Technologie w produkcji drobiu 2

TEMPERATURA

Wiek	Temp. pod kwoką	Średnia temp. otoczenia
1 doba	36-38˚C	26-28˚C
7 doba	34-36˚C	26-27˚C
14 doba	32-34˚C	23-24˚C
21 doba	30-32˚C	22-23˚C
4 tyg	28-30˚C	21-22˚C
5 tyg	wyłączona	20-21˚C
6 tyg
7 tyg.		19-20˚C
10 tyg.
12 tyg.		18-19˚C
Powyżej 12 tyg.		16-18˚C

Program świetlny

• Obecnie w użyciu jest co najmniej kilka programów świetlnych, które pozwalają osiągnąć pozytywne wyniki produkcyjne

• Każdorazowo program świetlny powinien być dostosowywany do kondycji i zachowania ptaków

• Ważne, aby 8-godzinny okres ciemności dzieliła co najmniej 1h światła

Zmniejsza się intensywność oświetlenia

• Pierwsze dni: nawet do 23h/dobę 100-120 lx

• 4 doba: 21 godz. światła/3godz. ciemności – 60lx

• Po 15-16tyg – 16-18h światła, 6-8h ciemności – ok. 5 lx

Okres życia	Czas trwania	intensywność
pierwsze 36h	36 godz. światła	100 – 120 lx
2 doba	23 godz. światła/1 godz. ciemności (między 23 – 24 godz.)	100 lx
3 doba	22 godz. światła/2 godz. ciemności (między 23 – 24 godz. oraz 1 – 2 godz.)	80 lx
4 doba	21 godz. światła/3 godz. ciemności (między 22 – 24 godz. oraz 1 – 2 godz.)	60 lx (jeżeli zachodzi konieczność zredukować światło do ok. 5 – 10 lx)
5 doba	20 godz. światła/4 godz. ciemności (między 22 – 24 godz. oraz 1- 3 godz.)	40 lx
6 doba	19 godz. światła/5 godz. ciemności (między 22 – 24 godz. oraz 1 – 3 godz.)	20 lx
7 doba	18 godz. światła/6 godz. ciemności (między 21 – 24 godz. oraz 1 – 4 godz.)	5 - 10 lx
8 doba	17 godz. światła/7 godz. ciemności (między 21 – 24 godz. oraz 1 – 5 godz.)	ok. 5 lx
9 doba	16 godz. światła/8 godz. ciemności (między 21 – 24 godz. oraz 1 – 6 godz.)	ok. 5 lx
do końca tuczu	16 godz. światła/8 godz. ciemności (1 h światła w środku 8-godzinnego okresu ciemności)	ok. 5 lx
po 15 – 16 tyg.	16 – 18 godz. światła 6 – 8 godz. ciemności	ok. 5 lx

Woda i pasza

• W zależności do typu wyposażenia, jakim dysponujemy, ściśle przestrzegamy opisów producenta linii pojenia i karmienia (muszą być one zgodne z normami technologicznymi)

• Konstrukcja poideł powinna uniemożliwić rozlewania wody

• Poidła muszą być łatwe do mycia i odkażania, dostosowane do wielkości ptaka

• Konstrukcja karmideł powinna zapewniać łatwe regulowanie wysokości zawieszenia karmidła i poziomu zasypywanej do niego paszy

• Brzeg karmidła – wysokość grzbietu ptaka – redukcja strat paszy do ok. 3-4%

• Kurtyzowanie dziobów – chroni przed rozsypywaniem i kanibalizmem

Wiek ptaków	Dostępność do poideł	Dostępność do karmideł
Odchów	2,5 – 4 cm brzegu poidła na ptaka	3 – 4 cm brzegu karmidła na ptaka
Tucz	1,4 – 2 cm brzegu poidła na ptaka (np. okrągłe typu dzwon ok. 100 poideł na 800 – 1000 ptaków)	2,5- 3 cm brzegu karmidła na ptaka (1 karmidło tubowe lub 120 cm brzegu karmidła na 40 ptaków)

