Okres stalinowski
W nocy z 31 grudnia 1943 roku na 1 stycznia 1944 roku powołano w Warszawie Krajową Radę Narodową, ta pozornie ponadpartyjna organizacja, w rzeczywistości reprezentowała jedynie PPR i partie satelickie RPPS i SL "Wola Ludu". Jednocześnie przekształcono Gwardię Ludową w Armię Ludową - w jej skład miały wejść wojska 1 Korpusu. W odpowiedzi ugrupowania niepodległościowe powołały 9 stycznia Radę Jedności Narodowej, na jej czele stanął przewodniczący PPS-WRN Kazimierz Pużak[1]. Proces uniezależniania się kraju od władz londyńskich doprowadził do powstania Krajowej Rady Ministrów - gabinetu mającego przejąć władzę w momencie zrzucenia okupacji niemieckiej.
Gdy pierwsze jednostki Armii Czerwonej wkraczały na teren Polski (3 stycznia 1944)[2], rząd londyński, pod przewodnictwem Stanisława Mikołajczyka był obiektem nacisków ze strony alianckiej o uznaniu Linii Curzona jako wschodniej granicy przyszłej Polski. Efektem tego była propozycja Mikołajczyka (z 15 lutego 1944) o ustanowieniu linii demarkacyjnej polsko-radzieckiej na wschód od Lwowa i Wilna, i odłożenie dyskusji na później[2]. Na niczym spełzły rozmowy Mikołajczyka z Roosveltem, do rozmów premiera ze Stalinem nawet nie doszło. W lipcu 1944 roku KRN została oficjalnie uznana przez Stalina za reprezentację narodu polskiego, przekreśliło to ostatecznie jakiekolwiek złudzenia o możliwości nawiązania stosunków dyplomatycznych ZSRR z rządem RP na uchodźstwie.
Tymczasem w kraju do ofensywy przechodziła Armia Krajowa, która wraz z załamywaniem się władzy sowieckiej rozpoczęła akcję dywersyjną o kryptonimie "Burza". Jej celem było przejmowanie władzy w dużych ośrodkach miejskich z rąk niemieckich. Rozpoczęta w lutym akcja osiągnęła wiele sukcesów wojskowych, niejednokrotnie we współpracy z ACz, jednakże po zakończeniu walk oddziały Armii Krajowej były rozwiązywane przez NKWD, część żołnierzy wcielano do AL, a oficerów aresztowano. W efekcie odziały AK przestały się ujawniać, a dowództwo powołało do życia organizację NIE, na której czele stanął gen. Emil Nil-Fieldorf.
21 lipca 1944 powołano w Moskwie Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, na czele którego stanął przywódca RPPS Edward Osóbka-Morawski, mimo tego i uczestnictwa w rządzie ludowców, był on całkowicie podporządkowany komunistom. Następnego dnia wydano Manifest Lipcowy[3] (od grudnia 1944 r. Rząd Tymczasowy RP), a w czerwcu 1945 powstał Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, zdominowany przez komunistów. Zachodnie mocarstwa w rezultacie cofnęły uznania rządowi RP na uchodźstwie.
Nowy rząd przy pomocy NKWD zorganizował aparat bezpieczeństwa, podlegający resortowi bezpieczeństwa, na którego czele stał Stanisław Radkiewicz, w skład którego wchodziła sieć Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego oraz Milicja Obywatelska. 15 sierpnia ogłoszono powszechną mobilizację, a 24 sierpnia nakazano rozwiązanie wszystkich organizacji konspiracyjnych. Jednym z ważniejszych kroków nowej władzy była reforma rolna z 6 września 1944 roku, na mocy której parcelacji uległy majątki powyżej 100 lub 50 ha użytków rolnych, jak również te należące do Niemców i kolaborantów. Do końca roku na terenie wyzwolonym rozparcelowano 212 tys. ha, a nieco ponad 100 tys. upaństwowiono[4].
