15 02 06 Anemia materiały do wykładu

Farmakoterapia niedokrwistości niedoborowych.

Czynniki wzrostowe działające na układ krwiotwórczy

Dr hab. n.med. Hanna Winiarska

1. Niedokrwistość z niedoboru żelaza

Przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza

Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo i/lub zwiększona hematopoeza

  • okres wzrastania

  • ciąża

  • leczenie innych postaci niedokrwistości

Zwiększone straty żelaza

  • przewlekła utrata krwi (nowotwory przewodu pokarmowego, moczowego, płuc)

  • miesiączki

  • ostra utrata krwi

  • flebotomia w przebiegu terapii czerwienicy prawdziwej

Zmniejszony dowóz żelaza w diecie, zmniejszone wchłanianie, zaburzone wykorzystanie żelaza

  • dieta ubogożelazowa

  • zespół złego wchłaniania

  • zaburzenie wchłaniania po operacjach na przewodzie pokarmowym

  • ostre lub przewlekłe choroby zapalne

PREPARAT

ŻELAZA

DAWKA

(mg)

Fe++/tab

(mg)

% Fe

DZIENNA

DAWKA

(liczba tabletek)

Glukonian

żelaza (Ascofer®)

200 24 11 6 -12
Fumaran żelaza (preparaty wielowitaminowe) 200 66 33 3
Siarczan żelaza (Hemofer prol®) 325 105 30 2

LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI Z NIEDOBORU ŻELAZA:

Cel:

  1. przywrócenie prawidłowego stężenia hemoglobiny,

  2. odbudowa puli zapasowej żelaza (około 400-500mg u kobiet, 1000mg u mężczyzn).

Droga podania: po, iv, im

Najczęściej po - najtańsza, efektywna i obciążona niewielką liczba działań niepożądanych

Preparaty soli Fe

Związek żelaza Preparat
Glukonian żelazawy Ascofer (23mg Fe)
Fumaran żelazawy
Siarczan żelazawy Resoferon (37mg Fe)
Preparaty o powolnym uwalnianiu (siarczan żelazawy) Hemofer prol.(105mgFe), Sorbifer durules (100mg Fe), Tardyferon (80mg Fe)

Doustne preparaty żelaza - charakterystyka

  1. żelazo w preparatach leczniczych znajduje się w postaci soli żelazawych (Fe2+),

  2. wchłanianie preparatów żelaza z przewodu pokarmowego może ulec zmniejszeniu w obecności pokarmu (zwłaszcza mleka), przy jednoczesnym stosowaniu leków zobojętniających kwas solny, antybiotyków tetracyklinowych.

Czas trwania leczenia doustnymi preparatami żelaza:

  1. maksymalny poziom syntezy dobowej Hb wynosi 0,2-0,25g/dl pełnej krwi dziennie, zwykle dla resyntezy hemoglobiny potrzeba od 30-40 dni przy stosowaniu 200mg Fe/dobę,

  2. odbudowa tkankowych zapasów żelaza (500mg u kobiet, 1000mg u mężczyzn) - wiele miesięcy leczenia (wchłanianie żelaza w jelitach spada dość szybko po odbudowaniu prawidłowego poziomu hemoglobin);

ZAZWYCZAJ CZAS TRWANIA KURACJI (ODBUDOWA HEMOGLOBINY I PULI ZAPASOWEJ ŻELAZA) TO 4-6 MIESIĘCY, W ZALEŻNOŚCI OD WYJŚCIOWEGO STĘŻENIA HEMOGLOBINY

Działania niepożądane doustnych preparatów żelaza:

W ostrym zatruciu doustnymi preparatami żelaza (najczęściej są to przypadkowe spożycia leku przez dzieci) stosuje się:

HEMOCHROMATOZA

uszkodzenia:

przyczyny:

leczenie:

Deferasirox (Exjade)

Preparat doustny, tworzy kompleksy z Fe, wydalane następnie drogą p.pok.

Wskazania

Wskazania do stosowania pozajelitowych preparatów żelaza:

Obliczenie całkowitej dawki żelaza potrzebnej do leczenia niedokrwistości z niedoboru żelaza.

Całkowitą dawkę żelaza, konieczną dla korekty poziomu Hb wylicza się ze wzoru:

całkowita dawka żelaza(mg) = m.c.[kg] x 0.24 x (15 - Hb[g/dl])

gdzie:

  1. m.c – masa ciała

  2. Hb(g/dl) - aktualna wartość stężenia Hb u danego chorego

Tak obliczoną dawkę żelaza zwiększa się o 500 lub1000 mg (pula tkankowa żelaza odpowiednio dla kobiet i mężczyzn).

