DRÓB

WYKŁAD 1

Kury nioski – 47487 tys. Sztuk

Produkcja jaj 10463 mln sztuk

Przeciętnie od 1 nioski szt- 217

Lata	Spożycie całkowite( sztuk)	Spożycie na osobę (sztuk)
2009	203
2008	207	157
2006	214	168

Udział eksportu w produkcji (%) 2009-25,9%

Udział importu w konsumpcji 2009-4,7%

Samowystarczalność 2009r-129%

Eksport jej do:

2007r. Niemcy, Czechy, Dania, Węgry, Słowacja ,Rumunia

2008r.Niemcy, Holandia, Rumunia, Czechy

Import 2008r. Holandia, Niemcy, Litwa, Węgry, Czechy

Krajowa produkcja przetworów z jaj:

-masa jajeczna świeża

-m. j pasteryzowana

-m. j. sproszkowana (pełna, żółtka i białka)

-piana

Eksport mięsa drobiowego: Niemcy, Wlk.Brytania, Czechy,Francja

Import: Niemcy, Wlk.Brytania, Holandia

Efektywność produkcji jaj i brojlerów:

• O efektywności produkcji jej decyduje:

-wielkość produkcji nieśnej ( średnia liczba jaj od 1 nioski w stadzie)

-zużycie paszy na 1 kg zniesionych jaj

-średnia masa jaja

• O efektywności produkcji brojlerów decyduje:

-zużycie paszy na 1 kg wyprodukowanego żywca

-śmiertelność ( liczba kurcząt które padły)

-uzyskana masa ciała

Systemy produkcji:

-intensywny

-ekstensywny (przydomowy, zagrodowy)

INTENSYWNY:

• Produkcja fermowa

• Jeden gatunek

• Duże obiekty

• Duża koncentracja ptaków

• Musi być przerwa sanitarna ( 2 tygodnie)-> nie ma ptaków

1. Bakteryjny

2. Ściółkowy

3. Ściółka + wybieg- free rouch

EKSTENSYWNY

• Różne gatunki drobiu

• Jest możliwość wybiegu

• Nie ma tak, że likwiduje się całe osobniki (różny wiek)

• Pasze wyprodukowane w gospodarstwie-> np. zboża, zielonki, marchew

WYKŁAD 2 4.III.2010r.

Systematyka

Królestwo Zwierzęta

Typ: Strunowce

Podtyp: Kręgowce

Gromada: Ptaki

Ptaki udomowione hodowane w celach użytkowych:

• Kury ( 114 266tys. Sztuk)

• Indyki (6 370tys. Sztuk)

• Kaczki (2 832 tys. Sztuk)

• Gęsi (861 tys. Sztuk)

KURA

Pochodzenie Kur:

Od rodziny bażantowatych gatunku : kur bankiwa

Udomowienie:

1.Zróżnicowanie form upierzenia

2.Ograniczenie płochliwości

3.Zanik zdolności do fruwania

4.Przystosowanie do ograniczonego terytorium ( podwórko-> wybieg ->zamknięty kurnik-> klatka)

5.Rozciągnięcie okresu rozrodczego na cały rok

6.Zanik instynktu kwoczenia

7.Wzrost wydajności

8.Wytworzenie różnych typów i ich specjalizacja

Typy użytkowe kur:

• Lekki( nieśny)

• Średniociężki (ogólnoużytkowy)

• Bojowce (mięsny)

INDYK

Pochodzenie indyka:

Rodzina: Indyki

Gatunek: Indyk

Indyk Bronz, indyk biały szerokopierśny

Udomowienie:

1.Ograniczenie płochliwości

2.Przystosowanie do ograniczonego terytorium ( podwórko-> wybieg-> zamknięty kurnik)

3.Zmiana barwy upierzenia

4.Znaczne rozciągnięcie okresu rozrodczego

5.Znaczący wzrost masy ciała

-samce z 8kg do 22 kg

-samice z 3 kg do 8 kg

6.Niezdolność do naturalnego krycia

7.Wytworzenie 3 typów użytkowych : lekki, średniociężki, ciężki

KACZKA

Pochodzenie:

Rodzina : kaczkowate

Podrodzina: Kaczki

Gatunek: Kaczka pospolita

Rodzina: Kaczkowate

Podrodzina :Kaczki

Rodzaj: Piżmówki

Gatunek: Kaczka piżmowa

Np. Biegus, Kaczka Pekin, Kaczka Rouen

Udomowienie:

1.Zróżnicowanie barwy upierzenia

2.Ograniczenie płochliwości

3.Zanik zdolności do lotu

4.Przystosowanie do ograniczonego terytorium ( podwórko-> wybieg)

5.Rozciągnięcie okresu rozrodczego na cały rok

6.Zanik instynktu kwoczenia

7.Wzrost wydajności

8.Wytworzenie różnych typów i ich specjalizacja

Typy użytkowe kaczek: nieśny, średniociężki, mięsny

GĘŚ

Pochodzenie

Rodzina: Kaczkowate

Podrodzina :Gęsi

Gatunek: Gęś gęgawa

Udomowienie:

1.Ograniczenie płochliwości

2.Zmiana barwy upierzenia

3.Zanik instynktu migracji

4.Wytworzenie różnych typów

Np. Pomorska, suwalska, podkarpacka, gęś biała ołudzka

Kierunki użytkowania w drobiarstwie:

• Reprodukcyjny ( dotyczy wszystkich gatunków hodowlanych ptaków ,produkt np. pisklęta jednodniowe)

• Nieśny ( wyłącznie kury, produkt: jaja spożywcze)

• Mięsny ( Kury, indyki, Kaczki Pekin, Kaczki Piżmowe, Gęsi, produkt: młode ptaki rzeźne)

Wpływ czynników hodowlanych na wyniki reprodukcji:

Reprodukcyjny kierunek użytkowania –>dotyczy wszystkich gatunków drobiu

Jajo ptaków:

-wylęgowe( funkcja pierwotna-> przedłużenie gatunku)

-spożywcze

Wartość biologiczna jaja-zdolność do wylęgu piskląt nadających się do dalszego chowu

Lęgi naturalne: Kwoka wysiaduje ok. 15 jaj przez 21 dni , wodzenie piskląt do 6 tygodni

Zapotrzebowanie ferm rodzicielskich na materiał do chowu:

W 2008r. wprowadzono piskląt:

Kur mięsnych 6718,81 tys sztuk

Kur nieśnych do chowu intensywnego: 247,94 tys. sztuk

Kur nieśnych do chowu ogólnoużytkowego: 197,94 tys. Sztuk

Indyczych 175,24 tys. Sztuk

Na ostateczny wynik lęgu składają Się dwa odrębne niezależne od siebie –zagadnienia:

• Zapłodnienie komórki jajowej

• Wartość biologiczna jaja wpływająca na jego zdolność wylęgową

Procent wylęgu:

Oczekiwany w produkcji: 90% z jaj zapłodnionych

85% z jaj nałożonych

• U pojedynczych kur może wynosić od 0 do 100%

• H² wylęgowość jest bardzo niski ( 0,06 -0,11) co świadczy ,że poziom tej cechy podlega wpływom wielu czynników środowiskowych

Należą do nich:

• Błędy w żywieniu 25%

• Interakcja genotyp x środowisko 5%

• Warunki przechowywania jaj 12%

• Błędy w technice inkubacji 7,5%

• Przyczyny nieustalone 37,5%

1.Zdolność wylęgową kształtuje wartość genetyczna:

• Poziom cech uzyskanych na drodze selekcji

• Pokrewieństwo- geny letalne

Geny letalne występują w gatunku kura (opisanych jest 21 cech letalnych)

Zarodki zamierają w różnych stadiach rozwoju lub klują się jako kaleki:

- mi obustronne zmniejszenie gałki ocznej

-Mx brak szczęki

-Su skrócenie górnej części dzioba

-Sm skrócenie żuchwy

-Md brak żuchwy

-Sy lepkość

-Lo wrodzone zaburzenia równowagi

-Ta krecie zarodki

-Dp podwójne nogi

-CH chondro dystrofia

-Rd mutacja fizjologiczna niezdolność do odkładania ryboflawiny (B 2) w jaju

2.Zdolność wylęgową kształtuje wiek stada

Wraz z wiekiem pogarszają się wyniki reprodukcji

3.Zdolność wylęgowa kształtuje jakość morfologiczną jaj

Kury lekkie 4dni-strata 1% 14dni-strata 7,7%, 21dni-strata 15%

Kury ciężkie nie dłużej niż 3-4-dni

4. Zdolność wylęgową kształtuje stan zdrowotny stada

• Choroby przenoszone przez jajo i zmieniające jakość jaja

• Leki zmieniające jakość morfologiczną jaja

Zagrożenie dla zarodka:

• Zakażenia transowarialne

• Zakażenia w jajowodzie

• Zakażenia egzogenne przez pory skorupy

Obrona własna zarodka:

• 5-16 dzień inkubacji aktywny lizozym białka

• Własny aparat immunologiczny zarodka

Szczepienia stad reprodukcyjnych

• Przekazywanie w organizmie nioski przeciwciał do żółtka

• 14 dzień inkubacji przedostają się do krwioobiegu zarodka

• Największa ilość we krwi w 6 dniu po wylęgu

• Zabezpieczają potomstwo przez pierwsze 3 tygodnie życia

Wykład 11.III.2010r.

System ekstensywny

• Produkcja jaj i drobiu rzeźnego na potrzeby własne

• Brak specjalnych pomieszczeń dla ptaków , różne gatunki zwierząt gospodarskich chowane razem , wieloletnie użytkowanie ptaków

• Użytkowane mieszańce wielorasowe- liczebność do ok. 50szt

• Ptaki są pod stałym wpływem środowiska

• W okresie wegetacyjnym ptaki znajdują do 60% pokarmu na wybiegach , w zimie ptaki muszą być karmione

• System ekstensywny zapewnia możliwość naturalnych zachowań

• Najchętniej utrzymujemy typ ogólnoużytkowy Zagrożenia:W jajach i mięsie mogą odkładać się substancje toksyczne

• Brak programu profilaktycznego

• Zagrożenie chorobami przenoszonymi przez dzikie ptaki ( ptasia gryp, gruźlica)

• Jaja i mięso nie są badane na obecność Salmonelli

System półintensywny

• Jeden kierunek produkcji i jeden gatunek ptaków

• Produkcja na sprzedaż :jaj spożywczych (~220 jaj /nioski) ;drobiu wodnego na mięso)

• Ograniczony wpływ środowiska na ptaki

• Budynki z oknami i ograniczonymi wybiegami

• Stado pod opieką weterynaryjną, program profilaktyczny

• Żywienie mieszanką pełnoporcjową , 100% pożywienia ptaki dostają w hali produkcyjnej

• Stada niosek do 2000szt

System wolno wybiegowy- produkcja jaj spożywczych

• 2500niosek/1 ha= 4dm² / 1 nioske kurnik mac na 2500niosek

• 100% pożywienia ptaki otrzymują w kurniku

• Wypoażenie hali produkcyjnej jak w chowie intensywnym na ściółce, możliwość pełnej automatyzacji obsługi

• Pełen program profilaktyczny i opieka weterynaryjna

• Swobodny dostęp do wybiegu w ciągu dnia

• Główna część wybiegu musi być pokryta roślinnością

Wybiegi

Wybiegi zapewniają:

• Ruch

• Dostęp do światła słonecznego

• Możliwość naturalnych zachowań

Wybiegi wymagają:

• Odwodnienia

• Zabiegów agrotechnicznych i obsiewania

• Dezynfekcji

Wady wybiegów:

• Kosztowne w utrzymaniu

• Nie zadbane stanowią zagrożenie zoohigieniczne

• Kontakt z dzikimi ptakami( ptasia grypa, gruźlica)

• Łatwy dostęp gryzoni do kurnika

• W jajach mogą się odkładać substancje toksyczne

Każda ferma , która sprzedaje jaja wylęgowe , jaja spożywcze lub drób rzeźny , ma obowiązek wykonania badań kontrolnych na nosicielstwo Salmonella eneritidis

