Doping
Nazwa pochodzi od słowa doop- był to napój, który spożywali holenderscy koloniści, w jego skład wchodził wyciąg z korzeni i proch strzelniczy (1889r.).
2-4% zawodników rocznie na kontroli antydopingowej ma wynik pozytywny.
Środki dopingujące:
Pobudzające- amfetamina, kokaina, efedryna
Narkotyczne p/bólowe- morfina, peptydyna
Androgenno- anaboliczne- testosteron, metanabol
Moczopędne- furosemid (żeby szybciej wysikać środki antydopingowe)
Hormony peptydowe- h. wzrostu, erytropoetyna (EPO), gonadotropiny
Metody stosowania dopingu:
Poprzez krew- transfuzja czerwonych krwinek żeby zwiększyć wydolność. Może doprowadzić do czerwienicy -> zlepianie się krwinek -> nagła śmierć
Wprowadzenie obcego moczu do pęcherza moczowego zawodnika żeby go rozcieńczyć
Maskowanie chemiczne moczu żeby ukryć środki chemiczne
Podawanie β- brokerów -> strzelnicowo i łucznictwo -> zwolnienie pracy serca dla zwiększenia celności
Środki pobudzające- efedryna, amfetamina-> pobudzenie ospałych zawodników, sporty walki
Środki narkotyczne i p/bólowe- sporty walki
Skutki uboczne podawania dopingu:
Depresja
Agresja
Bezpłodność
Padaczka
Wylewy domięśniowe, do CUN
Zawały serca
Psychozy
Bezsenność
Miażdżyca
Ślepota
Nowotwory wątroby
Zanik jąder i wzrost piersi
Pęknięcia mięśni
Zmiana sylwetki z damskiej na męską i odwrotnie
Zespół „umierających” palców
Objawy nierzadko ograniczają się do samej ręki. Ucisk przez najczęściej żebro szyjne wywołuje mikrozatory w drobnych tętnicach ręki. Mikrozatory dodatkowo upośledzają krążenie. Jedynie istnienie krążenia obocznego utrzymuje palce przy życiu.
Objawy:
Napady niedokrwienia, zblednięcie jednego lub kilku palców i bólem. Przejściowe niedokrwienie przechodzi w niedokrwienie stałe i palce przybierają zabarwienie fioletowe.
Postępowanie:
Leczenie zachowawcze (farmako, fizyko, kinezy) bądź operacyjne usunięcie przyczyny.
Zespół bark-ręka (algodystrofia kończyny górnej)
Odruchowa dystrofia współczulna w obrębie kończyny górnej – zespół bólu, obrzęku, sztywności i upośledzenia funkcji w wyniku urazów (banalnych-ukłucie palca, stłuczenie opuszki, skręcenie ręki). Najczęściej powyżej 35 roku życia.
Powstanie odruchowej dystrofii współczulnej uzależnione jest od jednoczesnego zaistnienia 3 czynników: stałego miejsca bólu, wrodzonej predyspozycji, nieprawidłowego utrwalania się odruchów współczulnych. Pożyteczny w momencie ostrej fazy pourazowej kurcz współczulny – zmniejszenie utraty krwi i zapobieganie obrzękowi – przestaje spełniać swą rolę, w momencie, kiedy dochodzi do zdrowienia uszkodzonych tkanek. Dlatego to bodziec współczulny wygasa, dając rozszerzenie naczyń potrzebne do procesu naprawczego. W przypadku odruchowej dystrofii współczulnej bodziec współczulny nie wygasa, nasila się i wywołuje kiper współczulny stan w tkankach na odwodzie kończyn. Powstaje niedokrwienie a to nasila ból, ten zaś z kolei pobudza odruch współczulny i patologiczny odruch współczulny bólu, to zaś utrwala odruchową dystrofię współczulną całej kończyny.
Objawy:
Ból, przeczulica bólowa, sztywność stawowa, i przykurcze stawowe, przebarwienie skóry, nadmierna potliwość skóry, zaburzenia temp. ciała, zmiany troficzne skóry, deformacje paznokci, demineralizacja i zrzeszotnienie kości. Specyficznie narastająca dysfunkcja samej ręki, postępujący obrzęk i sztywność palców.