Dostęp do karmideł i poideł

• Odchów – poidło 2,5-4cm poidła na ptaka, karmidło 3-4cm na ptaka

• Tucz – poidło 1,4-2cm na ptaka, 2,5-3cm karmidła na ptaka

Woda – orientacyjne zapotrzebowanie dobowe

• Woda musi być bardzo dobrej jakości

• Wraz z wiekiem zwiększa się ilość wypijanej wody

• W 1 tygodniu 45litrów/1000 ptaków, 21 tydzień 1310litrów/1000ptaków

• Wodomierz – ważne jest spisywanie stanu wodomierza przez obsługę w ściśle określonych odstępach czasu

• Większość leków i antybiotyków podawane jest z wodą, dlatego istotne jest, aby wiedzieć ile wody wypijają ptaki

Wiek w tyg.	Indyczki BUT 9	Indyczki BIG 6	Indory BUT 9	Indory BIG 6
1	35	45	35	45
2	70	90	75	90
3	100	130	125	150
4	140	190	180	230
5	190	260	230	300
6	245	330	280	380
7	300	400	350	460
8	355	480	420	550
9	390	530	470	630
10	430	590	530	700
11	470	630	580	780
12	500	680	630	850
13	520	730	670	900
14	530	770	710	950
15	540	800	740	1000
16	550	830	780	1050
17	-	-	820	1100
18	-	-	850	1150
19	-	-	890	1200
20	-	-	920	1260
21	-	-	930	1310

Spożycie wody zależy od

• Wieku

• Masy ciała

• Stanu fizjologicznego ptaków

• Warunków mikroklimatycznych

• Pory roku

• Jakości paszy

1. Indyki pobierają średnio 1,5-2,2 razy więcej wody niż paszy

2. Woda podawana do picia indykom powinna spełniać wymagania, jakie stawiane są wodzie przeznaczonej dla ludzi (woda musi być bardzo czysta)

3. Spożycie wody wyraźnie wzrasta w wysokich temperaturach otoczenia (nie jest to dobre, ponieważ ptak opity gorzej trawi – zatrucie wodne)

Normy żywieniowe indyków rzeźnych

Kilka rodzajów pasz

Składniki pasz

Składniki	Wiek
	0 – 3 tyg.
Energia (MJ/kg)	11,7-12,1
Energia (kcal/kg)	2800-2900
Białko ogólne (%)	27,0-28,1
Wapń ogólny (%)	1,15-1,30
Fosfor przyswajalny (%)	0,65-0,75
Włókno max (%)	3,00-3,50

Pierwsze symptomy zaburzeń zdrowia u indyków:

• Obniżenie spożycia paszy

• Obniżenie lub wzrost spożycia wody

• Skupianie się ptaków w grupkach wykazujące na wzrost zapotrzebowania na ciepło

• Pojawienie się pojedynczych ptaków osowiałych, z nastroszonymi piórami

• Mniejsza ruchliwość ptaków

• Zaburzenia w oddychaniu (prychanie; nie kaszlą bo nie mają przepony)

• Zmiana barwy i konsystencji odchodów (biegunka; 1 na 8-10 wypróżnień pochodzi z jelit ślepych i ma zawsze konsystencję mazistą! Nie należy mylić tego z biegunką)

• Zjadanie ściółki

• Nienaturalne odgłosy, np. popiskiwanie (zaburzenia przewodu pokarmowego)

• Padnięcia ptaków

Cele selekcji indyków linii ojcowskiej

• Szczegółowa ocena w 14, 19, 24tyg. odchowu

  • Do dalszego chowu przeznacza się <2% samców i 12% samic

  • Tempo wzrostu +3% na rok

  • Oglądanie ptaków w ruchu

  • Jakość kończyn/przeżywalność

  • Wydajność mięśni

• W linii ojcowskiej brane pod uwagę są: masa ciała, wytrzymałość kończyn i mięśni

Produkt końcowy = praca genetyczna + wpływ środowiska

Linia mateczna

• Szczegółowa selekcja w 14, 19, 24tyg odchowu

  • Głównym kierunkiem selekcji jest produkcja nieśna

  • 2% samców i 5% samic wykorzystywanych jest do dalszych prac hodowlanych

• Selekcja balansuje pomiędzy wzrostem a produkcją nieśną

Wzrost	Reprodukcja
Tempo wzrostu >1% rok Ukształtowanie/wydajność Jakość kończyn FCR Wydajność	Ilość jaj Wylęgowość Jakość piskląt Waga jaj

