PCR
amplkon-produkt reakcji pcr
RAPD PCR - wykorzystywany gdy nie zamy sekwencj starerw, zaprzecza wszystkim znanym zasadm o PCR
polimorfizm losowo amplifikowanych fragmentow DNA, DNA amplifikowane jest przy uzyciu jednego wybranego startera (dlugosc max 10 nukleotydow, zawartosc par G/C musi byc w granicach 50-80%, nie moze zawerac sekwencji palindromowych)
przebieg: po denaturacji helisy DNA, nastepuje hybrydyzacj nici DNA ze starterem - w ej czasie nasz starter moze przylaczyc sie w wielu miejscach, pozniej nastepuje elongacja starterow, ale namnozy sie tylko taki fragment, ktory jest zamniety starterem z obu stron.
po amplifikacji z wybrnym starterem otrzymujemy kilka do kilkunastu prazkow roznej dlugosci da danego osobnika
jakosc danego produktu jest nam nieznana
sluzy do zgrubnej identyfikacji gatunkow/szczepow bakterii dotad nam nie znanych
wada: mala powtarzalnosc, wynik reakji zalezy od stosowanych narzedzi
Nested PCR (zagniedony PCR) - zastosowany przy niespecyficzne amplifikacji okreslonego fragmentu, najpierw przeprowadzay reakcje pcr na DNA jadrowym, pozniej na produkcie pierwszego PCR
pierwszy starter przylacza sie bardzo specyficzne drugi starter przylacza sie gdzies
otrzymujemy niespecyficzne produkty reakcji PCR, ktorych trzeba sie pozbyc, nic nie moze byc poza produktami secyficznymi PCR
co robimy z niespecyficznymi - dodajemy druga pare starerow, ktora bedzie hybrydyzowala w obrebie pierwszyc starterow
wada: zawsze otrzymamy produkt krotszy, niz zakladany
kiedy: startery od innego gatunku
Multipleks PCR - wykorzystywany do ednoczesnej amplifikacji wielu fragmentow, w rekcji stosuje sie do 20 par starterow znakowanyh fluorescencyjnie (kiedy: typowy figerpriting)
-kiedy nie wyjdzie nam normalne PCR, robimy Multipleks PCR
mamy wiecej produktow procesu
dokladamy startery
co kiedy dwa fragenty maja zbizona dlugosc? - w reakcji multipleks startery powiny byc znakowane (czyli do jego konca 5' przylaczamy fluorochrom)
wykonujemy inny rodzaj elektroforezy
Allelo - specyficzny PCR - wykorzystywany do mutacji punktowych SNP, pozwala namnozyc inny ragment w zaleznosci od zaistnienia mutacji, stosuje sie trzy startery - w reakcji obserwujemy produkt, badz jego brak, mamy znakowanie fluoresencyjne
ten typ reakcji wykonujemy, kiedy wiemy wszystk o matrycy
wykorzystywany w diagnostyce
starter 3 - neutralny, starter 1 i 2 zalezny od mutacji
otrzymane produkty PCR sa wybarwione
modyfikacja startera - przylacznie fluorochromu do konca 5' startera
Real Time PCR - wykorzystywany obserwowania przyrostu produktu PCR w czasie, pozwala na wykrycie amplifikacji na kilku kopiach matrycy - mozemy podejrzec w czasie trwania reakcji ile amplikonu powstaje w jakim czasie - NIGDY nie skracamy nazewnictwa tej reakcji
inerkalacja - SYBR green
specyficznosc reakcji zalezna jest od starterow
nie umozliwia przeprowadzenia reakcji typu multipleks - bo emituje zawsze jedna dugsc fali, czyli mamy jeden kolor
umozliwia zabserwowane dodatkowych produktow - przy niespecyficznych starterach
zfalszowanie w odczycie fluorescencji (dimery, wszystkie dwuniciowe konformacje) - wielkosc wykrywanych produktow dla roznych genow musi byc bardzo zblizona
SYBR green bedzie interkalowal z nowopowstalymi czastkami DNA
bardzo tanio
primer dimer - produkt reakcji dwoch starterow hybrydyzujacych ze soba - SYBR nie roznicuje, wiec moze byc bledny odczyt
Transfer energii rezonansu fluorescencji (FRET)
moze dzialac albo przeniesieniem emisji, albo wygaszenie
przeniesienie emisji - fluorochrom pierwszy (donor) w wyniku wzbudzenia fala swietlna, przenosi energie na fluorochrom drugi (akceptor), ktory emituje kwant siatla o innej dlugosci, sonda - musi hybrydyzowac blisko startera (w tym procesie mamy dwa sartery i sonde); przyrost swiecenia - z kzdym cyklem zieksza sie ilosc miejsc hybrydyzacji
wygaszenie emisji - Sondy - TaqMan, donor jest wygaszany przez akceptor, ktory pochlania emiscje fali donora, wzbudznie emisji nastapi doiero po odlaczeniu reortera od wygaszacza, podczas proesu elongacji
metoda droga
bardzo specyficzna - swiecenie jest zwiazane z amplifikacja, czyli przybywanie produkcji PCR
*odwrotna transkrypcja - syntezowanie nici DNA na posiadanym mRNA* a propos RT-PCR
Inverse PCR - pozyskanie sekwencji, kiedy nie jestesmy w stanie pozyskac do niej starterow
Long PCR - zadniem tego procesu jest otrzymanie jak najdluzszego fragentu (do 40 tys pz)
RODZAJE KONTROLI PCR
NTC - bez matrycy
- kontrola czystosci odczynnikow do reakcji PCR (normalna reacja tylko bez amplikonu)
PC - kontrola pozytywna
- kontrola wlasciwego przebiegu reakcji PCR
- fragment DNA, ktory powinien sie zawz w reakci zamplifikowac
- nie mozna stosowac tej metody w przypadku dagnostyki drobnoustrojow
IPC - wewnetrzna kontrola pozytywa
- kontrola wasciwego przebiegu reakcji PCR, stosowana alteratywnie do PC
- kawalki syntetycznego DNA nieszkodliwego i dolazone do niego sartery - musi sie w kazdej reakcji zamplifikowac
NAC - bez amplifikacji
- kontrola z inhibitorem (wszytki reagenty oraz matryca + inhibitor reakcji np.etanol) - konrola jakosci matrycy, czytosci platikow oraz sprzetu - jezeli zobaczyy coklwiek w zelu agarozowym, to znaczy, iz np. mamy brudne probowki, albo zaieczyszczony sprzet