Postacie choroby:
Postać pierwotna: sumujące się mikrourazy, nadmierna pobudliwość na ból i wzmożona reaktywność naczynioruchowa.
Postać wtórna: choroby kg, szyi, narządów klatki piersiowej
Przebieg choroby:
Okres ostry: ból barku i ramienia, bolesny obrzęk, usztywnienie ręki, 3-6 m-cy.
Okres dystroficzny: stopniowe ustępowanie dolegliwości i obrzęku z pozostaniem ograniczenia ruchomości ręki w zgięciowym ustawieniu palców.
Okres zanikowy: zaawansowane zmiany odżywcze ręki, ograniczenie zginania palców, ból barku.
Postępowanie:
Przerwać patologiczny łańcuch odruchowy, wykryć punkt bolesności, zastosować blokady ksylokainowe (blokada znosi kurcz naczyniowy i rozluźnia kurczowo napięte mm., ewentualnie sympatektomię.
W okresie ostrym akineza, farmaceutyki rozszerzające naczynia, przeciwzapalne, przeciw obrzękowe, ciepło przeciwwskazane, krioterapia pożądana.
W okresie dystroficznym i zanikowym: przekrwienie – okłady parafinowe, sollux, borowina, diatermia, DD. Masaż przeciwwskazany (wzmaga kurcz włośniczek).
Zespół cieśni stawu podbarkowego
Istotą jest przeciążenie m. nagdrzebieniowego w wyniku sumujących się mikrourazów a następnie uszkodzenie stożka rotatorów.
Stadium zapalenia i obrzęku kaletki podbarkowej
Stadium zmian zwyrodnieniowych w obrębie stożka
Stadium uszkodzenia stożka rotatorów
Postępowanie:
ustalenie biomechanicznej przyczyny, eliminacja
wstrzyknięcie kortykosteroidu, jednorazowe!
Uszkodzenie stożka rotatorów
Najczęściej osoby starsze oraz u sportowców, ale także: po podwichnięciu, zwichnięciu, odłamaniu guzka większego i zespołu przedwczesnego zużycia w obrębie stożka.
Objawy:
brak czynnego odwodzenia ramienia
zanik mm. nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego
krepitacje (trzeszczenia i trzaski) oraz osłabienie siły mm.
asymetria barków (wystawanie grzebienia łopatki)
ograniczenie ruchów
utrudnienie początkowego odwodzenia
objaw „pseudoporażenia ramienia” niemożność utrzymania ramienia po biernym odwodzeniu
Leczenie:
zachowawcze: czasowe unieruchomienie w opatrunku lub szynie odwodzącej, leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, zabiegi fizykoterapeutyczne, później ćwiczenia w odciążeniu
operacyjnie: resekcja wyrostka barkowego, odbarczenie chorego miejsca.
Zespół bolesnego barku pływaka (czynnościowa niestabilność stawu ramiennego u pływaków)
Wielokrotnie powtarzane ruchy przywiedzenia i wew. rotacji (crawl, delfin) powodują powolne przeciążeniowe uszkodzenia przedniej części obrąbka stawowego panewki, dalej rozciągnięcie torebki stawowej, podwichnięcie przednie stawu.
Objawy:
ból przy wyrzucie ręki
test szuflady przedniej z trzaskiem
zniszczenie przedniego obrąbka stawowego panewki
Postępowanie:
zwolnienie treningów
artoskopia (zabiegowe usunięcie wolnych ciał ze stawu)
operacyjnie: koniec zawodowstwa
Niestabilność stawu ramiennego
O stabilności decydują tkanki miękkie (torebka, więzadła ścięgna, mm.) oraz od jakości elementów kostnych.
Przyczyny:
główna: zwichnięcie stawu
uszkodzenie aparatu torebkowo-więzadłowego
oderwanie, zmiażdżenie obrąbka stawowego panewki
wgnieceniowe złamanie gł. kości ramiennej
pourazowe lub wrodzone deformacje panewki
niewydolność lub rozerwanie mm.
Objawy:
niestabilność przednia
niestabilność przednio-dolna
niestabilność dolna w odwiedzeniu
niestabilność dolna w przywiedzeniu
niestabilność tylna
niestabilność tylno-dolna
Postępowanie:
lecz. zachowawcze: wzmacnianie mm, nauka centrowania stawu ramiennego
lecz. operacyjne: w bolesnych i częstych zwichnięciach.