Wpływ prac hodowlanych w stadach czystych linii i rodzicielskich na postęp genetyczny w stadach indyków rzeźnych

3% na rok z linii ojcowskiej, 1,8% na rok z linii matecznej -> 2,5% indyków rzeźnych na rok

Potencjał genetyczny indyczek a nieśność i wartość biologicznych jaj

• Indyczki rzeźne 15-16tyg średniego typu,

• Indory 18-19 średniego typu, 20-22 tyg. ciężkiego typu

STADA RODZICIELSKIE

WYCHÓW (0-30tyg)

- optymalne warunku chowu (wyposażenie techniczne obiektów)

- tempo przyrostów (nie może być za duże)

- program świetlny

- żywienie

- selekcja

- zarządzanie fermą

- status zdrowotny

- program profilaktyczny (szczepienia w aerozolu, iniekcyjne)

NIEŚNOŚĆ (31-56tyg.)

- optymalne warunki chowu

- mikroklimat pomieszczeń: temperatura, wentylacja, jakość ściółki, liczba gniazd, oświetlenie, poidła i karmidła

- żywienie uzależnione od okresu nieśności (wydajności nieśnej) i od temperatury w indyczniku: podaż witamin, związków mineralnych, NNKT;

- program świetlny (długość dnia świetlnego: 15-16h, natężenie światła)

- monitoring mikrobiologiczny i serologiczny (ocena skuteczności szczepień)

GNIAZDA

gniazdo na 4,5-5 niosek

• Optymalizacja produkcji nieśnej

• Mniej jaj ściółkowych

  • Jaja brudne

  • Problem zakażeń egzogennych

  • Częstsze zbieranie (zbierane na oddzielne tace, odkażane)

• Stan higieniczny ściółki w gniazdach (wymiana raz w tygodniu)

KWOCZENIE (chęć wysiadywania jaj, po 3 dniach od złożenia jaja)

• Wychwytywanie niosek kwoczących

• Ograniczenie kwoczenia przez obniżenie temperatury (niższa temperatura podtrzymuje nieśność)

Żywienie niosek uzależnione od temperatury otoczenia

• Mieszanki skarmione podczas upałów bogatsze w witaminy i związki mineralne

INSEMINACJA

• Indory utrzymywane oddzielnie od indyczek

• Indory rozpłodowe – ok. 30kg

• Sztuczne unasiennianie – masowanie steku i zbieranie wypływającego nasienia

• Nasienia się nie mrozi i nie rozcieńcza – od razu po pobraniu podaje się indyczkom

• Unasiennia się raz w tygodniu

• Nasienie magazynowane są w gniazdach nasiennych w jajowodzie indyczki

TECHNOLOGIE CHOWU STRUSI

• Wyróżnia się kilka odmian

  • Strusie afrykańskie – ptaki dwupalczaste, występują na stepach i sawannach Afryki

  • Strusie amerykańskie (nandu) – trójpalczaste

  • Strusie australijskie (emu, kazuar) – trójpalczaste

• Wszystkie odmiany mają zachowane zredukowane skrzydła

• Urodziwe, spokojne, lubią ciszę

• Samce opiekujące się samicami są niebezpieczne (kopniak 35kg/cm²)

• Niezwykle spostrzegawcze, ciekawskie

Struś afrykański (struthio camelus)

• Największy ptak na świecie (posiada worki powietrzne – brak zdolności do lotu; brak grzebienia na mostku, słabo rozwinięte mięśnie piersiowe, uwstecznione skrzydła)

• Wysokość od 2,5 do 2,8m (samce do 3m, samice 2m – 1/3 wysokości stanowi długa elastyczna szyja)

• Waga 100-150kg (samce 150-160lg, samice 110-120kg)

• Żyje 60-70 lat

• Dojrzałość płciowa kogutów – po 3 latach

• Płodność do 40 lat. Do gniazda zbudowanego przez samca jaja znosi kilka samic. W dzień wysiaduje je dominująca matka, nocą samiec. Inkubacja trwa 39-42 dni. Młode pozostają w stadzie przez okres jednego roku

• Mocne nogi, dwupalcowe, większy palec lepiej rozwinięty zaopatrzony w duży pazur o długości ok. 7cm

