„Wesele” – dramat synkretyczny: akt I – komedia realistyczna, społeczno-obyczajowa; akt II – dramat fantastyczny, psychologiczny, symboliczny; akt III – dramat narodowy. Przestrzeń akcji: bronowicka chata – otwarta przestrzeń, otwarta – poznajemy uczucia i myśli bohaterów. Postacie fantastyczne; różne klasy społeczne. Panna młoda – chłopka; Jadwiga Mikołajczykówna. Pan Młody – inteligent, pochodzi z Krakowa; Lucjan Rydel. Goście – część inteligencja z Krakowa, część chłopi-wieśniacy. Gospodarz i gospodyni to rodzice panny młodej. Gospodarz, malarz; Włodzimierz Przerwa-Tetmajer. Gospodyni – Anna Mikołajczykówna. Poeta – brat gospodarza, Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Czepiec – postać syntetyczna, z pochodzenia jest chłopem, ale jest pisarzem. Wiejski poeta, łączy cechy chłopa i inteligencji. „Wesele” to dramat o chłopomani. Wszyscy jesteśmy ze wsi, nasze korzenie sięgają wsi. Chłopomania – fascynacja, moda na to by żyć jak chłop. Folklor powrotu do natury. W chłopach jest fizyczna siła. Rachel – żydówka, przyszła sama na wesele, zachęciło ją to co zobaczyła za oknem. Do Racheli przychodzi chochoł. Zjawia się zaproszony przez Pana Młodego. Rachel się go bała. Chochoł symbol poetyckiej natury, perspektywa przyszłości. Chochoł zasłania różę, która miała zakwitnąć na wiosnę, bez róży jest wiązką. Jego rola to ochrona. Dla Isi chochoł to śmierć, martwotok natury - teraźniejszość – róża śpi w nim ukryta. Powiązanie z II cz. Dziadów. Widmo zjawia się Marysi. Jest duchem zmarłego narzeczonego. Najbardziej upiorna osoba, oczekuje kontaktu fizycznego; uzmysławia, że powrót do przeszłości jest niemożliwy; kochanek nie wróci. Marysia nie wierzy w żywe duchy, nie jest romantyczką. Widmo to Ludwik do roucaux. Stańczyk zjawia się Dziennikarzowi. Stańczyk to nadworny błazen i trefniś za czasów ostatnich Jagiellonów. Stańczyk widzi więcej niż, ci co dzierżą władzę, symbol zadumy „błazen wielki mąż”. Rola w jakiej jest usytuowany nie pasuje, by mówił o rzeczach ważnych. Stańczyk ma być wyrzutem sumienia Dziennikarza. Spowodować refleksje wewnętrzną. Rycerz Zawisz Czarny przychodzi do Poety. Symbol rycerskiego ideału. Dla rycerza najważniejsze „Bóg, honor, ojczyzna” Przychodzi do poety, by dać mu moc – swoją poezją może natchnąć, może być głosem narodu, wiersze z mocą, pasją poprą do działania. Hetman to Franciszek Braniecki, hetman wielki koronny. Symbol zdrady (konfederacja targowicka) narodowej. Ukazuje się Panu Młodemu, który zdradza swoją warstwę społeczną. Upiór to Jakub Szela, legendarny przywódca rabacji galijskiej ( powstanie chłopskie przeciwko szlachcie). Upiór ukazuje się Dziadowi – ojciec panny młodej, z niższej sfery; dziaduje – prosi o łaski, taki zwyczaj, że jak dziada zaprosi się na wesele to nie będzie się biednym. Przychodzi do Dziada bo dziad zakorzeniony jest w etyce i etykiecie chłopskiej. Dziad boi się go. Upiór zachęca dziada do próby sojuszu inteligencji, szlachty i chłopów. Wernyhora postać mityczna, ukraiński pieśniarz. Echa powstańcze – to powstanie krwawo stłumione. Pokazuje czym się kończy postanie chłopów. Przychodzi do Gospodarza – widzi w nim potencjał. Chłopi, go znają jako autorytet we wsi; mogli pójść za nim. Gospodarz ma wytłumaczyć chłopom ten jeden cel. Ma zebrać ludzi, stawić gotowości, niech się zbiorą i czekają na znak – zadęcie w złoty róg (symbol jedności). Gospodarz przekazuje złoty róg Jaśkowi, który jest młody, niedoświadczony. Ma na weselu inny cel – drużba (ma być na każde skinienie Pana młodego). Jasiek gubi złoty róg, zostaje mu tylko sznurek. Sięga po czapkę – pawie pióra (symbol stanu szlacheckiego). Gospodarz wie, że warto i trzeba zjednoczyć trzy stany, ale niech zrobi to ktoś inny. Złota podkowa – zostawia ją Wernyhora; symbol szczęścia. Gospodarz odnajduje złotą podkowę przy wejściu. Mimo rzeczywistego upojenia, cały czas pamięta rozkaz. Wyrzuca gościowi z miasta, że przyjechali na wesele się tylko bawić. Nowe doświadczenia, ale nie myślą by się bratać z chłopami. Gospodarz nieświadomie pozbywa się szczęścia. (symbolika uśpienia szczęścia) szczęście jest na wyciągnięcie ręki, ale nie wykorzystuje się okazji. CHOCHOŁ – uśpienie możliwości, pragnienia narodowego; prowadzi weselników do tańca. TANIEC CHOCHOLI – symbol marazmu narodowego; tańczą w błędnym kole. ZŁOTY RÓG – symbol zjednoczenia, wyzwolenia, które nadejdzie. Został zgubiony bo jasiek sięgał po CZAPKA Z PAWIMI PIÓRAMI – symbol prywaty, podziału. SZNUR – symbol zniewolenia narodu. BRONOWICKA CHATA – symbol o największym zasięgu, staje się ona Polską. KANDUCEUSZ - (dostaje dziennikarz od stańczyka). Symbol usypiania narodu. Rozmowa czepca dziennikarzem (pisarz gminny czepiec ) dziennikarz z wyższością traktuje czepca, mówi no niego z ironią, udowadnia czepcowi, że chłopi dbają tylko o swój interes. Czepiec ma świadomość, siły i potęgi chłopskiej. Jest prostolinijny ale inteligentny. Nie będzie między nimi zgody, jeżeli nie zechcą uznać ich za równoprawnych obywateli. Dystans inteligencji i chłopów. Jeden orzed drugim chce pokazać swoją siłę. Rozmowa Zosi z Dziennikarzem (Zosia – córka Elizy Paręńskiej) dialog – dziennikarz obraża Zosię, zwykła dziewczyna ; powołuje się naoperę Ryszarda Wagnera. Radczyni – (Antonina Domańska) była żoną radcy miejskiego, kulturalna opieka. Klimina – wdowa powójcie, wiejska baba; Pan Młody o Pannie Młodej: nieobyta w towarzystwie, mało wie, interpretacja języka – dobór składni, słowa (mowabohaterów) panna młoda mówi jak chłopka, awansuje społecznie: w kategorii staje się żoną inteligenta; pan młody zachwyca się jej ludowym strojem; tradycja noszenia butów na weselu; panna młoda jest przywiązana do swojej tradycji. Pan młody ulega chłopomanii – kocha swoją żonę, patrzyna nią i widzi w niej siłę inteligentną, siłę życia, piękną, krzepką kobietę. Decyduje się na ślub z chłopką, bo szuka prostoty, prawdy życiowej, sił witalnych. Ucieczka od siebie samego na łono natury,szukają ratunku dla siebie. Moda – chłopomania miała uratować inteligencję. Obraz świata pana młodgo to sielanka. Wyobrażenie o chłopach - sielankowy obraz, w ogóle nie muszą pracować. Wyjdzie rano na boso, życie na wsi da mu natchnienie, możliwości (nierealne). Gospodarz zarzuca poecie, że jego sztuka jest za trudna, niezrozumiała. Gospodarz od dłuższego czasu żyje nawsi (10lat), poznał jej realia; chłopi to potęga narodowa. Mitologizuje chlopów, daje im godność królewską. Wyspiański w „Weselu” chce pokazać tradycję i koloryt wsi. Ironizuje chłopomanię. Jeśli inteligenci chcą się ratować, to nie kosztem chłopów. Inteligencja nie ma nic do zaoferowania chłopom. Chwilowy zachwyt = to jest moda, maska. Nie chcą się zintegrować z chłopami, potrzebują siły. Nie tędy droga nazjednoczenie narodu. Rola i funkcje didaskaliów – zastępują rolę chóru, ale to nie zamiennik. Wyspianski rezygnuje z głosu ludu, komentarza. Wprowadzając didaskalia – tekst poboczny pozwala wyobrazić sobie jak ma być, ruchy aktorów, jak wygląda miejsce, scenografia. Kwintesencja tego co się dzieje na scenie. Didaskalia zapowiadają problem.Mamy elementy chłopskie i atrybuty inteligencji. Awentura do tego co się pojawi, zapowiedź; oznaki bohaterów dramatu.