CENTRALNE ORGANY ADMINISRTACJI
PREZYDENT: jest najwy偶szym przedstawicielem RP, w stosunkach
wew.i zew. Stoi on na stra偶y suwerenno艣ci, bezpiecze艅stwa
i niepodzielno艣ci jego terytorium.Zaliczany do organ贸w w艂adzy wykonawczej.Ma prawo rozwi膮zania sejmu,bierze udzia艂 w procesie ustawodawczym,, powo艂uje s臋dzi贸w. Jest reprezentantem pa艅stwa w stosunkach zewn臋trznych: -ratyfikowanie i wypowiadanie um贸w mi臋dzynarodowych
, -mianowanie i odwo艂ywanie pe艂nomocnych przedstawicieli RP w innych pa艅stwach i przy organizacjach mi臋dzynarodowych, -przyjmowanie list贸w uwierzytelniaj膮cych i odwo艂uj膮cych akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych panstw i org.miedzynarod. Sprawuje f-cje dotycz.ochrony i bezpieczenstwa panstwa: -pe艂ni f-cje najwyzszego zwierzchnika si艂 zbrojnych RP, -mianuje na czas okreslony Szefa Sztabu Generalnego i dowodcow rodzajow sil zbrojnych, -na czas wojny mianuje na wniosek prezesa RM Naczelnego Dowodce Si艂 zbrojnych, - w czasie bezposredniego zewnetrznego zagrozenia panstwa zarz膮dza
na wniosek prezesa RM powszecnej mobilizacji do obrony
RP,- wprowadza na wniosek RM stan wojenny na czesci lub calym terytorium.Organem doradczym prezydenta w dziedzinie zew. I wew. Bezpieczenstwa panstwa jest Rada Bezpieczenstwa Narodowego.
Prezydent a RM: powo艂uje powo艂uje prezesa RM a na jego wniosek pozostalych minisr., przyjmuje dymisje ca艂ego rzadu jak i poszczeg贸lnych ministr. W sprawach szczegolnej wagi
dla panstwa zwo艂uje posiedzenie rady gabinetowej;tworzy ja RM obradyjaca pod przewodnictwem prezydenta.Niekt贸re okreslane konstytucjnie akty urzedowe prezyd. Wymagaja dla swojej waznosci podpisu(kontrasygnaty)prezesa RM, kt贸ry poprzez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialnosc przed sejmem.Prezydent a sady i trybuna艂y: mianuje sedziow na wniosek KRSadownictwa, powoluje pierwszego prezesa i wice prezesow NSA, prezesa i wicepre.trybuna艂u konst. Stosuje prawo 艂aski.Prezydent a parlament:zarzadza wybory do sejmu i senatu, zwo艂uje izby na pierwsze posiedzenia, mianuje marsza艂ka, seniora sejmu,posiada prawo inicj.ustawod. prawo weta zawieszajac. Promulguje ustawy, mo偶e zwracac si臋 z oredziem(nie czyni si臋 z niego przedmiotu dyskusji)
Wydaje akty normatywne: rozporzadz,rozporzadz z moca ustawy-podlegaja zatwierdzeniu przez sejm, postanowienia,zarzadzenia.Ponadto nadaje odznaczenia, nadaje obywatelstwo polskie i wyraza zgode na zrzeczenie si臋 obywatelstwa,nadaje tytul naukowy prof.
Odpowiedzialnosc prezyd. Za naruszenie konst lub ustaw, popelnienie przestepstwa tylko przed Tryb.Stanu.Postawienie Prez. W stan oskarzenia mo偶e nastapic uchwa艂a Zgomadz.Nar> Zgomadz.Nar> podjeta wiekszoscia co najmniej 2\3 glosow ustawowej liczby czlon. ZN na wniosek co najmniej 140 cz艂 ZN.
RADA MINISTROW:
SK艁AD:prezes RM,ministrowie kierujacy dzia艂em adm. Rzadowej, osoby kt贸rym prezes RM powierzyl kierowanie ministerstwem,przewodniczacy w okreslonych ustawach komitet贸w KBN,KiE, wchodzacych w sklad RM.W sklad RM mog膮 by膰 powolywani wice prezesi RM.