• Pazur umożliwia poruszanie się po ziemi z dużą prędkością lub do obrony

• Szybkość biegu do 70km/h na dystansie kilku kilometrów

• W czasie ucieczki pióra wydają charakterystyczny poświst, odstraszający drapieżnika

• Strusie żywią się roślinami i małymi kręgowcami

Informacje ogólne

• Dwie powieki – zewnętrzna i wewnętrzna (na pustyni chroni przez piaskiem)

• Cztery otwory nosowe

• 19 kręgów szyjnych

• Doskonale widzą i słyszą

• Bardzo silne kończyny

• Temperatura ciała 37,2-40˚C

• Liczba oddechów od 6 do 12/min

• Liczba erytrocytów 1,3-2,1x 10⁶/mm³

• Liczba białych krwinek 5,2-7,5 x 10⁶/mm³

Strusie potrzebują bardzo duże pomieszczenia, wysokie budynki. Wg norm minimalna powierzchnia na strusia w pierwszych 3 miesiącach odchowu powinna wynosić 0,3-1,5m² na ptaka, budynek nie mniejszy niż 5m². Strusie dorosłe powinny mieć 5m² na jednego ptaka i powierzchnia całego budynku nie powinna być mniejsza niż 20m².

5-10m² wybiegu dla strusia do 3 miesięcy, cały wybieg nie mniejszy niż 30 m²

3-6mc 50-100m2 wybiegu na ptaka, cały wybieg nie mniejszy niż 300 m²

Dorosłe 200-400m2, cały wybieg nie mniej 800m2

Reprodukcja 800-1000 na parę lub 1000-1200 na trójkę (20-15 ptaków/ha)

TEMPERATURA – pisklęta po wylęgu powinno się trzymać w temp 32-35, a następnie obniżać temperaturę z każdym tygodniem. Od 14 dnia powinny być wypuszczane na zewnątrz; po ukończeniu 90-100 dni ptaki przenosi się do pomieszczenia z wybiegiem. Strusie mają dużą tolerancję na temperaturę

Wilgotność – powinna wynosić 55-70%. Nadmierna przy wysokiej temperaturze utrudnia oddychanie co prowadzi do przegrzania ptaków. Przy niskiej temp wysoka wilgotność powietrza prowadzi do zawilgocenia piór i gorszej izolacji cieplnej ptaków. Zbyt niska wilgotność wysusza skórę (ptaki mogą wyskubywać pióra), oraz powoduje zapylenie powietrza (pył jest nośnikiem drobnoustrojów)

ŚWIATŁO – strusięta odchowywane są w budynkach okiennych z wykorzystaniem oświetlenia naturalnego. Oświetlenie w pierwszych dobach życia strusiąt wpływa w dużym stopniu na pobieranie paszy i ogólną kondycję Przez pierwsze dwa dni pomieszczenie oświetla się przez 24h. Trzeci i czwarty dzień liczbę godzin światła skraca się do 18, a w 5 i 6 do 16h/dobę. Światło wyłącza się o 21:00, włącza o 6:00 rano

WENTYLCJA – musi być prawidłowa. Przy złej wentylacji gromadzi się dużo szkodliwych gazów, co może doprowadzić do zwiększonej śmiertelności.

WYCHÓW

OBSADA – nie wolno dopuścić do nadmiernej obsady

Optymalna liczba piskląt w jednej zagrodzie powinna wynosić 40-60szt.

Podłoga w wychowalni i podłoże na wybiegu

Szorstki beton częściowo ogrzewany pas przy ścianie budynku (40-70cm i temp 25-27 dla młodych, i 20 stopni dla starszych z cienka warstwa piasku).

Młode ptaki należy przyzwyczajać do ściółki

ŻYWIENIE

Pasze treściwe: ziarna zbóż, mało białka, dużo WW, udział w paszach dla strusi ok. 70%.

