Zestaw pytań na obronę - FiR

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.Metody oceny zdolności kredytowej

Zdolność kredytowa- zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie; Jeżeli osoba fizyczna/prawna/ jednostka organizacyjna nieposiadająca osobow. prawnej ale ze zdolnością prawną nie posiada zdolności kredytowej / jest podmiotem nowo utworzonym -> bank może udzielić kredytu pod warunkiem ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłat kredytu oraz przedstawienia programu naprawy gospodarki, którego realizacja zapewni (w ocenie banku) uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie

METODY OCENY ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ OSÓB FIZYCZNYCH

Metoda credit scoring- polega na doborze od kilku do kilkunastu najistotniejszych zdaniem banku kryteriów oceny (np. zawód, wykształcenie, status mieszkaniowy, wysokość dochodu, posiadane telefonu, wiek i stan cywilny, posiadane rachunki bankowe, posiadanie samochodu, okres zatrudnienia na obecnym stanowisku itd.) i nadaniu im przedziałów punktowych w zależności od wpływu na spłacalność kredytów, a następnie na zsumowaniu przez wnioskodawcę punktów. W zależności od przyjętej wartości progowej, decydują one o uzyskaniu/ nie uzyskaniu kredytu. Jeśli suma punktów przekroczy ustaloną wartość minimalną wnioskodawca otrzyma kredyt. ZALETY: Syntetyczne określenie wielkości ryzyka, automatyzacja i standaryzacja postępowania, możliwość obsługi systemu przez mało doświadczony personel, skrócenie czasu potrzebnego do oceny, szybkość podejmowania decyzji ,zmniejszenie nakładów pracy, zmniejszenie kosztów badania wiarygodności kredytowej, jednolita, obiektywna ocena wszystkich wnioskodawców. WADY: konieczność ciągłej aktualizacji kryteriów i ich wag, nie zawsze logiczny i obiektywny dobór kryteriów oceny, możliwość nieuzasadnionej dyskryminacji niektórych grup wnioskodawców (np. ze względu na wiek/miejsce zamieszkania), bardzo duże uzależnienie sprawności systemu od jakości źródeł pozyskiwanych o wnioskodawcy, ograniczone możliwości dywersyfikacji kredytobiorców pod kątem ryzyka kredytowego.

Metoda dochodowa - polega na badaniu zdolności kredytowej na podstawie udokumentowanych dochodów. W tej metodzie pod uwagę jest brany dochód, liczba osób w gospodarstwie domowym, zobowiązania(czynsz, telefon, ubezpieczenia, alimenty) i koszty utrzymania. Na podstawie powyższych informacji banki są w stanie oszacować czy klient posiada zdolność kredytową. Najczęściej stosuje się dwa rozwiązania:

1. Klient posiada zdolność kredytową gdy średni miesięczny dochód netto (pomniejszony o miesięczne zobowiązania i miesięczną ratę wnioskowanego kredytu) na członka gospodarstwa domowego nie będzie mniejszy niż pewna kwota ustalona przez bank.

2. Kredytobiorca posiada zdolność kredytową, jeśli średni miesięczny dochód netto pomniejszony o miesięczne zobowiązania i miesięczną ratę wnioskowanego kredytu nie będzie mniejszy niż połowa przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłaszanego przez prezesa GUS.

METODY OCENY ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ PRZEDSIĘBIORSTW

1. ANALIZA WSKAŹNIKOWA – ocena zdolności do spłaty zadłużenia dokonywana jest na podstawie wskaźników mierzalnych i niemierzalnych (możliwości zbytu i perspektywy rozwoju); Do wskaźników mierzalnych należą: wskaźniki rentowności (ROA, ROE, ROS, ROI, rentowność brutto; rentowność netto), wskaźniki płynności (wskaźniki płynności bieżącej, wskaźnik płynności szybki, wskaźnik płynności gotówkowej), wskaźniki sprawności (wskaźnik rotacji należności i cyklu należności, wskaźnik rotacji zapasów i cyklu zapasów), wskaźniki zadłużenia (wskaźnik możliwości obsługi długu, wskaźnik pokrycia majątku kapitałem własnym, wskaźnik zadłużenia długoterminowego), wskaźniki struktury majątku i kapitału, wskaźniki oceny rynkowej akcji i kapitału. Obliczone wskaźniki porównuje się z wielkościami za lata ubiegłe (analiza dynamiczna), wynikami innych przedsiębiorstw z tej samej branży, wskaźnikami dla danej branży, wielkościami strategicznymi. Pozwala to na ocenę pozycji przedsiębiorstwa, zdolności do generowania zysku, wywiązywania się z zobowiązań oraz informuje o efektywności wykorzystania zasobów w firmie. WADY: brak wyjaśnienia przyczyn określonych sytuacji, oparcie na przeszłości;