Kontrolne badania:

Stada reprodukcyjne – co 2 tygodnie

Stada towarowe produkujące jaja spożywcze- co 14 tygodni

Brojlery na 14 dni przed oddaniem do rzeźni

Obowiązkowe szczepienie na Salmonellę piskląt przeznaczonych do stad towarowych niosek

System intensywny dotyczy głównie kur i indyków

Obowiązuje zasada:

1.jeden kierunek produkcji

2. jeden gatunek

3.Jeden wiek

Kurnik pełen-kurnik pusty

System intensywny

Charakterystyczne cechy:

• Produkcja niezależna od użytków rolnych i produkcji roślinnej

• Specjalizacja produkcji

-produkcja nieśna

-produkcja mięsna

-zaplecze reprodukcyjne

• Całkowita izolacja ptaków od środowiska zewnętrznego:

-stosowanie programu światła

-kontrola mikroklimatu

• Duże zagęszczenie ptaków na jednostce powierzchni

• W jednej hali produkcyjnej do kilkudziesięciu tysięcy ptaków

• Żywienie wyłącznie mieszankami pełnoporcjowymi

• Opieka weterynaryjna, pełen program profilaktyczny

• Wysoka produkcja

System intensywny- wielkość produkcji Kierunki produkcji:

-reprodukcyjny jaja wylęgowe 200-230szt/ nioski

-nieśny: jaja spożywcze 330-350 szt

-mięsny: kurczeta: 2,3- 2,5 kg/6 tyg

Indory: 18-22kg

Indyczki: 6-10kg

System intensywny- 3 metody chowu ptaków

Chów na ściółce:

• Brojlery- płytka

• Stada reprodukcyjne

• Stada towarowe nieśne

Chów na ruszcie :chów na klatkach

• Stada reprodukcyjne kur

• Stada towarowe nieśne

Gęstość obsady-ilość ptaków (szt) przypadająca na 1 m2 powierzchni podłogi budynku

Gęstość obsady zależy od:

• Metody chowu ściółka <ruszt< klatki

• Wartość hodowlanej stada: zarodowe <reprodukcyjne <towarowe

• Wielkość ptaków =ilość wydalanego pomiotu gatunek: masa ciała, typ użytkowy, wiek

Brojlery kurze :obsada końcowa: 34kg/ 1 m2

Stada towarowe nieśne: 7-9szt/m2

Stada reprodukcyjne: mięsne 4-5szt/m2

Nieśne 5-7szt/m2

System intensywny- chów na ściółce

Dobra ściółka powinna być:

• Sucha – wilgotność 20-25%

• Higroskopijna

• Dobrym izolatorem

• Równo rozłożona

• Nie powinna powodować zapylenia Materiał na ściółkę:Zalecany -słoma pszenna lub żytnia- krótko pocięta i zmiażdżona -wióry drzewne- z drzew liściastychMożna stosować

-trociny

-torf

Zwiększają zapylenie i łatwo się zbrylają

Zadania ściółki:

• Pochłania wilgoć

• Izoluje od podłogi

• Zapewnia ciepło i miękkość podłoża

• Daje ptakom zajecie i poczucie komfortu Nadmierna obsada powoduje: Problemy z utrzymaniem suchej ściółki

• Pogorszenie mikroklimatu:

-wzrost stężenia amoniaku

-wzrost wilgotności

• Pogorszenie wyników produkcyjnych

-słabsze przyrosty

-niższa nieśność

• Pogorszenie zdrowotności

Pogorszenie dobrostanu zwierząt System intensywny – chów na ściółce:

Zalety:

• Jest naturalnym podłożem

• Umożliwia fizjologiczne ustawienie kończyn

• Daje możliwość ruchu i wykazania naturalnych zachowań

• Jest najprostszą i najtańszą ( wyposażenie kurnika w sprzęt) metodą chowu Wady:Gorsze wykorzystanie powierzchni kurnika-> mniejsza gęstość obsady

• Większe zanieczyszczenie bakteriologiczne kurnika

• Konieczność stosowania gniazd z automatycznym zbiorem jaj

• Sprzyja znoszeniu jaj na ściółkę-> brudna skorupa

• Sprzyja pojawieniu się zjawiska kwoczenia

• Koszty: zakupu, uprzątania i wywozu ściółki

• Większe spożycie paszy-> wyższy wskaźnik zużycia paszy

System intensywny- chów na ruszcie

Ruszt pokrywa tylko : 1/3 podłogi hali lub 2/3 podłogi hali , reszta jest pokryta ściółką.