Objawy niepożądane pozajelitowych preparatów żelaza:

  1. reakcja anafilaktyczna (0,3 % pacjentów)

  2. inne reakcje z nadwrażliwości: pokrzywka, wysypka, zawroty głowy, zapalenia stawów, bóle mięśniowe, gorączka

  3. opóźnione reakcje alergiczne (24 do 48 h po dużej dawce żelaza i.v.; 3-7 dni po podaniu i.m): bóle stawów, bóle pleców, dreszcze, gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, nudności, wymioty.

  4. zapalenie żył – przedłużona dożylna infuzja stężonych roztworów

  5. miejscowe odczyny przy podawaniu domięśniowym: ból, jałowe ropnie, przebarwienie skóry

ANEMIA MEGALOBLASTYCZNA

1. wywołana przez niedobór witaminy B12

2.wywołana przez niedobór kwasu foliowego

3.spowodowana przez wrodzony defekt metaboliczny

NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU WITAMINY B12 – dzienne zapotrzebowanie 3-5µg/24h

Przyczyny niedoboru witaminy B12

Niedobór w diecie

  • dieta wegańska

Zaburzenie wchłaniania

  • zaburzenie uwalniana witaminy B12 z połączeń białkowych w żywności (achlorhydria, częściowa gastrektomia, leki blokujące wydzielanie kwasu solnego

  • zaburzenia syntezy czynnika wewnętrznego (anemia złośliwa - Addisona-Biermera, całkowita gastrektomia, rodzony niedobór lub zaburzenia działania czynnika wewnętrznego

  • choroby końcowego odcinka jelita cienkiego

  • współzawodniczenie o witaminę B12 (bruzdogłowiec szeroki, zespół ślepej pętli jelitowej)

  • leki: neomycyna, kolchicyna, kwas para-aminosalicylowy

OBJAWY NIEDOBORU WITAMINY B12

- obwodowa neuropatia, zaburzenia czucia wibracji, wygórowanie odruchów głębokich

- przewlekły niedobór kobalaminy może doprowadzić do rozwoju ataksji, demencji

LECZENIE NIEDBORU WITAMINY B12:

Preparaty: Vitaminum B12 (inj 100, 1000g/ml), VegevitB12 (tabl.5 g)

NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU KWASU FOLIOWEGO

DZIENNE ZAPOTRZEBOWANIE:

minimalne dzienne zapotrzebowanie - 50 μg,

w czasie ciąży - 400 μg, karmienia - 300 μg

Żywność bogata w foliniany – świeże, zielone warzywa, wątroba, drożdże, niektóre owoce. W czasie gotowania około 90% kwas foliowego ulega destrukcji

Niedobór kwasu foliowego

Niedobór w diecie

Zwiększone zapotrzebowanie na kwas foliowy

  • ciąża

  • karmienie

  • nowotwory złośliwe

  • zwiększona hematopoeza (anemia hemolityczna)

  • przewlekłe złuszczajace choroby skóry

  • hemodializa

Zaburzenia wchłaniania

  • tropikalna sprue

  • leki: fenytoina, barbiturany, etanol

Zaburzenia metabolizmu kwasu foliowego

  • inhbitory reduktazy dihydrofolianowej: metptreksat, pyrimetamina, triamteren, trimetoprim

  • alkohol

  • rzadkie niedobory enzymatyczne

Standardowe leczenie – początkowo 0,8-1,2mg/dzień p.o. przez 1-4 miesięcy

Profilaktycznie - 400 μg/dzień p.o.

Kwas tetrahydrofoliowy (kwas folinowy)

PREPARATY: Acidum folicum, Folacid, Folimin

CZYNNIKI WZROSTOWE WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD KRWIOTWÓRCZY

Erytropoetyna

Hormon glikopeptydowy syntezowany w nerkach (komórki aparatu przykłębuszkowego - 90%) i w wątrobie (10%);

w warunkach niedokrwistości lub niedotlenienia (pobyt w wysokich górach) nerkowa produkcja erytropoetyny wzrasta nawet 100-krotnie

Efekty farmakodynamiczne

Wskazania do stosowania:

  1. anemia w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek (typowe wskazanie)

  2. w trakcie leczenia zydowudyną

  3. anemia towarzysząca intensywnej chemioterapii

  4. anemia wtórna do chorób szpiku

  5. anemia u wcześniaków

  6. przed planowanym pobraniem krwi do przeszczepu autologicznego szpiku

Taktyka leczenia:

  1. terapia pod kontrolą hematokrytu – 2 razy w tygodniu

  2. zazwyczaj podskórnie – 50-100j.m./kg trzy razy w tygodniu (klasyczne preparaty epo)

  3. KAŻDY CHORY LECZONY ERYTROPOETYNĄ WYMAGA SUPLEMENTACJI PREPARATAMI ŻELAZA (po lub iv)

Działania niepożądane:

  1. nadciśnienie tętnicze, zwłaszcza u chorych, u których doszło do gwałtownego podwyższenia hematokrytu.

