Usługi turystyczne – usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym.

Impreza turystyczna – co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu.

Wycieczka – rodzaj imprezy turystycznej, której program obejmuje zmianę miejsca pobytu jej uczestników.

REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:

Procedurę podejmowania działalności rozpoczynamy od rejestracji. Przedsiębiorcy działający jednoosobowo oraz wspólnicy spółek cywilnych rejestrowani są w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, którą prowadzi minister właściwy do spraw gospodarki (uprzednio Ewidencji Działalności Gospodarczej, którą prowadził urząd miasta lub gminy). Wniosek składany jest na specjalnym formularzu i stanowi, oprócz wniosku o wpis do ewidencji, także wniosek o nadanie numeru REGON, zgłoszenie do urzędu skarbowego oraz do ZUS lub KRUS. Wniosek pozwala również wybrać formę opodatkowania. Pamiętajmy jednak, że dodatkowej wizyty w urzędzie skarbowym wymagać będzie m. in. rejestracja do podatku VAT. Miejmy też na uwadze, że czynności te wykonać powinniśmy przed uzyskaniem pierwszych przychodów.
Osoby, które po 24 sierpnia 2005 r. rozpoczęły prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Z preferencyjnych zasad opłacania składek nie mogą skorzystać osoby, które:

• w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Składki na ubezpieczenia od tak ustalonej podstawy wymiaru mogą opłacać jedynie osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, w tym wspólnicy spółki cywilnej.

W przypadku wyboru działalności w formie spółki osobowej albo kapitałowej rejestracji dokonujemy w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez sądy rejonowe właściwe ze względu na siedzibę tworzonej spółki. Wymagane formularze dostępne są w sądach.

Uzyskanie wpisu w ewidencji albo KRS nie zawsze jest jednak wystarczające, byśmy mogli podjąć działalność gospodarczą. Po pierwsze, wiele rodzajów działalności wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych (jako przedsiębiorcy jesteśmy zobowiązani zapewnić posiadanie tych kwalifikacji). Najczęściej nie musimy posiadać tych kwalifikacji sami, a wystarczy, gdy zatrudnimy osoby z niezbędnymi kwalifikacjami do wykonywania określonych czynności. Wyjątkiem są pewne tylko zawody (zwłaszcza medyczne i prawnicze), w których wymaga się, by kwalifikacje zawodowe posiadał sam przedsiębiorca – jeżeli zatem sami ich nie posiadamy, to nie wystarczy, że zatrudnimy odpowiednią osobę.

Drugą grupę barier prawnych, jakie niejednokrotnie musimy pokonać dla legalizacji naszej działalności jest tzw. reglamentacja działalności gospodarczej, tj. obowiązek uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu w rejestrze działalności regulowanej. Obowiązki te dotyczą ponad 80 różnych rodzajów działalności gospodarczej. Reglamentacja oznacza, że nie możemy podjąć działalności, jeżeli nie spełnimy przewidzianych prawem szczególnych jej warunków. W przypadku koncesji i zezwoleń musimy nadto wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o ich udzielenie. W przypadku działalności regulowanej wystarczy złożenie oświadczenia (prawdziwego!) o spełnianiu tych warunków. Dopiero po uzyskaniu koncesji, zezwolenia albo zaświadczenia o wpisie do rejestru działalności regulowanej, możemy rozpocząć działalność. Wyjątkiem jest tu działalność regulowana, którą możemy także podjąć po upływie 14 dni od złożenia wspomnianego oświadczenia, jeżeli organ prowadzący rejestr nic w tym czasie w naszej sprawie nie zrobił.

PRZEPISY O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH

Świadczenie usług turystycznych podlega regulacji szczególnej, uzupełniającej przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wynikającej z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (dz. U. z 2004 r. Nr 223 poz. 2268).

Najistotniejsze wydają się jednak te przepisy o usługach turystycznych, które określają warunki świadczenia usług hotelarskich. Ich celem jest określenie pewnych standardów wyposażenia i zakresu usług świadczonych w poszczególnych obiektach dla ułatwienia zawierania umów i formułowania materiałów informacyjnych. Szczególne znaczenie ma w tym zakresie rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie ( Dz. U. 2006 r. Nr 22 poz. 169).

Przepisy o usługach hotelarskich uzupełniają podstawową regulację wynikającą z innych przepisów: budowlanych, sanitarnych i przeciwpożarowych, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa osób korzystających z zakwaterowania w obiektach, niezależnie od ich standardu.

Dla pogodzenia wymagań co do wielkości, wyposażenia i zakresu świadczonych usług (tzw. wymagań kategoryzacyjnych), ze swobodą w świadczeniu usług w każdym obiekcie zapewniającym minimum bezpieczeństwa, ustawa o usługach turystycznych ustaliła podział obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie na dwie grupy:

• Obiekty hotelarskie, używające jednej z nazw prawnie chronionych (hotel, motel, pensjonat, kemping, pole biwakowe, schronisko młodzieżowe, dom wycieczkowy, schronisko), które powinny zostać ocenione przez wojewodę i na tej podstawie przedsiębiorcy zamierzający świadczyć w nich usługi powinni uzyskać, przed rozpoczęciem działalności, decyzję o zaszeregowaniu do określonego rodzaju nadaniu kategorii.

• Inne obiekty, które nie korzystają z nazw rodzajowych chronionych prawem, ale dzięki temu świadczący w nich usługi nie muszą uzyskiwać decyzji o zaszeregowaniu, a jedynie zgłosić obiekt do ewidencji obiektów. Zgodnie z art. 1a ustawy o usługach turystycznych od 1 maja 2004 roku przepisy dotyczące świadczenia usług hotelarskich stosuje się także do rolników wynajmujących pokoje i miejsce na ustawienie namiotów w gospodarstwie rolnym.

Ewidencja obiektów hotelarskich, prowadzona przez marszałka województwa i ewidencja innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie prowadzona przez wójta (burmistrza lub prezydenta) nie mają nic wspólnego z ewidencją działalności gospodarczej. W szczególności wpisanie obiektu do ewidencji innych obiektów w gminie nie oznacza konieczności zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej.

Wpis do ewidencji obiektów hotelarskich u marszałka województwa nie wymaga odrębnego zgłaszania. Wystarczający jest wniosek o zaszeregowanie obiektu do rodzaju i kategorii. Natomiast zgłoszenie do ewidencji innych obiektów obejmuje: określenie przedsiębiorcy świadczącego usługi hotelarskie, nazwę i adres obiektu, informację o stałym lub sezonowym charakterze świadczonych usług wraz z podaniem czasu trwania sezonu i liczby miejsc noclegowych. W obydwu rodzajach ewidencji przedsiębiorca obowiązany jest do zgłaszania zmian dotyczących prowadzonej działalności, w tym szczególnie zaprzestania świadczenia usług hotelarskich.

