2010-10-20

1

Wykład V

Ogólne warunki projektowania dróg

„Budownictwo komunikacyjne”

„Budownictwo komunikacyjne”

kier. budownictwo sem.V

kier. budownictwo sem.V

r.ak. 2007/ 2008

r.ak. 2007/ 2008

dr in

ż

. Andrzej Zalewski

dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Katedra Geotechniki i Budowli In

ż

ynierskich

Katedra Geotechniki i Budowli In

ż

ynierskich

Politechniki Łódzkiej

Politechniki Łódzkiej

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Uwagi ogólne

Przebieg drogi powinien by

ć

zgodny z postanowieniami

Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.

Odst

ę

pstwa od postanowie

ń

zatwierdzonego MPZP

wymagaj

ą

zgody odpowiednich organów planowania.

Przy ustalaniu przebiegu drogi nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

warunki

techniczne i ruchowe, ekonomiczne,

ś

rodowiskowe,

estetyki, zwi

ą

zane z utrzymaniem drogi oraz warunki

wynikaj

ą

ce z porozumie

ń

mi

ę

dzynarodowych.

2010-10-20

2

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki techniczne i ruchowe (1)

Standard techniczny oraz wyposa

ż

enie drogi w

urz

ą

dzenia obsługi, usprawnienia, organizacji i

zabezpieczenia ruchu powinny:

gwarantowa

ć

wymagany poziom bezpiecze

ń

stwa ruchu

umo

ż

liwi

ć

realizacj

ę

przypisanych drodze funkcji

zapewni

ć

wymagany poziom swobody ruchu przy

uwzgl

ę

dnieniu przewidywanego nat

ęż

enia ruchu i jego

struktury rodzajowej.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga powinna zachowa

ć

jednorodno

ść

geometryczn

ą

na

mo

ż

liwie długich odcinkach. Konieczne zmiany w

ukształtowaniu drogi nale

ż

y wprowadzi

ć

w miejscach

charakterystycznych, np.: na obszarach skrzy

ż

owa

ń

i w

ę

złów,

na odcinkach przej

ś

cia z terenów niezurbanizowanych w

zurbanizowane i odwrotnie lub na odcinkach widocznych
zmian ukształtowania terenu. Je

ż

eli nie ma takich miejsc,

zmian

ę

parametrów geometrycznych drogi nale

ż

y wprowadza

ć

stopniowo.

Dla nowego ci

ą

gu drogowego, w tym obwodnicy miasta,

nale

ż

y stosowa

ć

parametry techniczne dróg co najmniej

równe minimalnym, przy zachowaniu jednorodno

ś

ci ci

ą

gu

drogowego, o ile nie powoduje to nadmiernego wzrostu
kosztów budowy.

Warunki techniczne i ruchowe (2)

2010-10-20

3

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki techniczne i ruchowe (3)

Przy projektowaniu modernizacji drogi jest zalecane

wykorzystywanie istniej

ą

cego pasa drogowego

.

Je

ż

eli projekt drogi przewiduje etapowanie robót

budowlanych, dla parametrów drogi w planie i w
przekroju podłu

ż

nym nale

ż

y przyjmowa

ć

warto

ś

ci

docelowe.

Dr

Dr

in

ż

. Andrzej Zalewski

in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki ekonomiczne (1)

Warunki ekonomiczne nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

na etapie

planowania przebiegu drogi oraz projektowania
nowych i modernizacji istniej

ą

cych odcinków drogi,

skrzy

ż

owa

ń

i w

ę

złów, obiektów mostowych i urz

ą

dze

ń

obsługi ruchu.

Projekt, w którym przedstawia si

ę

nowe przedsi

ę

wzi

ę

cie

lub rozwa

ż

a ró

ż

ne warianty przedsi

ę

wzi

ęć

drogowych,

powinien zawiera

ć

analiz

ę

ekonomiczn

ą

umo

ż

liwiaj

ą

c

ą

porównanie efektywno

ś

ci proponowanych rozwi

ą

za

ń

.

