Biotechnologia medyczna

Wykład I

Antybiotyki – substancje pochodzenia biologicznego, które w małych stężeniach hamują wzrost drobnoustrojów. Mogą mieć działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne.

Są naturalnymi produktami przemiany materii niektórych drobnoustrojów lub ich półsyntetycznymi pochodnymi

Antybiotykoterapia - termin medyczny, określający stosowanie antybiotyków w procesie leczniczym.

Historia:

• Ok. 5 tys. Lat temu – miód (Mezopotamia)

• Ok. 4 tys. Lat temu – czosnek „antybiotyk” starożytności

• Ok. 2 tys. Lat temu – piwo – tetracyklina – starożytny lud z Nubii

• VI w – kora chinowca lekiem na malarię

Kiedyś rozpatrywano pacjęta jako całość, nie było specjalistów od określonych partii ciała (holistyczne podejście do pacjęta)

• 1910 r. – Erlich – Kiła – selwarsan (lek)

• 1992 r. – neosalwarsan – chemioterapeutyk przeciw krętkom kiły

• 1928 r. – Fleming – penicylina

• 1932 r. – Gerhard Domayk – czerwony barwnik dizała bakteriobójczo – prantosil

• 1938 r. – Fleming, Florey, Chain - wyizolowali czynny składnik pleśni, który doskonale, czyli śmiercionośnie, radził sobie z bakteriami Penicillium notatum

• 1943 r. – S. A. Waksman – streptomucyna – pierwszy raz użyta jako „antybiotyk”

• 1945 r. – Waksman – neomycyna (Streptomyces fradiae)

• 1947 r. – P. Burkholder – chloramfenikol

• 1948 r. – B. Duggar – tetracyklina

• 1950 r. –

• 1952 r. – erytromycyna

• 1956 r. – wankomycyna

• 1963 r. – gentamycyna

• 2000 r. – linezolid – nowa grupa antybiotyków (sztucznych)

• 2000 r. – deptomycyna

• 2000 r. – oryta

CHEMIOTERAPEUTYK – leki przeciwdrobnoustrojowe produkowane metodami syntezy chamicznej, nie posiadające odpowiedników naturalnych np..:

Chinolony, sulfonamidy (biseptol) i nitrofurany

Podział antybiotyków:

1. Ze względu na zakres działania:

   1. O szerokim spektrum – obejmuje kilka grup mikroorganizmów, skuteczne przeciw wielu różnym bakteriom

   2. O wysokim spektrum – obejmuje jedną grupę drobnoustrojów np.: wankomycyna

2. Działanie bakteriobójcze – doprowadza do nieodwracalnych zmian fizjologii komórki oraz śmierci (β-laktan)

3. Działanie bakteriostatyczne – hamuje zdolność replikacji i podziałów komórkowych; usunięty antybiotyk umożliwia dalszy wzrost komórki

Punkt „uchwytu” leków

Target (cel) – to miejsce, w którym działa lek, czyli punkt uchwytu działania leku

Takimi punktami uchwytu są:

• Enzymy i koenzymy

• Substraty

• Kw. Nukleinowe – niektóre leki zmieniają funkcje komórki poprzez wpływy

(schemat jak w zeszycie)

Antybiotykooporność

schemat