Zdefiniuj pojęcie zarządzania, kierowania,
Zarządzanie – to zestaw działań (obejmujących planowanie i podejmowanie
decyzji, organizowanie, przewodzenie, tj. kierowanie ludźmi, i kontrolowanie) skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Kierowanie - jest procesem planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania działalnością członków organizacji oraz wykorzystania wszystkich innych jej zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów.
Omów funkcje zarządzania. Porównaj współczesną wersję z tą zaproponowaną przez H.
Fayola
planowanie – wytyczanie celów organizacji i określenie najlepszego sposobu ich osiągnięcia, częścią tego procesu jest podejmowanie decyzji polegające na wyborze określonego sposobu działania spośród wielu dostępnych możliwości
organizowanie – Proces porządkowania, przydzielania, koordynowania działań i zasobów poszczególnym członkom organizacji, nawiązanie współpracy w ramach określonej struktury stosunków, wprowadzenie określonego ładu
kierowanie – Proces przewodzenia oraz motywowania kadry pracowniczej organizacji. Określa, w jaki sposób kierownik powinien kierować podwładnymi, a także jego stosunki z pracującymi dla niego ludźmi.
kontrolowanie – obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celów.Funkcje zarządzania wg Fayola:
Przewidywanie
Organizowanie
Rozkazywanie
Koordynowanie
Kontrolowanie
Omów istotę zarządzania przedsiębiorstwem
Co to jest zarządzanie?
podejmowanie decyzji przemieszczających zasoby w przedsiębiorstwie
Zasoby przedsiębiorstwa- ogół rzeczy, ludzi, informacji i środków finansowych, jakie przedsiębiorstwo posiada lub którymi może dysponować, chociaż prawnie nie stanowią jego własności”
Konieczność zarządzania - „Gdziekolwiek ludzie podejmują zorganizowaną pracę dla osiągnięcia wspólnego celu, tam zarządzanie odgrywa kluczową rolę”
Zarządzanie jako proces -„Przez proces rozumiemy systematyczny sposób robienia czegoś. Zarządzanie określamy jako proces, dlatego, że wszyscy menedżerowie, bez względu na osobiste uzdolnienia umiejętności, podejmują pewne wzajemne powiązane działania dla osiągnięcia pożądanych celów”
Zarządzanie jako nauka a sztuka – porównaj podejścia
Nauka
„zarządzanie jest „dziedziną wiedzy” która dąży do systematycznego zrozumienia dlaczego i w jaki sposób ludzie współpracują dla osiągnięcia celów..
„dziedzina zarządzania stanie się nauką wówczas, gdy teoria zdoła wskazać menedżerowi: co zrobić w konkretnej sytuacji i umożliwi mu przewidzenie konsekwencji jego działań”
Sztuka
• „zarządzanie jest sztuką, porządkowaniem chaosu...”
• „jakkolwiek dziedzina sztuki wymaga trzech składników: wizji artysty znajomości rzemiosła skutecznego komunikowania się artysty
• Pod tymi względami zarządzanie jest sztuką, gdyż wymaga tych samych składników. Zdolności artystyczne rozwija się przez szkolenie, stąd też i umiejętności kierownicze można
doskonalić za pomocą metod podobnych do stosowanych przy kształceniu artystów
Omów pojęcie organizacji w trzech ujęciach Zieleniewskiego
Zieleniewski, wskazuje iż termin organizacji używany jest w trzech znaczeniach:
atrybutowe, definiując je następująco: „organizacja (...) to pewien szczególny rodzaj stosunków części do siebie i do złożonej z nich całości; stosunek ten polega na tym, iż części współprzyczyniają się do powodzenia całości".
rzeczowym posługuje się terminem „rzecz zorganizowana", czyli „rzecz, której przysługuje cecha zwana (...) organizacją". Np. UWM jest organizacją Uniwersytecką
czynnościowym organizacja - to tworzenie lub przekształcanie zorganizowanych całości (organizacji rozumianej rzeczowo, jako instytucja czyli organizowanie).
Czym charakteryzują się organizacje?
Podziałem pracy, władzy i przepływu informacji, który nie jest przypadkowy ani tradycyjny, lecz rozmyślnie zaplanowany, aby służył realizacji określonych celów;
Obecnością jednego lub więcej ośrodków władzy
Substytucyjnością personelu
Scharakteryzuj cechy zarządzania wg Druckera
Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi
Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze
Zarządzanie wymaga prostych, zrozumiałych wartości, celów działań i zadań, jednoczących wszystkich uczestników organizacji
Zarządzanie powinno doprowadzić do tego, by organizacja była zdolna do uczenia się
Zarządzanie wymaga komunikowania się
Zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników
Zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowane na podstawowy i najważniejszy, ostateczny rezultat jakim jest zadowolony klient
Omów cechy doskonałej organizacji wg Petersa i Watermana
Skłonność do działania
Trzymać się blisko klienta
Autonomia i przedsiębiorczość
Wydajność dzięki ludziom
Bezpośredni kontakt, motywacja przez wartości
Prosta struktura, nieliczny sztab
Jednoczesna dyscyplina i swoboda
Dokonaj hierarchizacji pojęć z zakresu metod zarządzania zgodnie z kryterium rosnącego stopnia ogólności
narzędzie (fizyczny lub pojęciowy aparat stosowany w procesie rozwiązywania problemu)
technika(zrutynizowany sposób wykorzystywania narzędzi do rozwiązywania problemu)
podejście (sposób ujmowania problemów i uzyskiwania rozwiązania zgodnie z założonym celem)
metoda (sposób posługiwania się i wykorzystywania technik do osiągnięcia określonego celu)
metodyka (zbiór powiązanych ze sobą metod)
metodologia (nauka o metodach)
Zdefiniuj pojęcie narzędzia, techniki, podejścia
Technika- części składowe metody
Narzędzia- fizyczny lub pojęciowy aparat stosowany w procesie rozwiązywania problemu
Podejście- sposób ujmowania problemów i uzyskiwania rozwiązania zgodnie z założonym celem
Zdefiniuj pojęcie metody, metodyki, metodologii
Metoda- świadomy i uporządkowany sposób stosowany dla osiągnięcia określonego celu
Metodyka- poprawny metodologicznie zbiór dyrektyw, wskazujący sposoby działania, metody prowadzące do danego celu
Metodologia- nauka o metodach
Zdefiniuj pojęcie metody naukowej, wskaż elementy, które metoda naukowa obejmuje
O metodzie naukowej mówimy wówczas, gdy stosuje się ją systematycznie, wielokrotnie przy badaniu różnych problemów, wykorzystując wyniki tych badań do tworzenia teoretycznych uogólnień lub empirycznego zweryfikowania założonych hipotez.
Każda naukowa metoda obejmuje elementów, do których należy zaliczyć:
założenia czy hipotezy ogólne dotyczące rzeczywistości,
zespoły technik badawczych
oraz język, w jakim przedstawione są wyniki tych badań (więc opis rzeczywistości), wynikające z tego opisu wnioski poznawcze i zalecenia praktyczne.