Zalety:

• Część podłogi pokryta ściółka zapewnia ptakom to samo co chów na ściółce

• Zwiększona gęstość obsady w porównaniu z chowem na ściółce

• Ułatwia utrzymanie ściółki w dobrym stanie-> skrzynia nawozowa

• Możliwość pozyskiwania czystego pomiotu Wady:Powierzchnia pokryta rusztem nie jest naturalnym podłożem dla ptaków

• Konieczność stosowania gniazd z automatycznym zbiorem jaj

• Kłopotliwy dla obsługi kurnika

• Duża pracochłonność przy myciu

• Większe koszty zakupu wyposażenia kurnika

System intensywny-klatki tradycyjne

System intensywny-klatki ulepszone

Klatki ulepszone:

Zalety:

• Większa swoboda ruchu

• Możliwość naturalnego zachowania:

-gniazda

-grzędy

-maty do ścierania pazurów

-czasem pojemniki z piaskiem lub ściółką

Wady:

• Wzrost zapylenia kurnika

• Pogorszenie jakości jaj-> więcej stłuczeń i brudnych skorup

• Problemy ze zbiorem jaj

• Większy koszt inwestycji

• Prawdopodobnie konieczność ogrzewania kurnika-> mniej ptaków w hali produkcyjnej

Wady chowu klatkowego:

• Więcej jaj o uszkodzonych skorupach

• Pojawienie się nowej jednostki chorobowej-,, zmęczenie klatkowe” niosek

• Bardzo wysokie koszty inwestycji

• Produkcja ogromnych ilości pomiotu

• Gorszy wygląd kur przy likwidacji stada – bardziej zniszczone upierzenie

Zagadnienie dobrostanu ptaków: ograniczenie możliwości ruchu i maturalnych zachowań

System intensywny- zalety chowu klatkowego:

Produkcja:

• Liczba jaj ( do 5 %)

• Wyższa masa jaja o ok. 0,5 g

• Mniejsze spożycie paszy ( o 5 do 25 g/szt/dzień)

Ekonomia:

• Lepsze wykorzystanie powierzchni kurnika

• Zmniejszenie nakładów na robociznę- pełna automatyzacja

Zdrowotność:

• Pełna kontrola mikroklimatu i warunków sanitarno- zoohigienicznych

• Mniejsza śmiertelność kur

• Eliminacja kokcydiozy i robaczyc

• Lepsza jakość mikrobiologiczna jaj

Wykład 3 11.III.2010r.

Użytkowanie nieśne

Jajnik

Tworzenie jaja:

-tworzenie żółtka – 7-10dni

Substancje odżywcze mogą być odkładane równocześnie w 6-8 pęcherzykach jajnikowych

Jajowód:

-tworzenie białka ok. 3 godziny

-tworzenie błon jajowych >1 godzina

-tworzenie skorupy ok. 20godzin

W jajowodzie może przebywać tylko 1 jajo

Na wytworzenie 1, prawidłowo zbudowanego jaja potrzeba ok. 24 godzin-> kura może znieść tylko 1 jajo dziennie

Neurohormonalna regulacja nieśności

Podstawowe hormony warunkujące rytm znoszenia jaj:

-h.wydzielany przez podwzgórze Po osiągnięciu dojrzałości płciowej wydzielanie cykliczne

LH-RH->stymuluje wydzielanie LH

-h.gonatropowe przedniego płata przysadki mózgowej

Do osiągnięcia dojrzałości płciowej wydzielanie stałe , później cykliczne

FSH-> wzrost pęcherzyków i ich aktywności wydzielnicze

LH-> owulacja wzrost pęcherzyków i ich aktywność wydzielnicza

-h. sterydowe wydzielane przez jajniki .DO osiągnięcia dojrzałościn płciowej stałe, nastepnie cykliczne.

