Skonsolidowane sprawozdania finansowe
Dr K. Barczyk
LITERATURA:
Artur Raciński: Konsolidacja sprawozdań finansowych, Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa 2008,
Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa, praca zbiorowa pod red. Ewy Walińskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
Teoria: 20 pytań test jednokrotnego wyboru,
3 zadania z wykładów!!!
Skonsolidowane sprawozdania finansowe
Podstawowe pojęcia, zasady i wymogi formalne
Sprawozdanie finansowe. Stanowi uporządkowane zestawienie informacji o sytuacji majątkowej i finansowej jednostki, o jej wyniku finansowym oraz przeprowadzonych przez nią transakcjach, sporządzone na określony dzień i moment czasowy, tzn. dzień bilansowy.
Miejsce sprawozdawczości finansowej w rachunkowości
RACHUNKOWOŚĆ
KSIĘGOWOŚĆ RACHUNEK KOSZTÓW
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA
Informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych:
Pozwalają na określenie stanu faktycznego sytuacji finansowej i majątkowej podmiotu gospodarczego.
Umożliwiają ocenę realizacji zamierzeń.
Stwarzają podstawy analizy działalności gospodarczej.
Tworzą podstawy kontroli i planowania.
Ułatwiają podejmowanie decyzji.
Naczelna zasada rachunkowości
ZASADA TRUE AND FAIR VIEW
Zasada jasnego i rzetelnego obrazu sytuacji finansowej
Wszelkie zdarzenia gospodarcze w ramach systemu rachunkowości należy przedstawić zgodnie z ich rzeczywistym, prawdziwym przebiegiem (bezstronnie).
Nadrzędne zasady rachunkowości
| 1. Zasada wyższości treści ekonomicznej nad formą | UoR art.4, ust. 2 |
|---|---|
| 2. Zasada kontynuacji | UoR art. 5, ust.2 |
| 3. Zasada memoriału | UoR art. 6, ust. 1 |
| 4. Zasada ciągłości | UoR art. 5, ust. 1 |
| 5. Zasada ostrożnej wyceny | UoR art. 7, ust. 2 |
| 6. Zasada istotności | UoR art. 8, ust. 1 |
1. Wyższość treści nad formą
Zdarzenia gospodarcze powinny być prezentowane zgodnie z ich treścią gospodarczą a nie tylko formą prawną.
2. ZASADA KONTYNUACJI DZIAŁANIA
Opiera się na założeniu, że działalność podmiotu gospodarczego w najbliższej przyszłości będzie kontynuowana.
Przestrzeganie tej zasady nie wpływa na wycenę majątku i jego ujęcie w bilansie.
3. Zasada memoriału
Sprawozdanie finansowe jest sumarycznie zbiorem danych za ściśle określony okres, niezależnie od długości cyklu gospodarczego.
Periodyzacja przychodów i kosztów.
Ujęcie wszystkich operacji niezależnie
od zapłaty.
4. Zasada ciągłości
Ciągłość formalno-rachunkowa
Jednakowe okresy sprawozdawcze.
Powiązanie bilansu z bilansem otwarcia.
Ciągłość w zasadach wyceny, klasyfikacji, prezentacji.
5. ZASADA OSTROŻNEJ WYCENY
Polega na zachowanie rozwagi przy dokonywaniu wyceny poszczególnych składników majątku.
6. ZASADA ISTOTNOŚCI
Informacja istotna, to taka której pominięcie może wpłynąć ujemnie na decyzje podejmowane przez odbiorców informacji.
5 – 10% wyniku brutto
0,5 – 1,0% sumy bilansowej
0,5 – 1,0% wartość sprzedaży
1,0% - 2,0% wartości kapitałów własnych
Klasyfikacja rocznych sprawozdań finansowych
Sprawozdania roczne
Roczne jednostkowe Skonsolidowane
Sprawozdania Łączne sprawozdanie sprawozdanie
finansowe finansowe finansowe
Wszystkie jednostki, Jednostka, w skład której Sporządza jednostka
które stosują wchodzą jednostki organizacyjne dominująca
Ustawę o rachunkowości. sporządzająca mająca siedzibę
samodzielnie sprawozdania. na terytorium RP.
Podstawy prawne sporządzania sprawozdań finansowych jednostek powiązanych
Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. Z 2009 r. nr 152).
Rozporządzenie MF z dnia 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (dz. U. 2009 r. nr 169).
W sprawach nie uregulowanych przepisami UoR jednostka może stosować Krajowe Standardy Rachunkowości, a w przypadku braku krajowego standardu Międzynarodowe Standardy Rachunkowości.
Emitenci papierów wartościowych oraz wszystkie podmioty, które starają się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu obowiązkowo sporządzają skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z międzynarodowymi sprawozdawczości finansowej.