ZADANIA(art. 146 konst)
-prowadzi polityke zew. I wew. RP 鈥 kieruje adm.rzadaowa, -zapewnia wykonanie ustaw, - wydaje rozporzadzenia, - kontroluje i koordynuje prace
organow adm.rzadowej, - chroni interesy skarbu panstwa, - zarzadza wykonaniem budzetu, - zapewnia bezpieczenstwo wew..i zew. Panstwa, - sprawuje ogolne kierownictwo w dziedzinie stosunkow z innymi panstwami i organizacjami miedzyn. oraz w dziedzine obronnosci kraju.
DYMISJA RM:1.ukonstytuowanie si臋 nowego Sejmu,
2.rezygnacja przez prezesa RM z dalszego pe艂nienia f-cji 3.nieudzielenie przez sejm wotum zaufania
RM 4.uchwalenie przez sejm wotum nieufnosci wobec RM 5.w razie nieudzielenia absolutorium z wykonania budzetu
ORGANIZACJA I TRYB DZIALANIA RM:
Konst.podkresla kolegialny charakter RM.RM wykonuje ustanowione dla niej w konst.i w ustawach ustawach zadania i kompetencje poprzez rozpatrywanie spraw i podejmowanie rozstrzygniec na posiedzeniach,a ponadto mo偶e rozstrzygac poszczegolne sprawy w drodze
korespondencyjnego ustanawiania stanowisk czyli w tzw.DRODZE OBIEGOWEJ.Dwie formy dzialania RM: NA POSIEDZENIACH formalnie zwolanych oraz z dzialanie W DRODZE OBIEGOWEj poprzez ZEBRANIE stanowisk poszczegolnych jej czlonkow.Podstawowa fofma dzialania Rm jest odbywanie posiedzen, droga obiegowa ma zas stanowic pewne uzupelnienie dyktowane wzgledami sprawnosciowymi.Na posiedzeniach rozpatrywane irozsztrzygane maja by膰 zagadnienia ze sfery zadan i kompetencji rady ministrow wynikajacych z konstyt.oraz z ustaw. PosiedzeniaRM zwoluje Prezes RM.
FUNKCJE SEKRETARZA RM:
-przyjmowanie od wnioskodawcow oraz przekazywanie czlonkom RM projektow dokumentow rzadowych, - opracowanie protokolu ustalen przyjetych przez RM
-przygotowanie dokumentow rozpatrywanych przezRM oraz przedkladanych do podpisu PrezesowiRM
-koordynowanie dzialalnosci legislacyjnej RM i prezesa RM.
Rrozstrzygniecia podejmowane przez RM na posiedzeniach zapadaja w drodze UZGODNIENIA oraz w drodze GLOSOWANIA.Zasadnicza form膮 podemowania rozstrzygni臋c przez RM jest forma uzgodnienia tj.wyra偶enia aprobaty dla rozstrzygni臋cia przez cz艂onk贸w RM. Droga tradycyjna tj. g艂osowanie nad projektem rozstrzygniecia. Rpzstrzygni臋cia w drodze g艂osowania zapadaja zwyk艂膮 wi臋kszosci膮 g艂os贸w obecnych cz艂onkow RM, a w razie r贸wnej liczby g艂os贸w rozstrzyga g艂os przewodnicz膮cego posiedzenia.
REPREZENTOWANIE RM ORAZ USTANAWIANIE PE艁NOMOCNIKOW RZADU:
Przed sejmem w sprawach rozpatrywanych z inicjatywy RM rz膮d mo偶e by膰 reprezentowany przezUPOWA呕NIONEGO PRZEZ RM CZ艁ONKA RM. Prezes RM mo偶e na wniosek ministra udzielic upowaznienia do reprezentowania rz膮du przed sejmem SEKRETARZOWI STANU lub PODSEKRETARZOWI STANU w danym ministerstwie,PE艁NOMOCNIKOWI RZ膭DU lub KIEROWNIKOWI URZ臉DU CENTRALNEGO.Prezes RM mo偶e na wniosek ministra upowaznic do reprezentowania rz膮du w sejmie ale poza posiedzeniami plenarnymi ka偶da inna osob臋 czynn膮 w danym dziale adm. Rz膮dowej.
Ustawa o rz膮dzie przewiduje w ramach mechanizmu dzia 艂ania RM r贸wnie偶 instytucj臋 PE艁NOMOCNIKA RZ膭DU.Rm mo偶e ustanowic pe艂nomocnika rz膮du do okre艣lonych spraw o charakterze czasowym kt贸rych przekazanie czlonkom RM nie jest celowe. Pe艂nomocnikiem rz膮du mo偶e by膰 sekretarz stanu lub podsekretarz a w szczegolnych przypadkach w zakresie zadan o zasiegu regionalnym- wojewoda.Ustanowienie pe艂nomocnika rz. Nast臋puje w drodze
rozporz膮dzenia RM.
