Kartuzy (kaszb. Kartuzë) to miasto pięciu jezior położone w województwie pomorskim, zaledwie 32 km na południowy zachód od Gdańska. Stanowi ono centrum Szwajcarii Kaszubskiej i uznawane jest za stolicę Kaszub. Pierwsza wzmianka o Kartuzach pochodzi z roku 1381 i jest związana z fundacją przez Jana z Rusocina klasztoru zakonu Kartuzów. Jest to miasto młode, gdyż prawa miejskie otrzymały dopiero w 1923 r. Niewątpliwym atutem miasta jest bliskość lotniska 20 km, dzięki czemu przybywając do nas z odległych miejsc, macie Państwo gwarancję szybkiego i bezpiecznego przemieszczania się.
dane statystyczne:
liczba ludności:
gmina: 30 240 mieszkańców
miasto: 15 602 mieszkańców
kobiety: 15 667
mężczyźni: 15 183
gęstość zaludnienia
gmina: 150,3 osób/km²
miasta: 2423,9 os./km²
obszar:
gmina:205 km2
miasto: 6 km2
powierzchnia lasów: 92.17 km2
powierzchnia jezior i rzek: 12.5 km2
Ma status gminy miejsko-wiejskiej, na którą składają się: miasto Kartuzy, 24 sołectwa, 32 miejscowości wiejskie, w tym 26 wsie. Strukturę demograficzną społeczności gminy jest młoda, dynamiczna, dobrze rokującą na przyszłość. W wieku produkcyjnym znajduje się 59% mieszkańców miasta i gminy.
DROGI
Dostępność komunikacyjna gminy jest bardzo dobra, gdyż Kartuzy stanowią centrum, z którego rozchodzi się 6 dróg kołowych w kierunkach: Gdynia, Gdańsk, Słupsk, Bytów, Lębork i Kościerzyna. Miasto posiada bardzo dogodne połączenie z Gdańskiem (autobusy co 40 minut) i z Gdynią (autobusy co około 1,5 godziny). Poza tym jest bezpośrednie połączenie autobusowe ze Słupskiem, Bytowem, Kościerzyną i Wejherowem.
OCHRONA ŚRODOWISKA
Na terenie miasta i gminy Kartuzy występują obszary przyrodnicze, składające się na regionalne i lokalne składowe systemu osnowy przyrodniczej są to: duże kompleksy leśne, duże jeziora z obrzeżami, korytarze ekologiczne doliny Raduni i Łeby, drobne kompleksy leśne i lokalne korytarze ekologiczne ciągów dolin.
Kaszubski Park Krajobrazowy - utworzony w 1983r. obejmuje zespół Jezior Raduńsko – Ostrzyckich, Wzgórza Szymbarskie oraz kompleks Lasów Mirachowskich i zespół Jezior Potęgowskich. Składniki polodowcowego krajobrazu, który tworzą pagórki i wzgórza porośnięte lasami mieszanymi, połyskujące w słońcu jeziora, przecinające łąki, potoki i rzeki, nadają tej części Kaszub niepowtarzalny urok.
Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Raduni, obejmujący dno i zbocze doliny rzeki Raduni, od Goręczyna do Pruszcza Gdańskiego. Walory przyrodnicze obszaru to: złożona struktura geomorfologiczna (baseny i przełomy rzeczne) i hydrograficzna oraz zróżnicowanie florystyczne i istotna rola jako “korytarz ekologiczny”.
TURYSTKA
Wyjeżdżając z Kartuz w kierunku Sierakowic, przejeżdżamy przez urokliwą miejscowość Łapalice. Znajduje się tu osobliwa budowla – pałac, którego budowę rozpoczął w latach 80. mieszkaniec Gdańska. Niestety ze względów finansowych projekt nie został zrealizowany w całości.
Co roku w okresie letnim na Złotej Górze, niedaleko Brodnicy Górnej. TRUSKAWKOBRANIE to promocja Kaszub i największego bogactwa naturalnego regionu, jakim niewątpliwe są truskawki.
