ROZDZIAŁ I. Ogólna charakterystyka gospodarki Finlandii (Angelika Kuś) 2

ROZDZIAŁ II. Wskaźniki makroekonomiczne (Ewelina Kuzio) 3

ROZDZIAŁ III. Charakterystyka handlu zagranicznego (Sikora Arkadiusz) 8

ROZDZIAŁ IV. Bilans handlowy i płatniczy (Kamil Kawka) 11

ROZDZIAŁ V. Fińska polityka gospodarcza w czasie kryzysu (Angelika Kuś) 13

Podsumowanie 14

1. Ogólna charakterystyka gospodarki Republiki Finlandii

Republika Finlandii to państwo leżące w Europie Północnej, liczące około 5,8 mln ludności. Powstało ono w 1918 roku po odłączeniu się od Rosji. Wcześniej znajdowała się pod panowaniem Szwedów, który podbili plemiona fińskie jeszcze w średniowieczu.

Z tego powodu Finlandia była do XX wieku raczej krajem zacofanym, gospodarczo silnie związanym ze Związkiem Radzieckim. Jednak dzięki sąsiedztwu Szwecji i Norwegii, stała się państwem socjalnym z prywatną własnością, jak również wysokimi podatkami, z których finansuje się badania, edukację, służbę zdrowia etc..

W 1995r. Finlandia stała się członkiem UE. Należy także do strefy euro. Obecnie Finlandia zaliczana jest do grupy najbogatszych krajów wspólnoty. Jej gospodarka jest stabilna, charakteryzuje się zdrowymi finansami publicznymi i stabilnym wzrostem gospodarczym.

Przedsiębiorców zachęca duża konkurencyjność oraz brak rozbudowanej biurokracji.

Choć panują tu niekorzystne dla rolnictwa warunki klimatyczne i glebowe, to dzięki wysokiemu stopniowi rozwoju, w dużej mierze zaspokaja ono potrzeby żywnościowe mieszkańców.
Finlandia zajmuje czołowe miejsca w Europie pod względem produkcji mleka, masła i sera na 1 mieszkańca. Zboża uprawia się głównie na południowym zachodzie.
W części środkowej i wschodniej kraju uprawom towarzyszy intensywna hodowla trzody chlewnej i bydła. W Laponii główną rośliną uprawną jest natomiast jęczmień, a hoduje się tu przede wszystkim renifery.¹

Bardzo dużo rolę w gospodarce odgrywa leśnictwo. Finlandia zajmuje 1 miejsce w Europie pod względem zalesienia (69 %) i zasobów drewna. Kraj słynie przy tym z racjonalnej gospodarki leśnej, dzięki czemu zasoby są ciągle pomnażane.
Rocznie w Finlandii pozyskuje się ok. 40 mln m3 drewna.
Kolejnym ważnym działem gospodarki jest rybołówstwo. Większość połowów odbywa się jednak na Oceania Atlantyckim.
Złoża surowców mineralnych są w Finlandii niewielkie. Głównie wydobywa się tu miedź (w Outokumpu), której towarzyszą złoża złota, srebra i kobaltu.
W przemyśle przetwórczym największe znaczenie ma przemysł drzewny i celulozowo- papierniczy z głównymi ośrodkami w Oulu, Lathi, Imatra i Kostka.²

2. Wskaźniki makroekonomiczne

Wskaźniki makroekonomiczne to dane statystyczne, które wskazują stan gospodarki danego kraju w zależności od stanu poszczególnych obszarów gospodarki. Istnieje wiele wskaźników ekonomicznych, dlatego też poniżej omówimy część z nich. Wszystkie wykresy i dane zostały opracowane na podstawie statystyk pochodzących z Eurostat i Statistics Finland.

2.1 PKB

	2007	2008	2009	2010	2011	2012
PKB (mld Euro)	168,5	185,7	172,3	178,8	189,5	194,5
PKB na os (tys. Euro)	31,1	34,9	32,3	33,3	35,1	35,9
PKB (dynamika w %)	5,3	0,3	-8,5	3,3	2,8	-0,2