-progesteron- wydzielany przez F1-> kontrola rytmu owulacji

-estrogeny-> wydzielane przez F2 i F3-> kontrola rytmu owulacji

Jajnik od wylęgu do osiągnięcia dojrzałości płciowej:

• Wydzielenie homonów stałe

-h. gonadotropowe przedniego płata przysadki mózgowej

-h. sterydowe jajnika

Jajnik po osiągnięciu dojrzałości płciowej

• Wydzielenie hormonów cykliczne

-h.podwzgórzowe

-h.gonadotropowe przedniego płata przysadki mózgowej

-h. sterydowe jajnika

Mechanizm znoszenia jaja:

Zasada pozytywnego prężenia zwrotnego

Cykliczny bodziec nerwowy-> wygaszenie światła w kurniku

Podwzgórze- wydziela do krwi LH-RH

Przysadka mózgowa- 10h przed owulacją wydziela niewielką ilość LH

Całoroczna wysokość produkcji nieśnej w pierwszym roku zależy od:

1. Czynników genetycznych ok.40%

• Szybkość dojrzewania płciowego

• Intensywność nieśności

• Pasza zimowa------obecnie wyeliminowana

• Kwoczenie----------obecnie wyeliminowana

• Wytrwałość nieśności

2.Czynników środowiskowych ok. 60%

• Światło

• Żywienie

• Mikroklimat

Szybkość dojrzewania płciowego –liczba dni od wylęgu do zniesienia pierwszego jaja.

-korelacja z całoroczną nieśnością

-korelacja z masą pierwszych 10 złożonych jaj.

Intensywność nieśności- liczba jaj zniesionych w pierwszych 100dniach produkcji wyrażona w %

Zależy od rytmu znoszenia jaj:

xxx-xxx-xxx regularne serie i przerwy

xx-x----xxxxx-- nieregularne serie i przerwy

xxxxxxxxxxx- bardzo długie serie

Pauza zimowa-trwająca dłużej niż 7 dni w nieśności występująca w miesiącach zimowych.

Charakterystyczna cecha ekstensywnego i poł-intenywnego systemu chowu , związana ze:

-spadkiem temperatury

-krótkim dniem

-pogorszeniem mikroklimatu w kurniku.

Kwoczenie-zespół objawów wywołanych chęcią wysiadywania jaj i wodzenia piskląt.

• Przerwa w nieśności

• Podwyższona temperatura ciała

• Charakterystyczny głos

• Uporczywe siedzenie w gnieździe

Pojawiają się pod wpływem prolaktyny wydzielanej przez przedni płat przysadki mózgowej.

Kwoka wysiaduje ok. 15 jaj przez 21 dni, wodzenie piskląt- do 6 tygodni.

Wytrwałość nieśności-liczba dni jaka mija od wylęgu do wymiany upierzenia.

Za wytrwałą uważano wioskę , u której wymiana piór następowała nie wcześniej niż po 315 dniach życia( 45tydzień)

Wypadanie piór może trwać do 16 tygodni , w tym czasie nie znosi jaj.

Wykaz dopuszczonego do obrotu w 2007 roku materiału towarowego kur nieśnych pochodzącego z zagranicznych hodowli do intensywnej produkcji jaj:

-Hy-line Brown

-Hy-Line White

-Lohmann Brown Classic

-tetra SL

Wykaz dopuszczonego do obrotu w 2007 roku materiału hodowlanego i towarowego kur nieśnych pochodzącego z zagranicznych hodowli –typ ogólno użytkowy:

Kury DOMINANT CZ są typowymi liniami nieśnymi wywodzącego się z powszechnie używanego materiału hodowlanego od hode Island Red,Sussex…

Efekty pracy hodowlanej:

Kury nieśne: lata 1980-2008r.

