GMINA:

Zadania ogólne:

• Budżet gminy

• Drogi gminne, mosty, place, organizacja ruchu drogowego

• Cmentarze

• Kanalizacja , odpady

• Zaopatrzenie w energię, wodę i gaz

• Szkolnictwo podstawowe

• Ochrona zdrowia i pomoc społeczna

• Ochrona przyrody

• Porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli (OSP, straż gminna/miejska)

• Ochrona zabytków, kultura

• Utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

• Współpraca z organizacjami pozarządowymi

• Ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa

ORGANY GMINY:

• Rada Gminy (org. uchwałodawczy)

• Wójt/burmistrz/prezydent miasta (org. wykonawczy) – DECYDENT

Kompetencje Wójta/burmistrza/prezydenta miasta w zakresie bezpieczeństwa:

• Kieruje monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie gminy

• Pełni funkcję szefa Obrony Cywilnej na terenie gminy

• Odpowiada za przeprowadzanie ćwiczeń, treningów i szkoleń w zakresie BN

• Odpowiada za przygotowanie pomieszczeń dla komisji wojskowej i dostarczenie wezwań na komisję oraz powołań do wojska na terenie gminy

• Organizuje i realizuje zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej

• Wykonuje zadania z zakresu przeciwdziałania i usuwania skutków działań o charakterze terrorystycznym

• W czasie stanu klęski żywiołowej (gdy dotyczy jednej gminy) kieruje działaniami zmierzającymi do usunięcia jej skutków i przywrócenia normalnego stanu

• Może zwracać się do wojewody z wnioskiem, aby ten zawnioskował do MON o skierowanie oddziałów Sił Zbrojnych do pomocy przy usuwaniu skutków klęski żywiołowej na terenie gminy

• Może wydawać polecenia wiążące i wnioskować do podmiotów pomocniczych

• Odpowiada za wykonywanie Planu Operacyjnego Funkcjonowania Gminy

• Odpowiada za wykonywanie uchwal rady gminy i prawa powszechnie obowiązującego

• W czasie stanu wyjątkowego i wojennego zachowuje standardowe kompetencje i podlega poleceniom wojewody. Może być zastąpiony komisarzem rządowym.

• Odpowiada za opracowanie Gminnego Planu Zarządzania Kryzysowego

Gminny Plan Zarządzania Kryzysowego zawiera:

• Opis gminy

• Możliwe zagrożenia (rozmieszczenie, mapy)

• „siatkę bezpieczeństwa” – strukturę organów odpowiadających za bezpieczeństwo i wspierających

• Zasięg zagrożeń

• Mapy ryzyka

  Aktualizowany jest minimum co 2 lata lub po wystąpieniu danego zagrożenia przeprowadzeniu ćwiczeń itp.

  MUSI BYĆ ZGODNY Z PLANAMI WYŻSZEGO STOPNIA!

• Rada Gminy może (nie musi) powołać Komisję Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego

• Centrum Zarządzania Kryzysowego (organ SZTABOWY) – może (ale nie musi) być utworzone w gminie (*na poziomie powiatu i województwa jest obowiązkowe!)

• Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego – organ opiniodawczo-doradczy

POWIAT

Zadania ogólne:

• Drogi powiatowe

• Ochrona infrastruktury krytycznej na terenie powiatu

• Szkolnictwo (gimnazjalne i ponadgimnazjalne)

• Ochrona zdrowia i pomoc społeczna (powiatowe ośrodki pomocy społecznej)

• Ochrona przyrody, rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe

• Porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli

• Ochrona zabytków, kultura

• Utrzymanie powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

• Współpraca z organizacjami pozarządowymi

• Ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa

• Administracja architektoniczno – budowlana

• Geodezja, kartografia, gospodarka nieruchomościami

• Wydawanie prawa jazdy

ORGANY POWIATU:

• Rada Powiatu (org. uchwałodawczy)

• Zarząd Powiatu ze STAROSTĄ na czele (org. wykonawczy) – DECYDENT

KOMPETENCJE STAROSTY:

• Jest zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży – zatwierdza programy ich działania i uzgadnia ich współdziałanie na terenie powiatu

• Przekazuje gminom wytyczne i zatwierdza Gminne Plany Zarządzania Kryzysowego

• Jest szefem Obrony Cywilnej w powiecie

• Opracowuje Powiatowy Plan Zarządzania Kryzysowego

• Kieruje monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem na zagrożenia i usuwaniem ich skutków na terenie powiatu

• Koordynuje zadania w zakresie zarządzania kryzysowego, w tym przeprowadzanie ćwiczeń, szkoleń, treningów

• Wykonuje przedsięwzięcia wynikające z Planu Operacyjnego Funkcjonowania Powiatu

• Kieruje działaniami z zakresu przeciwdziałania i usuwania skutków działań o charakterze terrorystycznym

• Organizuje i realizuje zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej na terenie powiatu

• W czasie klęski żywiołowej kieruje działaniami zapobiegania i usuwania skutków – może wydawać polecenia wiążące wójtom, kierownikom jednostek organizacyjnych utworzonych przez powiat, powiatowych służb, inspekcji i straży, powiatowych jednostek straży pożarnej itd.