2010-10-20

4

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki ekonomiczne (2)

Analiza ekonomiczna zawiera porównanie kosztów

(inwestycyjnych lub modernizacyjnych, utrzymaniowych,
eksploatacyjnych,

ś

rodowiskowych itd.) z korzy

ś

ciami

(u

ż

ytkowników, gospodarki itd.) w całym okresie budowy i

wła

ś

ciwym dla danego przedsi

ę

wzi

ę

cia okresie eksploatacji.

W zale

ż

no

ś

ci od etapu i zakresu opracowania projektowego

wymaga si

ę

ró

ż

nej szczegółowo

ś

ci tej analizy.

Podstawowymi wska

ź

nikami efektywno

ś

ci ekonomicznej

przedsi

ę

wzi

ęć

drogowych s

ą

:

wska

ź

nik efektywno

ś

ci (B/C)

zdyskontowana korzy

ść

netto inwestycji (NPV)

wewn

ę

trzna stopa zysku (EIRR)

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki ekonomiczne (3)

Przy wieloletnich i du

ż

ych przedsi

ę

wzi

ę

ciach drogowych jest

zalecane stosowanie analiz wielokryterialnych,
pozwalaj

ą

cych na uwzgl

ę

dnienie poza kryteriami

ekonomicznymi tak

ż

e kryteriów społecznych i

ś

rodowiskowych.

Przy projektowaniu nowej drogi i modernizacji drogi

istniej

ą

cej, z uwzgl

ę

dnieniem etapowania budowy lub

etapowego oddawania odcinków do u

ż

ytkowania, nale

ż

y:

- dostosowa

ć

programy kolejnych etapów budowy do

wzrastaj

ą

cych potrzeb ruchowych,

- zapewni

ć

wymagane poziomy bezpiecze

ń

stwa i swobody ruchu

we wszystkich etapach u

ż

ytkowania drogi,

- zapewni

ć

jak najwi

ę

ksz

ą

przydatno

ść

robót wykonywanych w

poprzednich etapach budowy.

2010-10-20

5

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki

ś

rodowiskowe (1)

Warunki

ś

rodowiskowe obejmuj

ą

:

warunki gruntowo – wodne

warunki ukształtowania terenu

warunki krajobrazowe i klimatyczne

warunki

ż

ycia człowieka

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki

ś

rodowiskowe (2)

Przy kształtowaniu drogi nale

ż

y d

ąż

y

ć

do:

ograniczenia negatywnego wpływu drogi i ruchu na

ś

rodowisko człowieka

ograniczenia negatywnego wpływu otoczenia na warunki i
bezpiecze

ń

stwo ruchu drogowego

prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody, w tym
ochrony gruntów rolnych i le

ś

nych

ochrony zabytków, parków narodowych i krajobrazowych
oraz innych cennych obiektów zagospodarowania terenu

zapewnienia dost

ę

pno

ś

ci urz

ą

dze

ń

obsługi ruchu dla osób

niepełnosprawnych

2010-10-20

6

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki estetyki (1)

Przy projektowaniu drogi nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

warunki estetyki,

które spełnia si

ę

przez

ś

wiadome kształtowanie obrazu drogi i jej

otoczenia.

Zachowanie si

ę

uczestników ruchu zale

ż

y od informacji

wzrokowych pochodz

ą

cych z obserwacji drogi i jej otoczenia,

Informacje te powinny wywoływa

ć

u uczestników ruchu wra

ż

enie

pi

ę

kna i harmonii oraz poczucie bezpiecze

ń

stwa i wygody przy

korzystaniu z drogi.

Warunki estetyki drogi powinny by

ć

uwzgl

ę

dnione we wszystkich

etapach projektowania, a w szczególno

ś

ci:

geometrycznego kształtowania elementów drogi

zagospodarowania pasa drogowego

kształtowania otoczenia drogi.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki estetyki (2)

Przy kształtowaniu drogi nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

rze

ź

b

ę

terenu

oraz otaczaj

ą

cy krajobraz stosownie do funkcji drogi.

