Egzamin z finansów
Rachunkowość pomaga w podejmowaniu decyzji.
Podział rachunkowości:
-finansowa
-zarządcza (wspomaga decydentów w kwestii podejmowania decyzji)
-podatkowa (umożliwia rozliczanie się z urzędami skarbowymi)
Rachunkowość- to system informacyjny, służący do podejmowania decyzji gospodarczych, zwłaszcza finansowych oraz rozliczenia kierownictwa z odpowiedniego i efektywnego zarządzania majątkiem.
Ewidencja- to zapis, że coś zaistniało.
Rachunkowość i związki z otoczeniem:
*Kredytodawcy i pożyczkodawcy
*Kontrahenci rynkowi
*Instytucje administracji państwowej i samorządowej.
*Pracownicy przedsiębiorstwa.
*Przedsiębiorstwa konkurencyjne.
*Potencjalni inwestorzy.
*Właściciele
Funkcje rachunkowości:
-INFORMACYJNA- tworzy informacje, które wykorzystujemy do podejmowania decyzji.
-KONTROLNA
-DOWODOWA- np. urząd skarbowy, my musimy pokazać, że właściwie prowadzimy działalność.
-ANALITYCZNA- jest związana ze sferą podejmowania decyzji, wskazuje jaka jest obecna inf. Polityczna.
Aby informacje tworzone przez rachunkowość były porównywalne oraz jednoznacznie interpretowane rachunkowości musi być prowadzona w oparciu o jednoznacznie określone zasady:
1.Istotności
2.Kontynuacji działania
3.Porównywalności
4.Memoriałowa
5.Ostrożności (Ostrożnej wyceny)
6.Indywidualnej wyceny
7.Wyższości treści nad formą
8.Periodyzacji
SYTUACJA MAJĄTKOWA PRZEDSIĘBIORSTWA- dotyczy majątku przedsiębiorstwa w ujęciu rzeczowym i źródeł jego finansowania.
BILANS- zestawienie aktywów i pasywów.
W rachunkowości majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania ujmuje się w postaci bilansu.
Aktywa i pasywa- podział aktywów na trwałe i obrotowe wynika ze specyfiki zużycia tych składników w procesach gospodarczych.
Tempo zużycia- niektóre zużywają się od razu, a niektóre stopniowo.
Aktywa trwałe obejmują składniki majątku, które zużywają się do roku i dłużej (czyli stopniowo). Ponadto środek aktywów trwałych musi spełniać kryterium wartościowe, czyli jego wartość ma się równać większe niż 3,5 tys. Zł.
Składniki majątku obrotowego to takie, które zużywają się do roku i automatycznie ich wartość jest mniejsza niż 3,5 tys. Zł. Okres eksploatacji krótszy niż rok.
Pasywa odzwierciedlają sytuację kapitałową przedsiębiorstwa, czyli określają źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa.
Kapitał własny w przedsiębiorstwie dotyczy kapitałów wzniesionych przez właścicieli i np. akcjonariuszy, wspólników spółek osobowych oraz tych wartości, które zostały stworzone np. z podziału zysku np. rezerwy.
Kapitały obce zobowiązane, które zostały nam, kredyt kupiecki, dostawy. Kapitał obcy jest trudny, bo musimy go spłacić i powierzyć wierzycielom.
BILANS- to zestawienie wartościowe aktywów i pasywów, które muszą się równoważyć, czyli suma aktywów musi być równa sumie pasywów.
Sytuacje finansowe przedsiębiorstwa:
I.W działalności gospodarczej w wyniku procesów gospodarczych uzyskuje się przychody i ponosi koszty uzyskania tych przychodów. O sytuacji finansowej przedsiębiorstwa informuje element sprawozdania finansowego jakim jest rachunek zysków i strat.
II.Kategorie wyniku finansowego.
III.OPERACJE GOSPODARCZE I ICH WPŁYW NA POZYCJE BILANSOWE
Zmiany stanu majątkowego w danym momencie określa się pojęciem operacji gospodarczej.
Do cech operacji gospodarczej należą:
Ścisły związek z podmiotem gospodarczym.
Każda operacja ma określony termin wystąpienia (dzień, miesiąc, rok) w zależności od charakteru operacji i wyznaczony jest na podstawie norm zwyczajnych lub przepisów prawa.
IV.OPERACJE BILANSOWE- dotyczą zmian w strukturze aktywów i pasywów, a operacje wynikowe dotyczą zmian w obszarze kosztów i strat nadzwyczajnych oraz przychodów i zysków nadzwyczajnych.