PKB jest najszerszym wskaźnikiem gospodarki kraju i przedstawia łączną wartość rynkową wszystkich towarów i usług wyprodukowanych w ciągu danego roku. Jak widać na wykresie PKB Finlandii był największy w roku 2007. Rok 2008 to stagnacja PKB. Gospodarka w kolejnym roku doznała wysokiego spadku i PKB Finlandii spadło o 8,5%. W kolejnych latach sytuacja się poprawiła i po okresowym ożywieniu w 2010 roku (3,3% wzrost PKB), fińska gospodarka w 2011 roku odnotowała spadek dynamiki wzrostu PKB do 2,8%. Głównym źródłem wzrostu gospodarczego Finlandii w roku 2010 był popyt wewnętrzny. Wynik ten był efektem bardzo dobrych nastrojów wśród fińskich konsumentów w związku z relatywnie niewielkim spadkiem bezrobocia. Dzięki temu konsumpcja prywatna, która w roku 2009 realnie zmniejszyła się, w roku 2010 zanotowała wzrost tylko nieznacznie niższy od tempa rozwoju całej gospodarki. Na uwagę zasługuje również szybka odbudowa poziomu inwestycji, które po bardzo głębokiej korekcie w czasie kryzysu zwiększyły się w 2010 r. Pozytywnie na wzrost PKB oddziaływały również popyt zagraniczny oraz przyrost rzeczowych środków obrotowych. Rok 2012 także objawił się spadkiem a PKB w cenach rynkowych wyniósł 194,5 mld EUR. Rozwój gospodarczy w trakcie całego roku 2012 był nierówny i osłabł w końcu roku. W pierwszym kwartale PKB odnotowano wzrost głównie za sprawą zwiększonej sprzedaży nowych samochodów w związku z wejściem w życie w dniu 1 kwietnia 2012 nowego podatku samochodowego, którego wysokość zależna była od emisji spalin. Fakt ten spowodował dynamiczny wzrost sprzedaży. Powodem kolejnych spadków było spowolnienie gospodarcze bez wyjątku we wszystkich obszarach w trakcie 2012 r. m.in. poprzez spadek eksportu szczególnie pod koniec roku, zmniejszenie nakładów inwestycyjnych oraz wyhamowanie wzrostu konsumpcji indywidualnej. Nastąpiło zmniejszenie importu, co świadczyło w szczególności o osłabieniu popytu wewnętrznego. Pozytywnym zjawiskiem w tej sytuacji było utrzymanie stopy bezrobocia na prawie niezmienionym poziomie. Warto także zwrócić uwagę na to iż gospodarka Finlandii i jej PKB w bardzo dużym stopniu opiera się na kondycji jednego przedsiębiorstwa - narodowej firmy NOKIA. ³

2.2 Inflacja

Wykres prezentuje poziom inflacji w Finlandii w latach 2007 - 2012. Podsumowując można stwierdzić że wzrost cen w Finlandii jest pod kontrolą, co dobrze wpływa na gospodarkę tego kraju. Najwyższy poziom inflacja osiągnęła w roku 2008, było to 3,9%. W pozostałych latach inflacja znajdowała się poniżej poziomu 3,3%. Wpływ na wskaźnik inflacji miały m.in. wyższe ceny żywności i transportu za sprawą wysokiej ceny paliw oraz wprowadzonego podatku od samochodów. Finlandia gwarantuje swym obywatelom niewielki wzrost cen, a przy niskiej inflacji daje przedsiębiorcom możliwość podnoszenia przychodów i daje gospodarce pozytywny impuls.

2.3 Zatrudnienie

Rynek pracy przedstawimy za pomocą wskaźnika zatrudnienia i stopy bezrobocia. Wskaźnik zatrudnienia  pokazuje zmianę procentową rok do roku z ogólnej liczby osób zatrudnionych na obszarze gospodarczym. Zatrudnienie w Finlandii zanotowało spadek w 2009 roku (w tym roku nastąpił kryzys światowy, który Finlandia sprawnie opanowała) i była to korekta o 2,6%. Rok 2010 to także spadek zatrudnienia, ale prawie minimalny. W pozostałych latach zatrudnienie w Finlandii wyraźnie wzrastało. Porównując wcześniejsze dane można stwierdzić że najlepszy okres Finlandii, w którym zatrudnienie cyklicznie podnosiło się to lata 2001 - 2008. Gospodarka Finlandii produkowała wtedy nowe miejsca pracy. W roku 2012 liczba zatrudnionych osiągnęła poziom 2.483.000 i była wyższa o 10.000 pracowników w porównaniu do roku ubiegłego.⁴

2.4 Bezrobocie

Finlandia bezrobocie utrzymuje na poziomie nie przekraczającym dziesięciu procent. Poziom bezrobocia w Finlandii był niższy w 2007 i 2008 roku. Dalej w wyniku słabnącej gospodarki i obniżeniu się PKB bezrobocie wzrosło w dwóch kolejnych latach do wartości ponad 8%. Ostatnie dwa lata poprawiły nieco wskaźnik osób pozostających bez pracy i obniżyło wartość bezrobocia. Wskaźnik bezrobocia w 2012 r. osiągnął 7,7 %, a przeciętna liczba bezrobotnych wyniosła 207.000, co oznaczało spadek o 2.000 osób w stosunku do 2011 r. Widać, że bezrobocie w gospodarce fińskiej jest utrzymywane dzięki napływowi pracowników z krajów o niższych zarobkach.