Warunki gruntowo – wodne i klimatyczne maj

ą

wpływ na koszty

budowy i utrzymania drogi. Zakres bada

ń

gruntowo –

wodnych powinien by

ć

dostosowany do stopnia zło

ż

ono

ś

ci

problemów.

2010-10-20

7

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki zwi

ą

zane z utrzymaniem drogi (1)

Przy ustalaniu kształtu geometrycznego drogi oraz jej
lokalizacji w terenie nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wpływ tych cech drogi

na spodziewane koszty jej utrzymania a tak

ż

e na uci

ąż

liwo

ść

prac utrzymaniowych.

Ze wzgl

ę

du na utrzymanie drogi zaleca si

ę

:

wykorzystanie przy ustalaniu jej przebiegu naturalnych cech
terenu w celu zmniejszenia kosztów od

ś

nie

ż

ana i zwalczania

ś

lisko

ś

ci zimowej, tak

ż

e ograniczenie ingerencji w naturalny

system odwodnienia i układ wód podziemnych,

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki zwi

ą

zane z utrzymaniem drogi (2)

Ze wzgl

ę

du na utrzymanie drogi zaleca si

ę

/c.d./:

unikanie prowadzenia drogi po terenie, którego cechy
geotechniczne mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

niespodziewanego

wzrostu kosztów utrzymania (tereny osuwiskowe,
słabono

ś

ne, o intensywnej erozji)

takie przestrzenne kształtowanie drogi, aby ograniczy

ć

zastosowanie urz

ą

dze

ń

zabezpieczenia ruchu i ochrony

ś

rodowiska (barier ochronnych, ekranów przeciwhałasowych)

stosowanie rozwi

ą

za

ń

zapewniaj

ą

cych dost

ę

pno

ść

sprz

ę

tu

utrzymaniowego do drogi oraz do obiektów i urz

ą

dze

ń

znajduj

ą

cych si

ę

w pasie drogowym.

2010-10-20

8

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Warunki wynikaj

ą

ce z porozumie

ń

mi

ę

dzynarodowych

Parametry techniczne drogi zaliczonej do sieci dróg

mi

ę

dzynarodowych oraz jej wyposa

ż

enie w urz

ą

dzenia obsługi

i usprawnienia ruchu powinny spełnia

ć

wymagania przepisów

AGR.

Droga w strefie przygranicznej oraz w obr

ę

bie przej

ś

cia

granicznego mo

ż

e by

ć

wyposa

ż

ona w dodatkowe urz

ą

dzenia

obsługi i kontroli ruchu stosownie do potrzeb i porozumie

ń

mi

ę

dzynarodowych.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (1)

Przy kształtowaniu drogi w planie nale

ż

y d

ąż

y

ć

do uzyskania

najkrótszego poł

ą

czenia

ź

ródeł i celów ruchu wynikaj

ą

cych z

funkcji tej drogi w sieci, przy jednoczesnym dostosowaniu
przebiegu drogi do ukształtowania terenu oraz
zagospodarowania otoczenia.

2010-10-20

9

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (2)

Przy kształtowaniu drogi zaleca si

ę

:

stosowanie w terenie płaskim rozwi

ą

za

ń

eliminuj

ą

cych

monotonno

ść

drogi oraz przyjmowanie promieni łuków w

planie i w przekroju podłu

ż

nym o warto

ś

ciach wi

ę

kszych od

minimalnych

dostosowanie w terenie falistym przekroju drogi do
ukształtowania terenu, unikanie w przekroju podłu

ż

nym

spadków straconych, a przy koordynacji niwelety z planem
drogi zwracanie uwagi na prawidłowe rozmieszczenie
wzgl

ę

dem siebie łuków w planie i w przekroju podłu

ż

nym

d

ąż

enie w terenie górskim do jak najpełniejszego wpisania

drogi w teren, zwracaj

ą

c szczególn

ą

uwag

ę

na warunki

gruntowo – wodne i geologiczne, a przy koordynacji niwelety
z planem drogi kierowanie si

ę

wzgl

ę

dami bezpiecze

ń

stwa

ruchu i ekonomiki rozwi

ą

za

ń

.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (3)

O

ś

drogi w planie składa si

ę

z odcinków prostych i

krzywoliniowych. Odcinki krzywoliniowe mog

ą

zawiera

ć

łuki

kołowe lub kombinacje łuków kołowych i krzywych
przej

ś

ciowych. Dopuszcza si

ę

kształtowanie osi drogi z

wykorzystaniem innych typów krzywych, lecz musz

ą

one

spełnia

ć

warunki techniczne.