Bark „Małej Ligi”
U nastolatków z chrząstkami wzrostowymi, grających w tenisa lub ćwiczących rzuty-oszczep, piłka ręczna, baseball. Przyczyną jest rozluźnienie i poszerzenie szpary chrząstki nasadowej.
Objawy: ból podczas ruchu.
Postępowanie:
natychmiastowe przerwanie treningów
temblak 10-14 dni
Neuropatia nerwu łokciowego
Przyczyny:
-pourazowa i narastająca koślawość łokcia
-zmiany morfologiczne rowka n. łokciowego (np. zbyt plaski, destabilizacja n. w rowku, urazy)
Objawy:
-zawsze dotyczy ręki dominującej
-zaburzenia czucia
-osłabienie mm zwłaszcza wewnętrznych reki
Postępowanie:
-zachowawczo-rzadko przynosi poprawę
-operacyjnie- odbarczenie nerwu lub jego transpozycja
Zespól ciasnoty kanału Guyona neuropatia nerwu łokciowego
Przyczyny:
Złożone patomechanizmy uszkadzające, ucisk i rozciąganie nerwu, gangliony, zniekształcenie nasady dalszej kości, blizny, anomalie rozwojowe.
Objawy:
Parastezje, czucie opatrzne, bóle nocne, zaniki mm krótkich ręki, zaburzenia troficzne skóry klębika, czucie powierzchowne strony dłoniowej nadgarstka, pełne porażenie daje obraz ręki szponiastej, obj. de Jeanne- nadmierny przeprost w stawie śródręczno-paliczkowym,
Testy wykrywające:
Fromenta- gazetowy-podczas próby uchwycenia płaskiego przedmiotu następuje zgięcie w stawie międzypaliczkowym kciuka, badania dodatkowe USG, RTG, TK, EMG
Obj. hiperfleksji- podczas próby uchwytu dochodzi do maksymalnego zgięcia w stawie międzypaliczkowym palca 2,3, z jednoczesnym wyprostem w stawie śródręczno-paliczkowym,
Obj. toczącego zginania-brak możliwości dopasowania ręki do cylindrycznego przedmiotu
Postępowanie:
Zachowawczo-elektro, kineza, unieruchomienie bądź operacyjnie-odbarczenie nerwu.
Nadgarstek wioślarza-zapalenie pochewek ścięgnistych ścięgien prostowników promieniowych nadgarstka
Objawy:
Ból, obrzęk, trzeszczenie i tkliwość nad okolicą od promieniową nadgarstka.
Postępowanie:
Ograniczenie aktywności, unieruchomienie-3tyg., leki przeciwzapalne, operacyjnie-odbarczenie.
Cervikalgia
To zespól bólu i sztywności szyi i karku po ciężkich skręceniach odcinka szyjnego.
Objawy:
Przymusowe ustawienie głowy, bóle głowy, zawroty, niedosłyszenie, zaburzenie widzenia, objawy nasilają się przy ruchach kręgosłupa, palpacyjnie wyczuwalne miejsce bólu, badanie ruchomości czynne i bierne, badanie ortopedyczne uzupełnione neurologicznym, w RTG zmniejszenie szpar międzytrzonowych, w zdj. czynnościowym widoczne ograniczenie ruchomości zgięcia, przesuwanie się kręgów względem siebie, uszkodzenie więzadła podłużnego tylnego- może powodować zwichnięcia.
Postępowanie:
Kołnierz ortopedyczny, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, po fazie ostrej ćw. izometryczne gorsetu mm szyi i karku, przy uszkodzeniach więzadła leczenie operacyjne.
Pubalgia- zespól bolesności spojenia łonowego, których przyczyna są sumujące się urazy z pociągania oraz wstrząśnień miednicy, upadków, zderzeń. Specyficzną odmianą pubalgii jest zespól bolesnego zapalenia, czyli bezbakteryjne zapalenie okostnej kości, chrząstki i więzadle wynikające z zaburzenia krążenia.
Objawy:
Ból, tkliwość okolicy spojenia łonowego przy palpacji, nasilający się przy chodzeniu, bieganiu, wchodzeniu na schody, promieniuje do pachwin, w RTG symetryczne zrzeszotnienie lub nadżerki, sklerowacenie końców stawowych zwężeń szpar stawów.