• Podlega my Powiatowa Komenda Policji i Straży Pożarnej

• W sytuacjach wymagających niezwłocznej decyzji, decyzję podejmuje starosta, a rada powiatu zatwierdza ją na najbliższym posiedzeniu

• Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego (utworzenie obowiązkowe!) – organ SZTABOWY

• Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego – organ OPINIODAWCZO-DORADCZY

  W jego skład mogą wchodzić np.

• Komendant Policji i Straży Pożarnej

• Dyrektorzy szpitali powiatowych

• Inni eksperci

Starostwo może (ale nie musi) powoływać różnego rodzaju Komisje, Departamenty, Biura itd. ds. Bezpieczeństwa w ramach pracy urzędu.

WOJEWÓDZTWO

Zadania ogólne:

• Edukacja publiczna (w tym szkolnictwo wyższe)

• Ochrona zdrowia (szpitale wojewódzkie)

• Ochrona zabytków i kultura

• Zagospodarowanie przestrzenne

• Pomoc społeczna

• Drogi wojewódzkie i transport zbiorowy

• Obronność (przygotowania obronne oraz działanie na rzecz ochrony ludności w czasie wojny lub kryzysu)

• Ochrona środowiska

• Bezpieczeństwo i porządek publiczny

• Ochrona przeciwpożarowa i przeciwpożarowa

Organy w województwie:

1. Organy samorządowe:

• Sejmik województwa (org. uchwałodawczy i kontrolny)

• Zarząd Województwa, którego przewodniczącym jest Marszałek Województwa (org. wykonawczy)

1. Przedstawiciel Rady Ministrów w terenie:

• WOJEWODA (organ wykonawczy) - DECYDENT

KOMPETENCJE WOJEWODY:

• Realizuje politykę Rady Ministrów w terenie

• Odpowiada za budowanie jednolitej organizacji bezpieczeństwa na terenie województwa

• Odpowiada za zapewnienie koordynacji działań organów administracji rządowej i samorządowej w województwie

• Sprawuje zwierzchnictwo nad administracją zespoloną w województwie

• Określa szczegółowe kierunki działań dla kierowników podległych mu służb, inspekcji i straży, jednostek samorządu terytorialnego i organów administracji w zakresie zadań obronnych

• Jest szefem Obrony Cywilnej w województwie

• Odpowiada za finansowe i materialne wsparcie gmin i powiatów realizujących zadania zlecone z zakresu administracji rządowej

• Nakłada na jednostki samorządowe zadania z zakresu bezpieczeństwa

• Jest zwierzchnikiem Wojewódzkiego Komendanta Policji i Straży Pożarnej

• Odpowiada za organizowanie ćwiczeń, szkoleń, koordynację edukacji na rzecz bezpieczeństwa

• Podwyższanie gotowości alarmowej i obronnej państwa

• Dokonywanie analiz dotyczących stanu bezpieczeństwa w województwie, ocena zagrożeń i zapobieganie

• Opracowuje różnego rodzaju plany operacyjne

• Tworzy rezerwy materiałowe i sprzętowe służące ochronie ludności

• Koordynuje przedsięwzięcia na rzecz zabezpieczenia mobilizacji jednostek wojskowych i wykonywania świadczeń na rzecz Sił zbrojnych RP

• Odpowiada za przygotowanie warunków do ewakuacji zagrożonej ludności i ochrony mienia

• Organizuje wykorzystanie miejscowych sił i środków na potrzeby obronności

• W przypadków stanów nadzwyczajnych. Obejmujących obszar 1 województwa, odpowiada za przywrócenie normalnego stanu funkcjonowania państwa oraz wydaje poleceni wiążące organom powiatowym i gminnym

• Może wnioskować do Rady Ministrów o wprowadzenie stanu klęski żywiołowej

• Odpowiada za opracowanie Wojewódzkiego Planu Reagowania Kryzysowego

• Zatwierdza Powiatowy Plan Reagowania Kryzysowego

• W czasie trwania stanu klęski żywiołowej może wnioskować do ministra Obrony Narodowej o wsparcie oddziałów Sił Zbrojnych w usuwaniu skutków klęski

  Wszystkie plany niższych szczebli (gminne, powiatowe, wojewódzkie) muszą być zgodne z Krajowym Planem Zarządzania Kryzysowego.

• Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego – organ SZTABOWY wojewody

• Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego – organ OPINIODAWCZO-DORADCZY wojewody

ORGANY NA SZCZEBLU CENTRALNYM:

SEJM

1. Funkcja ustrojodawcza i uchwałodawcza:

• Uchwala ustawy (w tym budżetową) stanowi prawo powszechnie obowiązujące

• Decyduje o ustroju państwa – tworzy projekt Konstytucji i może wprowadzać do niej zmiany
  (* Bez udziału obywateli nie może być zmieniony I, II i XII rozdział Konstytucji)

• Może zarządzić referendum

• Decyduje o stanie wojny i pokoju

• Może uchylić (większością bezwzględną głosów) rozporządzenie Prezydenta, wprowadzające stan wojenny lub wyjątkowy

• Wyraża zgodę na przedłużenie stanu wyjątkowego i klęski żywiołowej

• Wyraża zgodę na ratyfikację ważniejszych umów międzynarodowych

1. Funkcja kontrolna:

   • Kontroluje wykonywanie i wprowadzanie w życie ustaw i uchwał

   • Kontroluje działalność Rady Ministrów, administracji rządowej i przedsiębiorstw państwowych

   • Może wystosowywać interpelacje poselskie i dezyderaty (postulaty uchwalone przez komisje sejmowe) do organów państwowych, np. prezesa Rady Ministrów lub poszczególnych ministrów

   • Może żądać wglądu w działalność ministrów i kierowników organów administracyjnych oraz ją opiniować

   • Kontroluje wykonanie budżetu – udziela rządowi absolutorium

   • Wyraża wotum zaufania lub wotum nieufności w stosunku do Rady Ministrów lub poszczególnych jej członków

   • Rozpatruje sprawozdania ministrów, projekty ustaw i uchwał (w ramach prac komisji sejmowych)

   • Rozpatruje sprawozdania NIK, KRRiT, GIODO i rzecznika Praw Obywatelskich

   • Może powoływać komisje śledcze

2. Funkcja kreacyjna:

• Uczestniczy w tworzeniu Rządu (wotum zaufania)

• Za zgodą senatu powołuje: prezesa NIK, Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych i Rzecznika Praw Obywatelskich

• Na wniosek Prezydenta powołuje: prezesa NBP, członków Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego, część składu KRRiT, Krajowej Rady Sądownictwa i Rady Polityki Pieniężnej.

SENAT

1. Funkcja ustrojodawcza/ustawodawcza:

• Bierze udział w procesie ustawodawczym., może wprowadzać poprawki do sejmowych projektów ustaw, zaakceptować je lub odrzucić

• Bierze udział w procesie wprowadzania zmian w Konstytucji

• Ma inicjatywę ustawodawczą

• Wyraża zgodę na zarządzenie przez prezydenta referendum ogólnokrajowego w sprawach szczególnej wagi

• Pracuje w ramach komisji senackich (np. Komisja Budżetu i Finansów Publicznych, Komisja Obrony Narodowej)

2. Funkcja kontrolna:

• Marszałek Senatu lub 30 Senatorów może wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i obowiązującym prawem projektów ustaw, umów międzynarodowych i celów działalności partii politycznych

• Może wnosić skargę konstytucyjną

• Rozpatruje sprawozdania i informacje przekazywane przez Trybunał Konstytucyjny, prezesa sądu Najwyższego, KRRiT, Rzecznika Praw obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i prezesa IPN

3. Funkcja kreacyjna:

• Wyraża zgodę na powołanie przez sejm prezesa NIK, Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych i Rzecznika Praw Obywatelskich

• Bierze udział w powoływaniu Rzecznika Praw Dziecka, prezesa IPN

• Powołuje 2 członków KRRiT, 2 członków KRS oraz członków Rady Polityki Pieniężnej

ZGROMADZENIE NARODOWE
(wspólne obrady sejmu i Senatu)

Zbiera się aby:

• Uchwalić regulamin Zgromadzenia Narodowego

• Uznać trwałą niezdolność Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia

• Wysłuchać orędzia Prezydenta skierowanego do Zgromadzenia Narodowego (bez możliwości debaty)

• Postawić Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem stanu

• Przyjąć przysięgę prezydencką

TRYBUNAŁ STANU

• Orzeka o odpowiedzialności osób zajmujących najwyższe stanowisk w państwie w związku z naruszeniem Konstytucji, ustawy lub popełnieniem przestępstwa (w tym skarbowego), bądź też nadużycia stanowiska służbowego itp.