2.5 Deficyt/nadwyżka budżetowa

Deficyt budżetowy występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji są wyższe niż jej dochody. Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka budżetowa .Na podstawie wykresu możemy stwierdzić, że Finlandia należy do krajów Unii Europejskiej, gdzie finanse państwa prowadzi się dbając o sytuację, w której dochody są wyższe od wydatków. Ten stan oczywiście dotyczył sytuacji gdy gospodarka nie była dotknięta kryzysem. Od 2009 roku pojawia się deficyt budżetowy. W tym roku deficyt finansów publicznych Finlandii był niższy niż 3 proc. PKB. Tym samym kraj ten spełnił jedno z głównych kryteriów przynależności do unii walutowej (tylko Luksemburg miał najniższą wartość).⁵

2.6 Zadłużenie

Wyszczególnienie	2007	2008	2009	2010	2011	2012
Budżet państwa (% PKB)	4	5,3	4,4	-2,5	-2,5	-0,7
Deficyt publiczny (% PKB)	5,3	4,3	-2,8	-2,9	-0,9	-1,9
Zadłużenie (% PKB)	35,20	33,90	43,50	48,70	49,20	53,60

Naturalną rzeczą było to, iż w czasie kryzysu obniżały się dochody państwa, a gospodarka potrzebowała wsparcia w postaci gotówki na nowe inwestycje i wsparcie rozwoju gospodarczego. Wtedy trzeba zwiększać wydatki i zadłużyć budżet na rynku. I tak od 2009 roku porównując dane z tabeli dostrzegamy, że budżet państwa się zmniejsza, zwiększając zadłużenie.

2.7 Produkcja przemysłowa

Pod koniec 2008 r. produkcja przemysłowa Finlandii spadła o 10%, a wartość nowych zamówień dla fińskiego przemysłu spadła o ponad 30% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Stało się tak ponieważ spadł eksport maszyn i urządzeń oraz produktów przemysłu metalowego i drzewno-papierniczego. W II połowie 2008 r. odnotowano wysoki poziom inflacji w szczególności spowodowany wzrostem cen paliw i energii oraz żywności. W 2009 r. sytuacja przedsiębiorstw fińskich uległa dalszemu dramatycznemu pogorszeniu. Przedsiębiorstwa, w szczególności w sektorze papierniczym masowo redukowały zatrudnienie. Kryzys gospodarki wyraźnie wpłynął na wzrost liczby bankructw. Od roku 2010 odnotowuje się powrót Finlandii na ścieżkę wzrostu gospodarczego.⁶

3. Charakterystyka handlu zagranicznego

3.1 Informacje ogólne oraz saldo handlowe

Obroty handlu zagranicznego Finlandii wyniosły w 2012 roku 115,92 mld EUR i były o 7,8% mniejsze niż w roku 2007 kiedy wynosiły 124.98. Taki spadek obrotów to głównie zasługa spadku eksportu. Fiński bilans handlowy wykazuje tendencje spadkowe już od 10 lat. W latach 1994 – 2002 bilans handlowy był dodatni i wynosił nawet 8 – 10 % w stosunku do PKB. Dodatni bilans handlowy wynosił ok. 10 milardów euro. Były to złote lata grupy NOKIA. Eksport grupy NOKIA przestał odgrywać znaczącą rolę po 2008 roku. Jest to główna, ale nie jedyna przyczyna wyjaśniająca konsekwentne obniżanie się fińskiego bilansu handlowego.

Saldo obrotów handlowych Finlandii z zagranicą od 2011 roku jest ujemne i w 2012 roku wyniosło -2.3 mld EUR. Ujemny bilans handlowy rozkładał się następująco: saldo z krajami spoza UE – deficyt 1.446 mld EUR, saldo z krajami UE – deficyt 0,850 mld EUR.⁷

Rok	Saldo
2007	6,07
2008	3,18
2009	1,41
2010	0,53
2011	-3,6
2012	-2,3

źródło: fiński Urząd Celny

Dominującymi partnerami w handlu zagranicznym Finlandii były kraje europejskie z udziałem 76,9% w fińskim imporcie oraz 70,8% w eksporcie, w tym kraje UE z udziałem 53% w imporcie i 53,6% w eksporcie. Jednak udział krajów UE w 2012 roku zmniejszył się

