Problem niezależności
Problem niezależności
Banku Centralnego
Banku Centralnego
Problem niezależności
Problem niezależności
Banku Centralnego
Banku Centralnego
Plan:
Plan:
1. Wstęp
1. Wstęp
2. Bank Centralny
2. Bank Centralny
2.1. Definicja Banku Centralnego
2.1. Definicja Banku Centralnego
2.2. Krótka historia Banku Centralnego
2.2. Krótka historia Banku Centralnego
2.3. Funkcje Banku Centralnego
2.3. Funkcje Banku Centralnego
3. Niezależność Banku Centralnego
3. Niezależność Banku Centralnego
3.1. Definicja Niezależności
3.1. Definicja Niezależności
3.2. Obszary niezależności Banku
3.2. Obszary niezależności Banku
Centralnego
Centralnego
3.3. Sposoby zapewnienia niezależności
3.3. Sposoby zapewnienia niezależności
Banku Centralnego
Banku Centralnego
Bank Centralny
Bank Centralny
- spełnia funkcję bankiera w stosunku
- spełnia funkcję bankiera w stosunku
do banków komercyjnych oraz
do banków komercyjnych oraz
odpowiada za ustalanie poziomu stóp
odpowiada za ustalanie poziomu stóp
procentowych.
procentowych.
Funkcja Banku
Funkcja Banku
Centralnego
Centralnego
1. Reguluje podaż pieniądza
1. Reguluje podaż pieniądza
:
:
a. Rezerwy obowiązkowe
a. Rezerwy obowiązkowe
b. Stopy dyskontowe
b. Stopy dyskontowe
c. Operacje otwartego rynku
c. Operacje otwartego rynku
2. Bank Centralny jako ostatnia
2. Bank Centralny jako ostatnia
instancja kredytowa
instancja kredytowa
Niezależność Banku
Niezależność Banku
Centralnego
Centralnego
Niezależny
Niezależny
- nie podporządkowany komuś,
- nie podporządkowany komuś,
czemuś, rozporządzający sobą,
czemuś, rozporządzający sobą,
samodzielny, niezawisły, niepodległy,
samodzielny, niezawisły, niepodległy,
wolny
wolny
- nie będący od nikogo i niczego
- nie będący od nikogo i niczego
uzależniony, bez względu na coś,
uzależniony, bez względu na coś,
bez związku z czymś.
bez związku z czymś.
Wyróżniamy następujące
Wyróżniamy następujące
niezależność Banku
niezależność Banku
Centralnego:
Centralnego:
- w zakresie wytyczania celów,
- w zakresie wytyczania celów,
- wyborze instrumentów służących do
- wyborze instrumentów służących do
realizowania zadań,
realizowania zadań,
- niezależności prezesa w stosunku do
- niezależności prezesa w stosunku do
całego banku,
całego banku,
- formalną ,
- formalną ,
- faktyczną
- faktyczną
- braku finansowania deficytu
- braku finansowania deficytu
budżetowego państwa
budżetowego państwa
Inne obszary niezależności
Inne obszary niezależności
Banku Centralnego:
Banku Centralnego:
1.
1.
Banki Centralne nie podlegają
Banki Centralne nie podlegają
politycznemu zwierzchnictwu i nie
politycznemu zwierzchnictwu i nie
otrzymują od innych władz żadnych
otrzymują od innych władz żadnych
instrukcji, co oznacza niezależność
instrukcji, co oznacza niezależność
instytucjonalną.
instytucjonalną.
2. Instytucje polityczne nie mogą
2. Instytucje polityczne nie mogą
zabiegać o uzyskanie wpływu na
zabiegać o uzyskanie wpływu na
decyzje Banków Centralnych
decyzje Banków Centralnych
3. Osobista niezależność - prezes i
3. Osobista niezależność - prezes i
członkowie zarządu Banku
członkowie zarządu Banku
Centralnego wybierani są na kilka lat.
Centralnego wybierani są na kilka lat.
Ich kadencja powinna być dłuższa niż
Ich kadencja powinna być dłuższa niż
organów, które uprawnione są do ich
organów, które uprawnione są do ich
nominowania. W ten sposób
nominowania. W ten sposób
osłabiony jest wpływ zmian na arenie
osłabiony jest wpływ zmian na arenie
politycznej na władze Banku
politycznej na władze Banku
Centralnego.
Centralnego.
4. Niezależność finansowa Banku
4. Niezależność finansowa Banku
Centralnego - bank nie może być
Centralnego - bank nie może być
uzależniony od finansowania z
uzależniony od finansowania z
zewnątrz, na przykład z budżetu
zewnątrz, na przykład z budżetu
rządowego; musi swobodnie
rządowego; musi swobodnie
dysponować własnymi środkami, aby
dysponować własnymi środkami, aby
móc wykonać swoje podstawowe
móc wykonać swoje podstawowe
zadanie: dbanie o stabilność cen, bez
zadanie: dbanie o stabilność cen, bez
konieczności zwracania się o zgodę
konieczności zwracania się o zgodę
do innych organów.
do innych organów.
Sposoby zapewnienia
Sposoby zapewnienia
niezależności Banku
niezależności Banku
Centralnego
Centralnego
- ustawowe uregulowanie jego statusu,
- ustawowe uregulowanie jego statusu,
w szczególności unormowanie relacji
w szczególności unormowanie relacji
Banku Centralnego z rządem
Banku Centralnego z rządem
Prawne gwarancje niezależności
Prawne gwarancje niezależności
Banku Centralnego odnoszą się
Banku Centralnego odnoszą się
do:
do:
- wytyczania i realizacji celów polityki
- wytyczania i realizacji celów polityki
pieniężnej,
pieniężnej,
- wpływania na stabilność systemu
- wpływania na stabilność systemu
bankowego,
bankowego,
- relacji z innymi podmiotami kształtującymi
- relacji z innymi podmiotami kształtującymi
politykę gospodarczą,
politykę gospodarczą,
- zasad wyłaniania władz Banku Centralnego,
- zasad wyłaniania władz Banku Centralnego,
- określania zasad gospodarki finansowej
- określania zasad gospodarki finansowej
Wnioski
Wnioski
- Bank Centralny nie powinien stać się
- Bank Centralny nie powinien stać się
elementem gry politycznej
elementem gry politycznej
- decyzje dotyczące polityki pieniężnej
- decyzje dotyczące polityki pieniężnej
należy zostawić wykwalifikowanym
należy zostawić wykwalifikowanym
fachowcom
fachowcom
- Niezależność Banku Centralnego nie tylko
- Niezależność Banku Centralnego nie tylko
ułatwia prowadzenie długofalowej polityki,
ułatwia prowadzenie długofalowej polityki,
której celem jest stabilizacja cen, ale
której celem jest stabilizacja cen, ale
równocześnie zwiększa wiarygodność
równocześnie zwiększa wiarygodność
banku.
banku.