Toksyczność – zdolność substancji do wywołania uszkodzeń żyjącego organizmu, definiowanego w odniesieniu do:
Ilości substancji (dawki)
Drogi podania
Rozłożenia dawki w czasie,
Typu i ciężkości uszkodzenia
Czasu niezbędnego do wywołania danego uszkodzenia(efekty natychmiastowe lub odległe w czasie.
Dawka- jest to ilość substancji chemicznej, podana, pobrana lub wchłonięta do organizmu określoną drogą, warunkująca brak lub wystąpienie efektów biologicznych, wyrażonych odsetkiem organizmów odpowiadających na tę dawkę.
Dawka progowa – najmniejsza ilość substancji, która po wprowadzeniu do organizmu wywołuje określone efekty biologiczne lub kliniczne u 5% organizmów testowanych.
Dynamika zatrucia:
Zatrucia ostre - duża dynamika objawów klinicznych
Zatrucia podostre – po podaniu jednorazowej dawki szkodliwe zmiany w organizmie występują mniej gwałtownie,
Zatrucia przewlekłe – powstaje w warunkach długotrwałego narażenia na substancje chemiczne.
Drogi wchłaniania substancji toksycznych:
Wchłanianie przez drogi oddechowe
Wchłanianie przez przewód pokarmowy
Wchłanianie przez skórę
Na wchłanianie w drogach oddechowych wywierają wpływ różne czynniki, z których najważniejsze są:
Rozpuszczalność substancji toksycznych w wodzie,
Stężenie substancji toksycznych w powietrzu,
Wentylacja płuc,
Stan skupienia substancji,
Szybkość przemiany i wydalania szkodliwej substancji z organizmu
Na wchłanianie przez skórę wpływ ma:
1. stan skóry - czy nie ma pęknięć, zanieczyszczeń,
2. wiek osoby – delikatniejsza, młodsza skóra bardziej wchłania,
3. różnice anatomiczne – inna skóra jest na pachwinie i inna na podeszwie, dłoni,
4. temperatura ciała ale i otoczenia – temperatura rozpatrywana jest ze względu na zmiany na wilgotność,
5. zmiany na skórze (otarcia, blizny, tatuaże),
6. kontakt ze środkami codziennego użytku (proszki, detergenty, mydła uszkadzają skórę).
Na wchłanianie przez układ pokarmowy wpływ ma:
• rozpuszczalność w wodzie
• zawartość żołądka
Wchłanianie zaczyna się:
• w jamie ustnej – zaraz po zaistnieniu, może dojść do zatrucia, np. nikotyna,
• w żołądku – w zależności od treści żołądka np. bardzo dobrze wchłania się alkohol,
• w jelitach – są przystosowane do wchłaniana wszystkiego, dlatego jest tu najszybsze wchłanianie.