ORGANY WEWN臉TRZNE RM. Rola ich polega na spe艂nianiu f-cji inicjatorskiej, wnioskodawczej, projektodawczej lub opiniuj膮cej w zakresie ro偶nych zagadnien nale偶膮cych do sfery dzialania RM.Organy te nie maja charakteru organow panstwowych w scislyn znaczeniu.Do grupy tych organ贸w nale偶膮 STA艁E KOMITETY RM.S膮 to organy o charakterze pomocniczym i opiniodawczym tworzone przez RM w drodze
rozporz膮dzenia w celu uzgadniania stanowisk jej cz艂onkow, inicjowania i przygotowywania rozstrzygni臋c oraz analizowania sytuacji w okreslonych dziedzinach polityki rz膮du.Utworzone zosta艂y:
Komitet Ekonomiczny
Rady Ministrow, K. Spoleczny RM, K. Spraw Obronnych RM, K. RM do spraw Polityki Regionalnej i ZrOwnowaZonego Rozwoju. Celem dzia艂ania
ustanowionych komitet贸w jest uzgadnianie stanowiska cz艂onk贸w RM, inicjowanie, przygotowanie i przedstawianie Rm projekt贸w rozstrzygni臋膰, opinii lub udzielanie rekomendacji oraz analizowanie sytuacji w poszczegolnych dziedzinach polityki rzadu.
PREZES RADY MINISTR脫W:
-jest on przewodnicz膮cym RM
-monokratycznym samodzielnym organem adm.pa艅stwowej, wyposa偶onym w sfere w艂asnych zada艅 i kompetencji.
Prezes RM kieruje pracami
RM, reprezentuje RM, koordynuje i kontroluje prace
ministrow oraz wykonuje zadania w odrebnych przepisach, wydaje rozporz膮dzenia, sprawuje nadz贸r nad samorz膮dem terytorialnym i jej zwierzchnikiem s艂u偶bowym pracownik贸w adm.rz膮dowej.
Prezes RM 鈥搝wo艂uje posiedzenia RM, ustala porz膮dek dzienny posiedze艅, zaprasza na posiedzenia osoby nie bed膮ce cz艂onkami Rz膮du, przewodniczy posiedzeniom, zarz膮dza
przeprowadzenie korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk cz艂onk贸w RM, podpisuje akty podj臋te przez RM.Prezes RM kieruje r贸wnie偶 MERYTORYCZN膭 DZIA艁ALNO艢CI膭
RM i jest kierownikiem rz膮du odpowiedzialnym politycznie za efekty jego dzialania. Prezes RM w WYKONYWANIU POLITYKI RZ膭DU mo偶e wydawac nadzorowanym przez niego centralnym
organom adm. WI膭呕膭CE WYTYCZNE I POLECENIA.
W drodze
rozporz膮dzenia ustala szczeg贸艂owy zakres dzia艂ania
ministra oraz okre艣la ministerstwo lub inny urz膮d adm.rz膮dowej, kt贸ry ma obs艂ugiwac ministra.
F-CJR P.RM jako naczelnego org.adm.panstwowej: a)f-cja prawodawcza 鈥搘ydawanie rozporzadzen na podstawie ustaw i w celu ich wykonania
b)f-cja personalna 鈥 na kt贸ra skladaja si臋 liczne kompetencje do dokonywania obsad personalnych na r贸偶e kierownicze stanowiska w adm.pa艅stwowej, g艂ownie centralnej.
c)nadz贸r nad licznymi urz臋dami centralnymi
d)f-cje kierownicze i nadzorcze w stosunku do terenowych organ贸w adm.rzad.
e)ca艂y kompleks pojedynczych spraw z r贸偶nych dziedzin adm.
do kierowania okre艣lonym dzia艂em adm.rz膮dowej (min.resortowy) lub do wype艂niania zadan wyznaczonych przez PRM ( min. Bez teki)
Zakres dzia艂ania
ministra kieruj膮cego dzia艂em adm. Rz膮dowej okre艣laj膮 ustawy.Premier w drodze
rozporz膮dzenia szczeg贸艂owego okre艣la zakres dzia艂ania ministra, niezw艂ocznie po powo艂aniu RM a je偶eli minister zosta艂 powo艂any w innym czasie- niezw艂ocznie po jego powo艂aniu (jest to tzw. ROZPORZ膭DZENIE ATRYBUCYJNE) Premier okreslaj膮c szczeg贸艂owy zakres dzia艂ania min. Wskazuje dzia艂 lub dzia艂y adm.kt贸rymi kieruje minister.