Zgłoszenie obiektu do ewidencji jest obowiązkiem, którego dokonanie przedsiębiorca lub rolnik powinien udowodnić. Wystarczy w tym celu potwierdzenie nadania pisma zgłaszającego lub potwierdzenie jego złożenia dokonane na kopii pisma. Nie jest konieczne wydawanie przedsiębiorcy żadnej decyzji lub postanowienia o wpisaniu obiektu do ewidencji. Ewentualnym dokumentem urzędowo potwierdzającym pozostawanie w ewidencji może być zaświadczenie wydane przedsiębiorcy na jego żądanie, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o wydawaniu zaświadczeń.

Podstawy prawne działalności biura podróży

W Unii Europejskiej i wielu innych krajach świata działalność polegająca na świadczeniu usług turystycznych, w tym przez biura podróży (organizatorów turystyki i pośredników turystycznych)może być prowadzona jedynie przez podmioty profesjonalnie do tego przygotowane i mające odpowiednie uprawnienia. Dlatego istnieje ściśle określone prawo, określające warunki utworzenia biura podróży (kwalifikacje personelu, siedziba, zabezpieczenie zobowiązań wobec klientów). Biuro podróży musi bowiem dawać gwarancję solidności, wypłacalności i prowadzenia działalności na odpowiednim poziomie.

W Polsce Sejm uchwalił 29 sierpnia 1997r. ustawę o usługach turystycznych (Dz.U. z 2001r. Nr 55, poz. 578), która weszła w Zycie z dniem 1 lipca1998r. i przewiduje system zezwoleń na działalność biura podróży. Stanowi ona implementację do polskiego prawa dyrektywy nr 314 Rady Wspólnot Europejskich z 13 czerwca 1990r. o podróżach turystycznych za ceną zryczałtowaną. Na treść ustawy miał także wpływ dyrektywa Rady nr 82/470 EWG z 29 czerwca 1982r., dotycząca środków umożliwiających efektywne korzystanie ze swobody prowadzenia działalności gospodarczej oraz swobody świadczenia usług w odniesieniu do osób pracujących na własny rachunek, świadczących usługi związane z transportem i działalnością biura podróży. Ta dyrektywa zawiera wymagania dotyczące kwalifikacji i niekaralności osób podejmujących się kierowania działalnością w dziedzinie turystyki. Ustawa o usługach turystycznych określa warunki świadczenia przez przedsiębiorców i przedsiębiorców zagranicznych usług turystycznych na terytorium Polski, a także zagranicą., jeżeli umowy z klientem o świadczenia tych usług są zawierane na terytorium Polski.

Biura podróży mogą być w Polsce prowadzone w różnych formach prawnych:

- przedsiębiorstwa państwowego

- spółdzielni

- stowarzyszenia

- spółki komandytowej

- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

- spółki akcyjnej

bądź przez osobę fizyczną – przedsiębiorcę, po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w trybie ustawy z 19 listopada 1999r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178).

Natomiast osoby zagraniczne (osoba fizyczna lub prawna mające miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą) może utworzyć biuro podróży zgodnie z cytowaną ustawą – Prawo działalności gospodarczej na zasadzie wzajemności na takich samych zasadach, jak przedsiębiorcy mający stałe miejsce pobytu stałego lub siedzibę w Polsce. W przypadku braku zasady wzajemności, osoby zagraniczne dla podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie turystyki w Polsce mogą tworzyć wyłącznie spółki komandytowej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, a także przystępować do takich spółek oraz obejmować bądź nabywać ich udziały i akcje (art. 6 ustawy). Mogą też utworzyć na zasadzie wzajemności oddział swojego biura podróży z siedziba w Polsce. W obu przypadkach usługi turystyczne na terytorium Polski mogą być świadczone zgodnie z warunkami określonymi w ustawie o usługach turystycznych, a więc takimi, jakie dotyczą polskich biur podróży. Zawieranie na terytorium Polski w imieniu przedsiębiorcy zagranicznego umów z klientami o świadczenie usług turystycznych jest dopuszczalne, jeżeli przedsiębiorca prowadzi na terytorium Polski działalność gospodarczą zgodnie z ustawą- Prawo działalności gospodarczej, a wiec ma w Polsce siedzibę lub oddział (art. u.u.t.).

Niezależnie jednak od formy prawnej, biuro podróży musi uzyskać pozwolenie na prowadzenie działalności.

Czynności rejestracyjne

Prowadzenie działalności biura podróży jak i pośrednictwa w zakwaterowaniu zaliczane jest stosownie do przepisów niemieckiej ustawy o działalności gospodarczej z 21 czerwca 1869 roku (Gewerbeordnung GewO) § 38 ust. 1 pkt. 4 do działalności wymagającej dodatkowego nadzoru. Zgodnie z tym zapisem uzyskanie pozwolenia na prowadzenie biura podróży stosownie do § 14 GewO wymaga dokonania zgłoszenia rejestracyjnego i uzyskania potwierdzenia wpisu do rejestru. Zgodnie z przepisami § 29 ust. 1 pkt.3 GewO organa rejestrujące mają prawo do uzyskania dodatkowej informacji i przeprowadzania kontroli w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej. Organ rejestrujący może żądać dodatkowych wyjaśnień dotyczących działalności gospodarczej w formie ustnej lub pisemnej. Upoważnieni urzędnicy stosownie do § 29 ust. 2 GewO mają prawo do wejścia na teren posiadłości (nieruchomości) osoby prowadzącej działalność gospodarczą w godzinach wykonywania działalności gospodarczej, w celu dokonania oględzin i przeprowadzenia czynności sprawdzających prowadzonej dokumentacji. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa publicznego upoważnione osoby mają prawo do wejścia na teren osoby prowadzącej działalność gospodarczą również poza ustalonymi godzinami pracy. Zapis ten dotyczy także przypadku, gdy prowadzona działalność gospodarcza związane jest lokalowo z miejscem zamieszkania, jednakże pozwolenia to ogranicza się tylko i wyłącznie do lokalu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wraz ze złożeniem formularza zgłoszeniowego osoba ubiegająca się o pozwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej zobowiązane jest do dostarczenia następujących dokumentów (38 ust. 1 GewO):

