Podstawy Zarządzania wykład 25-11-2012

Nurt Behawioralny ( lata 20-60 XX wieku )

Wizja człowieka : Homo socialis – człowiek społeczny

Metafora organizacji : organizm , zbiór zasobów i kompetencji

Założenia ogólne :

1. Świat dorosłego człowieka jest zorientowany na działalność zawodową .

2. Praca jest aktywnością grupową .

3. Grupy społeczne powstające w środowisku pracy w znacznym stopniu kontrolują zachowania członków grupy .

4. Jednostka jest motywowana nie tylko czynnikami ekonomicznymi , lecz także psychospołecznymi .

5. Każda grupa ma wewnętrzną strukturę i własny system wartości .

6. Podtsawową funkcją grupy jest chronienie jej przed ingerencją z zwenątrz i niedyskrecją jej członków .

   Nurt Behawioralny – szkoła psychologii przemysłowej

   Hugo Munsterberg (1863-1916),

   Filozof i psycholog niemiecki , prof. Harvard University w Cambrigde .

   Osiągnięcia :

   Zastosowanie psychologii w biznesie , w przedsiębiorstwach przemysłowych .

   Trzy sposób zwiększania wydajności pracy (Hugo Munsterberg ):

1. Odpowiedni dobór człowieka na dane stanowisko pracy .

2. Stworzenie na stanowisku pracy sprzyjających warunków psychologicznych .

3. Motywowanie pracowników przez odziaływanie na ich psychikę .

   Nurt Behawioralny – szkoła stosunków międzyludzkich (human relations)

   Założenia :

   - Chęć zaspokojenia potrzeb społecznych , a szczególnie potrzeby przynależności i uznania .

   - Podział pracy zmniejsza możliwość zaspokajania potrzeb społecznych , a to sprawia , że pracownicy poszukują satysfakcji w ramach stosunków nieformalnych .

   - Efektywność i niezawodność działań pracowników zależy od ich pozytywnego stosunku do organizacji jako całości .

   - Wysoki poziom zadowolenia pracowników można osiągnąć dzięki stosowaniu technik zarządzania , które prowadzą do decentralizacji procesu decyzyjnego i właczenia w jego przebieg wszystkich pracowników .

   Mary Parker Follett (1868-1933) psycholog

   Min . zaproponowała sposoby rozwiązania konfliktu:

1. Dobrowolne ustąpienie jednej strony

2. Walkę i zwycięstwo jednej strony nad drugą

3. Kompromis

4. Integracja

   Elton Mayo (1880-1949) socjolog , prof. Harvard University w Cambridge.

   Osiągnięcia :

1. Odkrycie istnienia I znaczącej roli małych grup pracowników orach ich wpływu na zachowania innych uczestników organizacji .

2. Wykazanie istnienia tendencji do osiągania pożądanych wyników przez pracowników objętych szczególna uwagą.

   Nurt Behawioralny – szkoła motywacji ludzkich , potrzeb ludzkich (human resources )

   Abraham Harold Maslow (1908-1970) prof. Psychologii, autor tzw. Piramidy Potrzeb Ludzkich

   Piramida potrzeb wg A. H. Maslowa:

1. Potrzeby fizjologiczne – pozywienia , wody , snu , warunki bezpieczeństwa i hignieny pracy itd.

2. Potrzeby bezpieczeństwa – ochrony przed bólem , zabezpieczenia swej przyszłości pewności zatrudnienia , porządku i prawa , uwolnienie od strachu i lęku , zapewnienie sobie świadczeń emerytalnych itd.

3. Potrzeby społeczne – miłości , rodziny , poczucia przynależności do grupy , kontaktu z innymi ludźmi itd. ..

4. Porzeby szacunku i uzania – osiągnięć , potwierdzenia własnej wartości , władzy , prestiżu . niezależnego myślenia i działania itp.

5. Porzeba samorezalizacji – rozwoju , poczucia spełnienia rezalizacji własnego potencjału itd.

   Nurt Behawioralny –szkoła zachowań organizacyjnych ( potencjału pracowników )

   Douglas McGregor (1906-1964), socjolopsycholog, prof. Zarządzania .

