INTERFAZA trwa bardzo długo. Zajmuje 70-90% całego cyklu. Zazwyczaj podczas interfazy komórka przygotowuje się do podziału.

MITOZA to podział, który zachodzi w komórkach somatycznych organizmów. Prowadzi do powstania z komórki macierzystej dwóch komórek potomnych, identycznych z macierzystą pod względem liczby chromosomów oraz ilości materiału genetycznego. Podziały mitotyczne warunkują więc procesy wzrostu i rozwoju organizmu oraz regeneracji tkanek. Podział mitotyczny w komórkach ssaków trwa średnio około 40 minut i składa się z następujących etapów:

Profaza - chromatyna kondensuje się w chromosomy, zanika otoczka jądrowa i jąderko, zaczyna tworzyć się wrzeciono kariokinetyczne pomiędzy centriolami

Metafaza - chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej komórki, z każdej strony przyłączone są do nich włókna wrzeciona podziałowego. Następuje pęknięcie centromerów i połówki chromosomów (chromatydy) rozdzielają się, stając się chromosomami potomnymi

Anafaza - chromosomy potomne są przesuwane w kierunku przeciwległych biegunów komórki w wyniku skracania się włókienek wrzeciona podziałowego. Przy każdym biegunie gromadzi się więc zestaw chromosomów, identyczny z zestawem komórki macierzystej

Telofaza - zakończenie podziału jądra: zanika wrzeciono kariokinetyczne, odtwarza się otoczka jądrowa, chromosomy rozluźniają się do postaci luźnej chromatyny, tworzy się jąderko

Pod koniec podziału jądra (kariokinezy) rozpoczyna się podział cytoplazmy (cytokineza). Zachodzi ona inaczej w komórkach roślinnych i zwierzęcych, ze względu na obecność ściany komórkowej w tych pierwszych.

MEJOZA jest podziałem, który prowadzi do powstania komórek potomnych o zredukowanej liczbie chromosomów w stosunku do komórki macierzystej. Proces ten jest niezbędny do wytwarzania haploidalnych gamet oraz zarodników. Podziały mejotyczne zachodzą w linii komórek płciowych i są przyczyną zmienności organizmów, ponieważ podczas rozdziału chromosomów do komórek potomnych. może zachodzić rekombinacja genetyczna (crossing-over oraz losowe rozchodzenie się chromosomów homologicznych do gamet - tylko jeden z pary). Mejoza ma bardziej złożony przebieg niż mitoza - składa się bowiem z dwóch podziałów, następujących po sobie. Pierwszy podział - redukcyjny - zmniejsza o połowę liczbę chromosomów w komórkach potomnych. Drugi podział - wyrównawczy - zmniejsza o połowę ilość materiału genetycznego w komórkach potomnych. Ostatecznie z jednej komórki macierzystej powstają cztery komórki potomne, z których każda zawiera o połowę mniej materiału genetycznego niż komórka macierzysta i o połowę mniej chromosomów. Przebieg mejozy można przedstawić w następującym skrócie:

profaza I - ten etap jest szczególnie rozbudowany, wyróżnia się w nim kilka stadiów:

leptoten - z chromatyny wyodrębniają się długie i cienkie chromosomy;

zygoten - chromosomy homologiczne Å‚Ä…czÄ… siÄ™ w pary (koniugacja), tworzÄ…c biwalenty

pachyten - w chromosomach wyodrębniają się chromatydy, biwalenty przekształcają się w tetrady; pomiędzy odcinkami chromatyd chromosomów homologicznych może zachodzić wymiana odcinków (crossing-over)

diploten - chromosomy homologiczne w tetradach odsuwają się od siebie, pozostają połączone jedynie w kilu punktach, zwanych chiazmami

diakineza - zanika otoczka jądrowa i jąderko, powstaje wrzeciono podziałowe

metafaza I - tetrady ustawiają się w płaszczyźnie równikowej komórki, pękają chiazmy pomiędzy chromosomami homologicznymi

anafaza I - chromosomy homologiczne zostają rozdzielone i wędrują do przeciwległych biegunów komórki

telofaza I - ten etap jest bardzo krótki, otoczka jądrowa nie odtwarza się; jądra potomne mają zredukowaną o połowę liczbę chromosomów

profaza II - wykształca się nowe wrzeciono podziałowe

metafaza II - chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej, pękają centromery

anafaza II - chromatydy rozchodzą się do przeciwległych biegunów jako chromosomy potomne

telofaza II - odbudowuje się otoczka jądrowa i jąderko, rozpoczyna się podział cytoplazmy; jądra potomne są haploidalne: mają 1c materiału genetycznego i 1n chromosomów