- zaświadczenie z centralnego rejestru skazanych o niekaralności wydanego

zgodnie z § 30 ust. 5 ustawy o federalnym rejestrze skazanych

- zaświadczenia z centralnego rejestru prowadzenia działalności gospodarczej na

podstawie § 150 ust. 5 GewO,

- w ramach przepisów prawa landowego organ rejestrujący może żądać

zaświadczenia z urzędu skarbowego o niezaleganiu w należnościach podatkowych § 38 ust.3 oraz określić rodzaj i sposób prowadzonej księgowości, zapisów poszczególnych transakcji, informowania o udziałowcach i partnerach jak i o klientach i innych osobach trzecich, których dotyczą te transakcje. W przypadku prowadzenia działalności hotelarskiej i gastronomicznej stosownie do przepisów ustawy o usługach gastronomicznych i hotelarskich (Gaststättegesetz) wymagane jest również dodatkowe udokumentowanie posiadanej kompetencji merytorycznej i kwalifikacji zawodowych. Do kompetencji merytorycznej należy tutaj np. przedłożenie zaświadczenia o zdolności do wykonywania działalności gospodarczej jak i posiadanie zaświadczenia, że w sprawdzanych pomieszczeniach może być prowadzona działalność gospodarcza. W przypadku udokumentowania kwalifikacji zawodowych wymagane jest przedłożenie zaświadczenia, dyplomu lub świadectwa dokumentującego zdobycie wykształcenia w danym zawodzie zgodnie z wymogami wydanych w tym zakresie rozporządzeń

Działalność gospodarcza polegająca na organizowaniu imprez turystycznych oraz na pośredniczeniu na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych wymaga uzyskania zezwolenia (art. 4 ust. 1 ustawy). Imprez turystyczna to co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną cena, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godz. albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu, czyli w skład imprezy wchodzi świadczenie przewozu (art.3 pkt 2 ustawy). Istotnymi elementami imprezy jest więc jednolity program i całościowa cena dla wszystkich usług (np. „Inclusive Tours”). Uczestnik imprezy nie wie, jaka jest cena poszczególnych usług, czy inne koszty i marża organizatora, gdyż otrzymuje „produkt” za określona cenę. Rzadko się zdarza , że grupa turystów zwraca się o zorganizowanie im wycieczki, której cena miałaby charakter kosztorysowy, a kosztorys sporządziliby turyści. Regułą jest , że biura podróży sprzedają wycieczki planowane i przygotowywane dużo wcześniej przed terminem ich sprzedaży i są przeważnie włączone do katalogu.
Nie wymaga zezwolenia:

1. działalność agentów turystycznych polegająca na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadających zezwolenie lub na rzecz innych usługodawców posiadających siedzibę w kraju (np. na rzecz hoteli lub sanatoriów).

2. niezarobkowe (nie dla lub innych korzyści finansowych) organizowanie wycieczek i imprez turystycznych przez organizacje, stowarzyszenia, szkoły, kościoły, inne związki wyznaniowe oraz kościelne osoby prawne dla swoich uczniów, członków lub wyznawców, ponieważ nie prowadza one działalności gospodarczej i nie są przedsiębiorcami, do których nie odnosi się ustawa.

Powinny się do nich odnosić przepisy dotyczące ochrony konsumenta. Podmioty te działając non-profit nie muszą uzyskiwać zezwolenia, lecz uczestnicy takich imprez turystycznych nie powinny być pozbawieni ochrony prawnej przewidzianej w ustawie.
Ustawa ta nie dotyczy organizatorów konferencji, kongresów, zjazdów, itd. Sama konferencja, której program ustala z reguły zleceniodawca, nie jest świadczeniem turystycznym. Organizator konferencji nie tworzy więc jednolitego programu, objętego wspólna ceną, będącego imprezą turystyczną, lecz świadczące pojedyncze usługi o odrębnych cenach. Ponadto, zazwyczaj tylko wpisowe za udział w konferencji jest obligatoryjne, zaś inne usługi (hotelu, wyżywienia, przejazdu, udziału w bankiecie, zwiedzanie miasta) są fakultatywne. Tylko wtedy, gdy organizator konferencji, oprócz organizacji konferencji i świadczenia pojedynczych usług, podejmuje się świadczyć imprezy turystyczne w rozumieniu przyjętym w ustawie, a zwłaszcza organizuje wycieczki ( np. organizuje konferencje w danym kraju, zapewnia przelot, hotel, pilota, program turystyczny), czyli wchodzi w rolę biura podróży – powinie uzyskać zezwolenie.

Organem właściwym do udzielenia zezwolenia, odmowy udzielenia, cofnięcia i ograniczenia zezwolenia organizatora turystyki i/lub pośrednika turystycznego jest wojewoda właściwy dla siedziby przedsiębiorstwa. Wojewoda wydaje decyzję administracyjną zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Przedsiębiorcy służy więc droga odwołania, łącznie z zaskarżeniem decyzji NSA.

Zezwolenia udziela się na czas nieoznaczony, jeżeli przedsiębiorca spełnia następujące warunki:

1. zapewnia kierowanie działalnością przedsiębiorstwa oraz działalnością jego jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonujących czynności prawnych przez osoby posiadające wykształcenie i praktykę, określone szczegółowo w art. 6 ustawy, i nie karane za przestępstwa przeciw życiu, zdrowiu, wiarygodności dokumentów, mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu; co do określenia czynności, których wykonywaniem uznaje się praktykę w zakresie organizowania imprez turystycznych i w zakresie obsługi turystów.

2. Przedstawi dowód zapewnienia pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy organizator turystyki wbrew obowiązkowi zapewnienia tego powrotu, a także na pokrycie zwrotu wpłat wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań w formie umownych gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia na rzecz klienta.

Minimalną wysokość sumy bankowej i ubezpieczeniowej oraz minimalną wysokość sumy gwarancyjnej na rzecz jednego klienta z tytułu umowy ubezpieczenia określił Minister Finansów w rozporządzeniu z 24 listopada 1999r. (Dz.U. Nr 98, poz. 1142).

Gwarancja powinna obejmować całość dokonanych przez klienta wpłat, łącznie z zaliczką, niezależnie od jej wysokości – orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w wyroku z 8 października 1996r. w sprawie Dillenkofer.
Treść gwarancji lub umowy ubezpieczenia na rzecz klientów obejmuje upoważnienie dla wojewody lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji wypłaty zaliczki na pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju. Z sumy w nich określonej pokrywa się w pierwszej kolejności koszty sprowadzenia z zagranicy do kraju klientów; wypłaty obniża się proporcjonalnie do wysokości pozostałej sumy (art. 5 ustawy).