   Osiągnięcia:

   Dwa poglądy kierowników na zachowania podwładnych : teoria X i Y

Teoria X – negatywny pogląd na robotników

Teoria Y - pozytywny pogląd na robotników

Ok. 15 % pracowników ma podejście do pracy zgodnie z teorią X.!!!!

Podsumowanie Nurt Behawioralny !!!

Przedstawiciele nurtu behawioralnego ( psychospołecznego , socjopsychologicznego ) dowiedli , że na sprawność działania człowieka w organizacji ( obok dobrej organizacji pracy ) wpływ mają właściwe stosunki między ludźmi , odpowiedni ich dobór na stanowiska, właściwy styl kierowania i rozwinięty system motywacji .

Nurt ilościowy

(początki w czasach II wojny światowej )

Teorie ilościowe są oparte na modelu matematycznym , który jest uproszczonym opisem systemu lub procesu wytwórczego .Modele matematyczne są wykorzystywane w procesie podejmowania dezycji .

Zalety stosowania teorii ilościowych –podejście kompleksowe i wykorzystanie wielu metod (symulacja komputerowa , analiza decyzji , programowanie , teorie gier, modele sieciowe itp. .) w poszukiwaniu rozwiązań .

Wady stosowania teorii ilościowych – ograniczoność stosowania . bowiem wielu relacji w procesie zarządzania nie może być opisane w języku matematyki np. zachowaniei postawy uczestników organizacji .

Nurt systemowy i sytuacyjny

( lata 50 – 60 XX wieku )

Wizja człowieka : człowiek zewnątrzsterowany i samorealizujący się

Metafora organizacji : system społeczno – techniczny

Definicje sysemu :

1. Układ elementów stanowiący logiczną całość,

2. Ludzie , zasoby naturalne i artefakty

3. Kompleks elementów znajdujących się we wzajemnej interakcji

4. Zbiór relacji znajdujących się na zbiorze elementów

5. Określona kombinacja czynników współzależnych i współpracujących dla osiągnięcia wspólnego celu.

Nurt systemowy (lata 50-60 XX wieku )

Podtsawy ogólnej teorii systemów stworzyli : biolog, filozof

Ludwik von Bertalanffy (1901-1972) i cybernetyk Norbert Wiener (1894-1964). Duży wkład do teorii systemów społecznych : Herbert A. Simon (1916-2002).

W podejściu systemowym przedstawia się organizację w ujęciu holistycznym ( całościowym ) w ścisłej relacji z otoczeniem , czyli wskazuje się na istotny wpływ otoczenia na kształt i funkcjonowanie organizacji .

Nurt sytuacyjny ( lata 60 XX wieku )

Sytuacja to konkretny zestaw czynników , które wpływają na funkcjonowanie określonej organizacji w danym momencie .

Podejście sytuacyjne – wzajemne odziaływanie otozenia i organizacji : nie istnieje jedna optymalna metoda działania , lecz istnieje wiele rozwiązań alternatywnych , występują związki pomiędzy podsystemami organizacji .

Pomyślne przystosowanie się organizacji do otoczenia zależy od zdolności jej kierownictwa do identyfikacji i właściwej oceny warunków danego otoczenia , a następnie na doborze rowiązań odpowiednich do sytuacji ( warunków otoczenia ).

Koncepcja zarządzania na przełomie XX i XXI wieku .

Wizja człowieka : człowiek uczący się i działający wiedzą

Metafora organizacji : mózg , organizacja inteligentna .

Koncepcja zarządzania na przełomie XX i XXI w.

Wybrane przykłady :

- Szkoła empiryczna (analiza przypadku , sukcesu w zarządzaniu ) –Peter F. Drucker (1909-2005)

-Teoria Z – William Ouchi ( ur 1943)

-Teoria zarządzania nakierowanego na osiągnie dokonałości- T. J Peters i R. Waterman .

