GRUPA B2 Zad:1 Źródła wydzielania gazów szkodliwych w kopalniach soli: -metan(wydzielanie się z górotworu, w czasie pożarów) -siarkowodór(rozkład minerałów zawierających siarkę, w czasie procesów gnicia) -azot(wydziela się z górotworu) -pożary( dwutlenek węgla, tlenek węgla, tlenki azotu i siarki) -silniki maszyn samojezdnych -oddychanie ludzi (CO2) Zad:2 2%-dopuszczalna wartość metanu w wyrobisku ściany 2% - 10 m^3CH4/m^3 98% - x X=$\frac{98\%*10m3\text{CH}4/m3}{2\%}$ =490 m^3CH4/m^3 Zad:3 X=$0,622*\frac{\text{pw}}{p - \text{pw}} = 0,622*\frac{1584\text{Pa}}{100000\text{Pa} - 1584\text{Pa}} = 0,01\frac{\text{kg}}{\text{kg}}$ Zad:4 Metanonośność istotna - ilość metanu zawarta w górotworze w stanie nienaruszonym, m3/Mgcsw Metanowość względna - to ogólna ilość metanu wydzielająca sie do kopalni wyrażona w m3/Mg wydobytego węgla Metanonośność końcowa (resztkowa)- jest to ilość metanu zawarta w węglu po jego urobieniu. Zad5: Wentylacja lutniowa kombinowana przeznaczona jest do wyrobisk, w których występuje zapylenie najistotniejsza wielkością jest określenie strumienia wentylatora oraz spiętrzenie powietrza całkowitego wentylatora współpracującego z nieszczelnym przewodem. Należy określić Pc, Vw,. Oceniamy to z uwagi na zapylenie kopalni. Duża uwagę trzeba przyłożyć do szczelności przewodów lutniowych. Od góry ssąca na dole tłocząca	GR A1 Zad:1 .Dopuszczalnie stężenie gazów szkodliwych w kopalniach podziemnych. (przepisy) Gaz NDS Ppm/ % NDSch Ppm % CO2 - 1,0 - 1,0 CO 26 0,0026 150 0,015 NO 2,6 0,00026 5,2 0,00052 SO2 0,75 0,000075 1,9 0,00019 H2S 7 0,0007 1,4 0,0014 NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE (NDS) czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie ważone stężeń - których oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego, dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh) czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie stężeń, które nie powinny spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występują w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż dwa razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina. Gazy wybuchowe to metan wodór, siarkowodór, tlenek węgla, węglowodory, Gazy nie wybuchowe: SO2 azot, tlen, CO2, NO. Zad:2 Dane po=0,5 % Pmax = 2 % Q = 20 m^3/min K=1,5 (dla ścian) q - ilość metanu wydobywającego się z ściany pmax max procent koncentracji metanu po – procent metanu w świeżym pradzie wplywajacym do wyrobiska % k – WSP. Uwzględniający szczytowe wychylenie metanu Qf = $\frac{q(100k - pmax)}{\text{pmax} - \text{po}*k}$ Qf = $\frac{20(100*1,5 - 2)}{2 - 0,5*1,5\ \ } = 2368\ \lbrack\frac{m3}{\min}\rbrack$ Zad:4. Opisac system wentylacji odrębnej w kopalniach podziemnych i zasady jej stosowania: Przewietrzanie drążonych wyrobisk podziemnych o długości ponad 50 m realizowane musi być przy pomocy wentylacji odrębnej. Wentylacja odrębna wymaga zaprojektowania i zabudowy lutniociągów i wentylatorów lutniowych. Przewietrzanie przy pomocy lutniociągów może być ssące, tłoczące lub kombinowane. Projektowanie wentylacji odrębnej sprowadza się do obliczenia wymaganej ilości powietrza w przodku wyrobiska dla jego maksymalnego wybiegu i doborze elementów