Działalność turystyczna, w której od klientów pobiera się pieniądze, często niemałe, musi opierać się na profesjonalizmie i zabezpieczeniach finansowych.
Ustawa nakłada na organizatora turystyki i pośrednika turystycznego obowiązek przedkładania organowi koncesyjnemu dokumentów potwierdzających zawarcie kolejnych umów gwarancji lub ubezpieczenia przed upływem terminu obowiązywania umowy poprzedniej (art. 10 ustawy. Wymagać będzie to jednak kontroli, gdyż zawsze mogą znaleźć firmy, które zawierać będą umowy z klientami i pobierać od nich pieniądze po wygaśnięciu terminu gwarancji lub ubezpieczenia.
Te zabezpieczenia finansowe istnieją już prawie we wszystkich krajach Europy Zachodniej. W niektórych istnieje natomiast lub tworzy się Fundusz Gwarancyjny Turystyki.
Wojewoda przesyła kopie decyzji o udzieleniu, ograniczeniu zakresu lub cofnięciu zezwolenia oraz dane dotyczące formy zapewnienia pokrycia kosztów i zwrotu wpłat, dokonanych przez klientów, ministrowi właściwemu do spraw turystyki. Wpisuje się je do centralnego rejestru zezwoleń.

Wojewoda może cofnąć zezwolenie lub ograniczyć jego zakres w razie:

1. prawomocnego orzeczenia sądu zakazującego przedsiębiorcy - osobie fizycznej prowadzenia działalności objętej zezwoleniem,

2. naruszenia obowiązków określonych ustawą, gdy powoduje to zagrożenie bezpieczeństwa lub dóbr osobistych klientów, a także poważne zagrożenie interesów majątkowych klientów,

3. nieusunięci przez przedsiębiorcę stwierdzonych uchybień, pomimo uprzedniego wezwania przez wojewodę.

Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, a także przedsiębiorca, który prowadził działalność bez wymaganego zezwolenia, nie może uzyskać pozwolenia w okresie 3 lat od daty cofnięcia zezwolenia lub ujawnienia prowadzenia działalności bez zezwolenia (art. 10a ustawy).

Obowiązki biur podróży
Stosownie do zmian Kodeksu Cywilnego (Bundesgesetzbuch BGB) w lipcu 2001 roku wprowadzono zapisy § 651a-651m w zakresie obowiązków biur podróży. Rozporządzeniem z 2 stycznia 2002 roku w sprawie obowiązków informacyjnych (Inormationspflichtverordnung) w rozdziale 3 § 4 – 11uregulowano szczegółowe zasady informowania przez organizatorów podróży.
Stosownie do przepisów kodeksu cywilnego BGB § 651a – 651m uregulowano następujące zasady:
- zawarcie umowy przez organizatora z obowiązkiem przedstawienia całości oferowanych usług i dokonania zapłaty przez klienta, ( § 651a)
- przenoszenia umowy na osoby trzecie (§ 651b)
- dokonywanie zmian (§ 651c)
- obniżanie ceny w przypadku nie wywiązania się z umowy (§ 651d)
- wypowiedzenia umowy (§ 651e)
- odszkodowania (§ )
- przedawnienia, klient ma prawo w przeciągu miesiąca od zakończenia planowanej podróży żądać roszczeń ze strony biura. Po tym terminie prawo do dochodzenia roszczeń może zostać przedłużone dla klienta, jeżeli udowodni, że szkoda nie powstała z jego winy. Roszczenia przedawniają się po upływie 2 lat (§ 651g)
- dopuszczalne formy odpowiedzialności – organizator podróży może zaproponować klientowi odszkodowanie w wysokości 3 krotności ceny podróży, pod warunkiem, że szkoda nie dotyczy uszkodzeń cielesnych (§ 651h)
- rezygnacji z podróży (§ 651i)
- rezygnacji w przypadku zagrożenia życiem (§ 651j)
- zabezpieczenia, odpłatności – organizator podróży jest zobowiązany do zapewnienia zwrotu dla klienta poniesionych wydatków w przypadku wystąpienia niezdolności płatniczej przez organizatora lub postawienia w stan likwidacji. Ubezpieczyciel lub instytucje kredytowe udzielające gwarancji dla organizatora podróży mogą ograniczyć sumę wypłat – zwrotów kosztów do wysokości 110 mln € (§ 651k)
- podróże gościnne uczniów trwające co najmniej 3 miesiące (§ 651l)
- uzgodnienia wyjątkowe (§ 651m)
Stosownie do ustaleń przepisów § 651k BGB oraz rozporządzenia o obowiązkach informacyjnych zabezpieczenie na wypadek niewypłacalności czy upadłości nie obowiązuje przy następujących podróżach:
- jeżeli trwa krócej niż 24 godziny,
- nie zawiera żadnego noclegu,
- cena podróży jest niższa niż 75 €
- jeżeli podróż została zorganizowana przez organizatora, który nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie
- organizatorem podróży jest osoba prawna wobec której otwarto postępowanie likwidacyjne lub upadłościowe.

Każdy organizator podróży zobowiązany jest stosownie do § 651k ust.3 BGB do przekazania klientowi tzw. listu gwarancyjnego (Sicherungsschein) wystawionego przez towarzystwo ubezpieczeniowe lub instytucję kredytową, gwarantującą zwrot kosztów poniesionych przez uczestnika podróży w przypadku niewypłacalności lub upadłości organizatora podróży.
Razem z listem gwarancyjnym organizator podróży zobowiązany jest stosownie do § 4 rozporządzenia o obowiązkach informowania (Informationspflichtverordnung) do przekazania prospektu informacyjnego, w którym zawarte powinny być następujące informacje:
- miejsce docelowe;
- środki transportu ( klasa i inne właściwości);
- zakwaterowania ( rodzaj, położenie, kategoria, komfort, główne właściwości, odległość oraz walory turystyczne);
- posiłki;
- trasa podróży;
- wymagania paszportowo-wizowe dla obywateli krajów członkowskich, w których oferowana jest podróż, formalności zdrowotno-pobytowe wymagane w trakcie pobytu podróżnych;
- wymaganą minimalną liczbę uczestników w celu przeprowadzenia podróży oraz podanie terminu, do którego organizator podróży ma prawo odwołania jej z powodu niewystarczalnej ilości uczestników.

Wszystkie informacje podane w prospekcie są wiążące dla organizatora, jednakże przez podpisaniem umowy może on dokonać stosownych zmian i powiadomić uczestnika podróży.
W rozporządzeniu nałożono obowiązki dla organizatora dotyczące:
- dokładnego poinformowania podróżnego przed podpisaniem umowy o wymaganiach paszportowo-wizowych i innych formalnościach związanych z pobytem, jeżeli dane te nie zostały wcześniej zaprezentowane w prospekcie organizatora,
- dokonania potwierdzenia podróży oraz przekazania ogólnych warunków podróży po końcowym zawarciu umowy o świadczenie usług,
- zobowiązanie dla organizatora o wcześniejszym powiadomieniu o szczegółach podróży, podania terminu odjazdu, przyjazdu oraz adresu, nr telefonu i nazwisko miejscowego przedstawiciela organizatora .
Przepisy w zakresie szczegółowych obowiązków organizatorów podróży nie dotyczą tych podmiotów, których organizowanie podróży nie stanowi głównego przedmiotu działalności gospodarczej.