  2. zwiększenie krzepliwości

  3. drgawki

  4. reakcje alergiczne (rzadko)

epoetyna α i β, - taką sama sekwencja aminokwasów, różnią się glikozylacją.

Darbepoetyna - wytwarzana w komórkach jajnika chomika chińskiego (CHO-K1).

Wykazuje dużą swoistość wobec receptora dla erytropoetyny i charakteryzuje ją taki sam mechanizm działania. W odróżnieniu od erytropoetyny ludzkiej i r-HuEPO mających 3 łańcuchy, darbepoetyna α ma 5 łańcuchów węglowodanowych, których części N-końcowe są połączone wiązaniami sieciowymi - co zwiększa jej okres półtrwania w surowicy.

Preparaty: epoetyna - Eprex (Cilag AG), Neorecormon (Roche)

Darbapoeyna - Aranesp (Amgen Europe B.V)

GM-CSF (sargramostim)

Rekombinowany ludzki czynnik wzrostowy, uzyskiwany z komórek drożdży

Wskazania do stosowania:

Działania niepożądane:

  1. bóle kostne

  2. zespół grypopodobny

  3. gorączka

  4. biegunka

  5. duszność

  6. wysypka

G-CSF (filgrastmin)

Rekombinowany ludzki czynnik wzrostowy otrzymywany z E.coli, stymuluje wytwarzanie neutrofili, zwiększa zdolności żerne i cytotoksyczne neutrofili

Wskazania:

  1. leczenie ciężkiej neutropenii towarzyszącej autologicznym przeszczepom szpiku i intensywnej chemioterapii

  2. leczenie ciężkiej wrodzonej neutropenii

  3. leczenie neutropenii towarzyszącej terapii zydowudyną

Działania niepożądane:

- ból kości

- miejscowe odczyny skórne

- splenomegalia (długotrwała terapia)

- znaczące zwiększenie liczby neutrofili

Interleukina 11 (oprelvekin)

Stymuluje wzrost prymitywnych komórek progenitorowych dla megakariocytów

Zwiększa liczbę płytek krwi i neutrofili

Wskazania:

Objawy niepożądane:

Pegfilgrastim (Neulasta)

Pochodna filgrastimu o wydłużonym czasie działania

Plerixafor (Mozobil)

Antagonista CXCR4

Stosowany w celu oddzielenia komórek pnia od szpiku kostnego – przy przeszczepach komórek pnia (przeszczep autologiczny) u chorych ze szpiczakiem mnogim, chłoniakiem

Romiplostim (Nplate)

Białko fuzyjne = peptyd +fragment Fc IgG1

Peptyd - sygnalizuje i aktywuje za pomocą receptora trombopoetyny wewnątrzkomórkowe szlaki transkrypcji, zwiększając w ten sposób wytwarzanie płytek krwi

Wskazania - przewlekła pierwotna małopłytkowość immunologiczna


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
15.02.06-Anemia-materiały do wykładu, studia, 4 rok, farmakologia, materiały, C21W15-niedokrwistosci
Anemia-materiały do wykładu, Anemia (niedokrwistość) może być definiowana jako zmniejszenie liczby k
Anemia-materiały do wykładu, Anemia (niedokrwistość) może być definiowana jako zmniejszenie liczby k
materiały do wykładów w 02 Filozoficzno psychologiczne podłoże systemu edukacji w Polsce
Materialy do wykladu 5 (02 11 2 Nieznany
Materiały do wykładu z 15 01 (szkody gornicze)
materiały do wykładów w 15 Relacje nauczyciel rodzic w szkole
materiały do wykładów, w 15 Relacje nauczyciel rodzic w szkole
Materialy do wykladu 1 (06 10 2 Nieznany
materiały do wykładów, w 02 Filozoficzno psychologiczne podłoże systemu edukacji w Polsce
materialy do wykladow w 06 Samo Nieznany
Materialy do wykladu 15
Materialy do wykladu 15
WSEM materialy do wykladu 2014 06 18
Materiały do wykładu 4 (27 10 2011)
MATERIALY DO WYKLADU CZ IV id Nieznany
MATERIALY DO WYKLADU CZ VIII i Nieznany

więcej podobnych podstron