Grupa Kapitałowa
UoR art. 3, ust. 1 pkt. 44
Jest tworzona przez jednostkę dominującą i jednostki od niej zależne.
Jednostka dominująca to Spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe sprawujące kontrolę nad inną jednostką. (zmiana defincji ok 1.01.2009 r.)
Kryteria kwalifikacji jednostki dominującej
Forma organizacyjno prawna:
Spółka handlowa
Przedsiębiorstwo państwowe
Wykluczenie spółek cywilnych
Sprawowanie kontroli:
Sprawowanie kontroli nad inną jednostką zależną
Spółki Handlowe
Spółki osobowe Spółki kapitałowe
Spółka jawna Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka partnerska Spółka akcyjna
Spółka komandytowa
Spółka komandytowo-akcyjna
Sprawowanie kontroli nad inną jednostką jest rozumiane jako zdolność do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki w celu osiągnięcia korzyści.
Kontrola prawna : Dysponowanie głosami w organie stanowiącym.
Kontrola faktyczna: Wpływ na skład organów zarządczych.
Kontrola ekonomiczna: Wpływ na politykę operacyjną i finansową podmiotu.
Jednostka dominująca posiada bezpośrednio lub pośrednio przez udziały w większości ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym jednostki zależnej (więcej niż 50% głosów).
Jednostka dominująca jest uprawniona do podejmowania decyzji o polityce finansowej i bieżącej jednostki zależnej na podstawie statutu lub umowy spółki.
Jednostka dominująca jako udziałowiec ma prawo do powoływania albo odwoływania większości członków organów zarządzających lub nadzorczych jednostki zależnej.
Członkowie zarządu jednostki
Kategorie jednostki dominującej
Wyższego szczebla: Spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe będące jednostką dominującą w stosunku do jednostki dominującej niższego szczebla.
Niższego szczebla: Spółka handlowa, która jest jednocześnie zależną od innej spółki handlowej lub przedsiębiorstwa państwowego i jest jednostką dominującą w stosunku do co najmniej jednej spółki handlowej.
Jednostki dominujące niższego i wyższego szczebla
D C
Jednostka dominująca dla C Jednostka dominująca dla W
(Spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe) Zależna od D
Jednostka dominująca wyższego szczebla Jednostka dominująca niższego szczebla
W
Spółka Handlowa
spółka zależna od C
Jednostka dominująca A
Spółka handlowa
lub przedsiębiorstwo
państwowe
Jednostka zależna B Jednostka zależna C
Jednostka dominująca B Spółka handlowa, podmiot
Spółka handlowa, podmiot działający zgodnie z obcym
działający zgodnie z obcym prawem handlowym.
prawem handlowym.
Jednostka zależna D
Spółka handlowa, podmiot
działający zgodnie z obcym
prawem handlowym.
Jednostka zależna Spółka handlowa lub inny podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obecnego prawa handlowego, kontrolowany przez jednostkę dominującą.
Jednostką zależną nie jest
spółka cywilna, konsorcjum
lub inne wspólne
przedsięwzięcie nie będące
spółką handlową.
Jednostka współzależna jest jednostką współkontrolowaną przez wspólników na podstawie umowy zawartej między nimi, na podstawie umowy spółki lub statutu tej spółki.
Może przybrać różną formę prawną
Wspólnie kontrolowane operacje
Wspólnie kontrolowane aktywa
Sprawowanie współkontroli nad inną jednostką
1. Zdolność wspólnika na równi z innymi wspólnikami do kierowania polityką finansową i operacyjną w celu osiągnięcia wspólnych korzyści.
2. Wspólnicy samodzielnie nie mają pozycji dominującej
Jednostka współzależna i wspólne sprawowanie kontroli
D W
Wspólnik jednostki współzależnej Wspólnik jednostki współzależnej
S
Jednostka współzależna
(spółka handlowa lub inna jednostka)
Wspólnik jednostki współzależnej to Spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe, sprawujące wraz z innymi udziałowcami współkontrolę nad jednostką współzależną.
Znaczący wpływ to zdolność wpływania na politykę finansową i operacyjną jednostki stowarzyszonej.
Np.
Udział w podejmowaniu decyzji w sprawie podziału zysku/pokrycia straty.
Udział w organach stanowiących spółki stowarzyszonej.
Bliskie powiązania działalności gospodarczej znaczącego inwestora z działalnością gospodarczą spółki stowarzyszonej.
Znaczący inwestor to Spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe posiadające w innej jednostce nie będącej jednostką zależną lub współzależną nie mniej niż 20% głosów w organie stanowiącym tej jednostki i wywierającą znaczący wpływ na działania tej jednostki (jednostka stowarzyszona).
Wyróżniki znaczącego inwestora
1. Forma organizacyjno prawna 2. Posiadanie co najmniej
Spółka handlowa i przedsiębiorstwo państwowe 20% głosów w organie
stanowiącym
Jednostka stowarzyszona to Spółka handlowa lub podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego, na którą znaczący inwestor wywiera znaczący wpływ.