Po wyeliminowaniu legalnej opozycji (PSL), sfałszowaniu referendum w 1946 r. i wyborów w 1947[5], oraz pokonaniu zbrojnego podziemia (WiN, NSZ, NZW) i odsunięciu na boczny tor w roku 1948 grupy Władysława Gomułki lansującej tak zwaną polską drogę do socjalizmu ("odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne") nastąpiło umocnienie dyktatorskiego systemu rządów (stalinizacja). Dokonywano jednoczenia na warunkach komunistów organizacji politycznych i społecznych między innymi w 1948 r. z połączenia PPR i PPS powstała PZPR[6] natomiast rok później ze Stronnictwa Ludowego i resztek PSL powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe. Eliminowano potencjalnych i faktycznych przeciwników władzy (wzmożony terror Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego), zacieśniono związek z blokiem krajów zdominowanych przez ZSRR (od 1949 członkostwo w RWPG, od 1955 w Układzie Warszawskim).jednoczenia na warunkach komunistów organizacji politycznych i społecznych między innymi w 1948 r. z połączenia PPR i PPS powstała PZPR[6] natomiast rok później ze Stronnictwa Ludowego i resztek PSL powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe. Eliminowano potencjalnych i faktycznych przeciwników władzy (wzmożony terror Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego), zacieśniono związek z blokiem krajów zdominowanych przez ZSRR (od 1949 członkostwo w RWPG, od 1955 w Układzie Warszawskim).
Krajowa Rada Narodowa (noc z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 – 19 stycznia 1947) – ciało polityczne utworzone podczas II wojny światowej przez Polską Partię Robotniczą (PPR) o charakterze samozwańczego[1][2] polskiego parlamentu[3]. KRN sama określała się jako „faktyczna reprezentacja polityczna narodu polskiego, upoważniona do występowania w imieniu narodu i kierowania jego losami do czasu wyzwolenia Polski spod okupacji”[4].
KRN powstało z inicjatywy Władysława Gomułki bez uprzedniej formalnej zgody moskiewskiej centrali[5], zorientowanej wówczas na „jednolitofrontową” linię polityczną[6], ale z jej późniejszą akceptacją[7]. KRN miała być według planów Gomułki[8], a później również Stalina, alternatywą polityczną dla Rządu RP na uchodźstwie (ówcześnie rząd Stanisława Mikołajczyka) i struktur Polskiego Państwa Podziemnego[2][9] a jej powstanie było ostrzeżeniem dla Rządu RP na uchodźstwie, że jeśli ten nie zmieni polityki wobec ZSRR, to Stalin może uchylić się od wznowienia stosunków dyplomatycznych i uznać KRN jako nowy polski ośrodek kierowniczy[10]. Powstanie KRN Władysław Gomułka nazwał „swoistym zamachem stanu w podziemiu”[11].
KRN w okresie okupacji niemieckiej reprezentował PPR i ugrupowania od niej zależne[12]. Po czerwcu 1945 do KRN dokooptowani zostali w wyniku realizacji postanowień konferencji jałtańskiej przedstawiciele Stronnictwa Ludowego Stanisława Mikołajczyka[13], który zgodzili się uczestniczyć w kontrolowanym przez PPR, a uznanym międzynarodowo Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej do czasu wolnych wyborów w Polsce, przewidzianych ustaleniami mocarstw w Jałcie[14].
Rada Jedności Narodowej – reprezentacja polityczna Polskiego Państwa Podziemnego powstała z 8 stycznia na 9 stycznia 1944 w wyniku przekształcenia Krajowej Reprezentacji Politycznej, działała do 1 lipca 1945.
Polska Partia Socjalistyczna – Wolność, Równość, Niepodległość (PPS-WRN)[1] – konspiracyjna forma działania PPS od października 1939 do maja 1944 pod nazwą Ruch Mas Pracujących Miast i Wsi lub Ruch Mas Pracujących Polski – Wolność Równość Niepodległość, od maja 1944 ponownie pod nazwą Polska Partia Socjalistyczna.
Program PPS-WRN
Najważniejszym dokumentem programowym PPS-WRN był „Program Polski Ludowej” przygotowany w sierpniu 1941, przez Zygmunta Zarembę i Stanisława Miłkowskiego ze Stronnictwa Ludowego. Pomyślany jako wspólna platforma socjalistów i ludowców, została ogłoszona (po wycofaniu się ludowców) samodzielnie przez PPS-WRN. Program określał przyszły ustrój społeczno-gospodarczy Polski po wojnie.
W Programie zapowiedziano, iż „Pierwszy Rząd Niepodległej Rzeczypospolitej mający za sobą zdecydowaną wolę mas ludowych, wyda natychmiast po swoim powstaniu dekrety, ustalające zasadnicze zręby tak politycznej jak społeczno-gospodarczej struktury nowej rzeczypospolitej”[29]. Do podstawowych dekretów dziedzin przewidzianych dekretami uznano:
reformę rolną poprzez wywłaszczenie i stworzenie zapasu ziemi do parcelacji;
wywłaszczenie i przekazanie państwu, samorządowi i spółdzielczości dojrzałych do uspołecznienia przedsiębiorstw przemysłowych; tworząc uspołecznione kierownictwo;
reformę systemu podatkowego zmierzającego do sprawiedliwego rozłożenia ciężarów podatkowych w społeczeństwie;
unieważnienie wszystkich aktów wydanych przez okupantów w zakresie mienia i dobrobytu obywateli;
odpowiedzialność karną obywateli Rzeczypospolitej, którzy zdradzili Polskę lub wysługiwali się okupantom;
utworzenie specjalnego Trybunału, przed którym staną dygnitarze wojskowi i cywilni sanacji odpowiedzialni za szkody wyrządzone państwu i obywatelom.