Metoda naukowa stanowi zatem ogólny tryb postępowania badawczego, które powinno obejmować bardziej precyzyjne wzorce -techniki postępowania w stosunku do poszczególnych fragmentów lub ogólnego stanu analizowanej rzeczywistości.
Wzorce te stanowią "narzędzia" badawcze, przy stosowaniu których należy się kierować pewnymi zasadami postępowania, o ile pragnie się osiągnąć zamierzone cele.
Omów cechy charakterystyczne technik organizatorskich
Techniki organizatorskie można omówić wskazując na ich charakterystyczne cechy:
różnorodność, duża liczba i wielość sposobów działania, ustalonych na podstawie praktyki, jak i dociekań teoretycznych.
otwartość, tzn. mogą być i stale są powiększane o nowo powstałe sposoby postępowania, o zmieniane i unowocześniane dotychczasowe techniki, które wykorzystywane są w zarządzaniu organizacjami; wykorzystywane są w zarządzaniu organizacjami;
powtarzalność, czyli wielokrotność zastosowań, uporządkowana forma, systematyczność stosowania;
stosowanie ich sprzyja podwyższeniu racjonalności decyzji, skuteczności, sprawności zarządzania i efektywności funkcjonowania organizacji.
Zarówno metoda, jak i techniki stosowane są w organizowaniu instytucji wszelkiego rodzaju. Mogą one różnić się między sobą w technicznych szczegółach postępowania i w położeniu akcentu na różne elementy badanych zjawisk.
Omów podejście organizatorskie opisowo-ulepszające
Podejście opisowo-ulepszające – rejestracja stanu faktycznego.
Jak funkcjonuje system organizacyjny?
Materiał empiryczny zgromadzony w toku obserwacji poddawany jest krytycznej analizie i ocenie w celu znalezienia usprawnień. Przedstawiciele Taylor, Adamiecki, Gillbertowie (klasycy) – gromadzili informacje czasowo-przestrzenne, które w okresie późniejszym wzbogacono o psychofizjologiczne aspekty pracy.
Omów podejście organizatorskie funkcjonalno-wzorujące
Podejście funkcjonalno-wzorujące – wskazuje się funkcje (cele, zadania) jakie spełnia (lub są oczekiwane) dany system. W podejściu tym preferuje się pozyskiwanie informacji zewnętrznych oraz metodę idealizacji. Do usprawnień wykorzystuje się głownie rozwiązania tzw. „obce” – najnowsze, wzorcowe np.: (metoda rozwiązań idealnych Nadlera G.), klasyczne zarządzanie przez cele.
Omów podejście organizatorskie diagnostyczno-funkcjonalne
Podejście diagnostyczno-funkcjonalne. – zakłada w pierwszej kolejności dokładny opis stanu istniejącego badanego systemu, a następnie analizę funkcji przez ten system spełnianych-(Nagel E.)
Omów procedurę (fazy) metody diagnostycznej
Metodyki organizowania diagnostyczne usprawniania systemów organizacji i zarządzania (oparta na podejściu opisowo-ulepszającym)
Procedura metody diagnostycznej wymaga uwzględnienia następujących faz badawczych
1. Wstępnej, polegającej na określeniu celu i przedmiotu (obiektu) badania uwzględniając aspekty ekonomiczne, techniczne i ergonomiczne
2. Podstawowej, na która składają się etapy:
rejestracji (opisu) wszystkich faktów dotyczących stanu istniejącego
krytycznej oraz konstruktywnej oceny i analizy stanu istniejącego
projektowania stanów rozwiązań
wyboru wariantu optymalnego
3. Końcowej, składającej się z etapów:
przygotowania warunków do wdrożenia i wprowadzenia nowego rozwiązania do praktyki
kontroli realizacji i analizy efektów
Omów metodę prognostyczną projektowania systemów organizacji i zarządzania
Metoda prognostyczna projektowania systemów organizacji zarządzania
Podstawą metody prognostycznej jest przekonanie, że dokonanie istotnego usprawnienia organizacji jest możliwe jedynie w oderwaniu od istniejących rozwiązań, które obciążają psychicznie organizatora, a przez to rzutują ograniczająco na projektowany system i nie pozwalają na nowatorskie spojrzenia. Projektowanie systemu realnego (kompromisowego) polega na poszukiwaniu rozwiązań między tym, co jest absolutnie najlepsze, a tym co jest możliwe.
Omów siedem podstawowych elementów projektowania
Siedem podstawowych elementów projektowania:
Cel,
Wejścia, (materiały, informacje, ludzie)
Wyjścia (produkt, usługa)
Proces transformacji WEJŚCIA na WYJŚCIA,
Otoczenie jako całokształt czynników fizycznych (temperatura, wilgotność, oświetlenie)
ekonomicznych (możliwości zbytu, poziom cen), socjologicznych
Wyposażenie – środki techniczne stosowane w procesie pracy,
Zasoby ludzkie realizujące pożądany cel.
Zalety metodyk prognostycznych w stosunku do metodyk diagnostycznych
Zalety metodyk prognostycznych w stosunku do metodyk diagnostycznych:
możliwość jej zastosowania w projektowaniu organizacji od podstaw,
koncentrowanie uwagi zespołu projektującego na systemie idealnym, a nie na stanie rzeczywistym , oraz na szukaniu sposobów jego zaadoptowania do istniejących warunków
pominięcie pracochłonnego i kosztownego etapu pełnej rejestracji stanu dotychczasowego
Omów metodę scenariuszową w planowaniu
Polega na budowie kilku wariantów scenariuszy przyszłości czyli konstruowaniu logicznego, przypuszczalnego opisu zdarzeń, jakie mogą wystąpić w przedsiębiorstwie i w jego otoczeniu w przyszłości, aby określić właściwe cele i przygotować odpowiednie strategie.
Podstawowym składnikiem metody są warianty scenariuszy przyszłości, które stanowią pewna całościową, hipotetyczna wizję przyszłości przedsiębiorstwa obejmującą dany obiekt wraz z wybranymi segmentami otoczenia.
Wyjaśnij charakter ekstrapolacyjny oraz antycypacyjny scenariuszy
Scenariusze mogą mieć charakter:
Ekstrapolacyjny -stanowi opis sekwencji zdarzeń prowadzących w sposób logiczny od sytuacji wyjściowej do możliwej przyszłości z uwzględnieniem tendencji dominujących.
Antycypacyjny, który zawiera obrazy przyszłości, określane jako pożądane, które wynikają z zakładanych zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, niezbędnych aby ten stan osiągnąć
Omów metody symulacyjne w zarządzaniu
Metody symulacyjne opierają się na odwzorowaniu oraz sztucznym odtwarzaniu i naśladowaniu procesów realnych z zastosowaniem różnorodnych modeli fizycznych, analogowych i matematycznych. Polegają na budowie eksperymentalnego modelu danego systemu na bazie szczególnego rodzaju modeli matematycznych, które za pomocą komputera pozwalają badać warianty zachowań tego systemu długookresowo i w założonych warunkach.
Symulacje stosuje się, , uzyskanie rozwiązania nie możliwe w drodze bezpośredniego eksperymentowania na „żywym organizmie” lub zastosowania metod analitycznych albo też zastosowanie tych ostatnich jest zbyt kosztowne.
