1.Jakie są mechanizmy powstawania mowy? Opisz jeden z nich.
- ODDECH,
- POWSTAWANIE I EMITOWANIE GŁOSU,
- ARTYKULACJA,
ODDECH- wypływające z płuc powietrze wprawia w drgania więzadła głosowe znajdujące się w krtani.
2.Scharakteryzuj oddech dolno – przeponowo – żebrowy.
Najkorzystniejszy dla zdrowia i dla poprawy warunków głosowych. Biorą w nim udział zarówno żebra jak i mięśnie brzucha z przeponą, obydwie części (górna i dolna) dróg oddechowych. Taki typ oddechu jest najbardziej naturalny i właściwy, pozwala na wykorzystanie dłuższej frazy na jednym wydechu. Podczas tego typu oddychania głośnia robi się otwarta, przepona obniża się na ok.2cm., jest aktywna przy emitowaniu głosu, reguluje siłę wydechową.
3.Co to jest tzw. średnica głosowa?
Najłatwiej, najswobodniej i z najmniejszym wysiłkiem mówi się używając tak zwanej średnicy głosu. Jest ona średnim rejestrem w danej skali głosu, właściwym dla danej osoby. Wg. B. Toczyńskiej w mówieniu posługujemy się 6-8 tonami (od krzyku do szeptu) a 3-4 a nich to najdonośniejsze, najbezpieczniejsze, najmniej nadwyrężające tony. To optimum naszego głosu.
4.Scharakteryzuj samogłoskę. Opisz jej cechy. Jaka jest rola samogłoski w mowie głośnej?
Samogłoski to głoski, przy powstawaniu których uczestniczą jedynie więzadła głosowe, a strumień powietrza przepływa swobodnie przez kanał głosowy. Charakteryzują się regularnym rozkładem energii akustycznej, mają wyraźną strukturę formatową, która decyduje o ich barwie. Są ośrodkami sylab, są wymawiane głośniej od spółgłosek, łatwo je rozróżnić. W języku polskim mamy 8 samogłosek; a, ą, e, ę, i, o, u, y. Łatwo je rozróżnić i można dowolnie wydłużyć ich artykulację.
5.Jak powstaje głoska otwarta?
Powstaje przez przepływ powietrza szeroką falą przez jamę ustną. Głoski otwarte to samogłoski.
6.Jakie wyróżniamy nastawienia głosowe?
a) nastawienie miękkie,
b) nastawienie twarde,
c) nastawienie chuchające,
7.Scharakteryzuj najzdrowsze nastawienie głosowe.
Nastawienie miękkie: struny zbliżają się do siebie równocześnie i w sposób łagodny drgają. Efekt akustyczny jaki osiągamy dzięki takiemu nastawieniu to łagodne wejście w dźwięk.
8.Jak powstaje głoska bezdźwięczna?
Gdy więzadła głosowe są rozsunięte, a powietrze przepływa przez nie swobodnie, nie powodując ich drgań. Gdy przy ich wymawianiu przyłożymy dłoń do krtani to nie poczujemy drgań.
9.Jak powstaje głoska nosowa, a jak ustna?
Głoski nosowe- przy ich wymawianiu języczek jest opuszczony, dzięki czemu część wydychanego powietrza trafia do jamy nosowej
Głoski ustne- przy ich wymawianiu języczek jest podniesiony, dzięki czemu wydychane powietrze trafia do jamy ustnej
10.Scharakteryzuj spółgłoskę. Na czym polega różnica między samogłoską , a spółgłoską?
Spółgłoska powstaje gdy wydychane powietrze napotyka na przeszkody-> niektóre narządy mowy zbliżają się do siebie lub się zwierają. Jest wymawiana ciszej od samogłoski, nie można wydłużyć jej artykulacji, trudniej je rozróżnić oraz w przeciwieństwie do samogłosek wydychane powietrze napotyka tu na przeszkody.
11.Co to jest uzus – norma językowa?
Zwyczaj językowy -> przyjęty w danej społeczności sposób posługiwania się systemem językowym, jego jednostkami i regułami ich łączenia. Uzus jest podstawą kształtowania się normy językowej – jeśli pewne elementy, początkowo uznawane za niepoprawne, staną się szeroko rozpowszechnione, a tym samym zaczną należeć do uzusu, to uzyskają one status poprawnych w ramach normy użytkowej, skąd po jakimś czasie mogą przejść do normy wzorcowej.
12.Czym się różni ortografia od ortofonii?
ortografia – zasady poprawnego pisania
ortofonia – zasady poprawnego mówienia
13.Podaj jedną zasadę poprawnej wymowy polskiej z przykładami.
14.Co oznacza „prowadzenie głosu na maskę”?
Sposób prowadzenia głosu w którym dźwięk koncentruje się w przestrzeniach pustych , jest skoncentrowany w jednym miejscu , i nie oparty jedynie na poziomie więzadeł.
15.Jakie są typy wymowy ? a) bardzo staranna , sceniczna tzw. dialekt kulturalny , mowa wysoka, b) staranna, szkolna, swobodna, c) potoczna, codzienna, d)niestaranna .
Scharakteryzuj jedną z nich.
a) sceniczne , mowa wysoka – charakterystyczny dla mediów , tak powinni mówić ludzie w mediach
b) staranna , szkolna , swobodna – nie musi być tak bardzo precyzyjna
c) potoczna ,codzienna - duża swoboda , duże uproszczenia
d) niestaranna – pełna kolokwializmów , gramatycznie nie poprawna
16.Na czym polegają problemy osób pracujących głosem?
Najczęściej spotykane objawy dysfonii zawodowych to parestezje gardła i krtani, nawykowe chrząkanie, zmatowienie głosu, zawężenie skali głosu, skrócenie czasu fonacji, okresowe zaniki głosu, utrwalona chrypka z bezgłosem. W początkowym okresie zaburzenia tzw. głosu zawodowego mają charakter dysfonii czynnościowych tzn. bez zmian morfologicznych w narządzie głosu, a dysfunkcja głosu jest odwracalna.
Do najważniejszych przyczyn wpływających na stan głosu nauczycieli należy zaliczyć nieprawidłowe techniki emisji głosu, co można wiązać bezpośrednio z brakiem szkolenia głosu u studentów szkół pedagogicznych