SYSTEMY RESOCJALIZACJI
SYSTEM IZOLACYJNO - DYSCYPLINARNY: opiera się na modelu izolacyjno- dyscyplinarnym. Podstawą była izolacja i dyscyplina, a charakterystyczna była tu kara i odwet. Izolacja wiąże się z niezaspokojeniem potrzeb, a to znów rodzi zachowania negatywne, które później się pogłębiają. Kara wpływa też negatywnie, powoduje chęć odwetu. Istniało wiele form tego systemu: system filadelfijski, wyodrębnił się w USA, a nazwa pochodzi od nazwy miasta. System ten poległ na umieszczaniu w zamkniętych zakładach jednostek niedostosowanych społecznie, każda natomiast jednostka dodatkowa była zamykana w osobnej celi. Miało to zapobiegać wzajemnej demoralizacji i zmieniać zachowanie. Utrzymanie takich zakładów wiązało się z dużymi kosztami, a skazanych przybywało, więc dokonano modyfikacji tego systemu. Zmodyfikowany system wprowadzono najpierw w Ausburgu stąd jego nazwa system ausburski- więźniowie w pojedynczych celach przebywali jedynie w nocy, w dzień w dzień natomiast pracowali ale bez możliwości porozumiewania się. Stwierdzono niska efektywność tych systemów dlatego szukano efektywniejszego systemu reso, stąd powstał system progresywny.
SYSTEM PROGRESYWNY - polega na uaktywnieniu jednostki w procesie reso. Twórcy uważali, że przyczyna niskiej efektywności systemu izolacyjno- dyscyplinarnego była niska postawa jednostki reso dlatego aktywność i współpraca będzie efektywniejsza. Progresywa -wyznacza stopnie, poziom, klasy, które osoba reso musiała osiągnąć by opuścić placówkę reso. Im niższy poziom tym jednostka miała więcej obowiązków, większą kontrolę. Wykorzystując kalkulatywność jednostka będzie chciała poprawić swoja sytuację by prędzej opuścić zakład. Jednostka nie spełniająca wymagań będzie cofała się w dół. Założenia były słuszne, ale i ten system okazał się mało efektowny, gdyż odbywało się to w izolacji, co wpływało na występowanie zaburzeń, egoizm, donosicielstwa, lizustwa. System ten nie sprzyjał rozwojowi więzi między wychowawcą, a wychowankiem. Było to więc motywem dalszych poszukiwań.
SYSTEM SOCJALIZACYJNO - PEDAGOGICZNY: pojawił się w XX w USA, a później w Związku Radzieckim. Resocjalizacja przeprowadzana była przez grupy społeczne odpowiednio zorganizowane. Rola dorosłych polegała tu na dyskretnym obserwowaniu wychowanków, inspirowaniu ich i niesieniu im pomocy. W USA odbywało się to w Zakładach Republiki Młodzieżowej, w Związku Radzieckim w Zakładach Obozów Młodzieżowych. System ten nie trwał długo gdyż narzucał dużo ograniczeń, podczas różnych wizytacji w tych zakładach ograniczano samorządność młodzieży, zwiększanie władzy doroslych. Był to jednak jeden z lepszych systemów.
SYSTEM INDYWIDUALNY - wynikał z indywidualnego podejścia do każdej osoby. W praktyce okazało się, że jest on mało efektywny, gdyż potrzebna była duża liczba odpowiednio wyszkolonych pracowników, a wiązało się to z dużymi kosztami. Antidotum na to było stworzenie systemu homogenicznego.
SYSTEM HOMOGENICZNY - to system grupy o podobnych cechach zachowań. Poprawiło to jakość pracy reso. Specjalista mógł tu dłużej oddziaływać i skuteczniej. Problem tu jednak polegał na tym, że przynależność do grupy wpływał na pogłębienie zachowania u jednostki, oraz nie przygotowywał do życia w społeczeństwie, które jest zróżnicowane. Mała efektywność spowodowała sformułowanie stwierdzenia, że żaden z systemów nie jest efektywny, ale w każdym występują pozytywne elementy. Stad powstał system komplementarny.
SYSTEM KOMPLEMENTARNY - jest złożony z różnych elementów innych systemów, tworzących pewna całość. Współcześnie reso opiera się na tym systemie gdyż jest on elastyczny, dobiera sposoby postępowania do potrzeb jednostki resocjalizowanej, daje możliwości dostosowania do warunków, w których odbywa się reso. W systemie tym przywiązuje się uwagę do: nauczania, zmiana obrazu świata, możliwość zdobycia wykształcenia, przygotowania do pracy zawodowej, praca przygotowuje do życia społecznego, wyposaża w odpowiednie cechy, organizacja czasu wolnego, by zmniejszyć poczucie nudy, napięcia , nauczenie jednostki racjonalnego wykorzystywania czasu wolnego. Współpraca z rodziną, środowiskiem może to być ważnym elementem do kształtowania swojego wykształcenia, powrót do społeczeństwa nie powinien być szkodliwy dla jednostki, atmosfera w placówce reso powinna być pogodna, życzliwa. Dobór kadr, zwraca się uwagę na psychiczne cechy osób zajmujących się reso, cechy ich powinny być pożądane społecznie. Warunki materialne, chodzi o to aby pokazać jednostce, że może żyć na lepszym poziomie może stać się to podstawą do zmiany zachowania. Zaspokajanie potrzeb, które do tej pory nie były zaspokajane. Efektywność systemu komplementarnego zależy od stałej modernizacji dostosowania go do indywidualnych potrzeb jednostki. Żeby stworzyć ten system konieczna jest znajomość innych systemów by nie powielić ich błędów.