Metody symulacyjne opierają się na badaniach operacyjnych (są to narzędzia bazujące na wykorzystaniu modeli matematycznych, służących do podejmowania decyzji i oceny skutków)
Metody symulacyjne służą do:
Opisu bieżącego funkcjonowania systemów
Badania hipotetycznego przyszłego zachowania systemu lub jego podsystemu
Projektowania systemu lub jego podsystemów
Etapy w procedurze postepowania planistycznego w metodach symulacyjnych
Sformułowanie problemu
Opracowanie modelu formalnego badanego obiektu w postaci układu równań lub nierówności matematycznych np. dotyczących funkcji celu (poziomu zysku, kosztów itp.) oraz ograniczeń w formie nierówności opisujących np.: chłonność rynku, zdolności produkcyjne dostępne środki finansowe, a także zależności miedzy nimi,
Budowa wtórnego modelu fizycznego (odpowiadające modelowi formalnemu) tzw. zaprogramowanego systemu obliczeniowego
Przygotowanie informacji wejściowych do modelu
Prowadzenie eksperymentów obliczeniowych na modelu za pomocą komputera (wprowadzanie rożnych informacji wejściowych i obserwowanie jak wpłynie na badaną zmienną np. zysk
Weryfikacja modelu i ewentualna jego modyfikacja
Analiza logiczna wyników symulacji i ocena jakości uzyskanych rozwiązań
Opracowanie wariantów planów (programów) działania
Omów wykresy Gantta
Autorem jest inż. H.L. Gannt, który w 1917 roku przestawił po raz pierwszy plan produkcji w formie graficznej (znane dzisiaj jako wykresy Gannta). W typowym wykresie wiersze zarezerwowane są dla stanowiska pracy (maszyny, operacji, wyrobów), kolumny zaś to jednostki czasu (godziny, dni, tygodnie itd.)
Układ zdarzeń wykresie Gannta przedstawiany jest najczęściej w wersji:
• planowanej przed rozpoczęciem działania i ewentualnie modyfikowanej w trakcie realizacji,
• rzeczywistej, nanoszonej na wykres wraz z upływem czasu.
Wykresy Gantta – za jego pomocą można nie tylko planować i kontrolować wykonanie planu, ale także poprzez zastosowanie odpowiedniego systemu oznaczeń uwzględniać zmienność przebiegu wykonania zadania.
Gannt a następnie jego współpracownicy stosowali następujące rodzaje wykresów (stanowiły one podstawę systemu planowania o graficznej kontroli wykonania zadań)
• wykres wydajności pracy robotników,
• wykres wykorzystania maszyn i urządzeń,
• wykres planowania, dla przebiegu prac planowanych w wydziałach.
• Ad. I Analizę wykresu wydajności pracy robotników przeprowadza się na podstawie zapisu rzeczywistego przebiegu procesu pracy. Poszczególnym przyczynom zakłócającym normalny przebieg procesu pracy nadaje się symbole brak pracownika (L), brak materiałów (M) itd.
Analiza przyczyn niskiej wydajności pracy pozwala ocenić sprawność kierowania oraz podejmować właściwe decyzje.
• Ad. II Wykres wykorzystania maszyn i urządzeń pozwala w sposób przejrzysty pokazać przyczyny bezczynności maszyn i urządzeń oraz wskazać pracownika ponoszącego za to odpowiedzialność
Ad. III Wykres planowania ułatwia zapewnienie ciągłości pracy i należytego wykorzystania poszczególnych stanowisk. Sporządzany jest na podstawie pełnej znajomości czasów trwania i kolejności poszczególnych operacji oraz miejsc ich wykonania.
Omów koncepcję naukowej organizacji pracy
Zasady naukowej organizacji pracy wg Taylora
Rozwój naukowych metod pracy, które zastąpią stosowane dotąd metody „zdroworozsądkowe”
Wprowadzenie naukowych metod selekcji kandydatów oraz stopniowego kształcenia robotników i doskonalenia ich kwalifikacji w celu przydzielenia każdemu z nich pracy do której się nadaje
Zapoznanie robotników z naukową metodą organizacji pracy w celu umożliwienia im uzyskania jak najlepszych wyników w pracy.
Wprowadzenie podziału pracy i odpowiedzialności między robotników i dyrekcję oraz stworzenie warunków do ich przyjaznej współpracy
Podział pracy: Rozbicie elementów poszczególnych procesów na proste zadania, w których pracownicy specjalizują się tak długo, aż osiągną najwyższą sprawność.
Omów cykl działania zorganizowanego wg le Chateliera
Określenie ścisłego i użytecznego celu.
Ocena środków i warunków umożliwiających osiągnięcie celu.
Przygotowanie niezbędnych środków.
Wykonanie zamierzonego działania.
Kontrola osiągniętych wyników i wyciągnięcie wniosków.
Omów nurt administracyjny
Nurt administracyjny (Fayol)
Podział na podstawowe czynności przedsiębiorstwa:
operacje techniczne (produkcja),
operacje handlowe (kupno, sprzedaż, wymiana),
operacje finansowe (poszukiwanie kapitałów, inwestowanie),
operacje ubezpieczeniowe (ochrona dóbr i osób),
operacje administracyjne.
Funkcje administracyjne
Powtarzalne czynności podejmowane przez podmiot zarządzający (przełożonego) wobec podmiotu zarządzanego (podwładnego)
Przewidywanie
Organizowanie
Rozkazywanie
Koordynowanie
Kontrolowanie
Omów najważniejsze dokonania na gruncie nauk o organizacji F. Taylora
Metody analizy pracy, czasu pracy, pracy akordowej i wydajności, pracy robotników
Analizy stosunków pomiędzy robotnikami, a kadrą zarządzającą fabryką i wydziałem produkcji
Funkcjonalny system zarządzania
Taylora. F. W. Taylor (ojciec naukowej organizacji), dzieło ?Zarządzanie warsztatem wytwórczym?, -zapoczątkował badania nad czasem pracy (chronometraż) w celu ustalenia wzorców wykonania każdej pracy, -propagował zasadę dokładnego opisania każdego zadania wykonanego przez robotnika, -zastosował akordowy system wynagradzania, -propagował specjalizację (system funkcjonalny), -zalecał dobór najbardziej wydajnych pracowników, -propagował doskonalenia nawyków operacyjnych, -propagował daleko posunięty podział pracy w brygadzie, -propagował dostosowanie rytmu pracy do wymagań procesu technologicznego, -propagował stworzenie warunków sprzyjających wydajnej pracy, -propagował system bodźców materialnych i dyscyplinarnych. Stosowanie zasad naukowego zarządzania sformułowane przez Taylora spowodowało duży wzrost wydajności pracy a więc zwielokrotniło zyski właścicieli przy bardzo niskich nakładach inwestycyjnych. Jest to tzw. wzrost wydajności pracy w drodze bezinwestycyjnej.