-Model konkurencji – G.Hamel i C. Prahalad.

-Business Process Reengineering

-Lean Management

-Benchmarking

-Koncepcja organizacji uczącej się

Peter F. Drucker (1909-2005) prof. zarządzania

Kategorie pracy kierowniczej :

1. Ustalenie celu

2. Organizowanie

3. Komunikowanie i motywowanie

4. Pomiar realizowanego celu

5. Rozwój zawodowy podwładnych

   Koncepcje zarządzanie na przełomie XX i XXI w .

   Organizacje typu J :

   - dożywotnie zatrudnienie

   - powolne oceny i awanse

   - nie specjalizowane drogi kariery

   - ukryte mechanizmy kontroli

   - zbiorowa odpowiedzialność

   - troska o całość – holizm

   Wiliam G. Ouchi ( ur 1943 ) autor teori Z , zarządzanie japońskie ,

   Organizacje typu A :

   - krótkookresowe zatrudnienie

   - szybkie oceny i awanse

   - wąsko specjalizowane drogi kariery

   - jawne mechanizmy decyzji

   - indywidualne podejmowanie decyzji

   - indywidualna odpowiedzialność

   - troska o szczegóły - segmenty

   Kulturowe zróżnicowanie zarządzania

   Zarządzanie amerykańskie - strategię podporządkowuje się zaspokojeniu potrzeb i pragnień grup konsumentów

   Zarządzanie japońskie – jest skoncentrowane na osiąganiu najwyższej jakości towarów i usług

   Zarządzanie europejskie – punktem odniesienia jest strategia globalna i naśladowanie Japończyków

   Organizacja jako forma działania zorganizowanego i zespołowego , jako przedmiot zarządzania

   - pojęcie organizacji i instytucji

   - systemowe ujęcie organizacji / instytucji

   - typy organizacji i instytucji

   - organizacja w otoczniu

   -spawność organizacji

   Twórcy polskiej prakseologicznej teorii organizacji wyróżnili trzy znaczenia terminu organizacja :

   -czynnościowe

   - rzeczowe

   - atrybutowe

   ( Tadeusz Kotarbiński 1886-1981 ) ( Jan Zieleniewski 1903-1973)

   Orgaznizacja jako przedmiot zarządzania :

   - W znaczeniu czynnościowym ( procesowym ) – organizacja to tworzenie uporządkowanych , harmonijnych całości z określonego zbioru elementów , czyli organizowanie .

   - W znaczeniu rzeczowym – organizacja to pewna całość , to rzecz zorganizowana , uporządkowany układ elementów służący powiązaniu czynności umożliwiający osiągnięcie zamierzonego celu , albo zesoł ludzi powiązanych ze sobą wzajemnie ( współpracujących ze sobą ) oraz środki i zasoby , który ciąży do osiągnięcia wspólnego celu .

   - W zaczeniu atrybutowym – organizacja to cecha rzeczy lub ciągu zdarzeń ( procesu ) , informująca że wszystkie jej części działają sprawnie , to sposób wewnetrznego zorganizowania całości .

   Definicje organizacji ( w znaczeniu rzeczowym )

   - organizacja ,, jest dobrowolne ukształtowana grupa celowa , której członkowie chcą osiągnąć cele . ważne dla nich osobiście lub ważne ze względu na dobro publiczne ‘’

   - ,, organizacją jest otwary system społeczno- techniczny , który jest celowo zorientowany oraz posiada określoną strukturę , czlu sposób uporządkowania ‘’

   Instucjonalizacja –proces przekształcenia organizacji w instytucję

   Organizacja ---------------- Formalizacja --------------Instytucja

   Formalizacja organizacji polega na ustaleniu wzorców zachowania człowieka w organizacji niezależnie od tego czy będzie on działał samodzielnie , czy grupowo .

   Organizacja a instytucja :

   - Instytucja to sformalnizowana organizacja

   - Większość organizacji to instytucje

   - Instytucje różnią się stopniem formalizacji

   - Każda instytucja jest organizacją , ale nie każda organizacja jest instytucją