Zapowiedziano również, iż rząd ten ogłosi demokratyczne wybory do Sejmu i Senatu oraz opracuje plan przebudowy Rzeczypospolitej opierający się na następujących tezach:
A) w zakresie politycznym:
zapewnienie ustroju demokratyczno-republikańskiego; przywrócenie demokratycznego parlamentu oraz wprowadzenie prawa plebiscytu i inicjatywy ludowej;
zbudowanie szeroko rozbudowanego samorządu terytorialnego, gospodarczego, społecznego;
swobodę wyrażania opinii; swobodę organizowania życia ideowego, społecznego i kulturalnego na płaszczyźnie demokracji i niepodległości;
równe warunki startu życiowego poprzez rzeczywiście powszechne, bezpłatne nauczanie, zapewniające minimum wykształcenia i dostępu do kultury;
równe prawa bez względu na różnice wyznania i narodowości dla lojalnych obywateli.
Przewidziano, że ludność niemiecka osadzona na ziemiach polskich w celach germanizacyjnych zostanie przesiedlona do Niemiec. Pozostać będą mogli tylko ci, którzy udowodnią lojalność dla państwa polskiego.
B) w zakresie społeczno-gospodarczym
podstawową formą uspołecznienia będzie przejęcie poszczególnych funkcji życia społecznego poprzez zorganizowane społeczeństwo (spółdzielczość, samorząd);
upaństwowienie będzie zastosowane przede wszystkim do działów związanych z obronnością oraz mających charakter kluczowy dla gospodarki (kolej, poczta, komunikacja, przemysł wojenny, surowcowy, hutniczy); drobne przedsiębiorstwa będą objęte kontrolą ze strony związków samorządowych;
wielkie obszary ziemskiej zostaną wywłaszczone bez odszkodowania; podstawą ustroju rolnego będą rodzinne gospodarstwa; infrastruktura będzie budowana w oparciu o spółdzielczość;
aparat bankowo-kredytowy przejdzie w całości w ręce organizacji społecznych i państwa;
rozbudowana zostanie sieć instytucji ubezpieczeń społecznych.
Zapowiedziano, że rozwój życia gospodarczego oparty zostanie na zasadach gospodarki planowej. Organizacja życia gospodarczego, zaś na zasadach „samorządu reprezentującego poszczególne gałęzie życia gospodarczego, a skupiające w swoich szeregach wszystkie zainteresowane elementy społeczne, a więc robotników, pracowników umysłowych oraz właścicieli zakładów przemysłowych”[30]. Powstać miały wojewódzkie izby przemysłowe i izby rolnicze. Nadbudową zaś miała być Naczelna Izba Gospodarcza.
Program był rozwijany w trzech zeszytach Materiałów do Programu Polski Ludowej, jako komentarz do programu. Materiały opracowywał zespół z udziałem: Józefa Stopnickiego, Tadeusza Szturm de Sztrema i Zygmunta Zaremby. Rozwinięciem była również praca Zygmunta Zaremby wydana pod ps. „Wit Smrek” – Demokracja społeczna. Próba wizji ustroju przejściowego.
Stanisław Mikołajczyk (ur. 18 lipca 1901 w Dorsten-Holsterhausen, zm. 13 grudnia 1966 w Waszyngtonie) – polski polityk, przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego, poseł na Sejm II RP (III kadencji), premier rządu RP na uchodźstwie, po II wojnie światowej poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy, wicepremier i minister rolnictwa w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej.
W czerwcu 1945 uczestnik konferencji moskiewskiej w sprawie utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, powrócił do Polski. Po konferencji jałtańskiej przystąpił do TRJN jako wicepremier i minister rolnictwa, stając się wkrótce ośrodkiem opozycji wobec komunistów i lewego skrzydła socjalistów. W latach 1945–1947 przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego w kraju i poseł do KRN.
W listopadzie 1945 r. w czasie zjazdu Polskiego Stronnictwa Ludowego Stanisław Mikołajczyk potępił bratobójcze mordy dokonywane przez Narodowe Siły Zbrojne i nieprzejednaną postawę emigracji[4].