Omów najważniejsze dokonania na gruncie nauk o organizacji H. Fayloa
H. Fayol zajmował się na przełomie XIX i XX wieku problematyką zarządzania organizacjami. Za główne jego osiągnięcie uznaje się sformułowanie funkcji zarządzania w szerokim i wąskim znaczeniu . Odnoszą się one głównie do przedsiębiorstw przemysłowych, jednak jak pisał sam H. Fayol, mogą znaleźć one zastosowanie również w administracji. Funkcje działalności przedsiębiorstwa podzielone zostały na sześć rodzajów: techniczne, handlowe, finansowe, ubezpieczeniowe, rachunkowe i administracyjne
-14 uniwersalnych zasad zarządzania
Omów najważniejsze dokonania na gruncie nauk o organizacji K. Adamieckiego
równocześnie z H. Fayolem sformułował prawo podziału pracy i wynikającej z tego prawa specjalizacji.
Sformułował prawo koncentracji, którego istotą jest łączenie wysoce wyspecjalizowanych komórek w celu wspólnego działania.
Sformułował prawo harmonii, sprowadzające funkcjonowanie systemu wytwórczego do działań jak najbardziej zsynchronizowanych.
Jako pierwszy użył metody chronometrażu.
Omów najważniejsze dokonania na gruncie nauk o organizacji E.Mayo
jeden z twórców i głównych przedstawicieli socjologii przemysłu w Stanach Zjednoczonych, twórca teorii human relations
Mayo prowadził badania z dziedziny socjologii pracy w zakładach przemysłowych, badał wpływ warunków fizycznych na wydajność pracowników. Skupił się między innymi na efekcie Hawthorne'a oraz napisał książkę The Human Problems of an Industrialized Civilization (1933). Przeprowadzone przez niego badania pokazały siłę oddziaływania grupy na jednostkę podczas pracy. Wyniki badań umożliwiły mu wyciągniecie wniosków, jak powinni zachowywać się menedżerowie wobec swoich podwładnych oraz jak powinni organizować miejsce pracy. Podczas badań Mayo próbował dowiedzieć się, co może wpływać na efektywność pracowników, między innymi przeprowadził badanie wpływu naświetlnia miejsca pracy. Z jego obserwacji wynikało, że największy wpływ na pracę mają nieformalne kontakty pomiędzy pracownikami. Warunki fizyczne oraz wynagrodzenie okazały się mieć mniejsze znaczenie.
Omów znaczenie nurtu klasycznego
Znaczenie nurtu klasycznego:
Zwiększenie indywidualnej wydajności pracy.
Opracowanie naukowych zasad działania.
Wykorzystanie do badania pracy zdobyczy nauk technicznych, fizjologii, ekonomii.
Omów zasady nurtu klasycznego
Sześć zasad nurtu klasycznego:
standaryzacja – wytwarzanie identycznych produktów tymi samymi metodami, podobieństwo systemów organizacyjnych i zarządzania, procedur i zachowań ludzi,
specjalizacja - prowadząca do zwiększenia wydajności pracy,
synchronizacja – koordynacja działań,
koncentracja – rozbudowa i łączenie jednostek organizacyjnych,
maksymalizacja – orientacja na zwiększenie wydajności pracy, produkcji, sprzedaży, wielkości organizacji itp.,
centralizacja – przejmowanie uprawnień decyzyjnych przez wyższe szczeble hierarchiczne.
Wymień podstawowe tezy nurtu behawioralnego
Podstawowe tezy nowego podejścia do zarządzania:
świat dorosłego człowieka jest zorientowany na działalność zawodową,
praca jest aktywnością grupową,
grupy społeczne powstające w środowisku pracy w znacznym stopniu kontrolują zachowania członków grupy,
jednostka jest motywowana nie tylko czynnikami ekonomicznymi, lecz także psychospołecznymi,
każda grupa ma wewnętrzną strukturę i własny system wartości,
podstawową funkcją grupy jest chronienie jej przed ingerencją z zewnątrz i niedyskrecją jej członków.
Omów założenia szkoły stosunków międzyludzkich
Chęć zaspokojenia potrzeb społecznych, a szczególnie potrzeby przynależności i uznania, to podstawowy czynnik motywujący pracowników do działania.
Wprowadzone przez naukową organizację pracy rozdrobnienie pracy zmniejsza możliwości zaspokojenia potrzeb społecznych pracowników podczas wykonywania zadań, a to sprawia, że poszukują satysfakcji w ramach stosunków nieformalnych.
Efektywność i niezawodność działań pracowników zależy od ich pozytywnego stosunku do organizacji jako całości.
Wysoki poziom zadowolenia pracowników można osiągnąć dzięki stosowaniu technik zarządzania, które prowadzą do decentralizacji procesu decyzyjnego i włączenia w jego przebieg wszystkich grup pracowniczych.
Omów cechy modelu organicznego
Decentralizacja procesu decyzyjnego.
Skupienie uwagi na grupach a nie na jednostkach.
Uznanie zaufania za siłę bardziej integrującą pracowników niż władza.
Traktowanie przełożonego nie tylko jako przedstawiciela władzy, lecz także jako element systemu komunikacji wewnętrznej.
Położenie większego nacisku na odpowiedzialność niż na zewnętrzną kontrolę.
Omów hierarchiczną teorię potrzeb Maslova
Hierarchiczna teoria potrzeb:
Potrzeby fizjologiczne
Potrzeby bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego
Potrzeby społeczne
Potrzeby szacunku
Potrzeby samorealizacji
Maslow twierdzi, że jeżeli nie zostaną zaspokojone potrzeby rzędu niższego, to nie może być mowy o zaspokojeniu potrzeb rzędu wyższego. O zachowaniu człowieka w głównej mierze decydują potrzeby niższego rzędu. Jeżeli nie są one zaspokojone, dominują nad pozostałymi potrzebami, spychając je na dalszy plan. Opisuje to szczegółowo prawo homeostazy, na którym Maslow opiera swoją teorię. Prawo to mówi o dążeniu człowieka do równowagi potrzeb niższego rzędu. Jeżeli potrzeby te nie zostaną zaspokojone, to człowiek traci równowagę organizmu. Równowagę przewraca dopiero zaspokojenie tych potrzeb. One stanowią dla niego źródło motywacji. Jeżeli potrzeba niższego rzędu zostanie zaspokojona, to przestaje ona być motywatorem. Z kolei motywator do zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu określa prawo wzmocnienia. Człowiek zaspokajając te potrzeby odczuwa przyjemność, dlatego też będzie dążył do jeszcze lepszego zaspokojenia ich .
Omów dwuczynnikową teorię Herzberga
Na satysfakcję z pracy (lub jej brak) wpływają zróżnicowane czynniki, wśród których można wyróżnić:
Czynniki powodujące zadowolenie (motywacyjne)
Czynniki powodujące brak niezadowolenia (higieny)
Czynniki motywacyjne:
Dążenie do osiągnięć w pracy.
Przeświadczenie, że wysiłek włożony w wykonanie zadania zostanie dostrzeżony i doceniony.
Zwiększenie poczucia odpowiedzialności i przyjmowanie większego zakresu obowiązków.
Osiągnięcie wyższej pozycji społeczne w środowisku w wyniku większego wysiłku w realizację zadań.
Treść pracy dająca możliwość samorealizacji.