2 punkty procentowe w porównaniu z rokiem 2011. Trzy kraje które są największymi dostawcami i odbiorcami to: Niemcy, Rosja i Szwecja.
Najwięksi partnerzy handlowi Finlandii w eksporcie i imporcie w latach 2010-2012 (wartość w mld EUR):

Eksport	Import
Kraje	2010
Rosja	4,69
Niemcy	5,26
Szwecja	5,99
Chiny	2,69
Niderlandy	3,55
USA	3,67
W. Brytania	2,50
Francja	1,77
Włochy	1,37
Belgia	1,51
Norwegia	1,41
Estonia	1,10
Polska	1,36
Dania	1,00
Japonia	0,88
Hiszpania	1,07

źródło: fiński Urząd Celny

3.2 Eksport

Wielkość fińskiego eksportu w 2012 roku wyniosła 56,77 mld EUR. Jak kształtował się fiński eksport w latach 2007-2012 przedstawia poniższa tabela (dane w mld EUR):

	2007	2008	2009	2010	2011	2012
EKSPORT	65,48	65,51	44,89	52,37	56,60	56,77

Wyszczególnienie fińskiego eksportu wygląda następująco:

Sekcje	Wartość w mld EUR	Udział w %
Żywność	1,36	2,4
Napoje i tytoń	0,16	0,3
Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw	4,25	7,5
Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne	6,20	10,9
Oleje, tłuszcze, woski – roślinne/zwierzęce	0,05	0,1
Chemikalia	6,34	11,2
Towary przemysłowe sklasyfikowane wg. surowca	18,80	29,6
Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy	16,53	29,1
Różne wyroby przemysłowe	3,39	6,0
Towary i transakcje nieklasyfikowane	1,67	3,0
Eksport razem	56,77	100

źródło: fiński Urząd Celny

3.3 Import

Wartość fińskiego importu w 2012 roku wyniosła 59,15 mld EUR. Jak kształtował się fiński import w latach 2007-2012 przedstawia poniższa tabela (dane w mld EUR):

	2007	2008	2009	2010	2011	2012
IMPORT	59,50	62,08	43,25	51,50	60,20	59,15

Wyszczególnienie fińskiego importu wygląda następująco:

Sekcje	Wartość w mld EUR	Udział w %
Żywność	3,46	5,8
Napoje i tytoń	0,50	0,8
Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw	4,83	8,2
Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne	12,98	22,0
Oleje, tłuszcze, woski – roślinne/zwierzęce	0,3	0,5
Chemikalia	6,92	11,7
Towary przemysłowe sklasyfikowane wg. surowca	6,63	11,2
Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy	15,96	27,0
Różne wyroby przemysłowe	5,63	9,5
Towary i transakcje nieklasyfikowane	1,93	3,3
Import razem	59,16	100

źródło: fiński Urząd Celny

4. Bilans handlowy i płatniczy

Bilans handlowy to zestawienie wartości towarów wywiezionych za granicę (eksport) i wartości towarów przywiezionych z zagranicy (import) w danym okresie czasu - z reguły w ciągu jednego roku. Jeżeli wartość eksportu przewyższa wartość importu, to bilans handlowy określa się jako aktywny (dodatni), jeżeli natomiast wartość eksportu jest mniejsza od wartości importu, to bilans handlowy określa się jako pasywny (ujemny).

Bilans płatniczy jest zestawieniem wszystkich międzynarodowych transakcji ekonomicznych i finansowych w ciągu roku między danym krajem a resztą świata. Głównymi elementami bilansu są: obroty rachunku bieżącego, obroty rachunku kapitałowego i finansowego, salda błędów i opuszczeń, salda bilansu, pozycje finansowe (operacje wyrównawcze).⁸ 

Fiński bilans handlowy wykazuje tendencje spadkowe już od 10 lat. W latach 1994 – 2002 bilans handlowy był dodatni i wynosił nawet 8 – 10 % w stosunku do PKB. Dodatni bilans handlowy wynosił ok. 10 mld EUR. Po roku 2003 nadwyżka bilansu handlowego stopniała w błyskawicznym tempie, ale nawet w najgorszym okresie kryzysu gospodarczego w roku 2009 bilans handlowy nie znalazł się na minusie. Dwa lata temu bilans ten wykazał nadwyżkę na poziomie 1,4 mld EUR, a nawet w zeszłym roku było to 1,1 mld EUR na plusie. Zeszłoroczne staystyki uratowała przypadająca na koniec roku dostawa dużego liniowca za 1,2 mld EUR.

