Nerka

1. Kłębuszek nerkowy- tętnica doprowadzająca (aferentna) sieć naczyń włosowatych, torebka Bowmana tętnica odprowadzająca (eferentna)

2. Za powstawanie filtratu odpowiedzialne są siły fizyczne.

• pory w endotelinie- śródbłonek- tutaj dostaje się osocze

• błona podstawna

• szczeliny filtracyjne

1. Skład filtratu- z białek filtrowane są jedynie peptydy i białka o małej masie cząsteczkowej ( albuminy, hormony, enzymy. Skład moczu pierwotnego zbliżony jest do osocza, pozbawiony białek o dużej masie.

2. Procesy związane ze zmiana składu moczu.

1. sieć naczyń włosowatych- tętniczka eferentna

2. naczynia włosowate okołokanalikowe- wymiana substancji między kanalikiem.

1. Procesy odpowiedzialne za tworzenie moczu pierwotnego.

Transport głównych jonów i wody: (kanalik nerkowy a naczynia włosowate)

1. Transport aktywny: ATP- aza aktywowania przez Na+, K+ ,

ATP- aza aktywowana przez H+. ( utrzymanie równowagi kwasowo- zasadowej)

1. Transport bierny – dyfuzja zgodna z gradientem elektrochemicznym dzięki obecności kanałów jonowych, przeciwtransporterów ( transport białka w błonie w dwóch przeciwnych kierunkach) i współtransporterów (transport białek w jednym kierunku)

KANALIK PROKSYMALNY (kanalik kręty bliższy)

• pompa-sodowo potasowa- ( błona podstawno- boczna śródmiąższa), błona luminalna-kanalik nerkowy)

1. Utrzymuje niskie stężenie Na+ w komórkach kanalika proksymalnego ( Na na zewnątrz, K do wewnątrz)

2. Utrzymuje wysokie stężenie jonów K w komórce.

3. Utrzymuje ujemny potencjał błonowy.

Resorpcja glukozy- kłębuszek nerkowy. Jest to transport aktywny wtórny, który wykorzystuje gradient chemiczny ( pompa sodowo- potasowa) i elektryczny dla ustalenia jonów

- reasorbcja wodoro - węglanów HCO3-

-reabsorbcja- jonów chlorku antyport- zasady w błonie luminalnej- wymiana Cl na wodorowęglany, szczawiany, octany, jony wodorowe. Cl przechodzi przez błonę podstawno- boczną przez kanały chlorkowe albo przez symport K-Cl

PĘTLA HENLEGO

1. ramię zstępujące: Przenikanie wody do śródmiąższu z kanalika nerkowego. Zagęszczanie moczu.

2. ramię wstępujące: resorpcja jonów sodu. Na+, 2CL-, K+ wtórny mechanizm transportu aktywnego. Utrzymywanie osmolarności osocza.

KANALIK DYSTALNY II RZEDU

• • Na- K ATP-aza w błonie podstawno bocznej

• gradient chemiczny jonów Na i Cl uaktywnia współtransporter Na w błonie luminalnej.

• Cl ucieka przez kanały chlorkowe w błonie podstawno- bocznej siłą napędową jest gradient elektryczny.

KANALIK ZBIORCZY

• Na jest resorbowany przez komórki głownie w kanaliku zbiorczym

• Pompa sodowo- potasowa w błonie podstawno bocznej dzięki niej tworzy się gradient elektrochemiczny dla sodu w błonie luminalnej. Gragient ten powoduje ruch jonów Na do komórki przez kanały sodowe.

• Reabsorbja jonów Cl drogą paracellularną

• Reabsorbja jonów Na jest stymulowana przez aldosteron.

1. Mechanizm działania hormonu antydiuretycznego ADH

ADH przyłącza się do receptora V2 Aktywacja białka Gs- cAMP ( przekaźnik II rzędu) aktywuje kinazę proteinową A (fosforylacja białek)- zmienia konformację białek umożliwia to wbudowanie aquaporyny 2 do błony luminalnej ( wbudowanie) ( kanał wodny)

Woda przemieszcza się przez kanał wody ( aguaporynę 2) w odpowiedzi na gradient osmotyczny następnie przez aguaporyny 3,4 w błonie podstawno- bocznej.

• Czynnik który działa, że woda jest reapsorbowana w kanalik zbiorczym kanał wodny i wysoka osmolarność śródmiąższa. hiperosmolarność śródmiąższa przyciąga wodę.

1. Wazopresyna- wydzielanie wazopresyny

- wzrost osmolarności osocza krwi

- redukcja impulsacji z baroreceptorów, tonicznie hamującej wydzielanie wazopresyny

- stymulacja neuronów wydzielających wazopresynę przez angiotensynę II

- hipoksja- niedobór tlenu w tkankach

1. Osmoreceptory (osmodektory)- reagują na wzrost osmolarnośći krwi.

- podwzgórze( jądro przykomorowe i nadwzrokowe)

- uszkodzenie – brak wydzielania wazopresyny i poliuria- moczówka prosta- brak wytwarzania wazopresyny. Nerki wydalają duże ilości moczu(15- 18 l na dobę) o niskiej osmolarności.