W sfałszowanych wyborach parlamentarnych w 1947 Mikołajczyk poniósł porażkę i zagrożony aresztowaniem musiał uciekać do Stanów Zjednoczonych. Uciekł przy pomocy ambasadora brytyjskiego w ciężarówce przewożącej do portu w Gdyni bagaże konsula brytyjskiego. Rozważano także plan wydostania Mikołajczyka przez granicę z Czechosłowacją lub w jednej z ciężarówek amerykańskich, które przybyły do Warszawy po ciała żołnierzy amerykańskich, którzy zginęli w czasie wojny na terenie Polski. Do śmierci pozostał aktywnym politykiem na wygnaniu.
Po ucieczce na Zachód Mikołajczyk został uchwałą Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947 pozbawiony obywatelstwa polskiego. Przywrócono mu je pośmiertnie 15 marca 1989 roku[5], zaś 15 sierpnia 2012 w życie weszła nowa ustawa o obywatelstwie polskim, która uznała uchwałę Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947 za nieważną[6].
POLSKA 1944-48(1)
1-go września zaczęła się największa tragedia obywateli II-ej RP. Tragedia ta dopełniła się 17 września. Nie była to, jak często się mówi, gehenna narodu Polskiego, gdyż w 1931 II RP, to 69 % Polaków, 15 % Ukraińców, 8,5 % Żydów, 2% Niemców, oraz mniejszości czechów, rosjan i litwinów. Mimo kwiatów i gorących powitań Wermachtu zgotowanych przez Niemców ze Śląska i Frei Stadt Danzig, czy garstki nacjonalistów ukraińskich spod znaku „trójzuba” witających rządy III Rzeszy jako potencjalnych sprzymierzeńców przeciwko Stalinowi, dla pierwszych skończyło się to obozami i wygnaniem po ukończeniu działań wojennych, a dla drugich dryfem w stronę „archipelagu Gułag”. Mimo całej zawieruchy wojennej, która dotknęła posiadaczy polskich paszportów polityka toczyła się swoim torem na salonach londyńskich, czy w rządowych gmachach ZSRR. Politycy jak zwykle knuli swoje intrygi, myśląc przede wszystkim o wjeździe do powojennej Warszawy w blasku chwały, niczym Marszałek powracający z Magdeburga 10 listopada 1918r.
Rok 1944 zastał obywateli polskich w nieciekawej sytuacji, zarówno militarnej jak i politycznej. Funkcjonowały dwa rządy emigracyjne. Rząd w Londynie skupiający Stronnictwo Ludowe, socjalistów z PPS i WRN, Stronnictwo Pracy, Stronnictwo Narodowe i Sanację. W Moskwie komunistyczna Polska Partia Robotnicza, która w 1944 utworzyła Krajową Radę Narodową i Związek Patriotów Polskich wspieranych przez Biuro Polskie przy KPZR tworzyły Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (1944). Londyński Rząd Emigracyjny miał pod swoja komendą Polskie Siły Zbrojne będące pod dowództwem brytyjskim, POWN we Francji oraz podlegające delegaturze w Polsce, którą od 1943 r do końca wojny kierował Jan Jankowski, siły podziemne – Armia Krajowa. AK była podzielona na kontrwywiad, kierownictwo dywersji i ugrupowania partyzanckie oraz kierownictwo walki cywilnej czyli Tajna Organizacja Nauczycielska, Rada Pomocy Żydom i Rada Główna Opiekuńcza. W ZSRR utworzono Armię Polska pod dowództwem Radzieckim, która w lipcu 1944 po połączeniu z Armią Ludową i Polską Armią Ludową stworzyła Wojsko Polskie, z którego wyłoniły się inne organizacje militarne czyli Wojska Ochrony Pogranicza i Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W 1944 Armia Krajowa wraz z współpracującymi Batalionami Chłopskimi i ugrupowaniami nacjonalistycznymi takimi jak NOW i NSZ. Stanowiły ponad 80 % sił zbrojnych na terenach byłej II RP, drugie z ok. 12 % procentami były formacje ukraińskie UPA i OUN, resztą były AL., PAL i partyzantka Radziecka.
Brak porozumienia pomiędzy rządem londyńskim a polskimi komunistami w Moskwie, nierzadko ustawianymi wg osobistych wskazówek Stalina, najprawdopodobniej wynikał z zerwania stosunków dyplomatycznych przez Kreml z rządem na uchodźstwie spowodowanego żądaniem premiera Sikorskiego w 1943 r. uznawanego przez zachód za jedynego formalnego przedstawiciela RP dotyczącego zbadania grobów katyńskich przez Czerwony Krzyż.
