SOCJOLOGICZNE PODSTAWY RESOCJALIZACJI

Wykład I:

Wyróżniamy 2 rodzaje nauk:

1. Formalne – wychodzą od aksjomatów, wyrażamy zdaniem „Uważam, że…” np. Dwie proste się nie przetną -> nie ma znaczenia czy się przetną, bo to tylko nasze założenie, które zmienia się wraz z aksjomatami

2. Empiryczne (doświadczalne) – podstawą wiedzy jest obserwacja, w której skład wchodzą :

1. Gromadzenie spostrzeżeń

2. Zdania spostrzeżeniowe – uogólnienie przez indukcję

3. Budowanie hipotez – hipotezy to pewne przypuszczenia oparte na naszej wiedzy wyrażające domniemanie, że jest tak jak przypuszczamy; są zbudowane z relacji zmiennych: zmienna zależna (badane), zmienna niezależna(przypuszczenia)

4. Weryfikacja i/lub falsyfikacja (weryfikacja – potwierdzenie, falsyfikacja - zaprzeczenie)

5. Etap teorii (obserwacja, uogólnianie, indukcja, weryfikacja/falsyfikacja… i od nowa )

Nauki empiryczne dzielą się na:

• Przyrodnicze – przedmiotem obserwacji jest świat przyrody, bez udziału człowieka, np. fizyka

• Humanistyczne – świat stworzony przez ludzi, nauki o kulturze, o aktywności człowieka, indywidualne (psychologia), społeczne (socjologia)

• Diagnostyczne – odpowiadają na pytanie jak jest?

• Praktyczne – jak jest? Co zrobić by było tak, jak być powinno? Jak być powinno?

Sposób gromadzenia wiedzy:

1. Nauki praktyczne – eliminacja : rzeczy nowe wypierają stare

• Pedagogika resocjalizacyjna

Warstwy:

- diagnostyczna

- aksjologiczna

- praksologiczna

1. Nauki humanistyczne – absorcja (wchłanianie) : nowe trendy wchłaniają stare

Metody organizacji życia społecznego :

1. Jak rozumiemy prawdę?

2. Jak rozumiemy prawo?

3. Jak rozumiemy transcendencję?

Ad.1 : prawda – Grecja, VIII w.p.n.e., Homer, Sokrates, Arystoteles; prawda jako zgodność z rzeczywistością, empiria

Ad. 2 : prawo – Rzym; prawo ma służyć sprawiedliwości a nie woli panującego, system wartości, norm oderwany od woli panującego, źródłem prawa jest umowa, a celem to, by silniejszy nie mógł wszystkiego, prawo jako gwarancja sprawiedliwości

Ad. 3 : religia chrześcijańska – istotne:

• wolność człowieka (zabronione niewolnictwo)

• praca umysłowa (rozwój nauk humanistycznych: prawo, medycyna), chrześcijaństwo jest religią księgi – istota edukacji;

• rola kobiety : złagodzono obyczaje – kobiety „dopuszczone do głosu”

• potępienie okrucieństwa : zło musi się ukrywać, nie ujawnia się pod własną postacią

Socjologia wprowadziła 4 wizje świata :

1. Teorie funkcjonalno-strukturalne – świat to system zbudowany w taki sposób, że części składowe przyczyniają się do powodzenia całości; każdy element systemu jest nadsystemem dla części podporządkowanych (wchodzi w skład) i podsystemem (wchodzi w skład większych całości) np. matrioszki

• Dysfunkcja: dążenie siłowe, aby całość zdeformować

• Ekwibrium (wahanie się) – homeostaza (pozostaje w równowadze, trwanie systemu)

• Enfunkcja – przyczynia się do podtrzymywania całości, rozwija i bogaci się struktura

Badacz w grupie wychowanków bada kto jest jakim członkiem.

1. Teorie konfliktu – twórca – Leszek Nowak; istnieją 2 siły : klasa polityczna oraz rządzeni

Źródło:

• własność : władza, pieniądze

• siły przemocy : kontrola społeczna (wojsko, policja, prokuratura)

Warunki sytuacji społecznej:

• podporządkowani muszą zrozumieć, że jest ich dużo – MASA

• istnienie wspólnych wartości oraz szacunek do nich

• istnienie przywódcy

1. Teorie wymiany – każdy z nas stanowi część społeczeństwa, są osoby, które stanowią centra, bądź są odizolowani

• Zachowania nagradzające : czuwa prawo malejącej użyteczności krańcowej

• Zachowania karzące : eliminacja

- podkreślenie wielostronności elementów, które wymieniamy (dobro materialne - prestiżem, sławą; strach, okrucieństwo – wartościami, które człowiek odrzuca, bo boi się je głosić)

- „teoria handlowa” : jak mamy za dużo towaru to przeceniamy, jak towar jest rzadki – wysoka cena, ale następuje spadek jego wartości, bo dochodzi do podróbek – HUGO BROSS

- kara nie może być represją, służy wychowawcy do powetowania spraw, osoba ukarana musi wiedzieć, że zachowanie nie będzie tolerowane, kara ma służyć naprawianiu zła

1. Teorie interakcyjne – społeczeństwo to pary relacji;

- zmiany społeczne dokonują się przez wzajemne wpływy, „face to face”

- znaczenie zależy od kontekstu, im bogatsza wiedza, osobowość wychowawcy, tym bardziej podkreśla jego znaczenie (np. podnoszenie ręki : na dworcu jako – tu jestem, w sejmie jako wyraz „za”/ „przeciw”)

- rola wychowawcy : wnikliwe rozpoznawanie świata wychowanków, by nadać znaczenia danym zjawiskom