• Funkcjonalne teorie finansów,

• Teoria finansów organicznych,

• Teoria finansów indywidualistycznych,

Koncepcja finansów funkcjonalnych A. Lernera


Zasadniczym kryterium stosowania instrumentów fiskalnych, tak po stronie dochodów jak i po stronie wydatków, jest skuteczność działania w celu zapewnienia pełnego zatrudnienia oraz zapobiegania inflacji. Środkiem od osiągnięcia tych celów jest regulowanie wydatków rządowych - krajowych i zagranicznych.


Lener zaleca wzrost wydatków publicznych wtedy, gdy wydatki prywatne są niewystarczające do zapewnienia pełnego zatrudnienia, oraz zastosowanie progresywnych podatków wtedy, gdy nadmierny wzrost wydatków globalnych grozi wywołaniem zjawisk inflacyjnych Zaleca się stosowanie wszelkich środków polityki finansowej państwa, byleby były tylko skuteczne , stąd nazwa "finanse funkcjonalne " . Do środków tych zalicza nie tylko podatki i wydatki publiczne, lecz także zaciąganie i spłatę długów oraz emisję i wycofywanie pieniądza z obiegu.


Teorie finansów publicznych według JM Buchanana

1. Koncepcje organiczne :
Instytucja państwa jest integralnym elementem społeczeństwa . Państwo działa głownie przez wydatki w imieniu na rzecz całego społeczeństwa . Podstawowym kryterium wydatków publicznych powinno być maksymalizowanie społecznej użyteczności lub ogólnego dobrobytu.


2. Koncepcje indywidualistyczne :
Państwo i poszczególni obywatele są antagonistycznymi stronami, stąd też działalność państwa prowadzi do zmiany dochodów osiągniętych przez obywateli w ramach gospodarki rynkowej. Za zapłacone podatki obywatel otrzymuje określone świadczenie.