Nauka o metodach rozpoznawania chorób. Celem diagnostyki klinicznej jest ustalenie i określenie zmian patologicznych, które wpływają niekorzystnie na stan zdrowia zwierząt i jego produkcyjność
Nauka o objawach (symptomach). Rozróżniamy objawy subiektywne – odczuwane przez chore zwierzę oraz obiektywne – te, które stwierdza osoba badająca zwierzę.
W badaniu klinicznym zwierząt wyróżniamy takie metody badań, jak:
Osłuchiwanie.
Mierzenie.
Obmacywanie.
Opukiwanie.
Nakłucie.
Badanie za pomocą zmysłu węchu.
Etc
Do badań pomocniczych, często zwanych laboratoryjnymi zaliczamy:
Badania hematologiczne.
Badania biochemiczne krwi, moczu, kału, treści żwacza, mleka, płynu mózgowo-rdzeniowego, płynów jam ciała.
Badania bakteriologiczne.
Badania wirusologiczne.
Badania mykologiczne (np. zmiany grzybicze).
Badania immunologicznie.
Badania parazytologiczne.
Badania naskórka.
Próby alergiczne.
Badania genetyczne.
I inne
Prawidłowo prowadzona dokumentacja pacjenta jest niezbędna dla identyfikacji zwierzęcia, prawidłowego leczenia, także do uzyskania informacji w przypadku ponownego przyjęcia, zdobywania nowych umiejętności rozpoznawania i leczenia, stanowi dokument w sprawach spornych (często sądowych), a także pozwala na uniknięcie błędów przy zwalczaniu chorób zakaźnych.
Z chwilą przystąpienia do badania lekarz jest odpowiedzialny nie tylko za zdrowie i życie pacjenta, ale także osób pomagających mu w przeprowadzaniu badania, czy wykonywania zabiegu. Postępowanie ze zwierzętami w czasie badania powinno być spokojne, bez nagłych ruchów, cierpliwe, zdecydowane, ale i bardzo ostrożne. Zastosowanie środków poskramiających powinno nastąpić tylko wówczas, gdy lekarz lub osoby mu pomagające narażeni są na niebezpieczeństwo, a także wtedy, gdy bez ich zastosowania przeprowadzenie badania jest niemożliwe.
Przed przystąpieniem do badania, po wcześniejszym uzyskaniu informacji od właściciela, krótkiej obserwacji zwierzęcia, należy nawiązać z nim kontakt głosowy i wzrokowy, nie podchodzić nagle i niespodziewanie od tyłu, należy się odezwać, chwycić za kantar, poklepać. Nie należy badać koni w zaprzęgu.
Z metod i instrumentów najczęściej stosowanych do poskromienia koni stosuje się:
Poskrom.
Dutkę (zakładana na nos lub ucho).
Odpowiednie przytrzymanie za ucho i uzdę przez jednego lub dwóch pomocników.
Podnoszenie przedniej kończyny, podnoszenie tylnej kończyny.
Pęta.
Środki farmakologiczne, takie jak: domosedan, sedazin, vetbutal.
Bydło na ogół nie sprawia trudności przy badaniu. Niebezpieczne mogą okazać się buhaje, a tylko wyjątkowo mogą kopać krowy.
Z metod ułatwiających badanie stosuje się:
Drążek zakładany na kółko u buhaja.
Trzymanie za rogi i nos.
Przekładanie ogona między nogami.
Poskrom.
Środki farmakologiczne, jak: sedazin, vetbutal, trankwilina, rompul.
Szczególnie ostrożnie należy postępować badając stare knury lub maciory z prosiętami, które mogą być niebezpieczne. Często świnie łatwo dają się badać, gdy drapie się je po grzbiecie lub za uszami. Nie należy także badać lub przeprowadzać badań prosiąt w obecności macior.
Ze środków poskramiających można zastosować:
Kleszcze.
Poskramiacz.
Środki farmakologiczne, jak: trankwilina, stresnil, vetbutal.
Psy nieposłuszne, mało karne w stosunku do właściciela lepiej badać bez jego obecności. Najczęściej stosowane metody, to:
Kaganiec.
Odpowiednie trzymanie w pozycji leżącej.
Odpowiednie trzymanie w pozycji stojącej z kark i żuchwę.
Środki farmakologiczne, jak: sedazin, sedalin, ketamina, trankwilina, vetbutal.
Dla kotów środki farmakologiczne to: sedazin, bioketan, ketamina, domitor.
Opis zwierzęcia (gatunek, płeć, wiek, maść, masa ciała, rasa, wielkość, użytkowość.
Wywiad (po co, dlaczego).
Badanie stanu obecnego.
Badanie dodatkowe.
Podsumowanie wyników.
Rozpoznanie.
Rokowanie (niepewne, niepomyślne, dobre, ostrożne, złe, pomyśle).
Leczenie (zastosowanie środków iniekcyjnych, tabletek, kroplówek, leczenie szpitalne, przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego).