EKOSYSTEM LASÓW

Ekosystem to zespół żywych organizmów tworzących biocenozę łącznie ze wszystkimi elementami środowiska nieożywionego, czyli z biotopem. Każdy organizm zamieszkuje dany ekosystem.

Niżej postaram się przedstawić ekosystem lasów.

Las jest to zwarty zespół roślinności z przewaga roślin drzewiastych i swoistą fauną. W zależności od siedliska i klimatu tworzą się różne formacje leśne i typy lasów. Rozróżnia się m.in. lasy iglaste, liściaste, mieszane, wilgotne lasy tropikalne, lasy galeriowe, monsunowe. O ich typie decydują dominujące gatunki drzew. Las jest jednym z podstawowych ekosystemów lądowych , zapewniający równowagę środowiska przyrodniczego, zdolnych w wysokim stopniu, dzięki procesom fotosyntezy, do przetwarzania gazu cieplarnianego, jakim jest CO2, w węgiel i tlen, oddawany do atmosfery.

Lasy mogą rosnąć tam, gdzie sezon wegetacyjny jest dostatecznie długi, gdzie dociera dostatecznie dużo energii słonecznej, a także opady są dostatecznie wysokie i względnie równomiernie rozłożone w ciągu roku. W rozmieszczeniu różnych typów lasów można dostrzec pewne prawidłowości. Lasy są tym dorodniejsze, im rosną bliżej równika, a także im więcej wody mają do dyspozycji.

W polskich lasach nizinnych warstwę koron drzew tworzą zazwyczaj: sosna zwyczajna, świerk pospolity, lipa drobnolistna.
Zaś na wyżynach i pogórzu dominują: nadrzeczna olszyna górska z olszą szarą, jaworzyny, drzewostan jodłowy boru mieszanego, bory świerkowe.

Lasy tworzą środowisko zróżnicowane przestrzennie; mają zawsze strukturę warstwową. Nawet w ubogich lasach można wyróżnić warstwę runa leśnego, czyli drobnych roślin zielnych , warstwę korony drzew, a także specyficzne środowisko, jakim są pnie drzew. Zwłaszcza dla zwierząt, które mogą się sprawnie poruszać, każda warstwa stwarza swoiste możliwości życiowe i ma wobec tego swoistą faunę. Nie jest to jednak ograniczone do zwierząt, są bakterie, grzyby żyjące w ściółce leśnej, są i takie, które żyją w tkance miękiszowej liści drzew, a są i takie, które żyją w drewnie.

W strukturze roślinności wyróżnia się piętra(warstwy):

- drzewostan (korony drzew) - warstwę najwyższą dużych drzew (sosny, świerki). W lasach naturalnych drzewostan dzieli się na kilka pięter w zależności od gatunków i wieku występujących drzew;

- podszyt - warstwę niższą, na którą składają się krzewy i młode drzewa;

- runo leśne - najniższą nadziemną warstwę lasu. Tworzą ją rośliny zielne, drobne krzewinki, paprocie, mchy, porosty, grzyby. Występuje tam największa ilość- owadów oraz drobnych zwierząt kręgowych i płazów.

-ściółka- warstwa na dnie lasu gdzie gromadzą się martwe szczątki roślin i zwierząt. Ulegają one powolnemu rozkładowi i przekształcaniu w próchnicę. Ściółkę tworzą m.in. zeschłe liście fragmenty kory, martwe części roślin i drobne gałązki

W różnych typach lasu różny jest skład runa leśnego i podszytu, jak również występują różnice w gatunkowym składzie lasu.

Rośliny leśne dostarczają pokarmu, stanowią kryjówki, gniazda. Zwierzęta wywierają wpływ na rośliny żerując na nich, niszcząc szkodniki, rozsiewając nasiona, zapylając kwiaty, przekształcając środowisko glebowe. Różnorodność i obfitość org. zwierzęcych w pełni zależy od ilości organizmów roślinnych, czyli pokarmowych. Rośliny są podstawą bytu zwierząt roślinożernych , które warunkują życie organizmów drapieżnych.

