Rysunek techniczny- – jest to informacja techniczna podana na nośniku

informacji, przedstawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i

zwykle w podziałce.

-Rola

-wykonany zgodnie z przepisami i obowiązującymi zasadami - stał się językiem, którym porozumiewają się inżynierowie i technicy wszystkich krajów.

-Dzięki zwięzłemu i przejrzystemu wyrażaniu kształtów i wymiarów odwzorowywanego przedmiotu rysunek techniczny dokładnie wskazuje jak ma wyglądać ten przedmiot po wykonaniu

- forma przekazywania informacji np. między konstruktorem jakiegoś urządzenia a jego wykonawcą

-Określa on budowę i zasadę działania różnych maszyn i urządzeń

-umożliwia przekazywanie myśli naukowo-technicznej w postaci np. projektu maszyny lub urządzenia.

 Odmiany rysunku technicznego.

• rysunek techniczny maszynowy

• rysunek budowlany

• rysunek elektryczny

Wymiary arkuszy

-Jako format zasadniczy przyjęto arkusz o wymiarach 297 x 210 mm i oznaczono go symbolem A4.

-Inne formaty są wielokrotnymi formatu zasadniczego, to jest są 2, 4, 8 lub 16 razy większe od A4 i oznaczone symbolami A3, A2, A1, A0.

A0 – 841 x 1189

A1 – 594 x 841

A2 – 420 x 594

A3 – 297 x 420

A4 – 210 x 297

Obramowanie- Na każdym rysunku technicznym bez względu na to jakiego jest formatu należy wykonać obramowanie. Ramka powinna być wykonana linią ciągłą w odległości 5mm od krawędzi arkusza.

 Tabliczka rysunkowa- objaśnienia i uwagi, dotyczącyce rysunku zawieramy w tabliczce rysunkowej, którą umieszcza się w prawym dolnym rogu arkusza tak aby przylegała do lini obramowania.

Rodzaje lini rysunkowych-( w rysunku technicznym maszynowym)

-linia ciągła gruba -widoczne krawędzie i wyraźne zarysy przedmiotów w widokach i przekrojach,
- linie obramowania arkusza,
- zewnętrzny zarys tabliczki rysunkowej,
- krótkie kreski oznaczające końce płaszczyzny przekroju.

-Linia ciągła cienka-- linie wymiarowe
- pomocnicze linie wymiarowe,
- kreskowanie przekrojów.

-linia kreskowa-- niewidoczne krawędzie i zarysy przedmiotów

-Linia punktowa cienka- osie symetrii
- ślady płaszczyzn symetrii

-Linia falista cienka-  linie urwania i przerwania przedmiotów
- linie ograniczające przekroje cząstkowe

• linia gruba (o grubości a)

• linia cienka (o grubości b=a/3)

Wymiarowanie- jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych.

Ogólne zasady wymiarowania    w rysunku technicznym maszynowym-

Linie wymiarowe -rysuje się linią ciągłą cienką równolegle do wymiarowanego odcinka w odległości co najmniej 10 mm, - zakończone są grotami dotykającymi ostrzem krawędzi przedmiotu, pomocniczych linii wymiarowych lub osi - symetrii.

Linie wymiarowe nie mogą się przecinać.

Pomocnicze linie wymiarowe -są to linie ciągłe cienkie, będące przedłużeniami linii rysunku. Rysuje się je prostopadle --------------------------------------------------domierzonego odcinka.
- Pomocnicze linie wymiarowe mogą się przecinać.

Strzałki wymiarowe-Długość grota powinna wynosić 6-8 grubości linii zarysu przedmiotu, Groty powinny być --------- zaczernione. Długość grotów powinna być jednakowa dla wszystkich wymiarów na rysunku, ostrza grotów powinny dotykać od wewnątrz linii, między którymi wymiar podajemy .Przy podawaniu małych wymiarów groty można umieszczać na zewnątrz tych linii, na przedłużeniach linii wymiarowej. Dopuszcza się zastępowanie grotów cienkimi kreskami o ------- długości co najmniej 3,5 mm, nachylonymi pod kątem 45^o do linii wymiarowej 

Liczby wymiarowe- podaje się w milimetrach, przy czym oznaczenie "mm" pomija się.

- Liczby wymiarowe pisze się nad liniami wymiarowymi w odległości 0,5 - 1,5 mm od nich, - Jeżeli linia wymiarowa jest krótka, to liczbę wymiarową można napisać nad jej przedłużeniem, --- - powinny mieć jednakową wysokość, nie umieszczamy liczb  na liniach zarysu przedmiotu, osiach i liniach kreskowania przekrojów. – liczby wymiarowe podaje się w taki sposób, aby można je było odczytać patrząc od dołu rysunku

Znaki wymiarowe- do wymiarowania wielkości średnic i promieni krzywizn 

Średnice wymiarujemy poprzedzając liczbę wymiarową znakiem Ć (fi).

Promienie łuków wymiarujemy poprzedzając liczbę wymiarową znakiem R. - Linię wymiarową prowadzi się od środka łuku i zakańcza się grotem - tylko od strony łuku 

Grubość płaskich przedmiotów o nieskomplikowanych kształtach ---------------- zaznaczamy poprzedzając liczbę wymiarową znakiem x.

 Podstawowe zasady wymiarowania 

• stawiania wszystkich wymiarów koniecznych

• niepowtarzania wymiarów

• niezamykania łańcuchów wymiarowych

• pomijania wymiarów oczywistych

metody wymiarowania-

Wymiarowanie łańcuchowe-charakteryzuje się tym, że wymiary układamy w tzw. łańcuchy wymiarowe

Wymiarowanie bazy wymiarowej-polega na podawaniu (kreśleniu) wszystkich wymiarów równoległych od jednej wspólnej linni, krawędzi -- lub płaszczyzny.