• Przed Trybunał Stanu mogą być postawieni:
  > Prezydent RP
  > Członkowie Rady Ministrów
  > Prezes NIK
  > Prezes NBP
  > Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych
  > kierownicy ministerstw wyznaczeni przez Premiera
  > Członkowie KRRiT
  > Posłowie i Senatorowie

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

• Orzeka o zgodności ustaw, umów międzynarodowych innych aktów normatywnych z Konstytucją

• Rozstrzyga spory kompetencyjne

• Decyduje o zgodności programów i celów partii politycznych z Konstytucją

FUNKCJE SĄDOWNICTWA

• Przestrzeganie porządku konstytucyjnego (zasad ustrojowych)

• Ochrona pozycji państwa na arenie międzynarodowej

• Karanie za przestępstwa określone w Kodeksie Karnym i Kodeksie Karnym Skarbowym

• Ochrona interesów Skarbu Państwa, dziedzictwa kulturowego, hierarchii prawa w Polsce oraz praw człowieka i obywatela

• Eliminacja zachowań aspołecznych

• Ochrona praw pracowników, rodziny, twórców itd.

• Ochrona zdrowia i środowiska

ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA:

• Najwyższa Izba Kontroli

• Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

• Rzecznik Praw Obywatelskich

• Rzecznik Praw Dziecka

• Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

• Instytut Pamięci Narodowej

• Państwowa Inspekcja Pracy

Podstawowe kryteria sprawowanej przez nie kontroli:

• Legalność – czy podmiot działa zgodnie z obowiązującym prawem, regulaminami itd.

• Celowość – czy podmiot działa zgodnie z misją (celami statutowymi)

• Rzetelność – uczciwość, sumienność, terminowość działań, dyscyplina wykonawcza, zgodność sprawozdań ze stanem faktycznym

• Gospodarność – czy podmiot przynosi zysk, czy nie przynosi strat, czy skutecznie i wydajnie gospodaruje finansami

• Transparentność – przejrzystość i publiczna jawność działań organów i osób publicznych (np. sprawozdania z działalności)

PREZYDENT

• Prezydent – ORGAN DECYZYJNY

• Rada Bezpieczeństwa Narodowego – organ opiniodawczo – doradczy

• Biuro Bezpieczeństwa narodowego – organ SZTABOWY

Kompetencje PREZYDENTA (ogólne):

• Zarządza wybory parlamentarne, może skrócić kadencję sejmu w określonych przypadkach

• Ma inicjatywę ustawodawczą

• Ma prawo weta w stosunku do ustaw, może je zaakceptować lub skierować do Trybunału Konstytucyjnego

• Powołuje sędziów, pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, prezesa i wiceprezesa trybunału konstytucyjnego, prezesa NSA

• Posiada prawo łaski

• Na wniosek premiera powołuje skład Rządu, desygnuje premiera, przyjmuje dymisje

• Zwołuje Radę Gabinetową

• Reprezentuje państwo na arenie międzynarodowej

• Ratyfikuje umowy międzynarodowe oraz je wypowiada

• Mianuje i odwołuje ambasadorów Polski za granicą oraz przyjmuje listy uwierzytelniające dyplomatów innych państw akredytowanych w Polsce

Kompetencje Prezydenta w zakresie bezpieczeństwa państwa:

• Stoi na straży przestrzegania Konstytucji, bezpieczeństwa obywateli, suwerenności i nienaruszalności granic

• Jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych (w czasie pokoju zwierzchnictwo sprawuje za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej)

• Zatwierdza (na wniosek Prezesa RM) Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP

• Wydaje (na wniosek Prezesa RM) Polityczno – Strategiczną Dyrektywę Obronną RP

• Postanawia (na wniosek Prezesa RM) o zmianie (podwyższeniu lub obniżeniu) stanu gotowości obronnej RP, w zależności od sytuacji

• Na czas stanu wojennego lub wojny powołuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych

• Nadaje stopnie wojskowe, odznaczenia i ordery

• Zatwierdza (na wniosek RM) plany krajowych ćwiczeń systemu obronnego i nimi kieruje

• Inicjuje i patronuje przedsięwzięciom, które promują obronność i patriotyczne postawy wśród obywateli

• Określa (na wniosek Ministra Obrony Narodowej) główne kierunki rozwoju Sił Zbrojnych

• W czasie zewnętrznego zagrożenia może zarządzić częściową lub powszechna mobilizację (na wniosek Prezesa RM)