Postępowanie:
Zachowawczo, ograniczenie aktywności fizycznej czasem krótkotrwale unieruchomienie, leki przeciwzapalne, fizykoterapia bądź operacyjnie.
Neuropatia nerwu piszczelowego (Zespół kanału stępu)
Ciasnota kanału powodująca neuropatię n. piszczelowego, nierzadko z uciskiem naczyń (bóle nocne), przyczyną może być przeciążanie stopy w pronacji, silne sznurowanie obuwia sportowego, zdeformowane obuwie, zwiększenie masy ciała, dźwiganie ciężarów
Objawy: piekący ból na podeszwowej powierzchni stopy promieniujący na przyśrodkową pow. Łydki, bóle nocne, objaw Tinela, zaburzenia czucia, rtg, usg, elektrodiagnostyka.
Postępowanie: profilaktyka!, operacyjnie, zachowawczo: ograniczenie aktyw. fiz., zmiana obuwia, miękkie wkładki, l. przeciwzapalne i p. bólowe.
Neuropatia gałązki głębokiej nerwu strzałkowego (zespół buta narciarskiego)
Do ucisku nerwu dochodzi pod ścięgnem prostownika krótkiego palucha w wyniku sumowania się mikrourazów grzbietu stopy, zapalenia pochewek ścięgnistych, ganglion, złe obuwie.
Objawy: ból na grzbiecie stopy, osłabienie wyprostu palców.
Postępowanie: zniesienie ucisku – zmiana obuwia, l. przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, operacyjnie.
Zespół „strzelającego” stawu skokowego
Anomalia ścięgna zginacza długiego palucha i uwięzienie poszerzonego brzuśca w troczku zginaczy.
Objawy: okresowe bóle stawu skokowego i blokowanie stawu w końcowym zgięciu grzbietowym, usg.
Postępowanie: ograniczenie funkcji, l. przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, operacyjnie.
Jałowa martwica kości łódkowatej (M. Kohler I)
U dzieci 4-9 r.ż.
Objawy: niejasne, bóle stopy, rtg widoczne późno, ale typowe martwicze.
Postępowanie: gips z obcasem na 2 m-ce., następnie wkładka podpórcza, doskonale dopasowane obuwie.
Jałowa martwica głowy II kości śródstopia (M. Freiberg-Kohler II)
Druga martwica po Perthesie. Częściej dziewczęta, wyłącznie 13-18 r.ż., częściej stopa prawa.
Objawy: ból przy chodzeniu, rtg typowe martwicze z przebudową i rozkawałkowaniem.
Postępowanie: ograniczenie aktyw. fiz. (biegi, skoki), odbarczenie głowy II śródstopia poduszką metatarsalną.
Jałowa martwica guza kości piętowej ( Choroba Haglunda-Severa)
Chłopcy 13-15 lat, nigdy po okresie pokwitania, często w biegach, skokach.
Objawy: tkliwość, ból guzów piętowych w złym obuwiu.
Postępowanie: ograniczenie aktywności fiz., dobór obuwia z gumowymi podeszwami i obcasami, fizykoterapia, obuwie ze skróconym obcasem.
Bóle śródstopia (M. Morton, metatarsalgia)
Uciśnięcie nerwu międzypalcowego na poziomie głów kości śródstopia, częściej kobiety, zwłaszcza biegaczki, skoczki, podnoszące ciężary.
Objawy: palące bóle przodostopia, przy chodzeniu, ból przy wyproście palców, ustępuje w zgięciu.
Postępowanie: ograniczenie aktywności fiz, zmiana obuwia, wkładki i peloty, l. przeciwzapalne, operacyjnie.
Przerwanie ścięgna piętowego
Zdrowe ścięgno nie ulega przerwaniu – złamanie awulsyjne. Bezpośredni uraz okolicy ścięgna, gwałtowne rozciągnięcie przez upadek, Najczęściej 5-7 cm nad guzem piętowym.
Objawy: ból, trzask, nagłe osłabienie trójgłowego, obrzęk ścięgna, wylewy krwawe, przerwanie ciągłości i pogrubienie kikutów, całkowity brak wspięcia się na palce, bezcenne usg.
