Podstawowe Działy Filozofii

1. Definicje teoretyczne

   1. Arystoteles – nauka i przyczynach i najwyższym bycie

   2. Platon – nauka o tym co wieczne i bezimienne

2. Definicje praktyczne

   1. Platon – filozofia to przygotowywanie się do śmierci

   2. Stoicy – sposób życia polegający na upodobnieniu się do Boga lub Bogów

   3. Sokrates – filozofia to badanie spraw ludzkich

   4. Filozofia jako wiedza kierująca sposobem życia

3. Filozofia teoretyczna

   1. Ontologia – czasami nazywana metafizyką, nauka o bycie, pochodzi z greckiego to on (będący), ontologia to nauka o bycie jako bycie i jego cechami istotnymi. Np. Jeżeli zajmujemy się człowiekiem to zajmujemy się nim trochę inaczej jeśli zajmujemy się nim jako człowiekiem niż wówczas gdy zajmujemy się człowiekiem jako studentem.

      1. Pierwszym przedmiotem zainteresowania był Byt jako Byt

      2. Drugi temat wymyślili Grecy teos czyli Bóg – czyli byt najdoskonalszy, idealny i najwyższy a zarazem konieczny, filozofia zaczęła wówczas pytać czy taki byt istnieje i co musi mieć jakie cechy by istniał – jest to właśnie metafizyczny aspekt (filozofia Boga (teologia racjonalna) – jako drugi zasadniczy element ontologii)

         1. Jeśli chodzi o objawienia to wiązana jest z teologią wyznaniową (religijną)

         2. Teologia racjonalna – ma na celu powiedzenie o bogu to, co człowiek jako stworzenie racjonalne może powiedzieć bez pomocy objawienia

      3. Kolejnym przedmiotem zainteresowania filozofów była przyroda (3 temat metafizyki)

         1. Tutaj filozofowie pytają jakie są istotne elementy świata przyrodniczego oraz z czego ten świat jest zbudowany, z jakich cząstek się składa. Pierwszym zagadnieniem było szukanie odpowiedzi na pytanie czy natura jest tylko bytem materialnym czy ma coś w sobie więcej, coś niematerialnego.

         2. Stawiali pytania co czyni rzeczy rośliną lub zwierzęciem, co powoduje taką klasyfikację

         3. Zajmowali się także czasem i przestrzenia – pytali czym jest czas i przestrzeń, czy świat naturalny miał swój naturalny i radykalny początek oraz czy będzie miał swój naturalny i radykalny koniec. Pytali czy przestrzeń ma koniec czy jest może nieskończonym bytem

         4. Inaczej filozofie przyrody nazywano kosmologią racjonalną

      4. Czwartym istotnym przedmiotem filozofii był człowiek

         1. Człowiek staje się główną tajemnicą i w próbie odpowiedzi na pytanie o człowieka (kim jest człowiek) zawarty jest klucz do wszystkich innych odpowiedzi

         2. W dziejach – i starożytności i średniowieczu , czasami pytanie o człowieka przybierało pytanie o duszę, dusza to specjalny rys odróżniający człowieka od innych stworzeń, pytano czy dusza istnieje, co ją charakteryzuje, czy dusza jest śmiertelna czy nie.

         3. Temat człowiek Mozę stanowić przejście do epistemologii, człowiek ma specyficzną duszę która ma rozum,

   2. Epistemologie - nauka o poznaniu , gr. Episteme – oznacza poznanie, wiedzę. Temat ludzkiego poznania i ludzkiej wiedzy pojawia się już w VI w, dopiero od XVII wieku od Kartezjusza epistemologia staje się główna i wiodącą dziedzina filozofii. Nie badamy poznania jako przekonań lecz walory poznania, co jest słuszne w naszych przekonaniach a co nie.

      1. Pierwszym sposobem pytania o wiedzę jest pytanie o źródła wiedzy - staramy się powiedzieć, lub sformułować teorię które ze źródeł podanych przez człowieka są prawdziwe. Szukanie prawdziwych źródeł wiedzy przekazujące prawdziwe przekonania a co za tym idzie i prawdziwej wiedzy.

      2. Granice wiedzy – pytamy jak daleko sięga nasza wiedza, badamy które z przekonań ludzi mogą być prawdziwe a które nie, o których człowiek ma przekonanie i wiedze np. co robią aktorzy po zejściu ze sceny, jak żyją elfy, krasnoludy, orkowie.

      3. Trzecim tematem jest prawda – jasne określenie i zarysowanie tego co dla nas znaczy prawda,

4. Filozofia praktyczna

   1. Etyka – nauka o dobru , dobru stanowi tu podstawowe pojęcie i główny temat na który składają się normy i wartości

      1. Można pytać o dobro jako o dobre Zycie -„jak ja mam żyć, żeby żyć dobrze” może to być także pytanie staruszka „czy dobrze przeżyłem swoje życie”, nie chodziło jednak o to czy żył zgodnie z zasadami lecz dobre życie miało na myśli szczęście i szczęśliwe przeżycie życia. Dopiero w XVIII wieku szczęście zostało zepchnięte na margines etyki, ponieważ szczęście jest pojęciem bardzo indywidualny i że nie leży ono w naszym mniemaniu. Zakładano wówczas pytanie, „co mam zrobić na mojej oczywistej drodze do szczęściłaby być godnym tego szczęścia”.

      2. Drugim pojęciem rozważań etycznych był obowiązek (czasy nowożytne)

      3. Trzecim sposobem pytania o dobro było pytanie przez użyteczność, co mogę robić by być użytecznym dla innych, życie i czynienie w taki sposób by inni byli szczęśliwi bez ciągłego pytania o kodeksy

Periodyzacje dziejów filozofii

1. Starożytność

   1. od około VII w p.n.e. do około V-VI w n.e.

   2. 529 r. zamknięcie akademii platońskiej, która trwała od IV w p.n.e. twierdząc że jest to pogańska uczelnia. W tym samym roku na Monte Casino powstaje pierwszy klasztor benedyktyński

   3. 4 ważne podokresy starożytności

      1. Okres presokratejski – okres w którym żyją filozofowie do Sokratesa czyli do około V w p.n.e.

      2. Okres klasyczny – IV w p.n.e. , poprzedzony jest oświeceniem ateńskim, charakteryzuje się tym, że Ateny stają się centrum świata a w tym czasie działają Sokrates, Platon,

      3. Okres hellenistyczny – od III w p.n.e. do I w p.n.e. , charakteryzuje się końcem polis greckich, i początek grup kulturowych w wyniku pojawienia się języka urzędowego greki w cesarstwie macedońskim, hellenizm pochodzi z pomieszania się okresu klasycznego oraz domieszek państw z Azji wschodniej

      4. Końcowy (religijny) – I w p.n.e. do V-VI w n.e. – religie mają bardzo mocny wpływ na filozofię począwszy od islamu, Żydów i innych

2. Średniowiecze

   1. VI – XV wieku

   2. Rozkwit filozofii i złoty wiek scholastyki w XIII wieku

   3. Pojawiają się tłumaczenia greckich filozofów

3. Nowożytność

   1. XVII wiek – XIX w

   2. Zapoczątkował ją Kartezjusz

4. Współczesność

   1. XX wiek