Okres produkcji +13%

Produkcja jaj +25%

Średnia masa jaja +1,4%

Masa zniesionych jaj +27%

Masa nioski -10%

Spożycie paszy -7,5%

Między 1950, a 1993 r. liczba znoszonych jaj w przeliczeniu na nioski wzrasta o 28,8% co stanowi wzrost średnio o 1,8 jaja rocznie.

Równocześnie masa zniesionych jaj wzrasta o 42,7% , masa jaja o 11,7%.

Początek: główna faza nieśności

• Przyspieszenie dojrzałości płciowej

• Większa intensywność nieśności początkowej =krótszy okres rozniesienia

• Przyspieszenie szczytu nieśności

• Wyższy szczyt nieśności.

Ostatnie miesiące (ok.2) nieśności

• Większa wytrwałość nieśności

Gdzie można prognozować dalszy postęp?

• (-)Przyspieszenie dojrzałości płciowej ->skutek niska m.c ptaków;obniżenie masy jaja

• (-)Zwiększenie tempa nieśności początkowej-> skutek: zdeformowanie jaja->ograniczenie: jest bliskie 100%,bariera fizjologiczna

• (+)poprawienie przeżywalności stada-> skutek:poprawa wszystkich wskaźników w przeliczeniu na nioskę wstawioną

• (+)wydłużenie okresu najwyższej produkcji-> skutek: wydłużenie okresu użytkowania stada.

Pod koniec nieśności obserwuje się:

Zmniejszenie liczby dużych pęcherzyków na jajniku , zwiększenie ilości odkładanego żółtka do pęcherzyków.

• Skrócenie serii

• Spadek nieśności

• Wzrost zawartości żółtka w jaju

Zjawiska nietypowe:

• Znoszenie jaj bez skorup

• Owulacja do jamy brzusznej

• Degeneruje dojrzałe pęcherzyki

Wykład 15.IV.2010r.

JAJA SPOŻYWCZE

Rozporządzenie Komisji (WE) nr. 589/2008 z dn 20.06.2008r.

Ustanawiająca szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady( WE) w sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj.

1. 1.07.2008r. –uchyla się rozporządzenie z dnia 19.06.2006r. w sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj.

4.Rozporządzenie określające podstawowe wymogi , które muszą spełniać jaja,aby mogły być dopuszczone do obrotu we Wspólnocie.

6.Podstawa cech jakościowych – norma 42 EKG ONZ

10.Jaja klasy A powinny być klasyfikowane wg. masy

11.Tylko przedsiębiorstwa , których powierzchnia i wyposażenie techniczne dostosowane są do skali, rodzaju i jak i działalności= umożliwia właściwe przygotowanie jej powinny mieć pozwolenie na klasyfikowanie jej wg. jakości i masy i być zatwierdzony jako zakład pakowania

14.Klasa B – inne oznaczenia

19.Data minimalnej trwałości środka spożywczego ,jako datę do której środek zachowuje swoje szczególne właściwości, gdy jest właściwie przechowywana.Nie więcej niż 28 dni po zniesieniu

Art.1 Definicje

Jaja- jaja w skorupkach , inne niż jaja wylewki, inkubowane lub gotowane,od kur z gatunku Gallus Gallus i nadające się do bezpośredniego spożycia przez ludzi lub do przygotowania produktów jajecznych.

Kod producenta- nr. Wyróżniający miejsca produkcji zgodnie z pkt. 2 załącznika do dyrektywy 2002/4/WE

Zakład pakowania- z.p. w rozumieniu rozporządzenie WE nr 853/2004 który zatwierdzono art. 5 ust.2 tego rozporządzenia oraz w którym jaja są kwalifikowane wg. jakości i wagi.

Opakowanie-osłona dla jaj klasy A lub B, z wyjątkiem spakowania transportowego i pojemniku do jaj przemysłowych.

Sprzedaż luzem-oferowanie w sprzedaży detalicznej konsumentowi końcowemu jaj w innej formie niż w opakowaniu.

