Strukturalizm mówił o traktowaniu utworu literackiego jako wypowiedzi w której główną rolę odgrywa funkcja estetyczna
- każdy najmniejszy element struktury dzieła coś znaczy a całość jest tworem semantyczno-językowym
- badacz literatury powinien dokonywać zarówno synchronicznego opisu struktury dzieła j ak i diachronicznego
- Lange - język; parole - mowa, słowo
- dzieło literackie jest reprezentantem systemu
- strukturaliści utożsamiali język ze stylem
- Łotman - semantyka to istotne pole działania strukturalistów
- Najważniejszą cechą utworu literackiego, rozumianego jako typ wypowiedzi językowej, jest dominacja funkcji estetycznej. Funkcja ta powoduje swoiste i tylko jej służące uporządkowanie elementów na wszystkich poziomach takiej wypowiedzi. Każdy utwór należy interpretować odnosząc go do języka ogólnego, a zwłaszcza jego odmiany literackiej, oraz do tradycji literackiej. Interpretując utwór literacki należy wziąć pod uwagę osobę twórcy tego dzieła i osobę jego odbiorcy. Zadaniem badacza literatury jest opis struktury danego utworu literackiego i powiązanie jej z procesami historycznoliterackimi[3]. Nie istnieje opozycja formy i treści – te składniki dzieła literackiego są powiązane i wzajemnie się warunkujące.
Psychoanaliza
- zajmowała się strukturą osobowości ludzkiej i jej emocjonalnymi bodźcami.
- psychoanalityk w przypadku literatury - czytelnik staje się interpretatorem tłumaczy tekst który jest cudzą opowieścią, wyjaśnia jej sens
- metodolodzy badan literackich dzięki koncepcji Freuda zaczęli wykorzystywać tksty literackie a nawet biografię autorów jako symboliczną reprezentację psychiki
- twórczość broni psychikę przed światem zewnętrznym
- psychoanaliza ma przywrócić racjonalny sens rzeczywistości i odkryć mechanizmy którymi kieruje się jednostka - takie samo zadanie powinna mieć literatura
Literatura odkrywa to co rządzi życiem ludzkim, a co jest ukryte przed samymi ludźmi czyli sfera nieświadomości. Dzieło literackie stanowi syntezę w centrum której znajduje się postać jako całość zachowań motywowanych na różnych poziomach, a zadaniem pisarza jest dotarcie do tych motywacji. Dzieło literackie jest przekaźnikiem rzeczywistości, która sama w sobie nie jest oczywista dla twórcy. (nieświadomość) Psychoanaliza ma przywrócić racjonalny sens rzeczywistości i odkryć mechanizmy którymi kieruje się jednostka - takie samo zadanie powinna mieć literatura (funkcja racjonalizująco-poznawcza). Postać literacka jako odbicie czy obraz skomplikowanych sytuacji psychicznych. Dzieło literackie jako tekst odsyłający do pewnej skomplikowanej rzeczywistości pozaliterackiej, odsyła w tym samym czasie do biografii autora, jest ekspresją jego psychiki. Jung polemizuje z Freudem równocześnie przedłuża jego koncepcje. Oboje wiążą hipotezę o istnieniu nieświadomości.
Porównanie:
Lacan przyjął od strukturalistów pogląd że świat i człowiek jest wytworem mowy i mówienia. Mówi on do „innego” którym może być inny podmiot, miejsce, a nawet sam mówiący. Dzieki mówieniu powstaje podmiot mówienia, podmiot pragnienia, gdzie pragnieniem jest ten inny podmiot. Poglądy Lacan przyjął m.in. od Jakobsona i Levi Straussa który twierdzili że zjawiska są pozbawione sensu, struktury, dopiero słowo, mówienie nadaje in sens , strukturę To co inne szkoły nazywają przeniesieniem i zalecają dokładnie analizować aby pacjentowi okazać empatię, Lacan nazywa pustym dialogiem pomiędzy jednym a drugim ego.