Możliwość rozwoju dzięki zwiększaniu wiedzy i doświadczenia zawodowego.
Czynniki higieny:
Wynagrodzenie
Bezpieczeństwo w pracy
Warunki pracy
Polityka przedsiębiorstwa
Kompetencje przełożonych
Omów teorię X Y McGregora
Teorie X i Y:
Teoria X odzwierciedla poglądy klasyków organizacji i zarządzania.
Teoria Y zakłada, że istnieje możliwość integracji celów organizacji z celami indywidualnymi.
Teoria X:
Ludzie czują niechęć do pracy, co powoduje, że starają się jej unikać,
muszą być zmuszani do pracy, kontrolowani i motywowani karami,
większość osób woli, aby nimi kierowano, stara się unikać odpowiedzialności, ma niewielkie ambicje i poszukuje bezpieczeństwa.
Teoria Y:
Ludzie nie nienawidzą pracy – fizyczny i umysłowy wysiłek przy pracy jest dla nich czymś równie naturalnym jak zabawa i wypoczynek,
wolą samokontrolę niż kontrolę zewnętrzną i kary
nie unikają zaangażowania i odpowiedzialności,
są zdolni do kreatywności i oryginalności,
w obecnych organizacjach intelektualny potencjał pracowników nie jest w pełni wykorzystywany.
Omów założenia behawioralnego modelu OiZ
Behawioralny model OiZ zakłada:
ograniczenie hierarchii organizacyjnej i wynikającego z niej podziału władzy,
zastąpienie formalnego autorytetu przełożonego przez autorytet oparty na kompetencjach,
grupowe rozwiązywanie konfliktów na drodze negocjacji,
mieszany model decyzyjny, w którym decyzje strategiczne są podejmowane przez kierownictwo po konsultacji z niższymi szczeblami,
powiązanie aktywności pracowników z celami przedsiębiorstwa poprzez włączenie ich w proces decyzyjny
Omów założenia nurtu ilościowego
Nurt ilościowy:
badania operacyjne (np.. optymalizacja transportu)
przetwarzanie numeryczne jako główny sposób dochodzenia przez kierownictwo do decyzji
prognozowanie skutków zmian w oparciu o zależności zawarte w modelach ekonometrycznych
prognozowanie przyszłości w oparciu o modele
Omów założenia nurtu systemowego
Nurt systemowy:
nie zajmuje się poszczególnymi segmentami organizacji, a traktuje je jako jednolity i celowy system złożony z wzajemnie powiązanych części
daje to kierującemu możliwość spojrzenia na organizację jako na całość oraz świadomość, że działalność dowolnego segmentu systemu bardziej lub mniej wpływa na działalność każdego innego segmentu
Zdefiniuj pojęcie re engineeringu
Wg Hammera i Champy’ego to fundamentalne przemyślenie od nowa i radykalne przeprojektowanie procesów w firmie prowadzące do dramatycznej poprawy według krytycznych, współczesnych miar ( koszty, jakość, serwis, szybkość ) osiąganych wyników.
Omów kluczowe pojęcia re engineeringu
Fundamentalna zmiana-
radykalna zmiana
dramatyczna zmiana-
procesy
Fundamentalne przemyślenie przedsiębiorstwa i jego procesów - należy zadać sobie pytanie: "Dlaczego robimy te rzeczy i dlaczego akurat w ten sposób". OdpowiedĄ da nam obraz tego, co należy zmienić i to w sposób zasadniczy.
Radykalne przeprojektowanie oznacza całkowite oderwanie się od przeszłości. To zupełnie nowa droga, lekceważąca wszystkie dotychczasowe układy i sposoby postępowania. W reengineeringu chodzi o całkowite na nowo ukształtowane przedsiębiorstwo, o zupełnie nowy proces, a nie o ulepszenie, rozszerzenie czy modyfikacje procesów istniejących.
Dramatyczna poprawa oznacza, że ulepszenie na dużą skale wymagają zniszczenia starego porządku. Reengineering nie interesuje się niewielkimi przyrostami ale skokami ilościowymi.
Procesy, to termin do którego Hammer i Champy przywiązują bardzo dużą wagę. Uważają oni, że menedżerowie skupiają swą uwagę na postawach ludzkich, zadaniach, strukturach pomijając procesy. Proces zdaniem autorów koncepcji jest wiązką aktywności, skierowaną na jedno lub więcej wejść, w wyniku której klient dostaje wyrób o pożądanej przez niego wartości.
Omów zasady koncepcji re engineeringu
Wychodzić od potrzeb klienta,
analizować procesy w przedsiębiorstwie,
uwzględnić istniejące ograniczenia,
myśleć inaczej
Szczegółowe zasady tej koncepcji formułuje Hammer:
Działania należy organizować wokół wyników, a nie zadań,
Użytkownicy rezultatu procesu powinni być jego organizatorami,
Rozproszone przestrzennie zasoby należy traktować tak, jakby znajdowały się w jednym miejscu,
Równoległe procesy należy koordynować w czasie ich trwania, a nie po zakończeniu,
Decyzje powinny być podejmowane w miejscu realizacji, a nie kierownictwo (oddalone przestrzennie) zachowuje wyłącznie prawo kontroli decyzji,
Informacje gromadzone powinny spływać do jednego, ogólnie dostępnego banku danych,
Charakterystyczne cechy koncepcji BPR
Odrzucenie industrialnego modelu pracy,
Należy dążyć do uproszczenia procesów,
Stanowiska pracy łączone w jedno,
Decentralizacja władzy
Zachowany jest naturalny porządek pracy
Wielowariantowość procesów
Praca realizowana jest w najbardziej odpowiednim miejscu,
Minimalizacja czynności
Ograniczenie zewnętrznych kontaktów
Tworzenie działań łączących
Zmienia się struktura organizacji – dzialy funkcjonalne ustępują miejsca zespołom procesowym,
Zmienia się charakter pracy,
Zmieniają się role poszczególnych ludzi
Zmienia się charakter przygotowania zawodowego
Podstawą wynagradzania i oceny wydajności pracy są jej efekty,
Zmieniają się kryteria awansu,
Następuje zmiana kultury i wartości organizacji,
Zmienia się rola menadżerów
Następuje spłaszczenie struktury organizacyjnej,
Dyrektorzy stają się liderami,
Nowoczesna technologia informatyczna,
Omów proces wdrażania BPR
- wybór procesu do rekonstrukcji,
- utworzenie zespołu badawczego,
- Zrozumienie procesu,
- Rekonstrukcja procesu,
- Wdrożenie rekonstrukcji w życie
Omów typowe korzyści i zagrożenia wdrażania koncepcji BPR
usprawnienie analizy zgromadzonych informacji i danych,
-możliwościami przekształcenia nieustrukturyzowanego procesu w rutynowo przebiegającą transakcję,
ułatwienie dokonywania zmian w kolejności przebiegu procesu oraz umożliwienie symultanicznego przebiegu niektórych jego elementów,
-zapewnianie łatwego dostępu do informacji, niezależnie od miejsca ich fizycznego przechowywania,
umożliwianie eliminacji z procesu zbędnych pośredników,
ułatwienie gromadzenia informacji koniecznych do funkcjonowania danego procesu,
zapewnienie łatwego monitorowania przebiegu procesu oraz jego elementów,
możliwością zastępowania w procesie czynnika ludzie kiego lub też zmniejszania jego udziału
Udane zastosowanie reengineeringu może pozwolić na:
skrócenie cyklów produkcji, o co najmniej 70%
redukcja kosztów o minimum 40%
poprawa jakości wyrobów i zadowolenia klientów ponad 40%
podniesienie rentowności o minimum 40%ci
rozszerzenie udziału w rynku, , o co najmniej 25%
Do przyczyn niepowodzeń dodać należy:
Niejasne cele i definicje (brak zrozumienia istoty programu);
Nierealistyczne oczekiwania odnośnie efektów jak i kosztów
Ograniczona inwestycja w sam produkt;
Brak silnego zaangażowania, wsparcia i i presji zarządu
Brak koncentracji;
Brak cierpliwości
Brak pomiaru efektów.
