Reportaż jako forma wypowiedzi

Podstawową cechą reportażu jest ciekawe i rzeczowe przedstawienie faktów - zgodne z rzeczywistością, dbałość o aktualność, wagę i uprawdopodobnienie przedstawianych problemów, komunikatywność stylu, żywy język, obrazowość (pamiętać o atrakcyjnym tytule). Autor reportażu powinien udokumentować przedstawiane treści, czemu służy m.in. powoływanie się na materiały i źródła, z których korzysta, przytaczanie wypowiedzi osób biorących udział w zdarzeniach lub posiadających wiarygodne informacje.

Cechy reportażu:

• wiarygodność, prawdziwość

• obiektywizm

• dokumentaryzm, fakty z autopsji, z relacji uczestników, naocznych świadków, ekspertów, z dokumentów

• autentyzm (prawdziwość) - nasycanie tekstu datami, liczbami precyzyjnie pokazującymi kolejność, wielkość, skalę opisywanych faktów

• obrazowość

• emocjonalność

• wielostylowość

• styl potoczny u narratora zmniejsza dystans, łagodzi perswazję

• stylizacja fragmentów reportażu zastępuje cytaty

• czasem dopuszczalna fikcja, jeśli pozwala zobrazować problem, zjednać odbiorców z bohaterami reportażu

• aktualność, ale możliwość odwołania do historii

• dostosowanie formy do tematu (zasada relewancji)

• brak komentarza (prawo do niego ma czytelnik), ewentualny komentarz wyraźnie oddzielony od części referującej

• dwupłaszczyznowość - pierwszą płaszczyznę stanowi czas i przestrzeń przedstawianego zdarzenia, druga płaszczyzna to czas i przestrzeń reportażu

• chronologiczność

Chcąc napisać reportaż:
1. Wybierz wydarzenia, które chcesz przedstawić i zweryfikuj wiedzę swoją i świadków na dany temat.
2. Sprawdź zebrane materiały (dokumenty, notatki z rozmów, zapisy na taśmach itp.) i ułóż je w przyjętym porządku (np. chronologicznym - źródło przedstawienia problemy, jego prezentacja, skutki i opinie - lub wynikającym z kolejności, w jakiej informacje docierały do świadka czy reportera).
3. Przystąp do pracy redakcyjnej, pamiętając o tym, by nie pozostać na poziomie sprawozdania lub nie rozwinąć tekstu w formę opowiadania. Na pierwszym planie powinny się znaleźć ujęcia faktów. Komentarz ma być oszczędny i dyskretny, bo często już sam dobór faktów i ich rozmieszczenie w relacji są pewną formą komentarza (wyrażonego nie wprost).

Najczęstsza budowa reportażu fabularnego:

• wstęp (wprowadza wydarzenia i zapoznaje z bohaterem)

• zawiązanie akcji – ukazanie konfliktu

• rozwiązanie konfliktu

• zakończenie - uwagi i spostrzeżenia reportera

Najczęstsza budowa reportażu problemowego

• refleksje reportera i zarys problemu

• segmenty pokazujące punkt widzenia bohatera/ów

• zakończenie reportażu:

• rozwiązanie problemu

• seria pytań skierowana do czytelnik

• Rodzaje reportaży:

• Ze względu na temat: podróżniczy, zagraniczny, wojenny, socjologiczny, wojskowy, sądowy itp.

• Ze względu na formę: informacyjny, sprawozdawczy, publicystyczny, literacki.

• Ze względu na miejsce zamieszczenia: w prasie, radiowy, telewizyjny, filmowy, radiowy.

Reportaż to forma wypowiedzi mająca głównie funkcję sprawozdawczą, czyli polega na ukazaniu zdarzeń i ludzi.

Cechy reportażu:

• Autentyzm

• Aktualność

• Dynamizm

• Jawny podmiot autorski

• Naoczność

• Szkicowa fabularność

Kompozycja reportażu:

• Wstęp

• Zawiązanie akcji

• Rozwiązanie akcji

• Zakończenie

Jak pracować z reportażem w szkole:

• Pisanie sprawozdań typu reportaż

• Analizowanie wzorcowych reportaży

• Ćwiczenia kompozycyjne

• Motywujemy ucznia

• Ustalanie pracy reportera

• Zaproszenie na lekcje reportera

• Samodzielne pisanie reportażu