12.11.2011r LOGIKA

Literatura:
1. Z.Ziembińska: Logika praktyczna PWN, W-wa 1984
2.B.Stanosz: Wprowadzenie do logiki formalnej PWN 2000
3.E.Żarnecka-Biała: Mała logika. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1993

Logika jest nauką, która dotyczy poprawnego myślenia oraz poprawnego wypowiadania myśli. Aby sprawnie myśleć trzeba umieć jasno i jednoznacznie formować swoje myśli, zdawać sobie sprawę z tego, w jaki sposób wypowiedzi służą do opisywania świata, wyrażania swoich przeżyć itp.

Logika daje nam prawa i reguły dzięki którym możliwe jest sprawne myślenie i wypowiadanie myśli.

W logice możemy wyraźnie wyróżnić następujące części: semiotykę, logikę formalną, metodologię nauk:
I. Semiotyka- to nauka o znakach, w szczególności znakach słownych (językowych)
II. Logika formalna- to nauka o związkach zachodzących między prawdziwością (fałszywością) zdania a jego budową
III. Metodologia nauk – opisuje metody w zakresie poznawania świata

Ad 1.
Pojęcie znaku należy do jednego z najważniejszych pojęć semiotyki. Bowiem znaki i ich zespoły utworzone zgodnie z pewnymi regułami tworzą język.
Znak – jest to układ rzeczy lub zjawisko spowodowane przez kogoś ze względu na to, że ustalone zwyczajowo lub w sposób celowy reguły każą wiązać z tym znakiem określoną myśl. Znaki mogą być słowne lub niesłowne, np. cyfry ale także specyficzne układy rzeczy.
*przykłady:
syrena karetki, węzeł na chustce, napis: „Uwaga, winda nie działa”. Twórcą i odbiorcą znaku może być ta sama osoba lub osoby trzecie
- od pojęcia znaku należy odróżnić pojęcie oznaki, np. dym z komina jest oznaką, że pali się w piecu
- semiotyka dzieli się na semantykę, syntaktykę i pragmatykę

semantyka – mówi o stosunku między znakiem a tym do czego się odnosi
syntaktyka – podaje reguły łączenia znaków w wyrażenia bardziej złożone
pragmatyka – opisuje stosunek między nadawcą (twórcą) znaku a odbiorcą

Zbiór znaków tworzy język. Rozróżniamy języki naturalne i sztuczne.
Język naturalny to taki język którego reguły ukształtowane zostały zwyczajowo w sposób spontaniczny, a dopiero później podjęto się odtworzenia tych reguł na podstawie obserwacji posługiwania się tym językiem przez członków określonej grupy (naród, grupa etniczna i inne)
Język sztuczny- to język, który został celowo skonstruowany, z góry zostały zaprojektowane reguły posługiwania się nimi (np. esperanto)

Język naturalny danego kraju jest najczęściej językiem mieszanym. Do zasobu jego znaków dołącza się nowe utworzone np. na skutek rozwoju techniki: terminy z biologii, fizyki, chemii itp. Nowe znaki- słowa tworzy się aby uhonorować odkrywcę (rentgen), ogłasza się konkursy (tak powstało słowo: publikator itp.)

Znaki zapisane, odczytywane jako słowa mogą mieć w różnych językach różne brzmienie a także znaczenie,
*przykłady:
Tor – w języku niemieckim „głupiec”
Wiek – w języku niemieckim czyta się „wik” i oznacza małą zatokę

Tym samym rzeczom czy zjawiskom mogą być przyporządkowane różne znaki – słowa, ziemniaki, kartofle, pyry. Są to tzw. synonimy.

tym samym znakom- słowom mogą być przyporządkowane różne znaczenia, np. zamek, klucz, pióro są to homonimy

*Rozważając aspekt syntaktyczny znaku zwracamy uwagę na nazwy, zdania, funktory
*Zdanie to wyrażenie (złożone z pojedynczych znaków), o którym możemy powiedzieć, że ejst prawdziwe lub fałszywe.
*Nazwa to słowo (wyraz, wyrażenie) będące podmiotem lub orzecznikiem w zdaniu.
*Natomiast funktory służą do wiązania wyrażeń prostych w bardziej złożone.
*Rozważając aspekt pragmatyczny znaku zwróćmy uwagę na fakt, że wypowiedzi formowane w określonym języku pełnią różne funkcje (opisową, ekspresyjną, komunikatywną i inne)
*W procesie komunikacji należy zwrócić uwagę na reakcje jakie możemy wywołać w trakcie nadawania i odbierania znaku. Są to:
-porozumienie (to samo znaczenie)
-nieporozumienie (różne znaczenie)
-niezrozumienie (odbiorca nie zna znaczenia znaku, albo nadawca użył znaku o niejasnym, niesprecyzowanym znaczeniu)

Oddzielną kategorią stanowią tzw. idiomy.
*przykłady:
- „mieć węża w kieszeni”
-„pal go sześć”

Zadanie domowe:
1. Przygotować kilka znaków (2) niesłownych i opisać ich znaczenie (biała płachta, sygnał karetki)
2. Przygotować po 4 homonimy i synonimy
3. Przygotować kilka słów (napisanych lub wypowiedzianych) w różnych językach i opisać ich znaczenie (2 na pierwszą literę imienia, 2 na pierwszą literę nazwiska)
4. Przygotować 2 idiomy.
Na kartce, podpisane.