Art. 5. ustawy o usługach turystycznych

1. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych jest obowiązany spełniać następujące warunki:
[uchylono] 1) zapewniać kierowanie działalnością przedsiębiorstwa oraz działalnością jego jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonujących czynności prawnych przez osoby:
a) posiadające odpowiednie wykształcenie i praktykę, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2,
b) niekarane za przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu, wiarygodności dokumentów, mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu;
[po zmianie] 2) zapewnić klientom, na wypadek swojej niewypłacalności: pokrycie kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej w wypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu, a także zapewnić klientom zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana, a także zapewnić klientom zwrot części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, odpowiadającą części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu, przez:
a) zawarcie umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, lub
b) zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz klientów, lub
c) przyjmowanie wpłat klientów wyłącznie na rachunek powierniczy, jeżeli wykonuje usługi turystyczne wyłącznie na terenie kraju i złoży marszałkowi województwa oświadczenie o przyjmowaniu wpłat na rachunek powierniczy;
[po zmianie] 3) składać marszałkowi województwa oryginały lub potwierdzone przez podmioty, które je podpisały, odpisy kolejnych umów, o których mowa w pkt 2, nie później niż 14 dni przed upływem terminu obowiązywania umowy poprzedniej; przedsiębiorcy zaprzestający działalności gospodarczej są zwolnieni z tego obowiązku, jeżeli zawiadomią marszałka województwa o zaprzestaniu działalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego.

[dodane] 1a. W wypadku przedsiębiorcy zagranicznego posiadającego siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej za spełnienie warunku prowadzenia działalności, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, 3 uznaje się posiadanie zabezpieczenia finansowego w formie, która jest uznawana w państwie, w którym przedsiębiorca posiada siedzibę.
[dodane] 1b. W wypadku gdy równoważność zabezpieczenia finansowego, o którym mowa w ust. 1a, jest niższa niż minimalna wysokość zabezpieczenia wymaganego od przedsiębiorcy posiadającego siedzibę lub oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, określona w przepisach wydanych na podstawie art. 10, przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 1a, przedstawia dodatkową gwarancję bankową lub ubezpieczeniową wyrównującą wysokość posiadanego zabezpieczenia finansowego do minimalnej wysokości zabezpieczenia, wymaganego od przedsiębiorcy posiadającego siedzibę lub oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przedsiębiorca będący organizatorem turystyki lub pośrednikiem turystycznym, który w ramach wykonywanej działalności jednocześnie działa jako agent turystyczny, jest obowiązany:
1) wykonywać działalność tylko na rzecz organizatorów turystyki wpisanych do rejestru;
2) w umowie zawieranej z klientem wskazywać jednoznacznie właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje;
3) działać na podstawie ważnej umowy agencyjnej.
3. Obowiązek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, dotyczy całego okresu wykonywania działalności.
4. Treść gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje upoważnienie dla marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji wypłaty zaliczki na pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju.
5. Marszałek województwa jest uprawniony do występowania na rzecz klientów w sprawach wypłaty środków z tytułu umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia, na zasadach określonych w treści tych umów.
[po zmianie] 6. Minister właściwy do spraw turystyki określi, w drodze rozporządzenia, wzory formularzy umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz klienta, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a i b, kierując się potrzebą uwzględnienia wszystkich niezbędnych elementów umowy.

KATEGORYZACJA OBIEKTÓW HOTELARSKICH
czyli występujemy o "gwiazdki" i nazwę "hotel" lub "motel"

Konkurencja na rynku usług hotelarskich, oczekiwania klientów i chęć przyciągnięcia jak największej ich liczby spowodowały, iż wielu przedsiębiorców oznaczyło obiekty nazwami rodzajowymi prawnie chronionymi. Należy dodać, że posługiwanie się zastrzeżonymi nazwami poprzez oznaczenie obiektu na papierze firmowym czy na pieczątce firmowej oraz w materiałach reklamowych, w tym na stronach internetowych stanowi także naruszenie prawa, jeśli wcześniej nie uzyskaliśmy decyzji administracyjnej odnośnie rodzaju i kategorii obiektu.
Usługi hotelarskie to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. Mogą być świadczone w „obiektach hotelarskich” i w „innych obiektach”.

W Polsce usługi hotelarskie są regulowane przez dwa akty prawne, tj. ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych ((tekst jednolity Dz.U. z 2004 Nr 223 poz.2268, Dz.U. 273 poz. 2703, Dz.U. z 2005 r. Nr 175 poz.1462, Dz.U. z 2006 Nr 220 poz. 1600, Dz.U. z 2008 Nr 180 poz.1112, Dz.U. z 2010 Nr 106 poz. 672) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 22, poz. 169, zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 259 poz. 1553).
W art. 36 ww. ustawy zdefiniowanych zostało 7 rodzajów obiektów hotelarskich:

1. hotele - obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów;

2. motele - obiekty położone przy drogach, dysponujące parkingiem, posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych;

3. pensjonaty - obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swoich klientów całodzienne wyżywienie;

4. kempingi (campingi) - obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach, samochodach mieszkalnych (campobusach) i przyczepach samochodowych, przyrządzanie posiłków, parkowanie samochodów, a także świadczące usługi związane z pobytem klientów; obiekty te mogą dodatkowo umożliwiać nocleg w domkach turystycznych lub innych obiektach stałych;

5. domy wycieczkowe - obiekty posiadające co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów;

6. schroniska młodzieżowe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów;

7. schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów.

Aby obiekt hotelarski mógł świadczyć usługi musi ponadto spełniać:

1. wymagania co do wielkości obiektu, jego wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług, ustalone dla rodzaju i kategorii, do których obiekt został zaszeregowany;

2. wymagania sanitarne, przeciwpożarowe oraz inne określone odrębnymi przepisami.

Każdemu obiektowi hotelarskiemu przyznaje się także kategorię, uzależnioną od jego standardu. I tak:

• dla hoteli, moteli i pensjonatów – ustanowiono pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami (*, **, ***, ****, *****),

• dla kempingów – ustanowiono cztery kategorie oznaczone gwiazdkami (*, **, ***, ****),

• dla domów wycieczkowych i schronisk młodzieżowych - ustanowiono trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi (I, II, III).