Kwestią która popchnęła AK do kroku w przepaść, którym był sygnał do rozpoczęcia akcji „Burza” było powołanie manifestu PKWN w „wyzwolonym” Lublinie, gzie przywiezieni z Moskwy komuniści polscy postanowili powierzyć los rodaków w ręce Armii Czerwonej, będącej gwarantem pokoju i spokoju na ziemiach „wyzwolonych”. Ziemie „wyzwalane” były natychmiast poddawane propagandzie radzieckiej. NKGB – część NKWD odpowiadająca za tereny przejęte (sic!) od III-ej Rzeszy, zastępowała dotychczasowych urzędników, burmistrzów, wójtów tym, którzy w jak największym stopniu podatni byli na sugestie nowej władzy. Oddzielnym tematem były masowe aresztowania członków AK pod fałszywymi zarzutami współpracy z Niemcami. Wydarzenia takie jak proces szesnastu czy internowanie do dopiero co zajętego obozu w Majdanku 15.000 żołnierzy AK było wyraźnym sygnałem tego nadchodzą nowe czasy. Churchil określił to zachowanie sowietów mianem „dziwnego i groźnego”, i miał rację już niedługo niał ziścić się jego koszmar „Od Szczecina nad Bałtykiem”.
Uległość polskiej delegacji, w której skład wchodzili oprócz komunistów przywiezionych ze szkoleń w Moskwie także Grabski i Mikołajczyk, przy wytyczaniu nowych granic Polski dała Stalinowi pewność że ochrona trasy pomiędzy okupowaną przez Armię Czerwoną częścią Niemiec a ZSRR potrwa przynajmniej przez dziesięciolecia. PRL zaczął się pozbawiony dotychczasowej palety kulturowej, politycznej czy religijnej na gruzach największego frontu IIej wojny światowej, gdzie bohaterscy oficerowie siedzieli w radzieckich więzieniach inteligencja żydowska została wymordowana, a polska zaczynała nowe życie na stepach Kazachstanu.
Po ostatnich wystrzałach w Berlinie szef wspieranej przez Kreml PPR Władysław Gomułka – tow. Wiesław, który trafił na to stanowisko w wyniku tajemniczej śmierci Nowotki i aresztowaniu Findera, zostaje zalany nowymi towarzyszami z Moskwy. I tak przy jego boku, by za nim podążać, ale też pilnować stają min. Bierut, Minc, Berman oraz Radkiewicz. Podczas I-go zjazdu PPR w 1945 zlecają eliminację opozycji służbom bezpieczeństwa podległemu i utworzonemu na wzór instytucji stworzonej przez rodaka Feliksa Dzierżyńskiego. W czerwcu 45 roku powstaje rząd na czele którego staje Edward Osóbka-Morawski, bezpartyjny aczkolwiek zaufany człowiek Stalina będzie rządził do lutego 47 roku. Na 24 gabinety w rządzie PPR obejmuje 7. Tych siedmiu ministrów co czwartek spotykać się będzie z „moskiewskim łącznikiem” przekazującym wolę Kremla. Jedyną osobą reprezentującą w Polsce rząd londyński jest Mikołajczyk szef PSLu, który jako jedyny postanowił rozmawiać z komunistami. Nowy rząd ustanawia plan trzyletni i ustawy nacjonalizujące przemysł, w wyniku czego 90% przemysły obejmuje skarb państwa. Dzięki przytomności Mikołajczyka, sukcesem staje się reforma rolna, na podstawie której ponad 1mln rodzin chłopskich obejmuje ponad 8.000 tys. gospodarstw. Wielką wpadką natomiast, okazuje się dekret PKWN nakazujący oddawanie państwu 15 kwintali przenicy z każdego hektara, aczkolwiek zostaje on cofnięty w 46 roku. Mimo iż wojna się skończyła resztki oddziałów AK nękają Armię Czerwoną, a UPA zabija 47 roku Karola Świerczewskiego co kończy się bardziej zdecydowanymi działaniami ze strony sprzymierzonej Armii Czerwonej i WP. W czerwcu 1946 odbywa się referendum, a hasło komunistów 3xTAK staje się badaniem społecznym przed nadchodzącymi wyborami. Mimo, iż obywatele bardziej interesują się odbudową kraju, szukaniem rodzin a tysiące przybywają do „nowej odrodzonej ojczyzny”, mijając wypędzonych, polityka toczy się swoim tokiem. Przekupieni przez komunistów członkowie PSL i PPS zaczynają prowadzić działania separatystyczne na łonie własnych partii osłabiając je.
19 Stycznia 1947 roku odbywają się pierwsza wybory. Na listach brakuje nazwisk 2 mln obywateli, a majstrowie prowadzą swe załogi do urn grożąc utratą pracy. 80% Głosów przypada komunistom, następna frakcja PSL Mikołajczyka ma 28 głosów przeciw 396. 5 Lutego Bierut zostaje prezydentem. Mikołajczyk szykanowany publicznie, ocenzurowany w ojczyźnie (jego wystąpienie przeciwko cenzurze zniknęło nawet ze stenogramu sejmowego), zmuszony do wyjazdu słyszy w październiku 1947 od Churchila, który wcześniej namawiał go do powrotu do kraju, że jest zaskoczony widząc go (Mikołajczyka) żywego. Nowym premierem zostaje Józef Cyrankiewicz, przekabacony na stronę PPR, szef PPS. Cyrankiewicz obawiając się rychłego umniejszenia swojej osoby przez PPRowców wyjechał do Moskwy by osobiście przedstawić generalissimusowi projekt utworzenia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Tymczasem gospodarka padała. W 1947 roku plony były rekordowo niskie, własność prywatna przestała praktycznie istnieć, a gwóźdź do trumny dobił Hillary Minc (minister przemysłu) rozwiązując Centralny Urząd Planowania, opierający się na ekonomistach wykształconych z najlepszych europejskich szkołach jako burżuazyjny i niemarksistowski.
Sam PPR także zaczął się sypać po jednej stronie staneli zwolennicy radzieckiego modelu państwa – Bierut i całe jego zaplecze polityczno-doradzcze, po drugiej stronie stał Gomułka wraz ze starymi towarzyszami tworząc wizje polskiej drogi do socjalizmu. Gomułka przegrał mając przeciwko sobie wielkiego Stalina, który podniósł Kraj Rad na nogi na scenie międzynarodowej, miał bombę i nie mógł pozwolić na rozłam w mozolnie budowanym bloku.
W ten sposób zapadał cień nad Polską, mimo pęknięć i wyszczerbień system oparty na służbach bezpieczeństwa, systemie socjalistycznym i ideologii zimnej wojny trwał jeszcze ponad 40 lat od tych wydarzeń.
„Od Szcecina nad Bałtykiem po Triest nad Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna”
Winston Churchil
Kurtyna była ciężka i nie przepuszczała światła, ale Polacy mimo całego swojego zaślepienia, kilka lat po II wojnie światowej, gdzie nie zauważyli obłudy władzy, a gdy już ja zauważyli nie mogli nic zrobić, pokazali światu, że potrafią porzucić to czym karmieni byli od dziecka i bez przelania kropli krwi zacząć budować nową Polskę.
POLSKA 1944-48 (2)
Największą tragedią mieszkańców II Rzeczpospolitej Polskiej jest 1 września, a jej dopełnienie nastąpiło 17 września. Ucierpiał nie tylko naród polski, ale również takie mniejszości narodowe, jak Ukraińcy (było ich w Polsce 15 %), Żydzi (2%), a także Czesi, Rosjanie oraz Litwini. Gorące powitania Wermachtu, zgotowane przez Niemców Śląskich, a także Frei Stadt Danzig oraz garstka nacjonalistów pochodzenia ukraińskiego witała rząd III Rzeszy, wierząc w sprzymierzenie przeciw Stalinowi. Pierwsi z wymienionych skończyli w obozach i zostali wygnani po zakończeniu wojny. Drudzy zaś dryfowali po Gułagu.
Pomimo całej wojny, dotkniętej przez Polaków, bądź ludzi w Polsce zamieszkujących, wciąż trwała polityka, która szła swym torem. Mam tu na myśli salony londyńskie i rządowe gmachy ZSRR. Ci ostatni spikowali o tym, jak wjechać do stolicy jako ci pełni chwały, niby marszałek, który powrócił 10 listopada 1918 roku z Magdeburga.
W roku 1944 obywatele polscy znaleźli się w niezbyt korzystnej sytuacji, czy to pod względem militariów, czy polityki. Istniały dwa rządy na emigracji. Londyński rząd skupiał przede wszystkim przedstawicieli ze Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Pracy, Stronnictwa Narodowego orz Sanacji i socjalistów PPS, WRN. Natomiast Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego tworzyło Biuro Polskie oraz komunistyczną Polską Partię Robotniczą, ta zaś w 1944 roku stworzyła KRN i ZPP.
