Podręcznik – Prawo administracyjne, E. Ochendowski
Egzamin będzie pisemny – opisowy, trzy pytania po 10 minut na każde.

Prawo administracyjne – zbiór przepisów dotyczących administracji.

Administracja – od łacińskiego „ad – ministro” – to znaczy zarządzać, kierować, organizować, zawiadywać.
Administracja:
a) prywatna – wykonywana przez podmioty prywatne na ich własne cele
b) publiczna – wykonywana w interesie publicznym przez różne podmioty, także prywatne w ramach prywatyzacji administracji publicznej.
Każdy nas sprawuje administrację prywatną. Przepisy prawa w tę sferę nie ingerują.
Administracja publiczna – jest to pojęcie trudne do zdefiniowania. Ma działać dla celów publicznych. Nie ma raz wyznaczonego celu publicznego, a rolą administracji jest wykonywanie celów publicznych.
* w ujęciu podmiotowym – ogół podmiotów administracji, w szczególności organy administracji publicznej oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne,
* w ujęciu przedmiotowym – (dynamicznym) – to szczególnego rodzaju działanie o określonych cechach.

Negatywna definicja administracji publicznej:
* odwołuje się do zasady podziału władz,
* administracją jest wszystko to, co nie jest prawodawstwem ani sądownictwem
* płynne granice wydzielenia funkcji prawodawczej i wykonawczej oraz wykonawczej i sądowniczej – problemy stanowienia prawa przez administrację, funkcje orzekające administracji publicznej

Aktualna koncepcja administracji publicznej:
*aktualna nauka prawa administracyjnego posługuje się przede wszystkim opisową definicją administracji publicznej
* według tej koncepcji: administracji publicznej nie można zdefiniować, ale można ją opisać
* opisanie administracji publicznej polega na wskazaniu jej cech charakterystycznych.

1. Administracja publiczna działa w imieniu i na rachunek Suwerena
   * administracja publiczna (samorządowa i rządowa) w ogólnym ujęciu realizuje funkcje państwa
   * administracja rządowa czyni to w sposób bezpośredni.
   * administracja samorządowa wykonuje wskazane funkcje pośrednio, poprzez wspólnoty samorządowe
   * dla administracji rządowej suwerenem jest Naród
   * dla administracji samorządowej suwerenem jest wspólnota samorządowa
   - podstawowa (zwykła) – gmina
   - lokalna – powiat
   - regionalna – województwo samorządowe

2. Administracja publiczna ma charakter władczy:
   * jest to konsekwencja działania w imieniu Państwa
   * w granicach prawa posługuje się władczymi formami działania (akt normatywny, akt administracyjny, czynności materialno – techniczne)

*posiada władztwo administracyjne – czyli możliwość użycia przymusu w sposób bezpośredni w celu wyegzekwowania swoich działań
* działania administracji publicznej korzystają z domniemania ważności

3) Administracja publiczna działa na podstawie i w granicach prawa:
* zasada legalności (praworządności) – ma wymiar konstytucyjny – art. 7 Konstytucji
* każde działanie administracji publicznej musi mieć swoją podstawę prawną (wyraźną lub opartą na domniemaniu kompetencji)
* Konstytucja RP dzieli źródła prawa na 2 grupy:
- przepisy prawa powszechnie obowiązującego
- przepisy prawa wewnętrznego
* pojęcie „przepis prawa” jako podstawa działania administracji – zależy od sfery działania administracji (zewnętrznej lub wewnętrznej)
* w sferze zewnętrznej (brak podporządkowania organizacyjnego w relacji: adresat działania, a administracja) obowiązują wyłącznie przepisy prawa powszechnie obowiązującego,
* źródłami prawa powszechnie obowiązującego w myśl art. 87 Konstytucji RP, są:
- Konstytucja RP,
- ratyfikowana umowa międzynarodowa,
- ustawa,
- rozporządzenie prezydenta RP z mocą ustawy (np. stan wojenny),
- rozporządzenie (wykonawcze),
- akty prawa miejscowego.
* w sferze wewnętrznej stosowane są zarówno przepisy prawa powszechnie obowiązującego jak i wewnętrznego,
* do źródeł prawa wewnętrznego należą m.in. zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, regulaminy, większość statutów, instrukcje wytyczne, okólniki itd. (jest to katalog otwarty)
* źródła prawa wewnętrznego nie mogą być podstawą jakichkolwiek działań w sferze zewnętrznej (obywatel, przedsiębiorca itd. )

4) Administracja publiczna nie ma charakteru zarobkowego:
* działania administracji publicznej, zwłaszcza świadczone przez nią usługi, nie są czynnościami ze sfery działalności gospodarczej
* za niektóre usługi administracja pobiera opłaty, ale opłata – co do zasady – ma charakter ekwiwalentny co do kosztów usługi (Ustawa z 16.11.2006 roku o opłacie skarbowej, np. decyzja z zmianie nazwiska – 37PLN, decyzja o warunkach zabudowy – 107PLN)
* niektóre struktury administracji publicznej mogą prowadzić działalność gospodarczą, co dotyczy w szczególności jednostek samorządu terytorialnego,
* działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego to działalność:
- w sferze użyteczności publicznej (mogą je prowadzić wszystkie j.s. terytorialnego),
- poza sferą użyteczności publicznej:
Gmina – istnieją dwa warunki, po pierwsze – jeżeli istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym
po drugie – występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a inne działania nie doprowadziły do aktywizacji gospodarczej
Powiat – nie może prowadzić działalności gospodarczej poza sferą użyteczności publicznej (art.6 ust. 2 – Ustawa o samorządzie powiatowym)
Województwo samorządowe – poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki z o.o. i S.A. oraz przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych, służących rozwojowi województwa

5) Administracja publiczna ma charakter monopolistyczny:
* w ramach powierzonych administracji zadań, jest ona ich jedynym (wyłącznym) gospodarzem,
* zakres działania organu wyznaczają przepisy prawa,
* obowiązek przestrzegania przez organy administracji publicznej właściwości rzeczowej, miejscowej oraz instancyjnej.

6) Administracja publiczna ma charakter bezosobowy:
* konieczne jest odróżnienie organu administracji publicznej od osoby piastującej funkcję organu administracyjnego,
* na zewnątrz działa zawsze organ administracji publicznej, a nie „Jan Kowalski”,
* zasada ta zapewnia ciągłość wykonywania funkcji administracyjnych, m.in. w przypadku śmierci osoby czy innej czasowej niemożności sprawowania urzędu – pojawia się wówczas problem zastępstwa osoby,
* zasada ta upraszcza dochodzenie roszczeń w przypadku szkody wyrządzonej przez urzędnika