• Mianuje Szefa Sztabu Generalnego oraz dowódców poszczególnych rodzajów Sił Zbrojnych

• Na wniosek RM lub Prezesa RM decyduje o użyciu sił zbrojnych poza granicami państwa (w ramach misji, działań sojuszniczych)

• Na wniosek RM wprowadza stan wojenny i stan wyjątkowy

• W okresie trwania stanu wojennego lub wojny kieruje obroną państwa we współdziałaniu z Radą Ministrów

• Może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy

• Zatwierdza ( na wniosek Naczelnego Dowódcy) plany operacyjnego użycia Sił Zbrojnych RP

• Uznaje określone obszary RP za strefy bezpośrednich działań wojennych

RADA MINISTRÓW

• Rada Ministrów – organ DECYZYJNY

• Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego – organ OPINIODAWCZO – DORADCZY

KOMPETENCJE RADY MINISTRÓW:

• Kieruje polityką wewnętrzną i zagraniczną państwa

• Zapewnia wykonanie ustaw, kontroluje i koordynuje pracę administracji rządowej

• Chroni interesy Skarbu Państwa

• Uchwala budżet i kieruje jego wykonaniem

• Sprawuje ogólne kierownictwo w sprawach obronności

• Określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej

• Opracowuje projekty Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP

• Odpowiada za planowanie i realizowanie przygotowań obronnych państwa

• Odpowiada z przygotowanie systemu kierowania BN, (w tym obroną państwa) i organów władzy publicznej do funkcjonowania na stanowiskach kierowania

• Odpowiada z utrzymanie stałej gotowości obronnej państwa

• Określa obiekty szczególnie ważne dla obronności przygotowuje ich ochronę

• Odpowiada za utrzymanie gotowości jednolitych systemów obserwacji, pomiarów, analiz i prognoz dotyczących obronności

• Przygotowuje system stałych dyżurów na czas zagrożenia zewnętrznego

• Kontroluje Sn przygotowań obronnych w państwie

• Zapewnia funkcjonowanie systemu szkolenia obronnego

• W czasie wojny kieruje obroną państwa we współdziałaniu z Prezydentem RP

• Na wniosek wojewody lub z własnej inicjatywy wprowadza stan klęski żywiołowej

• Wnioskuje do Prezydenta o wprowadzenie stanu wojennego i wyjątkowego

• Wnioskuje do prezydenta o powołanie Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych

MINISTER OBRONY NARODOWEJ – kompetencje

• Kierowanie w czasie pokoju całokształtem Sił Zbrojnych RP,

• Przygotowanie założeń obronnych państwa (rozwój i struktura SZ),

• Realizacja założeń , wytycznych Rady Ministrów w zakresie obrony państwa,

• Sprawowanie ogólnego nadzoru nad realizacja zadań obronnych przez organa administracji państwowej, instytucje, samorządy, przedsiębiorców i inne podmioty,

• Sprawowanie ogólnego kierownictwa w sprawach wykonywania powszechnego obowiązku obrony,

• Określanie celów, kierunków i zadań szkolnictwa wojskowego,

• Zawieranie umów międzynarodowych wynikających z decyzji RM dotyczących udziału polskich kontyngentów wojskowych w międzynarodowych misjach pokojowych, akcjach humanitarnych oraz ćwiczeniach,

• Współdziałanie z innymi organami państwowymi, organami samorządu terytorialnego i organizacjami społecznymi.

Zapasowe stanowiska kierowania przygotowuje się dla:

1) Prezydenta RP

2) Prezesa Rady Ministrów

3) ministrów i centralnych organów administracji rządowej, wskazanych przez Prezesa Rady Ministrów

4) wojewodów

Zapasowe stanowiska kierowania przygotowują:

1) Minister Obrony Narodowej dla (Prezydenta, Premiera i ministrów wskazanych przez Premiera)

2) wojewodowie (dla siebie)

Usytuowanie zapasowego stanowiska kierowania wojewodowie uzgadniają z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej.

Wojewodowie, w ramach zapasowych stanowisk kierowania, zapewniają miejsca pracy marszałkowi województwa lub komisarzowi rządowemu, powołanemu na podstawie odrębnych przepisów, a także innym organom niezbędnym w kierowaniu obroną województwa.

Ministrowie i centralne organy administracji rządowej, inni niż wskazani przez prezesa RM oraz kierownicy urzędów centralnych nie wchodzących w skład administracji rządowej mogą — stosownie do swoich potrzeb — przygotowywać zapasowe stanowiska kierowania, których lokalizację uzgadniają z właściwym wojewodą.