W Londynie rząd rekomendował Polskie Siły Zbrojne, które były dowodzone przez Wielka Brytanię, we Francji POWN, a podległe delegaturom polskim, kierowaną od 1943 roku do 1945 roku przez Jana Jankowskiego, siłę podziemną Armię Krajową. Podziemia podzielono na kontrwywiad, dywersję, partyzantkę, a także walkę cywilna, tj. Tajną Organizację Nauczycielską, Radę Pomocy Żydom, Radę Główną Opiekuńczą. W Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich została utworzona Armia Polska dowodzona przez Sowietów. W lipcu 1944 roku połączyła się ona z Armią Ludową. Tak więc Polska Armia Ludowa stanowiła Wojsko Polskie. Z niego wyłoniły się takie organizacje wojskowe, jak Wojska Ochrony Pogranicza oraz Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Osiemdziesiąt procent siły zbrojnej na obszarze II Rzeczpospolitej stanowiła: AK w roku 1944 oraz współpracujące z nią Bataliony Chłopskie i ugrupowania nacjonalistyczne, takie jak NOW oraz NSZ. Około dwunastu procent zajmowały takie formacje ukraińskie, jak: UPA, czy OUN. Resztę stanowiło AL. i PAL.
Bez porozumienia między rządem w Londynie a komunistami Polskimi z Moskwy, bardzo często będących w ustawieniu wedle osobistych uwag samego Stalina, bardzo podobne wynikło z urwania stosunków politycznych przez Kreml.
Kwestia, która pchała w przepaść Armię Krajową, samo rozpoczęcie akcji "Burza" istotny był manifest PKWN w Lublinie. Tam przywieziono z Moskwy komunistów polskich, którzy powierzyli losy rodaków w wojsk radzieckich. Armia Czerwona była "gwarancją" pokoju na terenach "wyzwolonych", gdzie propagowana od zaraz ZSRR. Część NKWD odpowiadała za teren przejęty od Rzeszy, zastępując również tych wszystkich urzędników, czy burmistrzów, podatnych na nową władzę, jej sugestie.
Zupełnie inny temat to masowe aresztowanie działaczy Armii Krajowej. Zarzuty były fałszywe, a mówiły o rzekomej pracy z Niemcami. Ujawnił się proces szesnastu, mówiono też o internowanych z Majdanku żołnierzach AK, co dawało wyraz nadchodzących nowych czasów. Churchil tego typu zachowania sowieckie nazwał "dziwnymi i groźnymi". To prawda, bo już wkrótce nastąpiła zmora "Od Szczecina nad Bałtykiem".
Polska delegacja była uległa. W jej skład weszli komuniści przywiezienie ze szkoleń moskiewskich oraz T. Grabski i S. Mikołajczyk. Wytyczając nowe granice Polski podała Sowietom pewność, iż trasa między okupowaną część Rzeszy a Sowietami może potrwać całe lata. Polska Rzeczpospolita Ludowa zaczęła się będąc pozbawiona swej kulturowości, polityczności, czy religijności na podwalinach największego frontu wojennego. Tam bohaterowie oficerzy odsiadywali wyrok w radzieckim więzieniu, inteligencję żydowską wymordowano, a Polska rozpoczynała w Kazachstanie swoje życie. To wszystko brzmi jakoś niemożliwie, a jednak tak było, to wszystko działo się na prawdę. Wojna niby się skończyła, ale walki toczono nadal.
Ostatnie wystrzały berlińskie spowodowały dalsze zmiany w "kadrach". Szew PPR W. Gomółka, tj. towarzysz Wiesław został po śmierci Nawotki otoczony całymi rzeszami towarzyszy moskiewskich. Ponadto, śmierć Nawotki nastąpiła w nieznanych tajemniczych okolicznościach. Kreml oczywiście wspierał PPR. Ówcześni działacze polityczni to: B. Bierut, Radkiewicz oraz Minc i Berman.
Na pierwszym zjeździe Polskiej Partii Pracy, co miało miejsce w roku 1945 zlecono eliminować opozycję przez służby bezpieczeństwa podlegającemu i stworzonemu na wzór działalności Feliksa Dzierżyńskiego. W czerwcu powstał rząd z Edwardem Osóbką-Morawskim w roli głównej. Był on zaufanym człowiekiem Kremla, mimo, że nie należał do żadnej z partii. Miał objąć rządy do końca lutego roku 1947. PPR objęła siedem gabinetów w rządzie na dwadzieścia cztery możliwe. Ci wybrani ministrowie będą się co tydzień spotykać we czwartki z "moskiewskim łącznikiem", który będzie przekazywał im stanowisko Stalina na dany temat. Jako jedyny z komunistami chciał prowadzić rozmowy Mikołajczyk, naczelny PSL. Prezentował on w kraju rząd z Londynu. Nie przypadek więc sprawił, że właśnie te osoby podatne na wpływy i propagandę radziecką zasiadały w gabinetach.
