1.Występowanie cholesterolu.
W organizmie człowieka najwięcej cholesterolu znajduje się w mózgu , wątrobie i nadnerczach, Oraz błonie komórkowej
2.Przykłady fosfolipidów:
fosfatydylocholina
fosfatydyloseryna
sfingomielina.
3. Funkcje mikrofilamentów aktynowych
umożliwiają ruch pełzakowaty (za pomocą nibynóżek), skurcz mięśni, transport wewnątrzkomórkowy.
4. Rodzaje filamentów pośrednich.
np. filamenty keratynowe występujące obficie w naskórku, narażonym na działanie dużych sił mechanicznych; neurofilamenty wzmacniające wypustki komórek nerwowych.
5. Funkcje mikrotubuli.
pełnią funkcję cytoszkieletu nadając komórce kształt, a nawet przyczyniając się do jego zmiany.
6. Miejsce syntezy fosfolipidów, cholesterolu, hormonów steroidowych w komórce.
Siateczka śródplazmatyczna gładka
7.Struktura błoniasta będąca rezerwuarem jonów wapnia w komórkach mięśniowych.
Siateczka śródplazmatyczna gładka:
nie są z nią związane rybosomy
bierze udział w syntezie fosfolipidów, cholesterolu
bierze udział w syntezie hormonów sterydowych,
np. testosteronu; jest zatem szczególnie dobrze rozwinięta w komórkach wydzielających hormony sterydowe
stanowi miejsce syntezy glikogenu z cząsteczek glukozy (polimeryzacja glukozy)
jest magazynem jonów wapnia (Ca2+) w komórkach mięśniowych.
9. Miejsce biosyntezy białek w komórce.
RYBOSOMY
nie otoczone błoną
zbudowane z rRNA i białek
występują na ER szorstkiej, wewnątrz mitochondriów oraz w cytoplazmie
zbudowane z dwóch podjednostek: dużej i małej
10. Miejsce lokalizacji enzymów hydrolitycznych w komórce.
LIZOSOMY
pęcherzyki otoczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową
zawierają enzymy hydrolityczne trawiące białka, kwasy nukleinowe, węglowodany i i tłuszcze
uczestniczą w biosyntezie białek; liczba rybosomów zależna jest od zapotrzebowania komórki na białka.
11. Miejsce w komórce, w którym zachodzi cykl Krebsa, łańcuch oddechowy, synteza
cząsteczek ATP.
. MITOCHONDRIA
centra energetyczne komórek, odpowiedzialne za oddychanie tlenowe (cykl Krebsa w macierzy mitochondrialnej i łańcuch oddechowy na grzebieniach mitochondrialnych)
otoczone dwiema błonami białkowo-lipidowymi (błona wewnętrzna wpukla się do wnętrza i tworzy grzebienie mitochondrialne)
wnętrze wypełnia macierz mitochondrialna
organella półautonomiczne (posiadają koliście zamknięte DNA, rybosomy, polimerazę DNA).
12. Miejsce transkrypcji i replikacji DNA w komórce.
jądro dna
otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową
w otoczce jądrowej znajdują się liczne pory
jąderko (okresowy składnik jądra komórkowego), miejsce transkrypcji rRNA i składania podjednostek rybosomów.
we wnętrzu znajduje się kariolimfa i chromatyna
jest miejscem replikacji DNA (powielania DNA).
jest miejscem transkrypcji (powstawania wszystkich r.odzajów RNA).
13. Komórki ludzkie nieposiadające jądra komórkowego.
erytrocyty, komórki warstwy rogowaciejącej naskórka.
14. Komórki ludzkie posiadające wiele jąder komórkowych.
komórki tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej sercowej
15. Komórki ludzkie posiadające zdolność do fagocytozy.
lizosomy ?
w ich wnętrzu zachodzi trawienie fragmentów obcych komórek, które zostały wchłonięte do wnętrza komórki
na drodze fagocytozy (komórki żerne)
16. Jaki procent wszystkich białek organizmu człowieka stanowi kolagen.
Stanowi około 30 %
17. Miejsce występowania keratyny.
mięśnie
18. Miejsce występowania kolagenu.
Skura , ścięgna,chrząstki zęby
19. Białka posiadające zdolność do wiązania tlenu.
Hemoglobina, hem, hemocyjaninę oraz hemoetrynę.
20. Charakterystyka naskórka.
Ze względu na wykonywaną czynność, nabłonki dzielimy na:
nabłonki okrywające
nabłonki wyściełające
nabłonki gruczołowe
nabłonki zmysłowe.
Ze względu na kształt komórek, nabłonki dzielimy na:
płaskie
sześcienne
walcowate (cylindryczne).