Omów etapy analizy potrzeb organizacyjnych
Analiza potrzeb organizacyjnych obejmuje następujące kierunki postępowania organizatorskiego:
• określenie celu ogólnego (wydajność, koszty, jakość, warunki pracy),
• wstępną analizę organizacyjną o (źródła, rezerwy i kierunki, usprawnień),
• określenie przedmiotu organizowania (dział, fragment procesu),
• określenie celu szczegółowego (konkretyzacja celu ogólnego lub przejście do celów niższego stopnia; np. drogi transportowe, eliminacja),
• analiza aspektów ekonomicznych, technicznych i psychologicznych przedmiotu organizowania,
• analizę warunków pracy (pozycja, oświetlenie, hałas, temperatura itp.),
• ustalenie środków i terminów
Omów arkusz krytycznej oceny i analizy
Krytyczna ocena i analizy
jak jest? (synteza stanu faktycznego)
dlaczego tak jest? (uzasadnienie stanu faktycznego)
jak jeszcze może być? (znajdowanie wariantów)
jak być powinno? (ustalanie wariantu optymalnego)
| Czynniki /Fazy | Ustalenie stanu faktycznego | Uzasadnienie stanu faktycznego | Zestawienie możliwych wariantów rozwiązania | Wybór wariantu optymalnego |
|---|---|---|---|---|
| 1 Cel | Co się osiąga? | Dlaczego to się osiąga? | Co jeszcze można osiągnąć? | Co powinno się osiągnąć? |
| 2. Materiał | Z czego się wykonuje? | Dlaczego z tego się wykonuje? | Z czego jeszcze można wykonywać? | Z czego powinno się wykonać? |
| 3. Wzór wyrobu | Co się wykonuje? | Dlaczego to się wykonuje? | Co jeszcze można wykonać? | Co powinno się wykonać? |
| 4. Kolejność | Kiedy się wykonuje? | Dlaczego wtedy się wykonuje? | Kiedy jeszcze można wykonać? | Kiedy powinno się wykonać? |
| 5. Miejsce | Gdzie się wykonuje? | Dlaczego tam się wykonuje? | Gdzie jeszcze można wykonać? | Gdzie powinno się wykonać? |
| 6. Sprzęt | Czym się wykonuje? | Dlaczego tym się wykonuje? | Czym jeszcze można wykonać? | Czym powinno się wykonać? |
| 7. Sposób wykonania | Jak się wykonuje? | Dlaczego tak się wykonuje? | Jak jeszcze można wykonać? | Jak powinno się wykonać? |
| 8. Wykonawca | Kto wykonuje? | Dlaczego ten wykonawca? | Kto jeszcze można wykonać? | Kto powinien wykonać? |
Projektowanie stanu postulowanego – omów fazy
Badanie metod pracy znajduje zastosowanie na ogół w odniesieniu do tzw. prostych przedsięwzięć organizacyjnych (usprawnienie wybranego odcinka procesu technologicznego, racjonalizacja pracy w grupie stanowisk).
Fazy etapu projektowania:
uporządkowanie zmian zaproponowanych w toku krytycznej analizy i oceny stanu faktycznego,
opracowanie właściwego projektu stanu proponowanego,
weryfikacja projektu w warunkach symulowanych lub rzeczywistych,
ocena proponowanych rozwiązań według kryteriów ekonomicznych, warunków pracy oraz psychosocjologicznych.
Omów fotografię dnia roboczego (definicja, rodzaje, etapy, wady, zalety)
Fotografia dnia roboczego polega na obserwacji i pomiarach wszystkich rodzajów czasu roboczego, pracy i przerw, na danym stanowisku roboczym, zgodnie z kolejnością ich występowania, przeprowadzanych nieprzerwanie w ciągu ustalonego czasu. Czas przeprowadzania jednej fotografii pokrywa się zwykle z okresem jednej zmiany roboczej..
W zależności od celu i przedmiotu badania wyróżnia się:
indywidualną fotografię dnia pracy będącą procesem obserwacji i pomiaru wszystkich elementów czasu pracy jednego wykonawcy wraz z rejestracją wszystkich zdarzeń mających istotny wpływ na przebieg badanego procesu pracy w czasie zmiany roboczej;
zespołową fotografię dnia pracy polegającą na równoczesnym badaniu czasu pracy kilku pracowników realizujących wspólne zadnie, aby uchwycić wzajemne powiązania w procesie pracy oraz opracować bilans dnia roboczego dla określonych stanowisk;
grupową fotografię czasu pracy, podczas której obserwuje się grupę wykonawców pracujących indywidualnie, nie zespołowo;
fotografię na trasie obejmującą obserwację czasu podczas stałej marszruty na określonym odcinku pewnej liczby stanowisk w określonych momentach;
samofotografię polegającą na przeprowadzeniu obserwacji i dokonywaniu uproszczonych pomiarów zużycia czasu przez samego wykonawcę badanej pracy. Jest ona szczególnie zalecana w badaniu organizacji pracy kierowniczej i biurowej.
1. etap przygotowawczy, który polega na:
- sprecyzowaniu celu, jaki chcemy osiągnąć w wyniku badania,
- określeniu obiektu (przedmiotu) badań, a więc stanowisk i pracowników objętych badaniem,
- zapoznaniu się obserwującego z technologią i metodami pracy oraz rodzajem zadań roboczych,
- poinformowaniu osób obserwowanych o celach badań,
- określeniu czasokresu badań,
- przygotowaniu formularzy obserwacyjnych;
2. etap podstawowy polegający na właściwej obserwacji i zapisywaniu w specjalnym arkuszu obserwacyjnym rodzaju i czasu zakończenia zaobserwowanej czynności oraz uwag. Czas zakończenia danej czynności lub przerwy jest jednocześnie początkiem czynności następnej. Obserwator rozpoczyna badanie w określonym czasie (najczęściej jest to początek dnia) i kontynuuje je do końca ustalonego okresu (najczęściej jest to koniec zmiany roboczej). W trakcie obserwacji notuje w skrócie
wszystko, co się dzieje z obserwowanym obiektem. Różnice kolejno notowanych czasów zakończenia poszczególnych czynności są miarą czasów ich trwania;
3. etap końcowy sprowadzający się do opracowania i analizy wyników oraz sformułowania wniosków usprawniających.