2010-10-20

10

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (4)

Zaleca si

ę

stosowanie odcinków prostych:

na terenie płaskim lub w rozległych płaskich dolinach, je

ż

eli

jest to zgodne z zasadami wkomponowania drogi w teren
oraz przy ograniczeniach długo

ś

ci prostych stosownie do

zalece

ń

w obr

ę

bie skrzy

ż

owa

ń

i w

ę

złów

na obiektach mostowych i dojazdach do nich

dla zapewnienia mo

ż

liwo

ś

ci wyprzedzania na dwupasowych

drogach dwukierunkowych, zwłaszcza w obr

ę

bie łuków

wkl

ę

słych

gdy droga jest trasowana równolegle do prostoliniowego
elementu zagospodarowania przestrzennego, np. linii
kolejowej, granicy obszaru le

ś

nego.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (5)

Przy projektowaniu nowej drogi nie zaleca si

ę

stosowania

odcinka prostego mi

ę

dzy blisko poło

ż

onymi łukami

kołowymi w planie o tych samych kierunkach zwrotu. Je

ż

eli

w uzasadnionym przypadku dopuszcza si

ę

takie

rozwi

ą

zanie, to zaleca si

ę

, aby długo

ść

odcinka prostego

mi

ę

dzy łukami kołowymi nie była mniejsza ni

ż

:

Vp = 100 km/h

l > 400 m

Vp = 80 km/h

l > 350 m

Vp = 70 km/h

l > 300 m

Vp = 60 km/h

l > 250 m

Zalecenia tego nie uwzgl

ę

dnia si

ę

przy projektowaniu dróg o

Vp < 60 km/h.

2010-10-20

11

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (6)

Odcinki krzywoliniowe zaleca si

ę

stosowa

ć

o mo

ż

liwie du

ż

ych

promieniach, na ile pozwala na to ukształtowanie terenu
oraz istniej

ą

ce i planowane zagospodarowanie.

Stosowanie odcinków krzywoliniowych w planie zalecane jest w

celu:

lepszego dostosowania drogi do ukształtowania i
zagospodarowania terenu,

podniesienia walorów estetycznych drogi

eliminacji monotonno

ś

ci jazdy.

Zbyt długi odcinek krzywoliniowy utrudnia:

uzyskanie wła

ś

ciwej koordynacji z elementami przekroju

podłu

ż

nego oraz kompozycji drogi z otoczeniem

zapewnienie wymaganej jednorodno

ś

ci drogi.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (7)

W celu zapewnienia płynno

ś

ci i jednorodno

ś

ci drogi zaleca si

ę

,

aby:

promienie łuków kołowych były wi

ę

ksze od minimalnego

łuki kołowe nast

ę

puj

ą

ce po odcinkach prostych spełniały

warunek:

L

≥

500 m

R > 500 m

L< 500 m

R > L

przestrzenne ukształtowanie drogi było zgodne z:

R1 < 300 m

1,5

300 m < R1 < 799 m

2,0

800 m < R1 < 1500 m

2,5

R1 > 1500 m

dowolny

2010-10-20

12

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (8)

Łuk poziomy powinien by

ć

tak zaprojektowany i wykonany w

taki sposób, aby bezpiecze

ń

stwo było zachowane przy ruchu

po mokrej nawierzchni z pr

ę

dko

ś

ci

ą

miarodajn

ą

– w wypadku

drogi klasy G i dróg wy

ż

szych klas lub z pr

ę

dko

ś

ci

ą

projektow

ą

– na drodze klasy Z, L lub D.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (8)

Przechyłka na łuku kołowym poziomym

V

x

2

R = ------------------------

127(µ

p

+ i

o

)

R = promie

ń

luku kołowego [m]

V

x

- pr

ę

dko

ść

miarodajna (projektowa) [km/h]

µ

p

- współczynnik przyczepno

ś

ci poprzecznej [1]

i

o

- pochylenie poprzeczne jezdni [1]

2010-10-20

13

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (10)

Pochylenie uko

ś

ne jezdni i utwardzonego pobocza nie powinno

by

ć

wi

ę

ksze od 10%.