Zaszeregowanie obiektu hotelarskiego do określonego rodzaju i nadanie mu kategorii odbywa się na zasadach dobrowolnych, na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy świadczącego usługi hotelarskie. Dokonywane jest ono przez marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce położenia obiektu, w formie decyzji administracyjnej, po uprzednim wypełnieniu przez przedsiębiorcę określonych przepisami warunków.
Możliwość wystąpienia przez przedsiębiorcę o zaszeregowanie, nie ma nieograniczonego charakteru, bowiem decydując się na korzystanie z niego przedsiębiorca – jednocześnie - przyjmuje na siebie pewnego rodzaju samoograniczenia polegające na rezygnacji z części własnej suwerenności i na poddaniu się kontroli właściwego marszałka województwa, który z chwilą uprawomocnienia się decyzji o zaszeregowaniu obiektu uzyskuje wobec tego przedsiębiorcy określone uprawnienia władcze. Może bowiem dokonywać czynności kontrolnych w zakresie przestrzegania wymagań określonych w art. 35 ustawy o usługach turystycznych, a w razie niedopełnienia tych wymagań zmieniać, z urzędu, rodzaj lub kategorię obiektu lub nawet nakazać wstrzymanie świadczenia usług hotelarskich (art. 41 ustawy).
Bezprawne świadczenie usług hotelarskich jak również używanie nazw rodzajowych i oznaczeń obiektów hotelarskich podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny, zgodnie z przepisami kodeksu wykroczeń:
"Art. 60¹. § 4. Kto:
2) świadcząc usługi hotelarskie używa nazw rodzajowych lub określenia kategorii obiektów hotelarskich bez decyzji lub niezgodnie z decyzją,
2a) świadcząc usługi hotelarskie, używa oznaczeń, które mogą wprowadzić klientów w błąd co do rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego,
3) wbrew obowiązkowi świadczy usługi hotelarskie w obiekcie nie zgłoszonym do ewidencji,
4) świadczy usługi hotelarskie wbrew decyzji nakazującej wstrzymanie ich świadczenia
- podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny."
Uprawnieniami kontrolnymi wobec podmiotów świadczących usługi hotelarskie dysponują różne instytucje, m.in. inspekcja handlowa, inspekcja pracy, skarbowa, sanitarno-epidemiologiczna, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i oczywiście marszałkowie województw.
 A zatem, przed rozpoczęciem świadczenia usług hotelarskich w obiekcie hotelarskim, przedsiębiorca zobowiązany jest uzyskać decyzję potwierdzającą zaszeregowanie obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii.

W każdej chwili przedsiębiorca już świadczący usługi albo zamierzający je świadczyć może wystąpić  z wnioskiem o zaszeregowanie i kategorię do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce położenia obiektu hotelarskiego.
Wniosek  powinien zawierać:

1. nazwę i siedzibę lub nazwisko i imię oraz adresu przedsiębiorcy świadczącego usługi hotelarskie w obiekcie objętym wnioskiem,

2. Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) przedsiębiorcy oraz numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) albo numer wpisu do ewidencji działalności gospodarczej - o ile taki posiada,

3. nazwę obiektu, jeżeli usługi będą świadczone z użyciem nazwy własnej obiektu,

4. określenie położenia obiektu, wraz z podaniem jego adresu, numeru telefonu, a także - o ile obiekt posiada - numeru faksu, adresu poczty elektronicznej oraz adresu strony internetowej,

5. liczbę miejsc noclegowych, liczbę jednostek mieszkalnych oraz ich strukturę,

6. opis obiektu potwierdzający stopień spełnienia przez ten obiekt wymagań dla rodzaju i kategorii, o które  występuje wnioskodawca, w tym o zakresie usług gastronomicznych,

7. wskazanie osoby upoważnionej do reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu o ustalenie rodzaju i nadanie kategorii,

8. wskazanie zaszeregowania do określonego rodzaju i kategorii, o które występuje wnioskodawca.

Przykładowe załączniki do wniosku dla hotelu:

• załącznik nr 1 -  opis obiektu - arkusz wymogów wnioskowanego rodzaju i kategorii obiektu hotelarskiego

• załącznik nr 2 - wymagania co do wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług

• załącznik nr 3 - minimalne wymagania w zakresie dostosowania obiektów hotelarskich do potrzeb osób niepełnosprawnych

• załącznik nr 4 - wymagania dla przedsiębiorców prowadzących działalność usługową w zakresie gastronomii i hotelarstwa wynikające z § 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczenia ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. z 2002 r. Nr 99, poz. 894, zm. Dz. U. z 2002 Nr 174, poz. 1428, z 2003 r. Nr 229, poz. 2287, z 2004 Nr 283 poz. 2830)

Ponadto do wniosku i załączników nr 1, 2, 3 i 4 dołącza się w postaci odpisu lub poświadczonej kserokopii:

• a) przez wszystkie obiekty - książką obiektu budowlanego, o której mowa w art. 64 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.), przedstawioną do wglądu organowi dokonującemu kontroli lub oceny obiektu budowlanego, w przypadku obiektów budowlanych, w stosunku do których obowiązek posiadania książki obiektu budowlanego istnieje na podstawie tej ustawy, oraz
  
  b) przez obiekty hotelarskie należące odpowiednio do XIV, XVII lub IX kategorii obiektów budowlanych, o ile obiekt budowlany składa się z kilku części, z których każda zostaje zakwalifikowana do określonej kategorii obiektów budowlanych, zgodnie z załącznikiem do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę wraz z zaświadczeniem właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej o dokonanym zgłoszeniu zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, w stosunku do którego właściwy organ nie wniósł sprzeciwu, lub ostateczną decyzją o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, a w przypadku obiektów budowlanych wzniesionych przed dniem 1 kwietnia 1995 r., które utraciły wymienione dokumenty - opinią rzeczoznawcy budowlanego stwierdzającą bezpieczeństwo użytkowania obiektu budowlanego
   

• aktualną opinię właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, a w przypadku kontroli obiektu -  także protokółu okresowej kontroli Państwowej Straży Pożarnej;
   

• aktualną opinię właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, a w przypadku kontroli obiektu - także protokółu okresowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
   

• dowód wniesienia opłaty za dokonanie oceny spełniania przez obiekt hotelarski wymagań;
   

• wpis do rejestru zabytków lub wykazu zabytków architektury i budownictwa w przypadku zaistnienia odstępstw, o których mowa w § 3 ust. 1 rozporządzenia wraz z opinią wojewódzkiego konserwatora zabytków stwierdzającą, że spełnianie wymagań bez naruszenia zabytkowego charakteru obiektu nie jest możliwe.

