MIERNIKI DOCHODU NARODOWEGO

1. Produkt krajowy brutto (PKB)

- jest to całkowita wartość dóbr i usług wytworzonych przez społeczeństwo w ciągu danego roku na terenie danego kraju.

• PKB_CR (Produkt krajowy brutto w cenach rynkowych)

- zawierają się w nim podatki pośrednie (np. VAT)

• PKB_CCP (Produkt krajowy brutto w cenach czynników produkcji)

- po potrąceniu podatków.

Jak obliczamy:
Konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe + eksport netto

(Eksport netto – eksport minus import)

Wzrost PKB oznacza:

• Dobry stan gospodarki

• Wzrost produkcji przemysłowej

• Przypływ inwestycji zagranicznych

• Wzrost eksportu

(Zjawisko aprecjacji –występuje niezależnie od PKB– polega na dużym wzroście kursu waluty krajowej, która może prowadzić do podniesienia kosztów eksportu)

Jeżeli 3 kwartały z rzędu występuje spadek PKB to możemy mówić o czymś takim jak recesja gospodarcza.

1. Produkt narodowy brutto (PNB)

- jest to całkowita wartość dóbr i usług wytworzonych przez obywateli danego kraju w ciągu danego roku niezależnie od tego kto jest właścicielem czynników produkcji (uwzględnia dochody danego kraju wytworzone za granicą)

Jest to miernik efektów rocznej gospodarki obliczany przez powiększenie PKB o wartość dochodów netto z tytułu własności za granicą

Jeżeli wartość tych dochodów jest dodatnia to PNB jest większe od PKB, jeżeli jest ujemna to PNB jest mniejsze od PKB.

Jeżeli PNB przeliczymy na jednego mieszkańca to otrzymamy miarę dobrobytu w społeczeństwie

• PNB nominalny – liczony jest w cenach bieżących (porównujemy do roku poprzedniego)

• PNB realny – liczony jest w cenach stałych (porównujemy do roku bazowego)

Wady PNB:

• Nie ujmuje produkcji, która nie została przeznaczona na rynek

• Nie uwzględnia szarej strefy (pracy na „czarno”)

• Obejmuje produkcję tzw. Antydóbr (np. zanieczyszczenia środowiska)

1. Dochód narodowy

- stanowi wytworzoną wartość produktu krajowego w ciągu roku wypracowanego przez wszystkie podmioty gospodarcze, która jest skorygowana o saldo rozliczeń za granicą.

Jest to suma dochodów wszystkich podmiotów z wykorzystania czynników produkcji. Czyli jest to ilość pieniędzy jaką dysponuje gospodarka po odliczeniu/odjęciu tzw. Amortyzacji.

Wyróżniamy:

• DN w bieżących cenach rynkowych, stosuje się go wtedy gdy analizuje się podział dochodu narodowego

• DN w cenach stałych, stosuje się go do mierzenia DN, mierzenia dynamiki wzrostu gospodarczego, czy też w przeliczeniu na jednego mieszkańca i wtedy jest to miara poziomu gospodarczego państwa

Wskaźniki:

Deflator

Np.

DeflatorDN=$\frac{\text{DN}\ w\ \text{ujeciu}\ \text{nominalnym}\ (\text{ceny}\ \text{bie}za\text{ce})}{\text{DN}\ w\ \text{uj}e\text{ciu}\ \text{realnym}\ (\text{ceny}\ \text{sta}le)}\ \bullet 100\%$