Zmian

ę

pochylenia poprzecznego przeprowadza si

ę

na długo

ś

ci:

krzywej przej

ś

ciowej

w połowie prostej i w połowie na łuku kołowym, je

ś

li krzywa

przej

ś

ciowa nie jest wymagana, a jest wymagana przechyłka

łuku kołowego o wi

ę

kszym promieniu w przypadku

zastosowania krzywej koszowej.

Zmian

ę

pochylenia poprzecznego zaleca si

ę

wprowadzi

ć

przez:

obrót wokół osi jezdni (droga jednojezdniowa)

obrót ka

ż

dej jezdni wokół jej kraw

ę

dzi przy pasie dziel

ą

cym

(droga dwujezdniowa).

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (11)

Poszerzenie jezdni nale

ż

y wprowadzi

ć

na łuku kołowym w

planie o promieniu mniejszym od 200 m.

Poszerzenia nale

ż

y stosowa

ć

do wewn

ą

trz łuku.

2010-10-20

14

Poszerzenie jezdni na łuku (1)

Szeroko

ść

ka

ż

dego pasa ruchu powinna by

ć

zwi

ę

kszona na łuku w

kołowym w planie o warto

ść

obliczon

ą

w nast

ę

puj

ą

cy sposób:

40/ R - na drodze klasy Z i drogach wy

ż

szych klas oraz na ulicy klasy

L usytuowanej w obszarze przemysłowo – handlowym lub na
której odbywa si

ę

autobusowa komunikacja zbiorowa

30/ R - na drodze klasy D oraz innych ni

ż

wymienione powy

ż

ej na

drogach klasy L,

gdzie R jest promieniem łuku kołowego osi jezdni wyra

ż

onym w

metrach, przy czym obliczone poszerzenie powinno by

ć

zaokr

ą

glone

w gór

ę

.

Nie poszerza si

ę

pasa ruchu, je

ś

li poszerzenie jest mniejsze od 0,2 m,

A tak

ż

e gdy jezdnia ma dwa lub wi

ę

cej pasów przeznaczonych dla

jednego kierunku ruchu.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Poszerzenie jezdni na łuku (2)

d = 40/R – na drodze klasy Z i drogach wy

ż

szych klas oraz na ulicy

klasy L usytuowanej na obszarze przemysłowo – handlowym
lub na której odbywa si

ę

zbiorowa komunikacja autobusowa

d = 30/R – na drodze klasy D oraz innych ni

ż

wymienione powy

ż

ej na

drogach klasy L

2010-10-20

15

Poszerzenie jezdni na łuku (3)

Zmiana szeroko

ś

ci jezdni powinna by

ć

wykonana na krzywej

przej

ś

ciowej lub na łuku kołowym w wi

ę

kszym promieniu, je

ż

eli

jest to krzywa to krzywa koszowa, w sposób płynny bez
widocznych załama

ń

kraw

ę

dzi jezdni

Na łuku kołowym o promieniu mniejszym lub równym 25m warto

ść

poszerzenia powinna by

ć

okre

ś

lona dla ka

ż

dego pasa ruchu

oddzielnie.

Pochylenie poprzeczne powinno umo

ż

liwia

ć

sprawny spływ wody.

Pochylenie poprzeczne jezdni powinno wynosi

ć

nie mniej ni

ż

:

2% - nawierzchni twardej ulepszonej,

3% - nawierzchni twardej nieulepszonej,

4% - nawierzchni gruntowej ulepszonej

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (11)

Odcinek prosty z łukiem kołowym oraz dwa łuki kołowe nale

ż

y

ł

ą

czy

ć

za pomoc

ą

krzywej przej

ś

ciowej.