2. METODA PUNKTOWA- polega na przypisaniu danym wielkościom analizy wskaźnikowej określonej wartości punktów. Polega na wyborze kryteriów opisujących sytuację ekonomiczną wnioskodawcy, przypisaniu kryteriom ilościowym i kryteriom niemierzalnym określonych wartości punktów oraz ustaleniu wartości granicznych, zsumowaniu punktów w celu dokonania łącznej oceny wnioskodawców.

3. analiza dyskryminacyjna- na podstawie obserwacji dużej ilości danych liczbowych, analiza dyskryminacyjna pozwala na zidentyfikowanie sytuacji zagrożenia spłaty udzielonego kredytu lub braku takiego zadłużenia. Za pomocą tej metody można wykryć rodzaje ryzyka mogące prowadzić do niewypłacalności analizowanego przedsiębiorstwa. Podjęcie decyzji za pomocą tej metody wymaga określenia granicznej wartości funkcji, powyżej/ poniżej której bank będzie (nie będzie) udzielał kredytu. Wykorzystywana funkcja dyskryminacji ma postać: Z= ax₁+ bx₂+ cx3…+dx_n, gdzie x₁-x_n to wskaźniki charakteryzujące firmę, a-d to wagi; najbardziej znany jest model Altmana: Z= 1,2x₁ +1,4x₂ + 3,3x₃ + 0,6x₄ + 1,0x_{5 ,} gdzie x1= kapitał pracujący/aktywa ogółem, x2= skumulowany zysk zatrzymany/aktywa ogółem, x3= zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek EBIT/ aktywa ogółem, x4= wartość rynkowa kapitału własnego/ wartość rynkowa kapitałów obcych, x5= sprzedaż/aktywa ogółem. Przedsiębiorstwa dla których wskaźnik >2,99 są w dobrej kondycji, a te dla których <1,81 są bankrutami. Wartośc graniczna rozdzielająca próbę na dwa zbiory = 2,675. WADY METODY: wykorzystywanie danych z jednego momentu czasowego, nadaje się do prognozy w krótkim okresie czasu;

OCENA ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH - najpierw dokonywana jest analiza celowości i realności projektu w celu oceny możliwości wykonania przedsięwzięcia; następnie przeprowadzana jest analiza finansowa (w celu oceny prawidłowości zgłaszanego zapotrzebowania na kredyt i możliwości jego spłaty oraz analiza opłacalności. Do oceny opłacalności mogą służyć metody proste (okres zwrotu nakładów inwestycyjnych, prosta stopa zwrotu odzwierciedlająca rentowność inwestycji, próg rentowności) oraz złożone: (wartość zaktualizowana netto NPV, wewnętrzna stopa zwrotu IRR, stopa pokrycia kosztów przez przychody).

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16. Idea wspólnego inwestowania

Termin „zbiorowe inwestowanie” oznacza powierzenie środków finansowych wyspecjalizowanym firmom, gdzie specjaliści od zarządzania mają za zadanie powiększanie realnej wartości zgromadzonych w ten sposób aktywów. Drugie istotne zadanie, jakie stoi przed zarządzającym to ochrona wartości tych aktywów. W tym celu stosuje on taką strategię inwestycyjną, aby ograniczyła do minimum ryzyko finansowe.

Najpopularniejszymi podmiotami na rynku finansowym specjalizującymi się w zarządzaniu zbiorowym są fundusze inwestycyjne. Polskie fundusze inwestują w akcje, prawa poboru, prawa do akcji, certyfikaty inwestycyjne, obligacje,bony skarbowe, nieruchomości, wierzytelności, tytuły uczestnictwa innych funduszy, towary, instrumenty pochodne. Miejscem inwestycji jest nie tylko polski rynek lecz również rynki światowe.