V. OPERACJE BILANSOWE. Wpływ operacji gospodarczych na strukturę aktywów i ich sfinansowanie.
Operacje typu I | Zmiany wyłącznie w aktywach bilansu |
Wzrost jednego składnika aktywów powoduje zmniejszenie drugiego składnika pasywów o tą samą kwotę |
Zakupiono materiały za gotówkę (zmniejszenie stanu kasy i zwiększenie materiałów) |
---|---|---|---|
Operacje typu II | Zmiany wyłącznie w pasywach bilansu |
Wzrost jednego składnika pasywów powoduje zmniejszenie drugiego składnika pasywów o ta samą kwotę |
Zaciągnięto kredyty bankowe, którym spłacono zobowiązanie wobec dostawców (zmniejszenie zobowiązań wobec dostawców i zwiększenie wartości kredytów bankowych) |
Operacje typu III | Zwiększenie aktywów i pasywów |
Wzrost składnika pasywów powoduje zwiększenie składnika po jednej stronie aktywów o tą samą kwotę. |
Przyjęto do magazynu materiały, za Które zapłata nastąpi w terminie Późniejszym (zwiększenie zapasów Materiałów i zwiększenie zobowią- Zań wobec dostawców |
Operacje typu IV | Zmniejszenie aktywów i pasywów |
Zmniejszenie składnika pasywów powoduje zmniejszenie składnika po lewej stronie aktywów o tą samą kwotę |
Uregulowano przelewem bankowym Zobowiązanie wobec dostawców (zmniejszenie środków pieniężnych Na rachunku bankowym, zmniejsze- Nie wartości zobowiązań wobec Dostawców. |
VI. Podstawą ewidencji operacji gospodarczych są dowody księgowe.
Dowód księgowy powinien zawierać:
~określenie rodzaju dowodu i jego numer identyfikacyjny
~określenie stron (nazwy, adres wystawcy, adresata) dokonujących operacji gospodarczych
~opis operacji oraz wartości jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych
~datę dokonania operacji i datę sporządzania dowodu
~podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki majątku
VII. Dowody księgowe przed ewidencją księgową należy poddać następującym rodzajom kontroli:
~KONTROLI FORMALNEJ, która polega na stwierdzeniu, czy dowód wystawiony został w odpowiedniej formie (na właściwym papierze, czytelnie, starannie, trwałym pismem), czy zawiera wszystkie cechy
~KONTROLI RACHUNKOWOŚCI, która polega na sprawdzeniu poprawności obliczeń objętych w dowodzie.
~KONTROLI MERYTORYCZNEJ, która polega na sprawdzeniu zasadności dokonanej operacji (jej podstawą zgodności z decyzją i warunkami umowy, terminy realizacji)
VIII. Klasyfikacje dowodów księgowych.
kryterium | podział | Charakterystyka |
Ilość operacji | Pojedyncze | Dotyczą jednej operacji |
Zbiorcze (zestawienie) | Dotyczą kilku operacji 1 rodzaju | |
Źródło (dostawa) | Pierwotne (źródłowe) | Postawa- operacje gospodarcze |
Wtórne | Postawa- dokumenty pierwotne | |
Zastosowanie | Dyspozycyjne | Polecenie wykonania operacji |
Wykonawcze | Informacje o przebiegu operacji | |
Dyspozycyjno- wykonawcze |
Polecenie, a następnie informacje o wykonaniu operacji |
|
Wystawowe | Obce | Wystawiane przez kontrahentów, banki (spoza jednostki) |
Własne | Wystawiane w danej jednostce | |
Odbiorcze (dot. Dokumentów Własnych) |
Wewnętrzne | Użytkownicy- inne komórki w danej jednostce |
Zewnętrzne | Przekazywane na zewnątrz (kontrahenci, Banki, budżet itp.) |
|
Rodzaj operacji |
Obrót zapasami | Pz, Rw, Mw, Zw, Wz, FV, rachunki |
Obrót majątkiem trwałym | PT, OT, LT, FV, rachunki | |
Siła robocza | Listy obecności, karty pracy, karty wynagrodzeń, raporty, listy płac, itp. |
|
Środki pieniężne | Kp, Kw, wyciągi bankowe, weksle | |
Rozrachunki | Fv, rachunki, noty |
IX. Błędy w dowodach księgowych
Stwierdzone błędy w dowodach w wyniku kontroli formalnej, rachunkowej i zweryfikowanej należy usunąć w sposób czytelny i jednoznaczny. Uwaga ta dotyczy dowodów własnych.