Kontrola Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych

Marszałek województwa jest upoważniony do kontroli:

• przedsiębiorców wpisanych do Rejestru Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych;

• działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych, prowadzonej przez przedsiębiorców i inne osoby niezgłoszone do ww. rejestru, w zakresie niezbędnym do ustalenia, czy prowadzona działalność jest działalnością regulowaną;

• działalności agentów turystycznych i innych osób, zawierających z klientami umowy
  o imprezy turystyczne w imieniu organizatorów turystyki, w zakresie spełnienia przy zawieraniu tych umów obowiązków określonych ustawą.

Aby kontrola przebiegała sprawnie do wszystkich przedsiębiorców są przesyłane informacje o terminie kontroli.
Przedsiębiorca działający jako organizator/pośrednik turystyczny podlega kontroli w zakresie:

• zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w oświadczeniu;

• zgodności wykonywanej działalności z uzyskanym wpisem do rejestru;

• przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej określonych ustawą;

• zgodności wykonywanej działalności gospodarczej z zawartymi umowami agencyjnymi;

• przestrzegania przez przedsiębiorców, dających zlecenie agentom, warunków wykonywania działalności gospodarczej określonych ustawą.

W trakcie kontroli sprawdzane są następujące dokumenty:

1. odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej;

2. decyzja o nadaniu numeru identyfikacyjnego NIP;

3. zaświadczenie o nadaniu numeru identyfikacyjnego REGON;

4. oferta imprezy turystycznej;

5. umowa o świadczenie usług turystycznych;

6. ogólne warunki uczestnictwa;

7. umowy agencyjne

Z przeprowadzonej kontroli sporządzany jest protokół kontroli, którego kopię otrzymuje jednostka kontrolowana. Protokół zawiera informacje dotyczące poszczególnych elementów kontroli wraz z zaleceniami pokontrolnymi, które należy wykonać w terminie 30 dni od dnia przeprowadzenia kontroli, a o ich wykonaniu należy poinformować Urząd Marszałkowski.
Przedsiębiorca działający jako agent turystyczny  również może być kontrolowany w zakresie:

1. umów zawieranych z klientami (obowiązek jednoznacznego wskazania organizatora turystyki, którego reprezentuje);

2. umów agencyjnych (ważność, zakres umowy, strony umowy)

Prawa konsumenta a obowiązki organizatora turystyki

Aby nasze wakacje pozostały wymarzone, takie jak sobie zaplanujemy bez zbędnych nieprzewidzianych „atrakcji”, warto zapoznać się z poniższymi uprawnieniami i dobrze przeanalizować umowę z biurem turystycznym. Uprawnienia klienta oraz obowiązki organizatorów turystyki, jeżeli umowy z klientami o świadczenie usług turystycznych są zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikają z ustawy o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. 2004, Nr 223, poz. 2268, dalej „ustawa o usługach turystycznych”) oraz w zakresie w niej nieuregulowanym z przepisów kodeksu cywilnego oraz innych ustaw chroniących konsumentów.

Warto podkreślić, że cena ustalona w umowie nie może być podwyższona, chyba że umowa wyraźnie przewiduje możliwość podwyższenia ceny, a organizator turystyki udokumentuje wpływ na podwyższenie ceny z powodu wzrostu kosztów transportu, wzrostu opłat urzędowych, podatków lub opłat należnych za takie usługi, jak lotniskowe, załadunkowe lub przeładunkowe w portach morskich i lotniczych lub wzrostu kursów walut. Należy pamiętać, iż ewentualne podwyższenie ceny nie może nastąpić później niż 20 dni przed datą wyjazdu.

Organizator wycieczki ponosi pełną odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, która nie może być wyłączona w umowie. Odpowiedzialność ta może być wykluczona tylko wtedy, gdy wyłączną przyczyną braku należytego wykonania umowy jest działanie lub zaniechanie klienta, osób trzecich lub siła wyższa. Istnieje możliwość jej ograniczenia do dwukrotności ceny imprezy turystycznej względem każdego klienta. Warto przy tym podkreślić, że postanowienie umowne ograniczające odpowiedzialność organizatora do wysokości wpłaty uczestnika jest niedopuszczalne. Podkreślić należy, iż ograniczenie do dwukrotności ceny dotyczy wyłącznie szkód majątkowych, a nie obejmuje szkód na osobie. Odpowiedzialność za szkody niemajątkowe nie może być ograniczona.

Warto dokładnie zapoznać się z informacjami zamieszczonymi w broszurach, folderach, katalogach, gdyż o ile strony nie postanowią inaczej, stają się one postanowieniami umowy. Powinny one dotyczyć m.in. ceny imprezy, miejsca pobytu, rodzaju środka transportu, położenia i rodzaju obiektu zakwaterowania, ilości i rodzaju posiłków, programu zwiedzania i atrakcji turystycznych, kwoty zaliczki w cenie imprezy, terminu zapłaty całej ceny. Warto również zachować powyższe broszury dotyczące wycieczki, którą wybierzemy, aby później w razie wątpliwości móc się powołać na ich postanowienia.

Ponadto, warto pamiętać, iż w przypadku, gdy organizator przed rozpoczęciem imprezy turystycznej jest zmuszony z przyczyn od niego niezależnych zmienić istotne warunki umowy z klientem, to powinien on niezwłocznie powiadomić o tym fakcie klienta. W takiej sytuacji klient ma prawo zaakceptować zmienioną umowę albo odstąpić od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych świadczeń i bez obowiązku zapłaty kary umownej. Klauzula stanowiąca, iż podwyższenie ceny nie może być podane przez uczestnika jako powód rezygnacji bez naliczenia kosztów jest niezgodna z prawem i nie może być zastosowana.

Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie usług, stanowiących istotną część programu tej imprezy, jest obowiązany, bez obciążania klienta dodatkowymi kosztami, wykonać w ramach tej imprezy odpowiednie świadczenia zastępcze. Jeżeli jakość świadczenia zastępczego jest niższa od jakości usługi określonej w programie imprezy turystycznej, klient może żądać odpowiedniego obniżenia ceny imprezy.

Warto pamiętać o powyższych podstawowych obowiązkach organizatora turystyki, tj. biura podróży i dokładnie przeanalizować umowę o świadczenie usług turystycznych. Powinniśmy sprawdzić czy zawiera ona podstawowe elementy jak np. cenę; miejsce pobytu lub trasę imprezy; rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu; położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu; ilość i rodzaj posiłków czy program zwiedzania i atrakcji turystycznych. Powinniśmy również zwrócić uwagę czy umowa, którą zamierzamy podpisać nie zawiera klauzul niedozwolonych wymienionych w rejestrze prowadzonym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jest dostępny na stronie internetowej urzędu.