- adypsja (brak pragnienia) zespoł hiperosmolarny osocza. ( zwiększenie osmolarności płynów ustrojowych i hipernatremia ( zbyt duże stężenie jonów Na+ znajdujących się w osoczu)

1. Pętla Henlego- miejsce uchwytu związków blokujących współtransport Na+ 2Cl- K+

• Diuretyki pętlowe wzrost diurezy ( wydalania moczu) lek fursemid blokuje współtransporter Na+ 2 Cl+ K+ ( pozostaje w moczu a z nimi woda) wydalania jest zbyt duża ilość moczu wraz z wodą

1. Wielkość filtracji kłębuszkowej – GFR- obj tworzonego filtratu w torebce Bowmana.

Zależy od:

• ciśnienia hydrostatycznego wewnątrz naczyń włosowatych kłębuszka.

• nerkowego przepływu krwi, na który wpływ ma:

1. autoregulacja miogenna : 80- 180 mm Hg cieśnienie tętnicze.

Wzrost ciśnienia w t. nerkowej powoduje odruchowy skurcz m gładkich i wzrost oporu naczyniowego . Spadek ciśnienia w t. nerkowej powoduje rozszerzenie naczyń i spadek oporu obwodowego.

Utrzymuje regulację krwi na względnym poziomie.

1. związki regulujące przepływ krwi przez naczynia nerek

Przepływ krwi przez naczynia nerek.

Zwiększony przepływ krwi- naczyniorozszerzające

• Prostacyklina

• Tlenek azotu NO

• Dopamina- receptor D1

• Urodylatyna- wytwarzana w obrębie nerek

• Bradykinina – receptor B2

Zmniejszony przepływ krwi- naczynioskurczowe

• Noradrenalina – receptory typu alfa

• Angiotensyna II- receptor AT1

• Tromboksan- TXA2

• Wazopresyna- receptor V1 (V2- resorpcja zwrotna wody)

Wzrost ciśnienia napędowego ( ciśnienie hydrostatyczne- t. doprowadzająca)

- Zwiększony przepływ krwi przez nerki- powoduje wypłukanie substancji naczyniorozszerzających- skurcz naczyń krwionośnych nerek zmiejszony przepływ krwi przez nerki.

Spadek ciśnienia napędowego

- Zmniejszony chwilowo przepływ krwi przez nerki- nagromadzenie substancji naczyniorozszerzających- rozkurcz naczyń zwiększony przepływ krwi przez nerki.

1. opór naczyniowy w tętniczkach.

Def: Jest wprost proporcjonalny do długości naczyć (L) lepkości cieczy ( ) a odwrotnie proporcjonalny do czwartej potęgi promienia naczynia ®

Wniosek: Opór jest większy im mniejsza jest średnica naczynia.

• Średnice t. doprowadzającej i odprowadzającej- mają wpływ na wielkość filtracji kłębuszkowej.

1. Regulacja wewnątrznerkowa- zapobiega nadmiernej podaży przesączu przekraczającej możliwości resorbcyjne kanalików. (utrzymuje GFR na tym samym poziomie- stała szybkość przepływu moczu przez kanalik nerkowy.

1. autoregulacja przepływy krwi przez nerkę

2. kłębuszkowo kanalikowe sprzężenie zwrotne ujemne:

spadek ciśnienia naczyń włosowatych- mała prędkość przepływu- resorpcja Na i K w plamce gęstej.

Plamka gęsta ( kanalika dystalnego) renina (angiotensynogen) angiotensyna I i II skurcz tętniczki odprowadzającej rośnie ciśnienie przez przewężeniem.

• Wzrost GFR

• Spadek GRF

1. RENINA

• Wytwarzana w obrębie nerki i wątroby

• Spadek ciśnienia i objętości krążącej krwi- uwalnianie reniny

• Wzrost aktywności układu współczulnego (B1 pobudza komórki ziarniste aparatu przykłębuszkowego.

• Wzrost resorpcji jonów sodu i wody.

Hamowanie wydzielania reniny:

• Wzrost ciśnienia ( nie trzeba zachować wody i jonów sodu)

• Wzrost objętości krążącej krwi

• Spadek aktywności układu współczulnego jest hamowany przez hormon ANP ( przedsionkowy peptyd nadtriuretyczny) rozszerzenie naczyń krwionośnych hamuje wydzielanie reniny.

• Hamowana jest przez tlenek azotu

1. Mechanizm uwalniania reniny

1. mechanizm z baroreceptorów ( duża objętość i ciśnienie krwi)

2. mechanizm nerwów współczulnych ( B1)

3. wzrost NaCl- hamuje uwalnianie reniny

4. obniżenie NaCl pobudza uwalnianie reniny.

1. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu:

- ramię zstępujące i wstępujące pętli Henlego

- kanalik kręty dalszy

- kanalik zbiorczy

- przestrzeń śródmiąższowa nerki

- naczynia proste.

Etap 7.

• Etapy 4 do 6 podczas których coraz więcej NaCl tfafia do rdzenia

1. Klirens nerkowy-objętość osocza oczyszczonego z danej substancji w jednostce czasu.

Stężenie danej substancji w moczu* objętość moczu wydalonego w jednostce czasu

Stężenie tej substancji w osoczu.

• Klirens insuliny

- podajemy- egzogenna substancja

- jest w całości filtrowana w kłębuszkach nerkowych ( nie jest resorbowana i nie ulega sekrecji kanalikowej)

- norma 125 ml- prawidłowo przebiega filtracja kłębuszkowa.

• Resorbcja glukozy w kanaliku proksymalnym.

1. Wydzielanie kanalikowe PAH

- substancja egzogenna

- efektywny przepływ krwi przez nerkę jest filtrowany w naczyniach włosowatych i torebce Bowmana- wydzielanie kanalikowe- sprawdzamy czy jest to tzw. efektywny przepływ krwi przez nerkę.