Funkcjonowanie kont bilansowych: Zapisy operacji gospodarczych w księgowości to operacje księgowe (czyli księgowanie). Na potrzeby dydaktyczne zasady zapisów księgowych przedstawia się w ujęciu prostego urządzenia czyli konta. Dowody powinny być przekazywane firmie w sposób prosty. Są dowody, które się usuwa po upływie jakiegoś terminu np. 5 lat, a niektóre przechowuje się dożywotnio.
Konta bilansowe:
Aktywne- konta te służą do ewidencji operacji gospodarczych wpływających na składniki aktywów.
Pasywne- Służą do ewidencji operacji gospodarczych wpływających na stan pasywny, np. zaciągnięcie kredytu bankowego.
Rozrachunki z tytułu VAT- W rachunkowości obok typowych operacji aktywnych i pasywnych mamy takie operacje rozrachunkowe, gdzie firma występuje jako dostawca i odbiorca.
KARTA BILANSOWA:
Błędy w operacjach księgowych i ich eliminacja. Błędy księgowe eliminujemy w taki sposób by zapisy poprzednie- błędne były czytelne. Korygowanie polega na poprawnych zaksięgowaniu operacji błędnie zaksięgowanych wcześniej. Wyróżniamy 2 techniki: storno czarne i storno białe.
STORNO- to eliminowanie skutków błędów księgowych, które wykryto po zamknięciu miesiąca. Umożliwia ono uzyskanie prawidłowego salda początkowego. Podstawą dokonania storna jest dokument PK.
~ Storno czarne zupełne
~Storno czerwone
Koszt- przez koszt rozumie się wyrażenie w pieniądzu fizyczne i moralne zużycie środków produkcji i nakłady pracy niezbędne w celu wytworzenia produktu lub świadczenia usługi.
I.Klasyfikacja
Rachunek kosztów całkowitych (koszty stałe i koszty zmienne)
Koszty zmienne- to koszty, które zmieniają się pod wpływem zmiany produkcji. W ramach kosztów zmiennych wyróżniamy koszty progresywne, degresywne i proporcjonalne. Podział ten wynika z charakteru na zmiany produkcji.
Koszty stałe- to koszty, które nie reagują na zmiany wielkości produkcji. Wyróżnia się koszty stałe o charakterze względnym i bezwzględnym.
Próg rentowności- to wielkość lub wartość produkcji przy której konta całkowite równają się przychodom całkowitym.
CHARAKTER AKTYWÓW TRWAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTWA
WART. NIEMATERIALNE I PRAWNE- to nabyte przez jednostkę zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:
a)autorskie- prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje
b)prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych wzorów użytkowania oraz zdobniczych
c)know how
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze wartości niematerialnych i prawnych zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.
Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych. Wartość firmy to różnica między ceną nabycia kreślonej jednostki lub zorganizowanej jej części, a niższą od niej wartością godziwą od niej przyjętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przyjętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy.
Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby powierzone przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:
1)Produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone
2)Technologiczna przydatność produktu lub technologii została stworzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii
3)Koszty prac rozwojowych zostaną pokryte wg przewidywań, przychody ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
Rzeczowe aktywa trwałe
Środki trwałe- to rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok, kompletnie zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, Zalicza się do nich w szczególności:
a)nieruchomości W tym grunty, prawo użytkowania wiecznego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością, lokalne spółdzielnie własnościowe, prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalnego użytkowania.
b) maszyny, urządzenia, środki transportowe i inne rzeczy
c)Ulepszenia w obcych środkach trwałych
d)Inwentarz żywy (stado podstawowe )
Środki trwałe oddane do użytkowania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.
Środki trwałe w budowie- to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Jako środki trwałe w budowie traktuje się jako nakłady, powierzone przez jednostkę na ich budowie, ulepszenie, modernizacji, w szczególności:
-dokumentacji projektowej, badań geologicznych, pomiarów geodezyjnych przygotowania terenu pod budowę obcego nadzoru inwestycyjnego, ubezpieczeń majątkowych, budowlanych środków trwałych, prób montażowych i różnych napraw, remontów dokonanych przed przekazaniem środka trwałego do użytkownika.
-przebudowy, rozbudowy i rekonstrukcji lub modernizacji już utrzymującego środka trwałego, które to zabiegi wywołują wzrost wartości użytkowej środka trwałego
-koszty obsługi zobowiązań, które zostały zaciągnięte przez jednostkę gospodarczą na czas trwania budowy, odsetki prowizje, różnice kursowe pomniejszone o przychody z tego tytułu
-nie podlegające odliczenia podatku VAT oraz podatku akcyzowego, dotyczące rozpoznaniem środka trwałego.