Ze względu na liczbę warstw, nabłonki dzielimy na:
Jednowarstwowe
wielowarstwowe.
Funkcje nabłonków
nabłonek skóry (naskórek) - tworzy barierę ochronną
Stratum corneum – warstwa rogowaciejąca
Stratum lucidum – warstwa jasna
Stratum granulosum – warstwa ziarnista
Stratum spinosum – warstwa kolczysta
Stratum basale – warstwa podstawna
Warstwa nabłonka oddzielona jest od leżącej pod spodem tkanki łącznej tzw. błoną podstawną. Wśród komórek warstwy podstawnej naskórka występują komórki macierzyste (przez całe życie człowieka mają zdolność dzielenia się) oraz melanocyty (komórki odpowiedzialne za syntezę barwnika skóry – melaniny).
Liczba warstw komórek oraz grubość naskórka zależy od działających sił mechanicznych. Liczba warstw komórek i grubość naskórka podeszwy stóp jest znacznie większa niż grubość naskórka grzbietu.
nabłonek żołądka, nabłonek jelita cienkiego (produkcja enzymów trawiennych)
nabłonek jelita cienkiego (wchłanianie produktów trawienia)
resorpcja zwrotna obowiązkowa i nieobowiązkowa (nabłonek kanalików nerkowych)
wymiana gazowa (nabłonek płuc).
Występowanie (przykłady)
nabłonek jednowarstwowy płaski wyścieła naczynia krwionośne, tworzy ściany pęcherzyków płucnych
nabłonek jednowarstwowy sześcienny występuje w kanalikach nerkowych
nabłonek jednowarstwowy walcowaty wyścieła żołądek, jelito cienkie, jajowody
nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący: wyścieła jamę ustną, przełyk, pochwę
nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący (naskórek): pokrywa powierzchnię ciała i oddziela tkankę łączną od środowiska zewnętrznego.
Pochodzenie
Tkanka nabłonkowa może pochodzić ze wszystkich trzech listków zarodkowych.
U człowieka z ektodermy powstaje nabłonek jamy ustnej, naskórek,
z endodermy nabłonek żołądka, nabłonek jelita cienkiego, nabłonek płuc,
z mezodermy nabłonek układu wydalniczego, nabłonek układu rozrodczego, nabłonek naczyń krwionośnych.
21. Charakterystyka tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej szkieletowej.
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa
zbudowana z długich, wielojądrowych komórek o kształcie cylindrycznym
jądra komórkowe zlokalizowane obwodowo pod błoną komórkową (sarkolemma); głównym składnikiem cytoplazmy są miofibrylle zawierające białka biorące udział w skurczu – aktyna i miozyna; miofybrylle tworzą pęczki; między miofibryllami znajduje się cytoplazma (sarkoplazma) i liczne mitochondria; komórki posiadają silnie rozbudowaną gładką siateczkę śródplazmatyczną (siateczka sarkoplazmatyczna) będącą rezerwuarem jonów wapnia
zdolność do krótkotrwałego skurczu
skurcz zależny od woli człowieka
wchodzi w skład aparatu ruchu.
22. Komórki satelitowe.
niezróżnicowane komórki mające zdolność do podziałów, towarzyszącewłóknom mięśniowym poprzecznie prążkowanym szkieletowym kręgowców (mięśniowa tkanka).
23. Cecha wspólna tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej szkieletowej i tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej sercowej.
24. Funkcje tkanki łącznej właściwej luźnej i zbitej.
Funkcje
stanowi zrąb i ochronę mechaniczną dla innych tkanek i narządów
transportuje substancje odżywcze i produkty przemiany materii.
tkanka łączna właściwa luźna wypełnia wolne przestrzenie między komórkami narządów miąższowych np. wątroby
tkanka łączna właściwa zbita buduje ścięgna i więzadła.
25. Rodzaje tkanki chrzęstnej i ich lokalizacja.
Tkanka chrzęstna
większość chrząstek, które pojawiają się w czasie życia człowieka, przekształca się w tkankę kostną
składa się z komórek - chondrocytów oraz istoty międzykomórkowej
w skład której wchodzą włókna
w zależności od rodzaju i ułożenia włókien wyróżniamy:
chrząstkę szklistą (powierzchnie stawowowe kości, końce żeber, przegroda nosa)
chrząstkę sprężystą (małżowina uszna, krtań, koniuszek nosa)
chrząstkę włóknistą (więzadła, krążki międzykręgowe).
