Jednostki osadnictwa turystycznego
Rejon turystyczny (podregion) – istniejący lub potencjalny – to część regionu turystycznego, w której występuje zgrupowanie walorów turystycznych i miejscowości połączonych trasami lub szlakami, może go tworzyć zespół moiejscowosci turystycznych powiązanych ze sobą wspólnym węzłem rozrządowym ruchu turystycznego i bazą zaopatrzeniową.
Miejscowość turystyczna – podstawowa jednostka osadnicza i miasto, osiedle, wieś), która ze względu na walory turystyczne infrastukturę i dostępność komunikacyjną, stanowi punkt migracji turystycznych , najniższy szczebek=l w hierarchii turystycznych jednostek przestrzennych.
Klasyfikacje miejscowości turystycznych
1.ze względu na główną funkcję wyróżnia się miejscowości:
-wypoczynkowe – Llorent de Mar, Cortina d’Ampezzo, ale także Mikołajki, Karpacz
-krajoznawcze – Paryż, Malbork, Gdańsk, Rzym, Londyn
-krajoznawczo-wypoczynkowe – Kazimierz Dolny, Trzęsacz (Dolina Rewal)
-uzdrowiskowe – Krasnobród, Przerzeczyn Zdrój, (są strikte uzdrowiskowe)
-uzdrowiskowo-wypoczynkowe – Kudowa Zdrój, Kołobrzeg
2.ze względu na znaczenie (popularność) wyróżnia się miejscowości:
-międzynarodowe – Karlovy Vary, Kraków, Warszawa
-ogólnokrajowe – Mikołajki, Kołobrzeg, Zakopane, Szklarska Poręba, Karpacz
-regionalne – Kłodzko
-lokalne – (mieszkańcy danogo powiatu itd) Sobótka
3.ze względu na stopień zróżnicowania i rangę walorów oraz stopień przystosowania do recepcji ruchu turystycznego:
-centrum turystyczne – duże zespoły miejskie spełniające funkcje administracyjne, gospodarcze, naukowe i kulturalne, posiadające zróżnicowane i często unikalne walory turystyczne i recepcyjne – Wrocław, Warszawa, Poznań, Łódź, Trójmiasto
-ośrodki turystyczne – miejscowość turystyczna, nie będąca centrum turystycznym, wyróżnia się ośrodki wypoczynkowe i krajoznawcze:
*ośrodek wypoczynkowy – duża tradycyjna miejscowość, w której dominują walory wypoczynkowe oraz posiadająca wszechstronne zorganizowane walory recepcji. Walory umożliwiają organizowanie dłuższych pobytów wypoczynkowych
*ośrodek krajoznawczy – zespół miejski charakteryzujący się przewagą walorów krajoznawczych o skali międzynarodowej lub ogólnokrajowej oraz dobrze zorganizowanych walorach wypoczynkowych???
Regionalizacja - procedura podziału danego obszaru na regiony na podstawie przyjętych kryteriów.
Kryteria regionów zależą od celu regionalizacji. Przykładowe kryteria:
-ekonomiczne, ludnościowe, - np regiony ekonomiczne
-historyczno-kulturowe – np regiony kulturowe
-przyrodnicze – np regiony geobotaniczne, fizyczno-geograficzne
-administracyjne- np.regiony polityczne, administracyjne
Delimitacja – wyznaczenie granic obszaru
Delimitacja regionów turystycznych jest przeprowadzona najczęściej w oparciu o:
-kryteria przyrodnicze – efekt: tło przyrodnicze jest względnie jednorodne, a podsystem społeczno-gospodarzczy całkowicie zaburzony
-kryteria społeczno-ekonomiczne (w tym podziały administracyjne) – skutek: środowisko przyrodnicze jest sztucznie „pocięte”. Motywy takiego podziału są najczęściej pragmatyczne (rola samorządów lokalnych...)
Regionalizacja turystyczna świata wg WTO:
-Region – Ameryka
-Region – Europa
-Region – Afryka (bez Egiptu i Libii)
-Region – Bliski Wschód
-Region – Azja Wszchodnia i region Pacyfiku
-Region – Azja Południowa
Subregiony turystyczne świata wg WTO
Europa – dzieli się na regiony:
*Północny (Dania, Finlandia, Norwegia, Szwecja, Islandia, Irlandia, Wlk Brytania),
*Zachodni (Austria, Belgia, Francja, Holandia, Niemcy, Lichtenstein, Luksemburg, Monako, Szwajcaria),
*Południowy (Albania, Gibraltar, Grecja, Hiszpania, Malta, San Marino, Potrugalia, Włochy, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Słowenia, Macedonia, Serbia, Czarnogóra)
*Środkowowschodni ( Armenia, Azejberdżan, Białoruś, Czechy, Bułgaria, Gruzja, Estonia, Węgry, Kazachstan, Kirgistan, Łotwa, Litwa, Polska, Mołdawia, Rumunia, Rosja, Słowacja, Tadżykistan, coś jeszcze!!!)
*Wschodniośródniemnomorski (Cypr, Turcja, Izrael)
Regiony turystyczne Europy wg Kruczka:
Skandynawia – Norwegia, Finlandia, Szwecja, Islandia, Dania
Wysp Brytyjskich – Irlandia, Wielka Brytania
Wschodnioeuroejski – Rosja, Białoruś
Bałtycki – Estonia, Litwa, Łotwa, Polska
Czarnomorski – Bułgaria, Rumunia, Ukraina, Mołdawia
Srodkowoeuropejski – Czechy, Słowacja, Węgry
Alpejski – Szwajcaria, Austria
Zachodnioeuropejski – Niemcy, Holandia, Belgia, Francja, Luksemburg
Śródziemnomorski – Hiszpania, Portugalia, Włochy, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra, Albania, Słowenia, Macedonia, Grecja, Turcja
Podział polski na regiony turystyczne
Istnieje wiele regionalizacji turystycznych Polski. Najbardziej popularne to:
-regionalizacja Mileska – główne kryterium delimitacji: typy krajobrazu naturalnego
-regionalizacja Liszewskiego – założenie: na obszarze Polski nie występują większe przestrzenie, które nie są dostępne dla turystów
-regionalizacja Wyrzykowskiego
1. Uwzględnia przede wszystkim zróżnicowanie środowiska przyrodniczego, a następnie zagospodarowanie turystyczne i na trzecim miejscu rozkład przestrzenny ruchu turystycznego
2.Regionaliacja jest dwustopniowa:
*wyróżnienie regionów turystycznych (7) – większych obszarów o jednakowym typie środowiska geograficznego ( Wybrzeże ?, Pojezierze Pomorskie, Wielkopolskie, Mazurskie, Wyżyna Małopolska, Karpaty, Sudety)
*wyróżnienie rejonów turystycznych w obręcie regionów (w sumie 37), a także 7 położonych poza głównymi regionami turystycznymi: (Warszawski, Łódzki, Wrocławski, Górnośląski, Roztocze, Lubelski, Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie). Główne kryterium: zagospodarownie turystyczne, kryterium i rozkład ruchu turystycznego.
-regionalizacja Kruczka
– podzielił obszar kraju na 6 makroregionów mających konotacje historyczne włączając w ich granice (bez reszty) obecnie istniejące województwa ( Pomorze, Warmia i Mazury, Wielkopolska, Mazowsze, Podlasie, Śląsk i Małopolska)
-granice 16 regionów pokrywają sie z przebiegiem granic 16 nowych województw Polski, a to ze względu na zapotrzebowanie na przegląd atrakcji turystycznych w układzie jednostek administracyjnych.