Krzyw

ą

przej

ś

ciow

ą

stosuje si

ę

w celu:

Wprowadzenia stopniowej zmiany warto

ś

ci przy

ś

pieszenia

do

ś

rodkowego przy przej

ś

ciu z prostej na łuk kołowy lub

mi

ę

dzy dwoma łukami,

Uzyskania przechyłki i/lub poszerzenia jezdni na łuku,

Przeprowadzenia płynnej zmiany krzywizny drogi w planie,

Zapewnienia optycznej płynno

ś

ci trasy.

2010-10-20

16

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Droga w planie (12)
- Krzywa przej

ś

ciowa

Jako krzyw

ą

przej

ś

ciow

ą

stosuje si

ę

odcinek klotoidy.

Dopuszcza si

ę

stosowanie innej krzywej, lecz musi ona

spełnia

ć

warunki postawione klotoidzie, krzywa przej

ś

ciowa

powinna spełnia

ć

nast

ę

puj

ą

ce warunki:

Dopuszczalny przyrost przy

ś

pieszenia do

ś

rodkowego nie był

wi

ę

kszy od warto

ś

ci minimalnych wg poni

ż

ej tabeli

:

Pr

ę

dko

ść

projektowa

[km/h]

100 – 120

80

70

60

50

40

Przyrost
przy

ś

pieszenia

do

ś

rodkowego [m/s

3

]

0,3

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

2010-10-20

17

Zmiany rozkładu siły od

ś

rodkowej na łuku poziomym

Bez krzywej przej

ś

ciowej

Z krzyw

ą

przej

ś

ciow

ą

- klotoid

ą

l

l

F

F

prosta

Łuk

kołowy

prosta

prosta

Krzywa przej

ś

ciowa

prosta

Łuk

kołowy

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Łuk kołowy z symetrycznymi krzywymi przej

ś

ciowymi

2010-10-20

18

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Zale

ż

no

ś

ci mi

ę

dzy parametrami klotoidy

Kolejno

ść

projektowania przy projektowaniu łuku kołowego z 2 klotoidami

symetrycznymi:

1. Mamy wpisany łuk kołowy o promieniu R
T = R tg

γ

/2

Ł= ¶ R

γ

/ 180

O

[

γ

] = [1

O

]

Ł = R

γ

[

γ

] = [rad]

2. Ustalamy parametr A i obliczmy elementy klotoidy X,Y, ł, L, H, X

s

3. Odsuwamy łuk kołowy o H od stycznych głównych
T

1

= (R+H) tg

γ

/2

∆

=T1 – T = (R+H) tg

γ

/2 +- R tg

γ

/2 = H tg

γ

/2

4. Obliczamy ostateczne elementy trasy
T

o

= T –

∆

+ Xs

Ł

ά

= ¶ R

ά

/180

o

[1

o

]

ά

=

γ

- 2 ł

Ł

ά

= R

ά

[rad]

5. Obliczamy skrócenie trasy
Nowy przebieg AB = L+ Ł

ά

+L = 2L + Ł

ά

Stary przebieg AB = Xs +

∆

+ Ł +

∆

+ Xs = 2(Xs +

∆

) + Ł

∆

L = 2(Xs + H tg

γ

/2) + Ł – (2L+ Ł

ά

)

6. Obliczamy pikieta

ż

punktów charakterystycznych

PKP1 = PŁK – (Xs +

∆

)

KKP1 = PŁK

ά

= PKP1 + Ł

KŁK

ά

= KKP2 = PŁK

ά

+ Ł

ά

PKP2 = KKP2 + L (nowy pikieta

ż

)

KKP2 = KŁK + Xs +

∆

(stary pikieta

ż

)

7. Zaznaczamy niepełny hektometr – mi

ę

dzy ostatnim hektometrem le

żą

cym

jeszcze w obr

ę

bie łuku z klotoidami a nast

ę

pnym (pierwszym le

żą

cym na

prostej) podajemy rzeczywist

ą

odległo

ść

!