Wymiarowanie mieszane-polega na połączenu wymiarowania łańcuchowego z wymiarowaniem bazy wymiarowej i jest najtrudniejsze. 

Rodzaje oznaczeń stosowanych w rysunku technicznym i ich zastosowanie-

Normalizacja- jest to opracowywanie i wprowadzanie w życie norm, ujednolicanie.

Normy rysunkowe zawierają szczegółowo opracowane przepisy dotyczące wszystkich zagadnień związanych z wykonaniem rysunku technicznego. 

-rozmiary arkuszy,

- rodzaje linii,

- sposób podawania wymiarów, 

- umowne znaki

- skróty

-sposoby przedstawiewnia przedmiotu na rysunku,

- sposobu określenia wymiarów

W POLSCE PRZEPISY ZWANE POLSKIMI NORMAMI OPRACOWUJE POLSKI KOMITET NORMALIZACYJNY (PKN)

Podział rysunku ze względu na sposób wykonania-

• Rysunek techniczny wykonawczy-odtwarza kształt przedmiotuz podaniem jego wymiarów. Informuje o dokładnościwykonania i rodzaju materiału. Jest wyposaŜony w tabelęz niezbędnymi danymi oraz numerem rysunkui podziałką.

Numer rysunku powinien odpowiadać numerowi częścipodanemu na rysunku złoŜeniowym.

• Rysunek techniczny złożeniowy- przedstawia przedmiot w całości z

uwzględnieniem wszystkich jego części. Te części należy

ponumerować i opisać w tabeli.

Rysunek złożeniowy wymaga zatem wykonania rzutowania

aksonometrycznego i przekrojów.

• Rysunek techniczny poglądowy- przedstawia przedmiot

perspektywicznie w jednym rzucie

 Przekroje brył- Przekrojem nazywa się przecięcie przedmiotu wyobrażoną płaszczyzną. Przekroje wykonuje się w celu pokazania wewnętrznej budowy przedmiotu.

- Wykonując przekrój przedmiotu, najpierw przecina się go wyobrażoną płaszczyzną.

Następnie odrzuca się część znajdującą się pomiędzy płaszczyzną a obserwatorem.

To, co pozostało, należy przedstawić w rzucie prostokątnym z uwzględnieniem wewnętrznego kształtu.

Kreskowanie- Miejsce, w którym dokonano przekroju, kreskuje się równoległymi liniami ciągłymi cienkimi, rysowanymi pod kątem 45^o

RODZAJE PRZEKROJÓW-

Wyróżnia się następujące rodzaje przekrojów:

- jednopłaszczyznowy prosty (pionowy i poziomy)

- wielopłaszczyznowy (złożony, schodkowy, łamany i pionowy),

- półprzekrój

- przekrój cząstkowy

- kład

Przyklady w ksiazce str.23

Aksonometria- to przedstawienie przedmiotu w rzutach na jednej płaszczyźnie, zwanej rzutnią.

Rodzaje rzutów aksonometrycznych:

- o dimetrię ukośną

-o diametrię prostokątną

-o izometrię

W rysunku technicznym najczęściej stosuje się dimetrię ukośną. Różni się ona od dimetrii prostokątnej tym, że jeden z kątów między osiami wynosi 90⁰

rzut prostokątny figury -taki rzut figury na płaszczyznę rzutów, w którym proste rzutujące są prostopadłe do rzutuprostopadłe do rzutu

ZASADY RZUTOWANIA-

-Przedmiot należy ustawić równologle do rzutni, tak aby znalazł się pomiędzy  wykonującym rzut a rzutnią.

-Na przedmiot należy patrzeć prostopadle do plaszczyzny rzutni

 -Z każdego widocznego punktu prowadzi się linię prostopadłą do rzutni (zgodnie z perspektywą patrzenia).

-Punkty przecięcia linii z rzutnią należy połączyć z odpowiednimi odcinkami. Dzięki czemu otrzymuje się rzut prostokątny przedmiotu na daną rzutnię 

Sposób ułożenia bryły z zaznaczonymi kierunkami rzutowania, a następnie przedstawienie ich wzajemnego położenia.

-Rzut I (z przodu) i rzut II (z góry) mają jednakową długość i leżą dokładnie jeden nad drugim.

- Rzut I (z przodu) i rzut III (z boku) leżą dokładnie obok siebie i mają jednakową wysokość.

- Rzuty z góry (II) i z boku (III) mają jednakową szerokość.

Układ trzech rzutni.

W przypadku przedmiotów o

bardziej skomplikowanych

kształtach do jednoznacznego

odwzorowania stosujemy

układ trzech rzutni wzajemnie

prostopadłych. Płaszczyzny te

nazywamy:

I - rzutnia pionowa zwana

główną,

II - rzutnia boczna, III - rzutnia

pozioma.

Układ przestrzenny trzech płaszczyzn

zniekształca rysunki, dlatego

oddzielamy je od siebie i układamy w

jednej płaszczyznie.

Dimetria ukośna w rysunku technicznym

W dimetrii krawędzie przedmiotu rysuje się równolegle

do układu osi przedstawionego na rysunku

Etapy rysowania sześcianu w dimetrii

Etapy rysowania sześcianu w dimetrii przedstawia poniższy rysunek. Żwróć uwagę, że krawędzie grubości zostały skrócone o połowę w stosunku do wymiaru rzeczywistego i narysowane pod kątem 45^o