Zabytkowa kolegiata z XIV w. z
dachem w kształcie wieka trumny. stanowią pozostałość zespołu klasztornego zakonu kartuzów. Budowę gotyckiego kościoła rozpoczęto w 1381 r. z kamienia i cegły. W 1733 r. kolegiata otrzymała unikatowy dach w kształcie wieka trumny mający przypominać o dewizie zakonników "Memento mori" czyli "Pamiętaj o śmierci". Tuż nad głównym wejściem do kościoła znajduje się charakterystyczna ruchoma figurka anioła śmierci z kosą.
Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera jest przede wszystkim placówką upowszechniania kultury, związaną z działalnością oświatową polegającą na prezentacji dorobku kultury kaszubskiej. Prezentuje bogate zbiory etnograficzne poświęcone rolnictwu, gospodarstwu domowemu, rybołówstwu, ceramice, obrzędowości oraz ludowej sztuce kaszubskiej, jak również zabytki historyczne związane z regionem kaszubskim.
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Przez obszar gminy Kartuzy przechodzą linie i sieci infrastruktury technicznej o znaczeniu ponadlokalnym,
trasa linii elektroenergetycznej 110 kV Gdańsk-Kościerzyna-Sierakowice
trasa gazociągu wysokiego ciśnienia Pępowo - Żukowo - Kartuzy
Urządzenia wodociągowe- W gminie Kartuzy z wodociągów wiejskich i grupowych korzysta ok. 91 % mieszkańców.
Urządzenia odprowadzenia ścieków sanitarnych -na terenie miasta i gminy Kartuzy funkcjonują aktualnie dwie oczyszczalnie ścieków:
miejska oczyszczalnia ścieków w Kartuzach wykorzystana jest w ok.70%.
oczyszczalnia ścieków dla Centrum Rehabilitacyjnego w Dzierżążnie
Miasto i gmina Kartuzy są skanalizowane w ok. 65 %
GOSPODARKA
Charakterystyczną cechą sektora produkcyjnego gminy Kartuzy jest duża aktywność gospodarcza inwestorów prywatnych, zwłaszcza w sferze usług rynkowych. Aktualnie na terenie gminy zarejestrowanych jest około 2640 podmiotów gospodarczych działających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, głównie w takich branżach jak: handel detaliczny i hurtowy artykułami wielobranżowymi, usługi budowlane, stolarskie, hydrauliczne, mechanika pojazdowa, usługi transportowe.
Największe zakłady przemysłowe
. Przedsiębiorstwo Budowlane GÓRSKI
. Przedsiębiorstwo Budowlane GRANIT
. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe WOD-KAN-GRZENKOWICZ
. Zakład Produkcji Leków FARMJUG
. EUROFOODS (przetwórstwo owocowo-warzywne)
. PPHU ALMAR (przetwórstwo rybne)
. SEZAM (handel)
. Przedsiębiorstwo Autobusowe GRYF (komunikacja)
Cele i kierunki rozwoju gminy
Potrzeby gminy odnoszą się do:
zabezpieczenia terenów pod rozwój funkcji mieszkaniowych w bezpośrednim otoczeniu miasta,
uporządkowania chaotycznej urbanizacji i zróżnicowanej architektury,
wyrównania braków w infrastrukturze technicznej i społecznej,
przygotowania infrastruktury turystycznej,
większej promocji gminy, wykorzystania kapitału zagranicznego dla rozwoju gospodarczego.
Możliwości rozwoju gminy stwarzają:
położenie gminy: w centrum powiatu, w centrum rejonu przyrodniczego, na skrzyżowaniu dróg regionalnych, blisko Aglomeracji,
środowisko przyrodnicze: duży potencjał leśny i jeziorny, atrakcyjny krajobrazowo teren, dobry stan środowiska,
duże walory historyczne i kulturowe, miejsca kultu religijnego,
dobre wyposażenie w usługi miasta Kartuzy,
duży udział usług ponadlokalnych;
duże zasoby wody pitnej w miejskim ujęciu wody, dobra jakość wody, nowoczesna oczyszczalnia ścieków z rezerwami w zakresie odbioru ścieków, rezerwa ciepła w ciepłowni "Wybickiego", nadwyżki gazu;
społeczeństwo, które uważa za wartości integrujące: rodzinę, bezpieczeństwo i pracę, wartości kulturowe
Kaszubów i ich przywiązanie do tradycji, powszechną oświatę i kształcenie.
Źródła STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO,
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY KARTUZY, http://kartuzy.info,http://www.wrotapomorza.pl