W przypadku osób nie posiadających profesjonalnej wiedzy z dziedziny finansów powierzenie środków finansowych funduszom inwestycyjnym jest bardziej efektywne niż inwestowanie samodzielne. Inwestując w fundusz jesteśmy zwolnieni z obowiązku prowadzenia pracochłonnych, a także kosztownych analiz finansowych, monitorowania bieżącej sytuacji rynkowej, śledzenia bieżących wiadomości, mogących wpływać na kursy papierów wartościowych. Podmioty zarządzające aktywami klientów posiadają wysokokwalifikowanych specjalistów, drogie narzędzia analityczne oraz wspomagające procesy decyzyjne, dostęp do wielu serwisów informacyjnych, niejednokrotnie płatnych.

Ponadto fundusze inwestycyjne, zawierające transakcje o wysokich wartościach mogą korzystać z preferencyjnych prowizji i opłat pobieranych przez domy maklerskie pośredniczące w zawieraniu transakcji. Większości wymienionych tu korzyści nie otrzyma indywidualny inwestor działający na własną rękę. Niedogodnością inwestycji zbiorowych jest ich stosunkowo długi termin. Nie powinien być on krótszy niż trzy lata.

Należy jednak pamiętać, że żaden fundusz nie jest w stanie zagwarantować osiągnięcia celu inwestycyjnego.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23. Księgi rachunkowe i zasady ich prowadzenia- określa Ustawa o rachunkowości z 29 września1994r.

Księgi rachunkowe są prowadzone w oparciu o dowody księgowe i ujmują zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym.

Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą:

1) dziennik - (służy do zapisywania w porządku chronologicznym, danych o operacjach gospodarczych. Zapisy w dzienniku muszą być kolejno numerowane, a sumy zapisów (obroty) liczone w sposób ciągły),

2) księgę główną – („konta księgi głównej” – wprowadza się pod datą otwarcia ksiąg rachunkowych salda początkowe aktywów i pasywów, a następnie dokonuje zapisów wszystkich operacji za kolejne miesiące, zarejestrowanych uprzednio lub jednocześnie w dzienniku, jest to zbiór kont syntetycznych; ewidencja prowadzona w porządku chronologicznym i systematycznym, zgodnie z zasadą podwójnego zapisu)

3) księgi pomocnicze - (zbiór kont analitycznych uszczegółowiających i uzupełniających zapisy w księdze głównej, zapisy są dokonywane w układzie systematycznym i w porządku chronologicznym. Zapisy w ciągu roku obrotowego mogą być tu dokonywane wartościowo lub w jednostkach naturalnych, na koniec w sposób wartościowy. Konta analityczne – prowadzi się w szczególności dla: środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz dokonanych od nich odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych), rozrachunków z kontrahentami, rozrachunków z pracownikami, operacji sprzedaży (kolejno numerowane własne faktury i inne dowody, ze szczegółowością niezbędną do celów podatkowych), operacji zakupu (obce faktury i inne dowody), kosztów.

4) zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej (sporządzane na koniec każdego okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca) oraz sald kont ksiąg pomocniczych (kont analitycznych) (sporządzane, co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, a także na dzień inwentaryzacji danych składników majątkowych).

5) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz) – sporządzają go jedynie jednostki, które w poprzednim roku obrotowym nie prowadziły ksiąg rachunkowych, w pozostałych rolę inwentarza pełni zestawienie obrotów i sald.

Księgi rachunkowe, z uwzględnieniem techniki ich prowadzenia, powinny być:
1) trwale oznaczone nazwą (pełną lub skróconą) jednostki, której dotyczą (każda księga wiązana, każda luźna karta kontowa, także, jeżeli mają one postać wydruku komputerowego lub zestawienia wyświetlanego na ekranie monitora komputera), nazwą danego rodzaju księgi rachunkowej oraz nazwą programu przetwarzania,

2) wyraźnie oznaczone, co do roku obrotowego, okresu sprawozdawczego i daty sporządzenia,

3) przechowywane starannie w ustalonej kolejności.