instalacji zapewniających taką ilość powietrza. Strumień powietrza, jaki należy doprowadzić do przodka winien w zasadzie zapewnić pracującej załodze odpowiedni komfort zdeterminowany składem chemicznym, temperaturą, wilgotnością i prędkością przepływu powietrza. W praktyce chodzi o rozrzedzenie do wartości dopuszczalnych gazów tworzących się podczas drążenia wyrobiska podziemnego (bądź też wydzielających się z górotworu) oraz ich usunięcie w żądanym okresie czasu. Z uwagi na coraz większą głębokość prowadzenia robót górniczych znaczenia nabiera również prognoza temperatury i wilgotności w wyrobisku oraz dobór urządzeń chłodniczych. Dodatkowo w przypadku drążenia wyrobiska kombajnem chodnikowym, lutniociąg musi być wyposażony w urządzenie odpylające. Zad:5. RiCH4 = $\frac{8314,47}{16} = 519,654\ \frac{J}{\text{kg}*Kl}$	GR B1 Zad. 1 Granica wybuchowości gazów wybuchowych, których stężenia dopuszczalne określają przepisy: CH4 5-15% H2 4-74,2% CO 12,5-74,2% H2S 4,3-46% CxHy 2-15% Zad. 2 v=0,8m/s F=8m^2 QCH4=35m^3/min Qpow=F*v Qpow=8*0,8=6,4m^3/s cCH4=(QCh4/Qpow)=9,06% Zad. 3 pw= 1470Pa pwn=2100Pa φ=(pw/pwn)*100%=70% Zad. 4 - Metanowość wentylacyjna – to różnica strumienia objętości metanu w wylotowym i wlotowym prądzie powietrza. Określa się z bilansu objętości metanu sporządza się na podstawie wykonanych pomiarów i obliczeń w poszczególnych punktach pomiarowych. Wyraża się ją w [m^3/min] - Metanowość całkowita (bezwzględna) jest sumą objętościowej ilości metanu wydzielającego się do wyrobiska z urabianego węgla i z pokładów nad i podebranych w jednostce czasu [m^3/min] Zad. 5 p=1100hPa t= ρ= p/(ri*T) = 110000Pa/(519,65*301K)=0,70kg/m^3 Ri=Ru/M=8314,4/16=519,65 J/(kg*K)	1.Źródła wydzielania gazów szkodliwych w kopalni węgla. Siarkowodór – gnijące substancje organiczne, rozpad pirytu, gipsu, pożary kopalniane. SO2 – roboty strzałowe MW, skały o dużej zawartości pirytu NO i NO2 - podczas wykonywania robót strzelniczych CO – powstaje podczas niecałkowitego spalania węgla przy utrudnionym dostępie powietrza np. wskutek podziemnego pożaru, wybuchu metanu w obecności pyłu węglowego oraz robót strzelniczych. CO2 – podczas pełnego spalania, oddychania, wykonywania robót strzelniczych, ze starych zrobów. 2. 3. 4. źródła wydzielania metanu w metodzie barbary i Skoczyńskiego a)Barbary - z urobionego węgla - z czoła ściany - z chodników przyścianowych - z pokładów nad i podebranych b)Metoda Skoczyńskiego - z pokładu eksploatowanego - z pokładu powyżej - z pokładu poniżej Jednostki: m^3/min 5. Wentylacja odrębna - zasady projektowania. Przewietrzanie drążonych wyrobisk podziemnych o dł. ponad 50m realizowane musi być przy pomocy wentylacji odrębnej. Wentylacja odrębna wymaga zaprojektowania i zabudowy lutniociągów i wentylatorów lutniowych. Przewietrzanie przy pomocy lutniociągów może być ssące, tłoczące lub kombinowane. Projektowanie wentylacji odrębnej sprowadza się do obliczenia wymaganej ilości powietrza w przodku wyrobiska dla jego maksymalnego wybiegu i dodanie elementów instalacji zapewniających taką ilość powietrza. Wyznaczenie wielkości ucieczek powietrza dla danego lutniociągu jest zasadniczym elementem projektowania wentylacji odrębnej