Sędzia Soplica-Właściciel dworu, bogaty szlachcic, brat Jacka Soplicy, stary kawaler, opiekun Zosi, patriota - zwolennik idei powstania; słabo wykształcony, uparty. Zosia- sierota, ma 14 lat; lubi przebywać w ogrodzie, nie jest wykształcona ani obyta w wielkim świecie, dobrze wychowana, skromna, nieśmiała; pokochała Tadeusza, spontaniczna Telimena-Daleka krewna Sędziego, ma wysokie mniemanie o sobie, uważa się za światową damę, zajmuje się Zosią; ubiera się przesadnie ozdobnie, poszukuje męża Wojski -Daleki krewny Soplicy, szaraczek bez majątku, żyjący ,,na łaskawym chlebie", organizator polowań, patriota, bardzo przywiązany do tradycji; ojciec dwóch córek. Tadeusz Soplica-Bratanek Soplicy, syn Jacka Soplicy, dwudziestoletni młodzieniec, zakochuje się w Zosi, Jacek Soplica- brat Sędziego, ojciec Tadeusza, w młodości awanturnik, nazywany Wąsalem, duże poparcie wśród szlachty, Wyborowy strzelec, zakochany w Ewie, zabija stolnika, Stolnik- magnat, mieszkał w zamku ,tato Ewy, zwolennik konstytucji 3maja,wrog Rosji ,zabity przez Soplicę, prawy, patriota Gerwazy -Szlachcic zaściankowy, klucznik, dawny sługa Horeszków, starzec, scyzoryk, zaciekły wróg Sopliców, mściwy, odważny, wierny Hrabia-młodzieniec, ostatni spadkobierca rodu horeszków, marzyciel arystokrata, romantyk, zauroczony cudzoziemszczyzna, ubiera się po francusku, pozdróżnik, nie typ-pokorny, żyje skromnie, nie typ młodość pijaństwo, znamy zak losów, umiera spokojny, nie walczy sam. typ-nieszczę miłość, patriota, przemiana wew, zbuntowany, skromny. Jankiel-konst 3 maj, konf targo, rzeź Pragi, upadek pow koś, pow leg pol Spór o zamek - Sędzia Soplica wraz z majątkiem danym mu przez Targowicę, otrzymuje również zamek, o który toczy się spór między Horeszkami a Soplicami, gdyż Hrabia rości sobie do niego prawo. Kiedy już znudzony procesem Horeszko chce zaprzestać sporu, Gerwazy swoim opowiadaniem o dziejach starego zamczyska rozpala go na nowo do walki o niego. Walka zamienia się w zajazd, gdyż namówiony przez niego Hrabia buntuje szlachtę Dobrzynia i wspólnie najeżdzają dwór.