4) przechowywane w sposób zabezpieczający przed niepowołaną ingerencją, zniszczeniem, zaginięciem,

5) dokonywane w księgach zapisy powinny być trwałe, bez pozostawiania wolnych miejsc,

(Księgi rachunkowe należy wydrukować nie później niż na koniec roku obrotowego. Za równoważne z wydrukiem uznaje się przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na inny komputerowy nośnik danych, zapewniający trwałość zapisu informacji, przez czas nie krótszy od wymaganego dla przechowywania ksiąg rachunkowych.)

Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych

* Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej.

* Księgi rachunkowe prowadzi się w siedzibie jednostki (przedstawicielstwa lub oddziału zagranicznej osoby prawnej). Mogą być prowadzone poza siedzibą jednostki, w przypadku powierzenia ich prowadzenia jednostce uprawnionej - zgodnie z obowiązującymi przepisami - do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. W takiej sytuacji kierownik jednostki jest obowiązany:

a. powiadomić właściwy urząd skarbowy o miejscu prowadzenia ksiąg w terminie 15 dni od dnia wydania ksiąg poza siedzibę jednostki (oddziału, zakładu),

b. zapewnić dostępność ksiąg rachunkowych do badania przez upoważnione organy kontroli zewnętrznej w siedzibie jednostki (oddziału, zakładu).

*Pod względem merytorycznym księgi rachunkowe prowadzi się zgodnie z tzw. zasadami rachunkowości (polityką rachunkowości).

* Operacje gospodarcze muszą być ujmowane wg okresów sprawozdawczych (miesięcy),

*Zapisy w księgach powinny być dokonywane bieżąco wg dat wystąpienia oraz tak, aby wszystkie operacje gospodarcze za dany okres zostały ujęte w tym okresie sprawozdawczym,

*Księgi musza być prowadzone rzetelnie (zgodnie ze stanem rzeczywistym), bezbłędnie i w sposób umożliwiający stwierdzenie poprawności zapisów księgowych i sald.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera

Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera za równoważne z nimi uważa się odpowiednio zasoby informacyjne rachunkowości, zorganizowane w formie oddzielnych komputerowych zbiorów danych, bazy danych lub wyodrębnionych jej części, bez względu na miejsce ich powstania i przechowywania. Warunkiem utrzymywania zasobów informacyjnych systemu rachunkowości w formie określonej powyżej jest posiadanie przez jednostkę oprogramowania umożliwiającego uzyskiwanie czytelnych informacji w odniesieniu do zapisów dokonanych w księgach rachunkowych, poprzez ich wydrukowanie lub przeniesienie na inny komputerowy nośnik danych.

Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera należy zapewnić automatyczną kontrolę ciągłości zapisów, przenoszenia obrotów lub sald.

Wydruki komputerowe ksiąg rachunkowych powinny składać się z automatycznie numerowanych stron, z oznaczeniem pierwszej i ostatniej, oraz być sumowane na kolejnych stronach w sposób ciągły w roku obrotowym.

Księgi rachunkowe otwiera się:

1) na dzień rozpoczęcia działalności,

2) na początek każdego następnego roku obrotowego,

3) na dzień zmiany formy prawnej,

4) na dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostki, powodujących powstanie nowej jednostki (jednostek),

5) na dzień rozpoczęcia likwidacji lub wszczęcia postępowania upadłościowego

- w ciągu 15 dni od dnia zaistnienia tych zdarzeń.

Księgi rachunkowe zamyka się:

1) na dzień kończący rok obrotowy,

2) na dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży i zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego,

3) na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej,

4) w jednostce przejmowanej na dzień połączenia związanego z przejęciem jednostki przez inną jednostkę, w szczególności na dzień wpisu do rejestru tego połączenia,

5) na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka, w szczególności na dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru połączenia lub podziału.

6) na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości,

7) na inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami - nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych zdarzeń.

Można nie zamykać i nie otwierać ksiąg rachunkowych w przypadku przekształcenia spółki osobowej oraz spółki cywilnej w inną spółkę osobową, jak również w przypadku połączenia jednostek, gdy w myśl ustawy rozliczenie przejęcia jednostki następuje metodą łączenia udziałów i nie powoduje powstania nowej jednostki oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednostki z możliwością zawarcia układu.

Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki kontynuującej działalność

powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.

Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe.

Zasady prowadzenia ksiąg:Księgi rachunkowe powinny być prowadzone:

*rzetelnie, *bezbłędnie, *sprawdzalnie, *bieżąco.

Rzetelność = księgi przedstawiają stan rzeczywisty. Bezbłędność= dane zawarte w księgach są ujęte w sposób poprawny, ciągły i kompletny. Sprawdzalność = księgi rachunkowe dają możliwość sprawdzenia czy dokonane w nich zapisy są poprawne.

Bieżąco co oznacza, że ujmują one zapisy w dniu dokonaniu operacji gotówkowych, czekowych, i wekslowych. Dostarczane z nich informacje pozwalają na sporządzanie innych wymaganych sprawozdań w określonym terminie. Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych są sporządzane za poszczególne okresy.

Dowody księgowe. jest to dokument, który potwierdza dokonanie określonej operacji gospodarczej. Dowód księgowy powinien zawierać:

*określenie rodzaju dowodu (nazwa dowodu) i numeru identyfikacyjnego,

*określenie stron dokonujących operacji

*opis operacji i jej wartości

*datę dokonania operacji oraz datę sporządzenia dowodu

*podpis wystawcy dowodu i osoby której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów

stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych

Zapisy księgowe Zapis w księgach rachunkowych powinien być pełny tzn. nie wskazane jest pozostawianie wolnych miejsc, a także powinien być trwały tzn. żeby nie uległ zniszczeniu np.: wymazaniu.

Zapis księgowy powinien zawierać:

*datę dokonania operacji gospodarczej,

*określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu księgowego oraz jego datę,

*zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym że należy posiadać pisemne objaśnienia *treści skrótów lub kodów,

*kwotę i datę zapisu,

*oznaczenie kont, których dotyczy. ( Ustawa o rachunkowości Art. 23 pkt.2)

Poprawa błędów w księgach rachunkowych Dopuszczalne jest skreślenie nieprawidłowej treści i zastąpienie jej poprawnym tekstem jednakże owe skreślenie nie może całkowicie zakreślać błędnego zapisu, powinna to być pojedyncza linia aby możliwe było przeczytanie wcześniejszego błędnego zapisu. Następnie należy podpisać się pod dokonaną poprawką i umieścić datę. Poprawki muszą być dokonane jednocześnie we wszystkich księgach. Nie mogą nastąpić po zamknięciu miesiąca.

24.

25.

26.

27. Zasady funkcjonowania banków spółdzielczych i ich zrzeszeń

Funkcjonowanie banków spółdzielczych

Banki spółdzielcze są jedną z trzech form ich organizacji obok banków w formie spółek akcyjnych oraz banków państwowych. Obecnie w Polsce funkcjonuje 566 banków spółdzielczych.

Głównym aktem prawnym normującym ich działalność obok Ustawy Prawo bankowe oraz Prawo spółdzielcze jest Ustawa z 7 grudnia 2000r o bankach spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.

Nadzór nad bankami spółdzielczymi zarówno jak i nad całym sektorem bankowym sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. BS objęte są również Bankowym Funduszem Gwarancyjnym.

Minimalny wymóg funduszy własnych BSów to równowartość w złotych 1 000 000 euro.

Posiadane fundusze własne decydują o obszarze działalności BSów oraz o konieczności ich zrzeszania w banku zrzeszającym.

• · Banki spółdzielcze posiadające fundusze własne na poziomie wyższym niż równowartość 1 000 000 zł, ale niższym niż równowartość 5 000 000 zł mogą prowadzić swoją działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe określone w Ustawie o bankach spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. BS o takim poziomie funduszy własnych mają obowiązek zrzeszenia się w jednym z dwóch obecnie funkcjonujących banków zrzeszających - w Banku Polskiej Spółdzielczości albo w Spółdzielczej Grupie Bankowej.