Omów obserwację migawkową (definicja, warunki zastosowania, rodzaje, etapy, wady, zalety)
Obserwacja migawkowa jest to sposób prowadzenia ilościowej analizy czasu pracy ludzi i środka produkcji. Badania oparte są na rachunku prawdopodobieństwa statystyce, na badaniu próby reprezentatywnej.
Zastosowanie obserwacji migawkowej:
ustalenie wskaźników charakterystycznych stopnia wykorzystania narzędzi.(mniejsze absorbowanie uwagi osoby, która przeprowadza badanie sposobem obserwacji migawkowej w stosunku do obserwacji ciągłej. Następuje skrócenie tego czasu od ok. 40 % do ok. 70 %)
istnieje możliwość przerwania badania w dowolnym momencie jego trwania oraz wznowienia go również w dowolnym momencie
Zastosowanie techniki obserwacji migawkowych wymaga dotrzymania trzech warunków: reprezentatywności, tj. ustalenia odpowiednio dużej próbki określonej liczbą obserwacji; losowości,, tj.. dokonania w sposób losowy wyboru momentów obserwacji; ciągłości przyczynowo-skutkowej, tj. przeprowadzenia obserwacji w sytuacji występowania warunków uznanych za typowe.
Wadami obserwacji migawkowej jest to, że nie ma możliwości identyfikacji pracy obserwowanego stanu (na przykład- nieobecność pracownika, przerwa w pracy jakiegoś urządzenia) oraz to, że kiedy zdarzenia obserwowanego stanu nie przekraczają 1 % nie można wtedy wyciągnąć żadnych wniosków.
1.etap przygotowawczy, który obejmuje: określenie celu i przedmiotu badania,
wyznaczenie okresu obserwacji, ustalenie liczby badanych frakcji czasu, ustalenie liczby badanych frakcji czasu, ustalenie niezbędnej liczby obserwacji przy pożądanej dokładności, zaplanowanie trasy obchodów, wyznaczenie momentów obserwacji, czyli planu minutowego, przygotowanie arkusza obserwacyjnego.
2. etap podstawowy polegający na przeprowadzeniu obserwacji, przy którym należy stosować następujące zasady postępowania: obserwacji należy dokonywać zawsze z tego samego miejsca, najlepiej w chwili mijania stanowiska, wszystkie obserwacje powinny być krótkotrwałe (1-2 sekundy), gdyż przedłużanie ich niesie ryzyko łączenia większej ilości elementów pracy i skłania do interpretacji zdarzeń, notowanie polega na zakwalifikowaniu zaobserwowanego zdarzenia lub stanu do określonej frakcji i umieszczeniu w tym miejscu w arkuszu stosownego znaku, obchód tej samej trasy odbywa się w różnych odstępach czasu (zgodnie z wylosowanymi momentami obserwacji), co chroni przed notowaniem cyklicznie powtarzających się tych samych zdarzeń oraz tendencyjnym i nienaturalnym zachowaniem się pracowników;
3. etap końcowy, który polega na opracowaniu wyników obserwacji pod kątem: ustalenia struktury wykorzystania czasu w procentach, prezentacji wyników w formie tabel i diagramów, oceny wiarygodności i rzetelności uzyskanych wyników, wyprowadzenia właściwych wniosków i propozycji usprawnień zmierzających do zminimalizowania strat czasu.
Omów chronometraż (definicja, rodzaje, etapy, wady, zalety)
Chronometraż jest techniką mierzenia powtarzalnych, wyróżnionych elementów procesów pracy. Najczęściej służy do pomiarów elementów, których czas trwania nie przekracza kilku, rzadziej kilkunastu minut. Ogólnym celem chronometrażu jest dokładne ustalenie czasu wykonywania badanych elementów z dokładnością pozwalającą na wyraźne określenie ilości czasu niezbędnego do wykonania poszczególnych elementów pracy w danych warunkach organizacyjno-technicznych.
Zależnie od liczby pracowników, których praca jest przedmiotem obserwacji, chronometraż może być:
indywidualny – przeprowadzany w odniesieniu do jednego pracownika;
grupowy – przeprowadzany w stosunku do grupy pracowników wykonujących to samo zadanie.
Można tez mówić o następujących rodzajach chronometrażu:
ciągłym – gdy czas trwania wszystkich elementów badanego procesu pracy mierzy się nieprzerwanie, tj. od momentu rozpoczęcia do zakończenia każdego cyklu pomiarowego (stosowanie go jest celowe, gdy mierzone elementy procesu pracy trwają dłużej niż 10 sekund);
wyrywkowym – przy którym mierzy się czas tylko niektórych, wybranych elementów badanego procesu;
cyklicznym – gdy czas trwania elementów procesu jest bardzo krótki (poniżej 3 sekund).
chronometraż- zalety-dość precyzyjna, umożliwia doskonalenie metod wykonywania czynności, wady-nadaje się tylko do czynności powtarzalnych, nie uwzglęnia ona pozostałych elementów dnia roboczego np. przerw śniadaniowych, rekreacyjnych; analiza ruchów elementarnych MTM-pracę na danym stanowisku rozkłada się na ruchy elementarne, następnie eliminuje się ruchy zbędne a następnie dla tych istotnych określa się tabele odpowiednich wartości
Badanie chronometrażowe obejmuje następujące etapy:
1. Przygotowanie badania: Na tym etapie następuje wybór pracownika. Wyboru tego dokonuje się po uprzednich rozmowach z potencjalnymi kandydatami i ich przełożonymi, oraz po zapoznaniu się ze stanowiskiem pracy oraz zasadami cyklu technologicznego. Dokonuje się także podziału czynności na fragmenty. Fragmenty operacji technologicznej muszą zaczynać się i kończyć w precyzyjnie ustalonych momentach, oddzielający je czas to tak zwany punkt graniczny (w jego trakcie następuje zatrzymanie pomiaru i odczytanie wartości ze stopera), czas trwania
takiego fragmentu nie może być krótszy niż 2,4 sekundy. Liczbę pomiarów niezbędnych do uzyskania reprezentacyjnych danych określa się wykorzystując metody statystyczno- matematyczne oraz probabilistykę. Ilość zarejestrowanych fragmentów ma istotny wpływ dokładność i rzetelność badań.
2. Obserwacja i pomiar: W skład tego etapu wchodzi pomiar czasu trwania fragmentu operacji dokonywanych za pomocą stopera, dokumentowanie otrzymanych wyników na karcie charakterystyki stanowiska roboczego, arkuszu chronometrażowym (zapisuje się na nim wyniki pomiaru), karcie wyników chronometrażowych (zawiera wartości przeciętne trwania badanych fragmentów), karcie normowania (zawiera ona normę trwania dla danego fragmentu).Pomiarów można dokonywać na dwa sposoby: ciągle (bez wyłączania stopera, wyliczając różnicę następujących po sobie zmierzonych fragmentów operacji), lub wyrywkowo (po każdym pomiarze zeruje się urządzenia mierzące). Następnie przystępuje się do oceny tempa pracy, porównując otrzymane wyniki ze wzorcowymi. Wyniki wzorcowe przedstawiają czas pracy w tzw. tempie normalnym. Porównanie to można zapisać za pomocą następującego wzoru: (czas zmierzony * ustalone tempo pracy)/normalne tempo pracy Wzór ten daje nam wartość czasu w jakim pracownik wykonałby swoje zadanie, gdyby
pracował w tempie normalnym.