Art.2 Cechy jakościowe jaj:

1.Jaja klasy A posiadające następujące cechy:

a) skorupa i kutukula:

normalny kształt , czysta,nieuszkodzona

b) komora powietrzna :

wysokość nieprzekraczająca 6mm

nieruchoma-jednakże w odniesieniu do jaj , które maja być wprowadzone do obrotu jako ,,ekstra” wysokość nie może przekraczać 4mm

c)żółtko: podczas prześwietlania widoczna jako cień , bez wyraźnego zarysu, lekko ruchome podczas obrotu jajem i powracające do centralnego położenia.

d)białko: przejrzyste ,przezroczyste

e)zarodek: rozwinięcie, niewidoczna tarczka zarodkowa

f)ciała obce: niedopuszczalne tzw,,plama krwista”, ,,plama mięsna”

g) zapach obcy: niedopuszczalny

2.Jaja klasy A , nie są myte ani czyszczone przed klasyfikacją ani po niej z wyjątkiem przypadków przewidzianych w art. 3

3.Jaja klasy A nie są poddawane utrwaleniu , ani chłodzeniu w pomieszczeniach lub zakładach , w których temperatura jest utrzymywana sztucznie na poziomie poniżej 5^o

Art.3 Jaja myte

1.Państwa członkowskie , które 1.06.2003r. zazwalały na mycie jaj –mogą to robić dalej pod warunkiem ,że zakłady robią to zgodnie z wytycznymi krajowymi.

Myte jaja mogą być wprowadzone do obrotu jedynie w państwach członkowskich , w których takie zezwolenia zostały wydane.

Art.4 Klasyfikacja jaj klasy A wg. masy

1.Klasy wagowe:

XL - bardzo duże >73g

L-duże >63 do <73g

M-średnie >53 do <63g

S-małe <53g

Art.5 Zakłady pakowania

1.Tylko one pakują i etykietują opakowania.Spełnianie warunków określonych w artykule =zakłady pakowania.

2.Właściwy organ przydziela kod zakładu pakowania z kodem początkowym odpowiadającym danemu państwom warunkom.

3.Z .p. dysponują wyposażeniem technicznym niezbędnym do zapewnienia ,że jaja będą właściwie traktowane.

a)odpowiednie urządzenie o naświetlania jaj, automatycznie lub przystosowany do pracy ciągłej i umożliwiające oddzielne podanie jako poszczególnych jaj lub inne odpowiednie urządzenie.

b)przyrządy do pomiaru komory powietrznej

c) do sortowania jaj wg. wagi

Art.6 Termin klasyfikacji , znakowania i pakowania jaj oraz termin znakowania opakowań.

1.Jaja są klasyfikowane , znakowane i pakowane w ciągu 10dni od zniesienia.

2.Jaja wprowadzane do obrotu (jako ,,ekstra”) są klasyfikowane i znakowane w ciągu 14dni od zniesienia.

3. Datę minimalnej trwałości ustala się w chwili pakowania.

Art.9 Kod producenta

1.Składa się z cyfr i liter .Jest łatwo widoczny , czytelny i ma przynajmniej 2 mm wysokości

Opakowania

1.Ochrona przed uszkodzeniem

2.Źródło podstawowych informacji o produkcie .

Art. `12 Znakowanie opakowań(klasa A)

1.Widoczne i czytelne oznaczenia:

a) kod zakładu pakowania

b) klasa jakości , może być w powiązaniu ze słowem ,,świeże”

c) klasa wagowa

d)data minimalnej trwałości( art.13)

e) wyrażenie ,,jaja czyste”(art.3)

f)inf. zalecające konsumentów do przechowywania jaj w chłodzie

g) dobrze widoczne i czytelne oznaczenia metody chowu.

Art.13 Oznaczanie daty minimalnej trwałości.

-nie więcej niż 28dni od zniesienia

-jeśli wskazany jest okres zniesienia =od pierwszego dnia tego okresu.

Art.14. Opakowania oznaczane jako ,,ekstra”

1.Wyrażany jako ,,ekstra” lub ,,ekstra świeże” – dodatkowe oznaczenia na opakowaniach kl. A do 9 dnia od zniesienia.