Owies, jęczmień, pszenżyto, otręby

Dodatki mineralno-witaminowe: witamina E, selen

Mieszanki przemysłowe

Pasze objętościowe

4kg paszy/1kg przyrostu

Użytkowanie mięsne

- na polskich fermach dominują strusie afrykańskie, utrzymywane do wagi 90kg (8-9 mcy)

- dzienne przyrosty 300-350g, zużycie paszy 3,6-3,9kg/1 kg przyrostu

- ptaki przeznaczone do uboju mają 86-120kg

PO CO HODUJEMY STRUSIE

• Skóra – bardzo wartościowa, szczególnie z grzbietu (tzw. diament) porównywana do skóry krokodyli czy słoni

• Pióra – najcenniejsze są pióra białe ze skrzydeł samców wykorzystywane w plastyce i zdobnictwie oraz do kostiumów na karnawał w Rio; dobrze usuwają kurz, mają właściwości elektrostatyczne

• Jaja strusie – do wylęgu, te, co nie nadają się do wylęgu używane są w celach konsumpcyjnych np. w piekarnictwie (masa jaja 1,5-2kg); mała ilość cholesterolu, duże walory dietetyczne

• Agroturystyka – atrakcyjność turystyczna; sprzedaż piór, wydmuszek

TECHNOLOGIA CHOWU KUR I KURCZĄT BROJLERÓW

35mln kur towarowych (znoszą jaja konsumpcyjne)

5mln reprodukcja brojlerów (jaja wylęgowe)

550mln kurcząt brojlerów

Użytkowanie nieśne (stada towarowe niosek – jajka konsumpcyjne)

• Lohman Brown

• Leghorn

• Sussex

• White rock

• Zielononóżki kuropatwiane

• Messa

• Astra

• Babcock Brown

Wskaźniki używkowości

• Produkcja jaj – po 14 miesiącach nieśności 335-345 jaj w roku, masa jaj na sztukę 21,4-22,4kg, średni ciężar jaja 64-65g

• Waga ciała 1,6-1,7kg w okresie nieśności, na koniec produkcji ok. 2kg

• Zużycie paszy na wyprodukowanie 1 jaja 105-120g

• Duża przeżywalność (śmiertelność ptaków 2-4%)

Krzyżowanie

• Prarodzice – pochodzą z linii ojcowskiej i matecznej

• Stado rodzicielskie – produkują nioski towarowe; koguty są eliminowane

• KURY TOWAROWE – MIESZAŃCE CZTERORODOWE

Odchów : 3-4 fazowy program żywienia

	Starter (1-3tyg)	Wzrostowa (4-8tyg)	Rozwojowa (9-15tyg)	Przednieśna (16tyg do 5% produkcji nieśnej)	Początkowa nieśność (od 28tyg)
Energia (kcal)	2900	2800	2800	2800	2800
Białko (%)	21	18,5	14,5	17,5	18
Wapń (%)	1,05	1	0,9	2	3,5
Fosfor (%)	0,75	0,7	0,58	0,65	0,55

Okres produkcji

• Szczyt nieśności ok. 28tyg. życia

• Nioski w wieku od 29 do 45tyg życia przy produkcji jaj o masie 57,5g kcal 2800, im więcej paszy tym mniej białka

• Powyżej 65tyg. zwiększa się udział wapnia (pod koniec czasu nieśności wchłanianie wapnia się zmniejsza)

Zalecenia ogólne

Przynajmniej raz dziennie należy sprawdzać:

• Stan zdrowia ptaków

• Temperaturę w kurniku

• Sprawność działania wentylacji (alarm)

• Zaopatrzenie w paszę i wodę

• Stan oświetlenia

• Spożycie wody i paszy

• Zachowania ptaków

• Struktura i konsystencja odchodów

• Jakość wody

Jakość jaj: zbierać jaja przynajmniej raz dziennie, składować w magazynie jaja w temp 5-10 stopni oraz wilgotności względnej 80-85%; ostemplowane, oznakowane

Wstawianie piskląt:

Przed wstawieniem należy:

• sprawdzić urządzenia

• położyć nową czystą ściółkę

• nagrzać obiekt 24-48h przed wstawieniem w okresie zimy

• wyregulować podłogi klatek i karmidła

• rozmieścić pasze i wodę

W trakcie wstawiania piskląt;

• sprawnie rozładowywać

• po umieszczeniu w kurniku należy zamknąć obiekt, nie przeszkadzać – muszą się zaklimatyzować i uspokoić po stresującej podróży

• potem zaklimatyzowaniu się sprawdzamy ich zachowanie, czy są równomiernie rozmieszczone i czy się swobodnie poruszają