2010-10-20

19

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Ł

ą

czenie łuków

kołowych za
pomoc

ą

krzywych

przej

ś

ciowych

2. K

ą

t zwrotu trasy na długo

ś

ci krzywej przej

ś

ciowej mie

ś

ci si

ę

w

przedziale 3

o

– 30

o

(nie musi by

ć

spełniony przy k

ą

cie zwrotu

trasy mniejszym ni

ż

9

o

, a tak

ż

e na serpentynie.

3. Dodatkowe pochylenie podłu

ż

ne zewn

ę

trznej kraw

ę

dzi jezdni na

krzywej przej

ś

ciowej spełniało warunki sprawnego odpływu

wody oraz aby dodatkowe pochylenie podłu

ż

ne kraw

ę

dzi nie

przekraczało warto

ś

ci przy: Vp = 120 ÷ 100 km/h 0,9 [%]

80 km/h

1,0 [%]

70, 60 km/h

1,6 [%]

≤

50 km/h

2,0 [%]

Najmniejsze dopuszczalne pochylenie kraw

ę

dzi jezdni [%] na

odcinku o pochyleniu poprzecznym

≤

2% powinno wynosi

ć

0,1xa,

gdzie a – odległo

ść

kraw

ę

dzi jezdni od osi obrotu [m].

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

2010-10-20

20

4. W uzasadnionych wzgl

ę

dami u

ż

ytkowymi wypadkach zamiast

krzywych przej

ś

ciowych mo

ż

na stosowa

ć

na drogach klasy L i

D oraz na ulicach klasy Z proste przej

ś

ciowe o długo

ś

ciach nie

mniejszych ni

ż

: przy Vp = 60 km/h

l

≥

30 m

30 km/h

l

≥

15 m.

5. Krzywych przej

ś

ciowych mo

ż

na nie stosowa

ć

, je

ż

eli:

- promie

ń

łuku w planie jest wi

ę

kszy ni

ż

2000 m na drodze poza

terenem zabudowy przy Vp = 120 km/h i 100 km/h lub wi

ę

kszy

ni

ż

1000 m przy Vp

≤

80 km/h i mniejszej.

- droga na terenie zabudowy ma na łuku w planie pochylenie
poprzeczne jezdni jak na odcinku prostym.

6. Na drodze poza terenem zabudowy, gdy nie ma potrzeby

stosowania krzywych przej

ś

ciowych, a k

ą

t zwrotu trasy jest

mniejszy ni

ż

9

o

, długo

ść

luku kołowego nie powinna by

ć

mniejsza ni

ż

Vp =120 km/h L

≥

300m, Vp=100 km/h L

≥

200m

Vp = 80km/h L

≥

150m, 70-60 km/h L

≥

100m.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

2010-10-20

21

Serpentyna symetryczna

Serpentyny mo

ż

na stosowa

ć

na drodze klasy GP i drogach ni

ż

szych

klas; przy pr

ę

dko

ś

ci projektowej Vp= 30, 20, 15 km/h:

minimalny promie

ń

łuku podstawowego nie mniejszy ni

ż

30, 25, 15 m;

pochylenie poprzeczne na łuku podstawowym 5%;

długo

ść

krzywej przej

ś

ciowej nie mniejsza ni

ż

30, 25, 20 m.

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

2010-10-20

22

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Projektowanie drogi w przekroju normalnym

Schemat zagospodarowania pasa drogi

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Projektowanie drogi w przekroju normalnym

Schemat zagospodarowania pasa drogi

2010-10-20

23

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Przekroje normalny drogi ekspresowej dwujezdniowej

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Przekrój normalny drogi dwujezdniowej na obiekcie

Przekrój normalny drogi jednojezdniowej na obiekcie

2010-10-20

24

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Przekroje normalne drogi

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Przekroje normalne dróg i ulic

2010-10-20

25

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Projektowanie drogi w przekroju normalnym

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Przekrój normalny ulicy

2010-10-20

26

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski

Dr in

ż

. Andrzej Zalewski –

– Warunki projektowania dróg

Warunki projektowania dróg

Przekrój normalny ulicy