Procedura założenia kaniuli dożylnej do naczynia obwodowego

Cel:

1. terapia płynami;

2. prowadzenie transfuzji krwi, preparatów osoczozastępczych;

3. podawanie leków.

Procedura dotyczy:

• pielęgniarek;

• położnych;

• lekarzy;

• ratowników;

• studentów kierunków medycznych.

Zasady:

1. Przygotowanie pacjenta do zabiegu założenia kaniuli:

• wyjaśnić pacjentowi cel i przebieg zabiegu;

• uzyskać ustną zgodę pacjenta;

• ułożyć wygodnie pacjenta i solidnie podeprzeć kończynę do założenia kaniuli;

• przygotować miejsce wkłucia kaniuli.

2. Wyposażenie niezbędne do założenia kaniuli:

• opaska uciskowa;

• rękawiczki ochronne;

• preparat dezynfekcyjny do skóry o szerokim zakresie działania;

• kaniula;

• jałowy opatrunek;

• nożyczki;

• jałowe gaziki;

• plaster;

• płyn infuzyjny z aparatem do przetoczenia wlewu dożylnego;

• strzykawka z roztworem 0,9% NaCl do przepłukania kaniuli;

• jałowy koreczek;

• pojemnik na ostre przedmioty;

• naczynie na odpadki.

3. Wykonanie zabiegu

• umyć i zdezynfekować ręce;

• założyć rękawiczki ochronne i w razie potrzeby fartuch ochronny;

• wybrać odpowiednie miejsce założenia kaniuli;

• założyć opaskę uciskową;

• palpacyjnie ocenić przebieg żyły;

• zdezynfekować skórę środkiem dezynfekcyjnym o szerokim zakresie działania, zaczekać aż skóra wyschnie – nie dotykać do odkażonej skóry;

• trzymając napiętą skórę wprowadzić kaniulę do żyły pod kątem do 45^o, upewniając się, że kaniula jest skierowana ścięciem do góry;

• obserwować, czy w komorze wypływu zwrotnego kaniuli pojawiła się krew;

• zmniejszyć kąt wprowadzenia kaniuli i mandrynu, wsunąć jeszcze ok. 2 mm;

• zwolnić opaskę uciskową;

• ucisnąć palcami miejsce leżące przed końcówką kaniuli;

• wyjąć mandryn i wyrzucić do naczynia na ostre przedmioty

• rozpocząć infuzję płynów lub przepłukać kaniulę roztworem 0,9% NaCl i zabezpieczyć jałowym koreczkiem;

• umocować kaniule jałowym opatrunkiem i oznaczyć dostęp żylny datą i godziną założenia;

• zdjąć fartuch ochronny i rękawiczki;

• umyć i zdezynfekować ręce;

• opisać wykonany zabieg w Karcie indywidualnej pielęgnacji pacjenta w oddziałach szpitalnych;

Po nieudanej próbie założenia kaniuli należy ją całkowicie usunąć, zdezynfekować miejsce wkłucia, zabezpieczyć opatrunkiem z przylepcem oraz założyć nową kaniulę w innym miejscu.

4. Zasady usunięcia kaniuli dożylnej:

• umyć i zdezynfekować ręce;

• założyć rękawiczki ochronne;

• zdjąć opatrunek z miejsca wkłucia, jednocześnie przytrzymując kaniulę;

• powolnym ruchem wyjąć kaniulę, ucisnąć miejsce wkłucia gazikiem i umocować przylepcem;

• sprawdzić, czy usunięta kaniula nie jest uszkodzona;

• w przypadku podejrzenia infekcji związanej z obecnością kaniuli należy ją usunąć, końcówkę (ok. 1cm) pobrać na badanie bakteriologiczne;

• wykonany zabieg udokumentować.

Bibliografia:

1. red. G. Dulny, E. Lejbrandt, A.Tymoczko: Higiena w placówkach opieki medycznej,
   T.II, wyd. Verlag Dashofer, Warszawa, 2005;

2. BD: Kaniulacja żył obwodowych – Program szkoleniowy, Warszawa, 2009;

3. M. Ciuruś: Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia, wyd. Instytut Problemów Ochrony Zdrowia, Warszawa, 2009.

Zasady obowiązujące przy wykonaniu i pielęgnacji kaniul dożylnych do żył obwodowych:

1. Należy najlepiej wykorzystać do kaniulacji żyły położone dystalnie, powyżej poprzednich wkłuć, położone po stronie nie dominującej, przeciwległej do miejsca zabiegu operacyjnego,
   o największej średnicy;

2. Wkłucie należy wykonać przy użyciu jednej kaniuli, którą można wykorzystać tylko jeden raz;

3. Nie wolno ponownie lub wielokrotnie wprowadzać tej samej kaniuli po nieudanej próbie wkłucia do żyły;

4. Po każdorazowym odłączeniu wlewu kroplowego należy kaniulę zabezpieczyć jednorazowym sterylnym koreczkiem;

5. Port kaniuli musi być cały czas zamknięty;

6. Port do podawania leków nie jest miejscem przechowywania koreczków;

7. Koreczki, które miały kontakt z kaniulą dożylną nie mogą przechowywać na stoliku przyłóżkowym pacjenta, nie wolno nosić w kieszeni ubrania roboczego;

8. W każdej dobie od założenia wkłucia należy przeprowadzić badanie wizualne i palpacyjne przez nienaruszony opatrunek w okolicy wkłucia. Dokumentować dokonane operacje w Karcie indywidualnej pielęgnacji pacjenta;

9. Zmieniać opatrunek w przypadku zabrudzenia, zamoczenia, odklejenia;

10. Wymieniać kaniulę co 72 godz. W każdym przypadku rozpoznania infekcji lub ze wskazań klinicznych-natychmiast.

11. Jeżeli zmiana miejsca wkłucia jest niewskazana lub niemożliwa, a miejsce wkłucia nie wykazuje zmian patologicznych można kaniulę zostawić dłużej w naczyniu. Ponadto u dziecka, pacjenta poddanego chemioterapii bądź z przetoką tętniczo-żylną również kaniula może pozostać dłużej w naczyniu.;

12. Kaniulę należy przepłukiwać roztworem 0,9% NaCL, zawsze:

    1. przed podłączeniem wlewu kroplowego;

    2. po infuzji płynów;

    3. podaży leków;

    4. jeśli przerwa w podaży jest dłuższa nić 8 godzin.

13. Nigdy nie wolno zakładać dostępu na kończynie dolnej w następujących sytuacjach:

    1. sinica kończyn;

    2. choroby żył obwodowych;

    3. obrzęk kończyn dolnych;

    4. objawy zapalenia żył;

    5. w przypadku, jeśli jest wykonywany zabieg na naczyniach kończyny dolnej.