Postępowanie: tylko operacyjnie – rekonstrukcja ścięgna.
Doleczanie:
I – podczas unieruchomienia ćw. izometryczne, oporowe czworogłowego.
II – 2-4 tyg. ćw. czynne i okłady z lodu, fizykoterapia
3-6 tyg. ćw. bierne, równowagi i koordynacji
3-6 tyg. przygotowanie do treningu specjalistycznego
Całość doleczania 6-9 miesięcy.
Jałowa martwica głowy kości księżycowatej- choroba Kienbocka- młody pacjent (przeważnie mężczyzna, w ręce dominującej w wyniku sumowania się mikrourazów
Objawy:
Początkowo dyskomfort, bóle nadgarstka-przejściowe, w RTG: zagęszczenia struktury, zmiany martwicze i spłaszczenie kości lub zniekształcenie.
Postępowanie:
Natychmiastowe ograniczenie ruchomości w opatrunku gipsowym, ortezie bądź leczenie operacyjne z jednoznacznym zakończeniem kariery sportowej
Entezopatia więzadła rzepki (kolano skoczka)
Usposabiają powtarzane mikrourazy, szczególnie przy upośledzeniu mikrokrążenia w obrębie rzepki.
Objawy: kłujący ból w okolicy podrzepkowej po wysiłku, ustępujący po odpoczynku, uczucie pełności i ucisku, niepewności i uciekania.
Postępowanie: początkowo krioterapia, l. przeciwzapalne, stabilizator kolana , odciążający rzepkę, ćw. wzmacniające wyprost kolana. Następnie ciepło przed wysiłkiem (wcierki, fizykoterapia), miejscowe ostrzyknięcia. Ostatecznie zaprzestanie sportu, operacyjnie.
Wpływ wys. fiz. na org. Sportowca:
Skóra: Wydzielanie potu ( termoregulacja)/ oczyszczanie/ poprawa trofiki/
Ukł. Kostny:
W okr. Dorastania duzy wisiłek prowadzi do zacham. Wzrostu dł. Oraz zmian krzywiczych .
Zgrubienie warstwy korowej KK, poszerzenie trzonu, powiększenie w- wy gąbczastej, tworzenie nierówności, grzebieni, wyrośli, ostrug. Przeciążenia : stan podrażnienie, zmiany martwicze i zwyrodnieniowe, złamania patologiczne.
Ukł. Mięśniowy:
Trening szybk. I siłowy- wzrost masy, lepsze ukrwienie, odżywienie, tlen- lepsza przemiana materii. Sporty wytrzymał. – wzrost wytrzymał mm. (smukłe, mniejszy przekrój poprzeczny)
Wzmocnienie wybranch gr. Mm (tenis, rzuty). Tonus mm wzrasta w silowych i maleje w wytrzymałościowych. Wzrost ilości glikogenu ATP, K, Na, Mg. Obniżenie zapotrzebowania na tlen. Wzrost ilości kasu mlekowego: bóle w mm, zapalenia mm (mikronaderwania mm, przyczepów)
Ukł. Krążenia;
Serce sportowca: największe zmiany w sportach wytrzym./ znaczne powiększenie przedsionka prawego, niewielkie- lewego/ maleje obj. Ukrwienia wieńcowego/ poszerzenie naczyń wieńcowych/ znaczne zatokowe zwolnienie rytmu serca/ Wzrost oporów na obwodzie ( maleje cieśn.. skurczowego, wzrost rozkurczowego)/ wydłuzony przepływ krwi na obwodzie/ wzrost rzutu serca/ w trakcie obciąąnia lub bezpośrednio po obj. Serca ulega zmniejszeniu./ ukrwienie włośniczkowe (otwarte w czasie pracy, zamknięte w spoczynku)
Skład krwi: wzrost erytrocytów ( nawrót o 2mln), hemoglobiny, tlenu, krwinek białych, limfocytów, granulocytów/ przecukrzenie krwi po pracy / czas krzepnięcia- dłuższe u sportowców wytrenowanych wytrzymałościowo/ spadek podwyższonego wczesniej poziomu 3glicerydów i cholesterolu/ wzrost poziomu kreatyny, fosforu, potasu.