Las wpływa bardzo silnie na szereg warunków środowiskowych. Korony drzew w dzień osłaniają od zbytniego nagrzania przez słońce, w nocy zapobiegają wypromieniowaniu ciepła. W lesie w dzień jest chłodno, a nocą cieplej niż na otwartej przestrzeni. Podobnie mniejsze są różnice temperatury w lecie i w zimie. Las hamuje pęd wiatru, gdy ponad koronami szleje wichura, między czarnymi jagodami a mchem powietrze może być nieruchome. Ponieważ zarówno nasłonecznienie jak i wiatr działają wysuszająco, osłona przed nimi powoduje, że wnętrze lasu utrzymuje stosunkowo wysoką wilgotność, jest jak gdyby naturalną cieplarnią dla wszystkich pomniejszych istot.

Ściółkę leśną zamieszkują głównie bakterie, grzyby i inne mikroorganizmy. Jednak w glebie żyją także większe zwierzęta(kret, mysz), które dzięki ryciu przewietrzają glebę i przemieszczają próchnicę w dolne jej warstwy.

 Rola lasów jest istotna także w skali całej Ziemi - ze względu na wielką biomasę pni drzew są one jednym z wielkich magazynów węgla na naszej planecie. Ponadto lasy umożliwiają zachowanie różnorodności genetycznej roślin i zwierząt, są jednym z istotnych czynników mających wpływ na regulację stosunków wodnych i ochronę gleby przed erozją. Las spełnia różnorodne funkcje zarówno w sposób naturalny jak i poprzez umiejętną gospodarkę człowieka, wykorzystującego przyrodę dla swych potrzeb.

Można wymienić trzy podstawowe funkcje lasów:

ekologiczne - stabilizacja obiegu wody w przyrodzie, kształtowanie klimatu, stabilizacja składu atmosfery i jej oczyszczanie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom, ochrona gleb przed erozją i stepowieniem, tworzenie warunków do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków, zapewnienie lepszych warunków zdrowia i życia ludzi;

produkcyjne - zachowanie trwałego użytkowania drewna przy jednoczesnym zwiększeniu jego zapasów, pozyskiwanie z lasu użytków ubocznych;

społeczne - kształtowanie warunków zdrowotnych i rekreacyjnych, wzbogacanie rynku pracy, tworzenie różnorodnych form użytkowania lasu przez społeczność lokalną, zagospodarowanie terenów zdegradowanych i gleb

Wzrost zagrożenia lasów i wzrost znaczenia ich różnorodnych funkcji wymuszają podjęcie niezbędnych działań mających na celu:

• zapewnienie trwałości lasów

• powiększenie zasobów leśnych i ciągłości ich wykorzystywania

• polepszenie stanu zdrowotności i ich kompleksową ochronę

• restytucję i ich rehabilitację poprzez przebudowę drzewostanów

• regenerację zdewastowanych i zaniedbanych drzewostanów

• ochronę zasobów glebowych i wodnych

• reorganizację zarządzania lasami z modelu surowcowego na proekologiczny

• uregulowanie stanu zwierzyny do poziomu nie zagrażającego celom hodowli na obszarach leśnych

• uregulowanie i ukierunkowanie rekreacji i turystyki

• zwiększenie prawnej ochrony wszystkich gruntów leśnych

 

Trwałość i kondycja lasów uzależniona jest od warunków przyrodniczych, prowadzonej działalności gospodarczej oraz różnego rodzaju zagrożeń zarówno o charakterze naturalnym jak i antropogenicznym. Do antropogenicznych czynników zalicza się między innymi zanieczyszczenia powietrza, wód, gleb, zmiany stosunków wodnych, przekształcenia powierzchni ziemi i pożary. Wśród najistotniejszych czynników biotycznych należy wymienić masowe pojawienie się szkodliwych owadów oraz zagrożenie chorobami roślin. Trzecią grupę zagrożeń stanowią czynniki abiotyczne związane z warunkami atmosferycznymi, właściwościami gleby i warunkami fizjograficznymi. Dzięki kontynuowaniu zabiegów profilaktyczno - ratowniczych, w uszkodzonych drzewostanach, nastąpiło znaczne zmniejszenie zagrożenia ze strony szkodników wtórnych.

Jako jeden z najbardziej zróżnicowanych naturalnych ekosystemów, a jednocześnie łatwo dostępnych , las spełnia ważną rolę w życiu organizmów i poprawnym funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego .Uważam iż powinniśmy dołożyć wszelkich starań by nie zakłócać tego jakże doskonałego ekosystemu.:)