Minister bez teki- ustanawiani przez premiera.Zakres dzia艂ania obejmuje zadania i kompetencje przypisane prawnie PRM.Premier ustanawiajac ministra tej kategorii obdarza go czescia swoich zadan i kompetencji i powierza ich realizacje.
MINISTER
-wsp贸艂dzia艂a z cz艂onkami RM
-nadzoruje dzia艂alno艣膰
terenowych organ贸w adm rzad.
-wsp贸艂dzia艂a z samorz膮dem terytorialnym, organizacjami spo艂ecznymi i przedstawicielstwami 艣rodowisk zawodowych i tw贸rczych
-wyst臋puje do prezesa RM o powolanie zespo艂贸w mi臋dzy resortowych do wykonywania zadan wykraczaj膮cych poza zakres jego dzia艂ania
-po zawiadomieniu PRM powo艂uje rady i zespo艂y jako organy pomocnicze w sprawach nale偶膮cych do zakresu jego dzia艂ania.
Ponadto minister nadzoruje i kontroluje dzia艂alnosc organ贸w i jednostek w stosunku do kt贸rych uzyskal uprawnienia nadzorcze na podstawie przepis贸w ustawowych.Takimi jednostkami s膮 m.in.organy centralne
.
Minister kieruj膮cy dzia艂em adm.ma kompetencje prawodawcze, w celu wykonania ustaw i na postawie udzielonych upowa偶nie艅 wydaje on rozporz膮dzenia,Min.mo偶e wydawac zarz膮dzenia kt贸re maja charakter wewn臋trzny.
ROLA S膭D脫W W KONTROLI ADM.PUBLICZNEJ
W polsce
obowi azuje model
kasacyjny sadownictwa adm.Sad bada i orzeka tylko o legalnosci (zgodnosci z prawem)danej czynnosci lub aktu.W przypadku stwierdzenia niezgodnosci z prawemsad uchyla dany akt lub czynno艣膰, stwierdza jego niewa偶nosc lub niezgodnosc z prawem.Zawarta w wyroku sadu ocena prawna wi膮ze w danej sprawie nie tylko s膮d ale r贸wnie偶 organ administracji do kt贸rego sprawa powr贸ci w celu merytorycznego jej za艂atwienia.Ocena prawna mo偶e zawierac wytyczne s膮du co do tego jak stosowa膰 normy prawne w tej konkretnej indywidualnej sprawie.
NSA ODRZUCA skarge ze wzgledow formalnych, kiedy ze wzgl臋du na brak w skardze lub w trybie jej tworzenia nie mo偶e uruchomic mechanizmu kontroli sadowej.
NSA ODDALA skarge zawsze wtedy gdy stwierdzi ze nie zachodzi niezgodnosc zaskarzonego aktu lub czynnosci z prawem.
NSA UWZGLEDNIA gdy czynno艣膰 lub akt naruszy prawo.
W ten spos贸b NSA obala dane dzialanie lub akt i wszelkie jego skutki prawne.
ORGANIZACJA NSA:
Sad obecnie dzia艂a
na podstawie ustawy z dn.11.05.95r o naczelnym sadzie adm.NSA jest obecnie jedynym sademadm w polsce.Obecnie dziala w warszawie i innych osrodkach zamiejscowych, tworzonych dla jednego lub kilku w wojewodztwie.Jest ich11, na czele NSA stoi prezes kt贸ry kieruje jego pracami
i reprezentuje sad na zew.. NSA dzieli si臋 na 2 izby : -finansowo, - og贸lno administracyjna.
ZAKRES W艁ASCIWOSCI NSA
1.Orzeka w sprawach skarg na decyzje adm. Wydawane przez naczelne i centralne
organy adm.panstwowej, terenowe organy adm. Panstwowej organy samorzadsu teryt. I inne.
2.orzeka w sprawie skarg na postanowienia wydawane w toku postepowania adm.
3.rozpoznaje skargi na bezczynnosc organow adm.
4.rozpoznaje skargi na akty nadzoru nad dzia艂alno艣ci膮
organow jednostek samorz膮du terytorialnego.