• · Banki spółdzielcze posiadające fundusze własne na poziomie przekraczającym równowartość w złotych 5 000 000 zł mogą prowadzić działalność na obszarze całego kraju oraz nie podlegają obowiązkowi zrzeszania w banku zrzeszającym

(Obecnie Krakowski Bank Spółdzielczy jest jedynym niezrzeszonym bankiem spółdzielczym)

Funkcjonowanie banków zrzeszających

Poziom funduszy kapitałów własnych posiadanych przez banki zrzeszające określony został na równowartość w złotych 20 000 000 euro.

Bank zrzeszający zawiera umowę zrzeszenia z BS wg jednolitego wzoru zatwierdzonego przez KNF. Bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę zrzeszenia z bankiem zrzeszającym z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia i zawrzeć umowę z innym bankiem zrzeszającym.

Bank zrzeszający wykonuje czynności bankowe oraz inne czynności określone w Prawie bankowym oraz innych ustawach oraz dodatkowo:

· prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych BSów, na których utrzymują one rezerwy obowiązkowe oraz przeprowadzają za ich pośrednictwem rozliczenia pieniężne

· nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków spółdzielczych na rachunku w NBP

· prowadzi wyodrębniony rachunek na którym deponowane są aktywa BSów stanowiące pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych

· kontroluje i reprezentuje banki spółdzielcze

28. Instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego:

A. Rezerwa obowiązkowa – obowiązek jej utrzymania nałożony jest na banki, oddziały instytucji kredytowych i oddziały zagranicznych banków, SKOK-i (od 2014 roku) oraz na Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową. Rezerwa obowiązkowa to część środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych z wyjątkiem środków przyjętych od innego banku krajowego, SKOK-u, Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej oraz środków zwrotnych otrzymanych z BFG. Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki Pieniężnej, aktualnie równa jest 3,5%. Środki rezerwy obowiązkowej są oprocentowane na poziomie 0,9 stopy referencyjnej.

Cel: - łagodzenie wpływu bieżących zmian płynności sektora bankowego na stopy procentowe na rynku międzybankowym

- ograniczenie nadpłynności banków

B. Operacje otwartego rynku - są to transakcje dokonywane z inicjatywy banku centralnego z bankami komercyjnymi. Obejmują one warunkową i bezwarunkową sprzedaż lub kupno papierów wartościowych lub dewiz, a także emisje własnych papierów dłużnych banku centralnego.

1) Podstawowe:

- operacje zasilające w środki pieniężne (repo) lub absorbujące środki pieniężne (emisja bonów pieniężnych)

- przetargi na bony pieniężne NBP

- skala operacji dostosowana jest do zachowania równowagi płynnościowej na rynku

2) Dostrajające:

- w celu ograniczenia wpływu zmian w warunkach płynności sektora bankowego na wysokość krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych

- operacje absorbujące (emisja bonów pieniężnych NBP, operacje reverse repo) lub operacje zasilające (przedterminowy wykup bonów pieniężnych, operacje repo)

3) Strukturalne:

- stosowane w celu długoterminowej zmiany struktury płynności w sektorze bankowym

- emisja obligacji, przedterminowy wykup obligacji, zakup i sprzedaż papierów na rynku wtórnym

Operacje otwartego rynku równoważą popyt i podaż środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku centralnym. Dzięki temu bank centralny wpływa na poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku międzybankowym.

C. Operacje depozytowo-kredytowe – są to operacje prowadzone z bankami komercyjnymi z ich inicjatywy, służące łagodzeniu wahań najkrótszych, zwłaszcza jednodniowych, stóp rynku międzybankowego.

1. Depozyt na koniec dnia: lokowanie nadwyżek środków w banku centralnym na termin overnight

2. Kredyt lombardowy: zaciąganie kredytu na termin overnight, zabezpieczonego papierami wartościowymi (wg stopy lombardowej)

3. Kredyt techniczny: udzielany bankom komercyjnym przez bank centralny w ciągu dnia, w celu utrzymania płynności

Operacje kredytowo-depozytowe NBP wpływają na wysokość stóp procentowych na rynku pieniężnym, których górną granicę stanowi oprocentowanie kredytu lombardowego, a dolną – oprocentowanie depozytu w NBP.

29.

30.