadującymi,według różnych,możliwych w danych warunkach powierzchni poślizgu. Można do tego celu zastosować metody równowagi granicznej (np.SLOPE/W) lub metody numeryczne (np. FLAC, Z_Soil, Plaxis etc.).

3. Przy sprawdzaniu stateczności muru oporowego ze względu na możliwość obrotu względem krawędzi podstawy fundamentu powinien być spełniony warunek:

gdzie:

M_o^(r) – moment wszystkich sił obliczeniowych powodujących obrót ściany (składowa i pozioma siły parcia gruntu)

M_u^(r) – moment wszystkich sił obliczeniowych przeciwdziałających obrotowi ściany (ciężar ściany)

m_o=0.8 w przypadku obciążenia naziomu

m_o=0.9 w pozostałych przypadkach.

4. Przy sprawdzaniu stateczności muru oporowego ze względu przesunięcie powinien być spełniony warunek:

gdzie:

Q_t^(r) – obliczeniowa wartość składowej stycznej (poziomej)obciążenia w płaszczyźnie ścięcia).

Q_tf – suma rzutów na płaszczyznę ścięcia wszystkich sił obliczeniowych przeciwdziałających przesunięciu ściany,

m_t=0.9 w przypadku obciążenia naziomu

m_t=0.95 w pozostałych przypadkach.