Ukł oddechowy:
Większa poj. Życiowa płuc/ mniejsza częstośc i rytm oddechowy/ przyspieszony powrót oddechu po wysiłku/ tor oddychania z piersiowego na brzuszny/ zgrania rytmu oddychania do rytmu ruchu/
Ukł nerwowy:
skrócenie czasu reakcji/ wykształcenie automatyzmów (stereotypów nerwowych)/ obniżenie akcji serca, oddychania, lepsza gosp energetyczna/ lepsze wykorzystanie tlenu/ ekonomizacja zużycia energii, poprawa zużytkowania tlenu/ może dochodzić do wzrostu pobudliwości ukł somatycznego/ nadczynnośc przysadki mózgowej/ niedoczynnośc gruczołów przytarczyc i płciowych/
ukł. Hormonalny:
hormony stresu (adrenalina, kortyzon) szybciej wytwarzane i skuteczniej usuwane z ogr. / hormony szczęścia zwiększone wytwarzanie/ spadek poziomu estrogenu/ wys. zapobiega insulina odporności komórek (cukrzyca)/ spadek insuliny wzrost glukagonu i somatotropiny.
Masaż sportowy:
Funkcje MS: rozgrzewająca, regenerująca, lecznicza.
Podział MS: treningowy (podtrzymujący, kondycyjny, przygotowawczy, mobilizujący) normalizujący (przedstartowy tonizujący i uspokajający), regenerujący, leczniczy.
Metoda ISE – metoda czynnościowa, polegająca na oziębieniu tkanek łagodzącym ból co umożliwia ich rozciąganie oraz zachęca do ćwiczeń (lód, stretching, ćwicz, )
METODA PRICE
Rest – odpoczynek – chorą kończyną nie wykonujemy żadnych ćwiczeń siłowych ani rozciągających mięśnie
Ice – lód – ochładzamy chore miejsce lodem przez 20-30min co 2 godz przez pierwsze 2 doby po urazie
Compression – ucisk – uszk mięsień powinien zostać uciśnięty bandażem cnj 48 h
Elevation – elewacja – chora k. powinna być uniesiona do czasu ustąpienia obrzęku pourazowego. Kd układamy na podwyższeniu, kg na temblaku
Metoda kontrastu – naprzemienne stosowanie zimna i ciepła gdy mamy ustabilizowany obrzęk oraz ustąpienie przekrwienia celem czasowego rozszerzenia i zwężenia naczyń krwionośnych, umożliwiając likwidację przetrwałych obrzęków tkankowych
- zimna woda 2 min
- gorąca woda 4 min
Seria obejmuje 4 serie dziennie, zawsze rozpoczynamy od kąpieli ciepłej, po zimnej – ćwiczenia
SAUNA
Zabieg fizykoterapeut. Wykorzysta. W lecznict. W celach higieniczno- kosmet., w odn. Biol. Po dużych wysiłkach fiz i psych. nierozsądne stosowanie sauny może negatywnie wpłynąć na stan zdrowia.
Podział saun:
1) sauna sucha ( 90-, wilg. 10%), 2) s. mokra ( 70-, 25-35%), 3) s. parowa ( 45-, 40-65%)
Suma arytmetyczna temp i wilg. = 110.
O długości czasu przebywania w saunie decyduje iloraz pow skóry i ciężaru ciała. W celu odnowy 1x w tyg. W ciężkich treningach codziennie, nie dłużej niż tydzień. W sportach wyczynowych 2 do 4 dni przed zawodami.
Do kontroli czynnościowej w saunie wykorzystuje się:
Badanie tętna RR/ ciśnienie tętnicze/ oddychanie/ ciężar ciała/ wskaźnik siły.
Metodyka sauny:
Wieczorem/ godzine po posiłku/ 3/4h po wysiłku/ przed oddać mocz i stolec/ po saunie nie podejmowac wysiłku/ czyste ciało, osuszone/ min 2os. / nie rozmawiać/ naprzemienne ogrzewanie i chłodzenie ( 2,3 cykle)/ 1 cykl max. 24min. ( 12min ogrz. 12 min ochł.)/ stopniowo przenosimy się na wyższe poziomy / poz. leząca lub siedząca/ ochładzac stopniowo / po zakończeniu 20min odpoczynku/ mniej wody mineralnej , więcej soku pomidorowego (potas)/ zakaz alkoholu/