3. Opracowanie wyników: Otrzymane rezultaty pomiarów fragmentów operacji technologicznej określa się mianem szeregu chronometrażowego. Z poszczególnych fragmentów obliczane są średnie a następnie odrzucane są te wyniki, które w znaczący sposób o wyznaczonej średniej obiegają. Metodę tę stosuję się w celu wyznaczania norm pracy, może ona także wspierać inne badania pracy, jako metoda pomocnicza.
Scharakteryzuj krótko (zdefiniuj, wskaż zastosowanie): fotografii stroboskopowej, filmowania w zwolnionym i przyspieszonym tempie
fotografia stroboskopowa (flash light) fotografowanie przebiegu ruchów przy otwartej migawce, a naświetlenie odbywa się poprzez serię błysków o dużej częstotliwości ; znajduje zastosowanie w badaniu niezbyt szybkich ruchów, np. w sporcie, pracy mechanizmów maszyn, odrzutu broni itp.
filmowanie w zwolnionym tempie (0,9 – 1,5 fps) szczególnie skomplikowane procesy pracy zespołowej, o relatywnie długim przebiegu,
filmowanie w przyspieszonym tempie (64 i więcej fps) bardzo krótkie i szybko przebiegające cykle pracy.
Omów funkcje norm pracy
Techniczne – dyscyplinujące pracę poprzez ciągłe konfrontowanie założonych parametrów technicznych i organizacyjnych z warunkami w jakich przebiega normowany proces
Organizatorskie
Płacowe
Kosztowe
Zatrudnieniowe
Oceny
Ustalania potrzeb
Zdefiniuj rodzaje norm pracy
Norma obliczeniowa – wiąże się z wykorzystaniem wcześniej opracowanych już normatywów, z których następuje założenie, poskładanie elementów normy
Norma badawcza –– nie dysponujemy żadnymi normatywami (praca specyficzna). Ustalenie normy poprzez przeprowadzenie pomiarów, głównie m. chronometrażu
Norma uproszczona – posługiwanie się tzw. scalonymi normatywami czasu, opracowanymi dla typowych zabiegów i operacji technicznych
Zdefiniuj podstawowe pojęcia w metodach sieciowych
• Sieć czynności -jest graficznym przedstawieniem planu przedsięwzięcia, pokazującym wzajemne zależności między różnymi działaniami. W skład sieci czynności wchodzi kilka podstawowych elementów, mianowicie: zdarzenie, czynność, czas trwania czynności. Najwcześniejszy możliwy termin, najpóźniejszy dopuszczalny termin.
• Zdarzenie -jest momentem czasowym, w którym zaczyna się lub kończy przynajmniej jedna czynność. Zdarzenie jest ważnym punktem przedsięwzięcia, rozpoczynającym lub kończącym jakąś czynność, nie zużywa środków ani czasu. W sieci czynności symbolem zdarzenia jest kółko z wpisanym doń numerem zdarzenia.
• Czynność -jest to działanie w określonym czasie, pochłaniające pewne środki na realizację. Symbolem czynności w sieci jest strzałka, która wskazuje kierunek przebiegu czynności w czasie.
• Zdarzenie nie może być uznane za zaistniałe, dopóki wszystkie czynności do tego zdarzenia nie zostały zakończone Żadna czynność nie może się rozpocząć przed zaistnieniem zdarzenia określającego jej początek.
• Czas trwania czynności oznacza się odpowiednią cyfrą umieszczoną nad lub pod strzałką. Sumując poszczególne czasy trwania czynności można obliczyć najwcześniejszy możliwy termin zaistnienia poszczególnego zdarzenia.
Zdefiniuj pojęcie najwcześniejszego i najpóźniejszego dopuszczalnego momentu zaistnienia zdarzenia w sieci
Termin zdarzenia ostatniego jest najwcześniejszym momentem zakończenia całego przedsięwzięcia.
Najpóźniejszy dopuszczalny moment określonego zdarzenia musi umożliwić realizację wszystkich czynności, mających początek w tym zdarzeniu.
Omów konwencje przy budowie Siecie
1. zakłada się, iż czas biegnie ze strony lewej do prawej;
2. każdy numer zdarzenia następnego jest większy od numeru zdarzenia poprzedzającego;
3. sieć można określić poczynając od pierwszej czynności do ostatniej (w przód) lub od ostatniej czynności do pierwszej (wstecz);
4. sieć czynności danego przedsięwzięcia jest niezmienne w stosunku do zmian czasu
trwania czynności.
Omów technikę rozwiązywania sieci
1. Każda czynność musi być zorientowana w sensie czasowym, przy czym rozróżnia się dwa sposoby orientacji :
– Orientację ogólną, polegającą na przyjęciu założenia, że czas płynie strony lewej do prawej, czyli zdarzenia leżące bardziej na prawo jest późniejsze niż zdarzenie leżące na lewo od niego, a odnoszące się do tej samej czynności.
– Orientację szczegółową, uzyskiwaną przez zaznaczenie upływu czasu strzałką. Stosuje się ją w odniesieniu do czynności usytuowanych pionowo w sieci tzn. wtedy, gdy orientacja ogólna jest niewystarczająco jednoznaczna.
2. Sieć nie musi być nanoszona na układ współrzędnych z zaznaczoną osią czasu, wystarcza opisanie poszczególnych czynności czasem ich trwania
Omów etapy konstruowania sieci
1. Ustalenie liczby czynności,
2. Ustalenie zdarzenia początkowego i końcowego przedsięwzięcia,
3. Określenie kolejności wykonywania czynności,
4. Numerowanie wierzchołków
Omów konsekwencje wynikające z rozwiązania sieci
Omów metodę PERT
• Metody indeterministyczne (probabilistyczne, stochastyczne), zakładające działanie w warunkach niepewności. Taką jest m. In. Chyba najpopularniejsza obecnie metoda Program Evaluation and Review Technique (PERT).
Metoda Pert posługuje się również analizą ścieżki krytycznej w sieci o sztywnej, deterministycznej konstrukcji „i”-„i”, ale umożliwia ponadto wykorzystanie statystycznego oszacowania czasu trwania poszczególnych czynności, a w związku z tym wyznaczenie prawdopodobieństwa zrealizowania poszczególnych etapów przedsięwzięcia w z góry zadanych terminach.
• Czas trwania poszczególnych czynności (czyli liczby przyporządkowane poszczególnym łukom), oblicza się za pomocą wzoru: T e =( a + 4b +c) / 6
gdzie: a- optymistyczny czas wykonania
b- najbardziej prawdopodobny czas wykonania
c- pesymistyczny czas wykonania.
Po obliczeniu średniego czasu trwania czynności według wzoru można wyznaczyć ścieżkę krytyczną, jak w metodzie CPM.