Plan 3-letni to nowe ustanowienia rządu, tak samo jak ustawa nacjonalizująca przemysł. W związku z tym, aż dziewięćdziesiąt procent przemysłu objęła państwowa skarbowość. Mikołajczyk odniósł sukces w reformie rolnej, ponieważ milion chłopów objęło około 8 tysięcy gospodarstw. Natomiast porażką okazał się dekret PKWN, gdyż nakazywał on rodzinom chłopskim oddawać na rzecz państwa 15 kwintali pszenicy z hektara. Ta ustawa została cofnięta w 1946 roku. Nastepnie pojawił się plan sześcioletni, jeszcze później plany pięcioletnie, a wszystko po to, by ratować gospodarkę Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Co prawda wojna się skończyła, aczkolwiek Armia Krajowa szarpie się wciąż z Armią Czerwoną. W wyniku tych różnych działań i niesnasek w roku 1947 zabito Karola Świerczewskiego. A to kończy się decydującymi działaniami WP oraz jej sprzymierzeńca - Armii Czerwonej.
Czerwiec 46 jest czasem referendum. Wówczas namawiano Polaków na głosowanie 3 x tak. Obywatele zainteresowani są bardziej swoim krajem, szukają swych rodzin i powracają do "nowo odrodzonej ojczyzny". A polityka, wiadomo dalej się toczy, panuje przekupstwo, propaganda i wielkie zakłamanie. Zarówno referendum, jak i następne wybory parlamentarne ,czy każde inne głosowania, nie były niczym innym, jak totalna obłudą i kłamstwem. Ilu ludzi by nie głosowało na "nie", to nie miało znaczenia, ponieważ każde z tych głosowań było fałszowane.
Pierwsze wybory parlamentarne odbyły się 19 stycznia 1947 roku. Na listach brakowało imion i nazwisk dwóch milionów Polaków. Grożono więc obywatelom, że stracą pracę, jeśli nie pójdą głosować. Wybory były sfałszowane, a rzekome wyniki przedstawiały się następująco: osiemdziesiąt procent przypadło niby komunistom, potem PSL z Mikołajczykiem na czele uzyskało dwadzieścia osiem głosów. W lutym Bolesław Bierut został wybrany na prezydenta. Churchil dowiedziawszy się, iż Mikołajczyk, którego szykanowano publicznie , ocenzurowano w kraju zmuszono go do wyjazdu z Polski. Najbardziej zdziwiło go, że ów Mikołajczyk żyje. Ponadto, na nowego premiera wybrano Józefa Cyrankiewicza, który dbając o swój autorytet postanowił wyjechać na Kreml, by przedstawić władzom sowieckim swój plan stworzenia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
W tym czasie gospodarka kraju była w fatalnym stanie, upadała z kretesem. Rok 1947 był wyjątkowo nieudany pod względem gospodarczym, rekordy bito, ale w najniższych plonach. Własność prywatna nie liczyła się w ogóle, istnienie jej było zachwiane. Na dodatek minister przemysłu Hilary Minc rozwiązał Centralny Urząd Planowania. Opierał się wykształceniu ekonomistów, którzy kształcili się w Europie, na wyższej klasy uczelniach, niemarksistowskich.
Sama Polska Partia Pracy zaczęła się wykruszać, gdyż po przeciwległych stronach stanęli Bolesław Bierut wraz ze zwolennikami radzieckiej propagandy, a z drugiej Władysław Gomułka i zwolennicy socjalizmu, widzianego nieco inaczej.
Było oczywiste, iż Gomułka przegra ze Stalinem. Przecież ZSRR podniosło Kraj Rad na arenie międzynarodowej, miało bomby i nie mogło pozwolić na zniszczenie tak pieczołowicie budowanego bloku komunistycznego.
Zapadł nad krajem Polski cień.. Długo trzeba było czekać aż Polacy przejrzą na oczy i zaczną walczyć o swój kraj. W końcu jednak narodził się patriotyzm, chęć odbudowy, tego, co zostało zniszczone. Nie było nikomu łatwo, ale się udało. Walka z komunistami przypominała walkę z wiatrakami, aczkolwiek dawało się to przezwyciężyć. Znaleźli się ludzie, którzy widzieli szerzące się zło i zakłamanie. Nikt, by tego dłużej nie mógł wytrzymać.