Rodzaje powiązań między jednostkami (1)
| SPRAWOWANIE KONTROLI |
|---|
Jednostka dominująca 1. Spółka handlowa 2. Przedsiębiorstwo państwowe |
Rodzaje powiązań między jednostkami (2)
| SPRAWOWANIE WSPÓŁKONTROLI |
|---|
Wspólnik jednostki współzależnej 1. Spółka handlowa 2. przedsiębiorstwo państwowe |
Rodzaje powiązań między jednostkami (3)
| ZNACZĄCY WPŁYW |
|---|
Znaczący inwestor 1. Spółka handlowa 2. Przedsiębiorstwo państwowe |
Jednostki powiązane
Jednostki nadrzędne Jednostka dominująca Znaczący inwestor
Jednostki powiązane
Jednostki podporządkowane Znaczący inwestor Jednostki stowarzyszone
Grupa kapitałowa
Powiązania jednostki dominującej
W
Jednostka Grupa kapitałowa
zależna Spółki P, S
D
Jednostka dominująca
S
Jednostka stowarzyszona
Z a z D
Jednostka zależna i zależna od P
od D i stowarzyszona
z P
P
Jednostka
Grupa kapitałowa dominująca
i znaczący
inwestor
SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
Obejmuje sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej obejmuje sprawozdanie finansowe jednostki dominującej oraz sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych, sporządzone na ten sam dzień bilansowy i za ten sam okres sprawozdawczy.
Elementy składowe skonsolidowanego sprawozdania finansowego:
wprowadzenie
skonsolidowany bilans
skonsolidowany rachunek zysków i strat
skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych
zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym
dodatkowe informacje i objaśnienia
Termin sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, na który jednostka dominująca sporządza roczne sprawozdanie finansowe.
Zatwierdzenie SSF Roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego, na który należy sporządzić roczne sprawozdanie finansowe jednostki dominującej.
Zaniechanie sporządzania skonsolidowanego sprawozdania zgodnie z UoR:
Grupa kapitałowa łącznie nie przekracza pewnych wielkości ekonomicznych.
Jednostka dominująca wyższego szczebla konsoliduje sprawozdanie finansowe jednostek pośrednio kontrolowanych, a więc konsolidacji nie przeprowadza jednostka dominująca niższego szczebla.
Wszystkie jednostki zależne wyłącza się z konsolidacji (art. 56 ust. 1).
Wyłączenie z obowiązku konsolidacji (1)
(wyłączenie małych grup kapitałowych art. 56)
Jeśli na dzień bilansowy roku obrotowego oraz na dzień bilansowy roku poprzedzającego rok obrotowy łącznie danej jednostki dominującej oraz wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla (bez wyłączeń) spełniają co najmniej dwa z podanych warunków:
łącznie średnioroczne zatrudnienie w przeliczaniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 250 osób,
łączna suma bilansowa w walucie polskiej nie przekroczyła 7 500 000 euro,
łączne przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 15 000 000 euro.
Zadanko
Tabelka z danymi z 4 lat (suma bilansowa, suma przychodów) dwóch grup kapitałowych, trzeba sprawdzić, która grupa kapitałowa ma obowiązek sporządzić skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Kapitałowe struktury wieloszczeblowe (2)
Odstąpienie os SSF dotyczy jednostki dominującej zależnej od innej jednostki.
Grupy kapitałowe drugiego szczebla
Jednostka dominująca wyższego szczebla posiada co najmniej 90% udziałów tej jednostki, a wszyscy pozostali udziałowcy tej jednostki wyrazili zgodę.
Jednostki dominujące niższego i wyższego szczebla
Jednostka dominująca A
Spółka handlowa
lub przedsiębiorstwo
państwowe
90%
Jednostka zależna B Jednostka zależna C
Jednostka dominująca B Spółka handlowa, podmiot
Spółka handlowa, podmiot działający zgodnie z obcym
działający zgodnie z obcym prawem handlowym.
prawem handlowym.
Jednostka zależna D
Spółka handlowa, podmiot
działający zgodnie z obcym
prawem handlowym.
Wyłączenie z konsolidacji jednostki zależnej (3)
Udziały jednostki zostały nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie z wyłącznym ich przeznaczeniem do późniejszej odsprzedaży w terminie jednego roku.
Występują ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad jednostką.
Dane finansowe tej jednostki są nieistotne.
Zasady rachunkowości grupy kapitałowej
Podmiot dominujący powinien w ramach grupy kapitałowej zapewnić stosowanie jednolitych zasad rachunkowości, w tym wyceny aktywów i pasywów oraz jednolite zasady sporządzania sprawozdań finansowych, które są podstawą sprawozdania skonsolidowanego.