Worticilioza Różnych roslin (Verticullium spp)
Worticiliozy stanowią, obok fuzarioz, grupę najgroźniejszych chorób powodowanych przez grzyby żyjące w glebie. Ich szkodliwość wiąże się ze sposobem porażenia roślin, w których opanowane zostały organy i tkanki biorące udział w pobierani i przewodzeniu wody oraz zawartych w niej składników mineralnych.
Patogeny przenikają z gleby przez system korzeniowy do tkanki naczyniowej. Strzępki grzybni zatykają naczynia, wytwarzane toksyny są transportowane do części nadziemnych.
Choroba objawia się nagłym lub powolnym, postępującym więdnięciem.
Szczególnie niebezpieczna jest dla roślin w lata chłodne i wilgotne.
Grzyby w rodzaju Verticullium tworzą delikatna grzybnię wegetatywną, która w glebie jest mało trwała. Oprócz grzybni wegetatywnej tworzą one grzybnie przetrwalnikową. Grzyby te tworzą również przetrwalnikowe mikrosklerocje. Zarodniki konidialne są drobne jednokomórkowe, bezbarwne na trzonkach konidialnych. Zarodniki konidialne pojawiają się dopiero w końcowej fazie choroby, na zamierających lub martwych organach roślin.
Występowanie i szkodliwość:
Werticiliozy są jedną z najpowszechniej występujących grup chorób roślin. Wiąże się to z bardzo dużym zakresem roślin żywicielskich oraz z powszechnym występowaniem w glebie gatunków Verticilium. Są typowe fakultatywne patogeny żyjące w glebie mogące porażać ponad 60 rodzajów roślin.
Werticilioza jest chorobą: -roślin zielonych,-krzewów -drzew
Może stanowić poważny problem
-w uprawach warzyw (pomidor, papryka, chrzan)
-roślin sadowniczych (truskawka, brzoskwinia)
-roślin ozdobnych (chryzantema, gerbera, dali, lewkonia, aster chiński, lwia paszcza, kocanka, piwonia)
-w nasadzeniach parkowych (perukowiec, klon, jesion, judaszowiec, tulipanowiec, wiąz)
Choroba występuje w całym kraju, jej szkodliwość wiąże się ściśle z podatnością nie tylko gatunku, ale i genotypu roślin.
Objawy:
Symptomy choroby to:
-postępujące od dołu ku górze więdnięcie i żółknięcie liści
-zahamowanie wzrostu
-postępujące od brzegów i nerwów liści
-żółknięcie
-czerwienienie
-brunatnienie tkanki
-zaginanie i zasychanie porażonych blaszek
-zamieranie roślin
Porażenie może być jednostronne.
Rośliny ,które nie zamierają całkowicie mają:
-zdrobniałe kwiaty
-nie rozwijające się
-o zmienionej barwie
U porażonych roślin grzybnia przerasta wszystkie naczynia. Bardzo rzadko pasożyt wytwarza na zewnątrz porażonych organów grzybnię, która jest nikła pajęczynowata.
Cechą diagnostyczną jest zbrunatnienie wiązek naczyniowych w korzeniach i dolnych partiach łodyg , bez objawów na zewnątrz.
Cechą etiologiczną jest stadium konidialne.
Etiologia:
Sprawcami werticiliozy naczyniowej mogą być gatunki grzybów:
-Verticillium dahliae
-Verticillium albo-artum
-Verticillium vilmorinii
Formą zarodnikowania tych strzępczaków są pojedyncze, rozgałęzione trzonki konidialne.
Na końcach rozgałęzień powstają zarodniki konidialne. Powstają one pojedynczo, są elipsoidalne lub nieregularne cylindryczne, bezbarwne, głównie jednokomórkowe, czasami z jedną przegrodą. Zarodniki bywają zebrane w pozorne główki.
Rozwój choroby:
Formą przetrwalnikową grzyba Verticillium dahliae są mikrosklerocja, które mogą przebywać w glebie i zarodniki konidialne, powstające na trzonkach wyrosłych z mikrosklerocjów. Podobną funkcję pełnią chlamidospory Verticillium albo-atrum.
Skolonizowana przez grzyb obumarłe czesci roslin żywicielskich znacznie zwiększają skazenie podloza i potencjal infekcyjny patogena.
Ochrona:
1.Nabywanie wyłącznie zdrowego materialu siewnego i sadzoniowego .
2. dezynfekowanie podloza przed keazdym cyklem produkcyjnym w uprawach szklarniowych i pojemnikowych.
3. w uprawach w gruncie pozostaje stosowanie wlascviwego zmianowania.
4. rosliny chore usuwac wraz z Bryla ziemi i palic