Podstawowymi surowcami do produkcji ceramiki budowlanej są różnorodne skały ilaste, które zarobione wodą tworzą plastyczną masę - poddającą się formowaniu oraz piaski zwane schudzającymi, które dodaje się do surowca ilastego dla polepszenia właściwości masy ceramicznej. Uformowane i wypalone wyroby muszą posiadać odpowiednie cechy fizyczne i techniczne określone przez normy. Surowce ilaste i nieilaste (piaski schudzające) często występują razem - w jednym złożu, tworząc pokłady lub przewarstwienia, albo w formie samodzielnych nagromadzeń.

Asortyment ceramicznych wyrobów budowlanych obejmuje przede wszystkim: cegły i pustaki ceramiczne, dachówki, płytki, kształtki i cegły klinkierowe, bruki ceramiczne. Surowiec z niektórych złóż jest także wykorzytywany do produkcji szkliwionych płytek ceramicznych, wyrobów kamionkowych, galanterii ceramicznej i innych.

Surowce do produkcji ceramiki budowlanej właściwości plastyczne i zdolność formowania zawdzięczają zawartości minerałów ilastych. Ich ilość jest różna w różnych skałach. W lessach wynosi zaledwie kilka procent, a w iłach może dochodzić do 100 procent. Zazwyczaj w typowych surowcach jest to ok. 40 - 60 %. Pozostałe składniki to głównie piasek i pył kwarcowy, skalenie, kalcyt i dolomit w surowcach wapnistych, minerały żelaza, miki i substancja organiczna. Rzadko są spotykane skały ilaste zbudowane z jednego minerału, najczęściej składają się z kilku rodzajów minerałów ilastych: kaolinitu, illitu, montmorylonitu i chlorytów, występujących w zmiennych proporcjach obok siebie.

Niepożądanymi składnikami w surowcu, a nawet szkodliwymi w większej ilości, są: ziarna mineralne większe od 2 mm, ziarna węglanowe większe od 0,5 mm (tzw. margiel ceramiczny), piryt, gips i inne siarczany. Według aktualnie zalecanych kryteriów bilansowości złoże surowca do produkcji ceramiki budowlanej powinno mieć miąższość minimum 2 metry, nadkład nie większy niż połowa miąższości złoża, co najwyżej 1 % ziaren o średnicy większej od 2 mm, zawartość margla ceramicznego o średnicy ziaren większej od 0,5 mm najwyżej 0,4 %, skurczliwość suszenia minimum 6 %.

28Podstawowe czynności produkcyjne w przemyśle ceramiki właściwej:
Czynności przygotowawcze, procesy mechaniczne:
przygotowanie surowców: magazynowanie, rozdrabnianie, klasyfikacja ziaren (przesiewanie), magazynowanie mieliw;
przygotowanie masy: plastyczna, lejna, sypka
formowanie: nadanie odpowiedniego kształtu.
Czynności podstawowe, procesy chemiczne:
suszenie: utrwalenie kształtów;
obróbka cieplna, wypalanie.
Czynności pomocnicze:
Sortowanie, magazynowanie, pakowanie, wysyłka; 
Powyższe czynności dotyczą wyrobów nieszkliwych a w przypadku wyrobów szkliwionych po pierwszym paleniu jest:
szkliwienie;
zdobienie;
powtórne wypalanie (wielokrotnie);
sortowanie, magazynowane, wysyłka wyrobów

Budowlane wyroby ceramiczne mogą mieć strukturę:

• porowatÄ… (wyroby o nasiÄ…kliwoÅ›ci wagowej do 22%)

Do tej grupy należą:

a/  wyroby z ceramiki tradycyjnej.

Powstają z ceramicznej masy formowanej, suszonej, a następni 
poddanej wypaleniu. 

Właściwości:

• wytrzymaÅ‚ość;

• trwaÅ‚ość;

• akumulacyjność cieplna;

• mrozoodporność;

• odporność na uszkodzenia mechaniczne;

• niepalność i odporność ogniowa;

• paroprzepuszczalność.

b/ wyroby z ceramiki poryzowanej (ciepłej ceramiki).

Powstają z gliny z domieszką trocin, mączki drzewnej lub innych materiałów, które ulegają spaleniu podczas wypalania, pozostawiając w ceramice zamknięte mikropory. Skomplikowany układ drążeń występujący w większości tych wyrobów poprawia ich parametry cieplne.

Właściwości:

• wysoka izolacyjność termiczna (można z nich wykonywać zewnÄ™trzne Å›ciany jednowarstwowe bez docieplenia);

• akumulacyjność cieplna;

• wysoka izolacyjność akustyczna;

• wytrzymaÅ‚ość;

• trwaÅ‚ość;

• niepalność i odporność ogniowa;

• lekkość;

• paroprzepuszczalność;

• wiatroszczelność;

• ekonomiczność;

• Å‚atwość i szybkość budowania.

Asortyment:

• cegÅ‚y – peÅ‚ne, modularne, kratówki, dziurawki

• pustaki – Å›cienne, stropowe, wentylacyjne, spalinowe

• dachówki i akcesoria dachowe

• spieczonÄ… (wyroby o nasiÄ…kliwoÅ›ci wagowej do 12%)

Produkowane są z glin o niskiej temperaturze spiekania i wysokiej temperaturze stapiania. 

Właściwości:

• wysoka wytrzymaÅ‚ość mechaniczna;

• mrozoodporność;

• niska nasiÄ…kliwość;

• trwaÅ‚ość;

• odporność chemiczna.

Asortyment:

• cegÅ‚y klinkierowe;

• cegÅ‚y kominowe;

• cegÅ‚y kanalizacyjne

Ze względu na przeznaczenie wyroby ceramiki budowlanej można podzielić na:

• elementy do budowy Å›cian:

• cegÅ‚y

• pustaki

• nadproża

• elementy do budowy stropów – pustaki i belki.

• dachówki i akcesoria dachowe

• rurki drenarskie

• pozostaÅ‚e wyroby