Obiekt hotelarski - to budynek lub zespół budynków bądź urządzeń terenowych, których główną funkcją jest zaspokajanie podstawowych potrzeb bytowych osób przebywających czasowo poza stałym miejscem zamieszkania oraz spełniających minimalne wymagania przewidziane dla danego rodzaju obiektu ujęte przepisami prawnymi

Gość hotelowy - każda osoba zatrzymująca się w hotelu, która bądź już zawarła umowę hotelową, bądź wniosła rzeczy, co pozwala domniemywać, że zamierza zawrzeć umowę z hotelem. Gościem hotelowym jest także osoba, która została zakwaterowana na podstawie obowiązku publicznego.

Umowa hotelowa - stosunki prawne stworzone między hotelarzem a gościem hotelowym. Umowa hotelowa jest umową nienazwaną, mieszaną, zwierającą w sobie elementy takich umów jak: * umowa najmu * umowa zlecenia * umowa przechowania * umowa sprzedaży.

Odpowiedzialność hotelu za rzeczy wniesione przez gości

Jednym z najczęściej pojawiających się sporów na linii hotel – turysta jest kwestia zaginięcia, zniszczenia lub kradzieży rzeczy, które zostały wniesione przez gości hotelowych do obiektu. Obowiązujący w naszym kraju Kodeks Cywilny reguluje kwestię odpowiedzialności hotelu w ślad za Konwencją paryską Rady Europy z 1962 roku. W innych państwach, które podpisały wspomniany dokument międzynarodowy możemy spodziewać się podobnego poziomu ochrony turysty.

Odpowiedzialność hotelu

Konwencja wprowadza odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za uszkodzenie, zniszczenie lub utratę rzeczy wniesionych do hotelu przez gościa hotelowego określając jednocześnie co kryje się pod pojęciem „rzeczy wniesionych” (art. 1 załącznika). Są to rzeczy znajdujące się w hotelu w czasie, gdy gość hotelowy dysponuje pomieszczeniem, rzeczy znajdujące się poza hotelem, nad którymi osoba utrzymująca hotel lub osoba, za którą jest ona odpowiedzialna, zapewnia nadzór w czasie, gdy gość hotelowy dysponuje pomieszczeniem oraz rzeczy, nad którymi osoba utrzymująca hotel lub osoba, za którą jest ona odpowiedzialna, zapewnia nadzór w hotelu lub poza hotelem, w rozsądnym okresie poprzedzającym i następującym po czasie, gdy gość dysponował pomieszczeniem. Wprowadzona przez konwencję odpowiedzialność na zasadzie ryzyka oznacza, iż w przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub utraty rzeczy wniesionych do hotelu przez gościa nie ma konieczności dowodzenia, iż stało się to z winy hotelarza, a co za tym idzie samo powołanie się na brak winy po stronie hotelu nie wystarczy aby uchylić się od odpowiedzialności. Udowodnienie winy jest natomiast konieczne aby hotel nie mógł kwotowo ograniczyć swojej odpowiedzialności.

Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności

Wyłączenie odpowiedzialności hotelarza jest możliwe tylko jeżeli do uszkodzenia, zniszczenia lub utraty rzeczy doszło na skutek działania gościa hotelowego lub osoby, które mu towarzyszyły, były u niego zatrudnione albo go odwiedzały, wskutek siły wyższej lub ze względu na właściwości rzeczy (art. 3 załącznika).

Ograniczenie odpowiedzialności hotelarza zostało ustalone do równowartości 3 000 franków w złocie (art. 1 załącznika), natomiast państwo-strona konwencji może w ustawodawstwie krajowym ograniczyć odpowiedzialność hotelu do górnej granicy 100-krotności ceny zakwaterowania za jedną dobę oraz odpowiedzialność za jedną rzecz do wysokości 50-krotności ceny zakwaterowania za jedną dobę (art. 2 konwencji). Powyższe ograniczenie odpowiedzialności nie będzie miało miejsca jeśli rzeczy zostały oddane w hotelu na przechowanie lub jeśli hotel odmówił przyjęcia na przechowanie rzeczy, które zobowiązany był przyjąć (art. 2 załącznika). Osoba utrzymująca hotel zobowiązana jest przyjąć na przechowanie papiery wartościowe, gotówkę i cenne przedmioty. Może ona odmówić przyjęcia tych rzeczy tylko wówczas, gdy zagrażają bezpieczeństwu albo gdy w stosunku do wielkości lub standardu hotelu mają zbyt dużą wartość lub zajmują zbyt dużo miejsca. Na ograniczenie odpowiedzialności nie można się również powołać jeżeli uszkodzenie, zniszczenie lub utrata rzeczy nastąpiły z winy umyślnej lub nieumyślnej hotelarza albo z winy osób, za które jest on odpowiedzialny (art. 4 załącznika).

Termin zgłoszenia

Konwencja zastrzega, iż gość hotelowy traci uprawnienia przysługujące mu na podstawie jej postanowień, jeżeli po stwierdzeniu uszkodzenia, zniszczenia lub utraty rzeczy nie powiadomił o tym osoby utrzymującej hotel bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 5 załącznika). Ograniczenie to nie dotyczy sytuacji gdy szkoda powstała z winy hotelarza lub osób, za które odpowiada.

Art.849 Ograniczenie odpowiedzialności hotelarzy

§ 1. Zakres obowiązku naprawienia szkody przez utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład w wypadku utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych ogranicza się, względem jednego gościa, do wysokości stokrotnej należności za dostarczone mu mieszkanie, liczonej za jedną dobę. Jednakże odpowiedzialność za każdą rzecz nie może przekraczać pięćdziesięciokrotnej wysokości tej należności.
§ 2. Ograniczenia zakresu obowiązku naprawienia szkody nie dotyczą wypadku, gdy utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład przyjął rzeczy na przechowanie albo odmówił ich przyjęcia na przechowanie, mimo że obowiązany był je przyjąć, jak również wypadku, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa jego lub osoby u niego zatrudnionej.
§ 3. Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład jest obowiązany przyjąć na przechowanie pieniądze, papiery wartościowe i cenne przedmioty, w szczególności kosztowności i przedmioty mające wartość naukową lub artystyczną. Może odmówić przyjęcia tych rzeczy tylko wówczas, jeżeli zagrażają one bezpieczeństwu albo jeżeli w stosunku do wielkości lub standardu hotelu albo podobnego zakładu mają zbyt dużą wartość lub gdy zajmują zbyt dużo miejsca.