26. Skład istoty międzykomórkowej tkanki kostnej.
istota międzykomórkowa składa się z części organicznej (osseina)
i części nieorganicznej (sole mineralne – hydroksyapatyt wapnia)
składniki organiczne istoty międzykomórkowej kości np. kolagen syntetyzują osteoblasty.
osseina nadaje kościom elastyczność i wytrzymałość, a sole mineralne twardość i sztywność.
27. Przyczyny i objawy osteoporozy.
Osteoporoza - charakteryzuje się postępującym ubytkiem masy kostnej i zmianą struktury przestrzennej kości, występuje najczęściej u kobiet po menopauzie.Objawia się demineralizacją kości powodującą ich łamliwość.
W procesach przebudowy kości uczestniczą osteoblasty (komórki kościotwórcze) i osteoklasty (komórki kościogubne). Do osteoporozy dochodzi wtedy, gdy osteoklasty bardziej aktywne niż osteoblasty.
28. Funkcje poszczególnych rodzajów limfocytów T.
Limfocyty Th (pomocnicze) sterują odpowiedzią immunologiczną – pobudzają makrofagi do fagocytozy i limfocyty B do produkcji przeciwciał.
Limfocyty Tc (cytotoksyczne) rozpoznają i niszczą komórki zakażone wirusami.
Limfocyty Ts (supresorowe) wyciszają układ immunologiczny.
Limfocyty NK rozpoznają i niszczą komórki nowotworowe.
29. Ile komórek powstanie po podziale jednej diploidalnej komórki w procesie mitozy/mejozy. Czy komórki potomne będą się różniły liczbą chromosomów w stosunku
do komórki macierzystej?.
W procesie mejozy powstaną 4 o zredukowanej liczbie chromonomów w procesie mitozy powstaną dwie o takiej samej liczcie chromosomów co macierzysta
30. Haploidalne i diploidalne komórki spermatogenezy i oogenezy.
Komórki somatyczne są diploidalne.
Komórki jajowe i plemniki są haploidalne.
31. Komórki dzielące się często w ciągu całego życia człowieka.
32. Czynniki rakotwórcze (fizyczne, biologiczne, chemiczne).
palenie tytoniu
nadużywanie alkoholu (
nieodpowiednia brak aktywności fizycznej
otyłość
czynniki zawodowe promieniowanie ultrafioletowe (czerniaki)
czynniki zakaźne (HBV i HCV - nowotwory wątroby, HPV – nowotwory szyjki macicy, Helicobacter pylori – rak żołądka)
czynniki związane z rozrodczością uwarunkowania genetyczne
33. Etapy transformacji nowotworowej.
inicjacja
promocja
progresja
inwazja
34. Definicja fenotypu.
Fenotyp, zespół morfologicznych, anatomicznych, fizjologicznych i biochemicznych cech organizmu żywego wykształcony w trakcie jego rozwoju osobniczego (ontogenezy), a zależny od składu genowego osobnika (genotypu) i oddziaływujących nań czynników środowiskowych.
35. Definicja genotypu.
Genotyp, zespół wszystkich genów, warunkujący właściwości dziedzicznedanego organizmu. Każdy żywy organizm ma swój indywidualny zestaw genów, różny od genotypów innych osobników tego samego gatunku.
36. Kariotyp kobiety.
xx
37. Kariotyp mężczyzny.
xy
38. Choroby autosomalne recesywne (wymienić).
Anemia sierpowata
Mukowiscydoza
Albinizm
39. Choroby autosomalne dominujące
Huntinktona
Nerwiakowłuknakowiatość
Achondroplazja
Osteogenesis imperfecta
Zaspół marfana
Niektóre przypadki
zespołu Ehlersa-Danlosa
Hiperholesteromia
40. Choroby sprzężone z płcią recesywne (wymienić).
Daltonizm
Dystrofia mięśniowa typu Duchenne’a
Hemofilia
41. Choroby spowodowane aberracjami chromosomowymi (wymienić).
Turrnera
Zespół Klinefeltera
42. Organy i układy rozwijające się z poszczególnych listków zarodkowych: ektodermy, endodermy i mezodermy.
43. Definicja czynnika teratogennego.
czynniki powodujące występowanie wrodzonych nieprawidłowości w organizmie lub zwiększające ich częstość w populacji;
44.Przykłady czynników teratogennych.
Promieniowanie radioaktywne
Broń atomowa
Naświetlania terapeutyczne
Związki chemiczne
Alkohol
Polichlorowane dwufenyle
Rtęć
Czynniki infekcyjne
Kiła
Toksoplazmoza
Wirus różyczki
Wirus ospy wietrznej
45. Czynniki decydujące o powstaniu wady wrodzonej.
- okres, w którym działa teratogen
- dawka
- genotyp matki
- genotyp zarodka.