W 2012 roku wartość eksportu produktów wysokiej technologii był najniższy od 1996 roku. Według fińskiego urzędu celnego Tullihallitus wartość eksportu zmniejszyła się o 13% porównując z rokiem 2011 i wyniosła 4,6 mld EUR.

To już drugi rok z kolei niekorzystnie wypadł dla Finlandii bilans wymiany handlowej w zakresie produktów wysokiej technologii. Bilans handlowy miał wartość ujemną (1,4 mld EUR), a import dla tej grupy produktów wzrósł w 2012 roku o 3%. Na początku tamtej dekady eksport produktów wysokiej technologii wynosił prawie 25% całego fińskiego eksportu, kiedy teraz jest to zaledwie 8%. Najbardziej wpłynęły na to problemy firmy Nokia i zmiany strukturalne w tej branży, ponieważ Nokia przeniosła praktycznie całą swoją produkcję do Azji.

W ubiegłym roku eksport telefonów wciąż się zmniejszał i wyniósł 1,4 mld EUR, co oznacza spodek o około 20%. W latach świetności w połowie zeszłej dekady telefonów eksportowano 32 - 35 milionów sztuk rocznie. Wartość dla 2012 roku to jedynie 6,5 mln sztuk. Pomiędzy rokiem 2000 a rokiem 2008 Nokia, wraz z całym otaczającym ją sektorem technologicznym, była odpowiedzialna za 1,3 punktów procentowych z 3,5% średniego wzrostu PKB w fińskiej gospodarce, czyli innymi słowy za 1/3 całego wzrostu.

Według wstępnych danych fińskiego Urzędu Celnego w roku 2012 wartość fińskiego eksportu wyniosła 56,8 mld EUR, a więc utrzymała się prawie na takim samym poziomie jak w roku 2011. W okresie styczeń – październik 2012 eksport wykazywał tendencję wzrostową, jednak wzrost ten wyhamował w listopadzie i grudniu. Import zmniejszył się o 2% i osiągnął 59,1 mld EUR. Odnotowano deficyt handlowy w wysokości 2,3 mld EUR, podczas gdy w 2011 roku wyniósł on 3,6 mld EUR.

Ujemny bilans handlowy był spowodowany głównie za sprawą handlu z krajami spoza UE (deficyt 1,445 mld EUR), natomiast handel z krajami UE przyniósł ujemne saldo 850 mln EUR.⁹

Wyniki fińskiego eksportu – stanowiące 40 % PKB kraju – są obecnie o 20 % niższe niż podczas szczytowego okresu w 2008 roku, częściowo z powodu brak popytu, ale również dlatego, że Finlandia straciła część swoich udziałów w globalnym rynku transportowym.

Przykładowo w sektorze leśnym, który stanowi 20 % wartości całego eksportu, wszystkie firmy cierpią z powodu stopniowego odchodzenia od tradycyjnych gazet i magazynów na rzecz mediów internetowych.

Na szczęście dla fińskiej gospodarki wydaje się, że przez czas potrzebny na to, by nowe sektory zaczęły sprawnie funkcjonować, Finowie mogą liczyć, że problemy spowodowane załamaniem się eksportu po 2008 roku zostaną zrównoważone zaskakująco dużym popytem na rodzimym rynku. Silne finanse publiczne, zdrowy sektor bankowy oraz brak ekspozycji na gospodarki Europy wschodniej, gdzie kryzys pożyczkowy jest najbardziej niepokojący, sprawiają, że można odnieść wrażenie, iż Finlandia nie jest bezpośrednio zagrożona problemami natury globalnej. Od czasu globalnego kryzysu Finlandia skupia się na utrzymaniu swoich finansów w należytym porządku i wzmacnianiu swojej reputacji jednego z najstabilniejszych finansowo krajów UE.

W 2012 r. polski eksport do Finlandii osiągnął wartość 1 185 mln EUR i pozostał praktycznie na poziomie roku 2011, natomiast import z Finlandii wyniósł 1 411 mln EUR przy spadku o 10 %, a obroty wyniosły 2 596 mln EUR odnotowując spadek o 5 %. Ujemne saldo handlowe wyniosło 225 mln EUR i było niższe o 177 mln EUR w stosunku do roku 2011. Dominującymi pozycjami w polskim eksporcie były maszyny, urządzenia, sprzęt transportowy oraz towary przemysłowe. W imporcie z Finlandii przeważały towary przemysłowe (przede wszystkim papier, tektura oraz wyroby papiernicze), maszyny i sprzęt transportowy oraz produkty chemiczne. Udział importu z Polski stanowił 2 % fińskiego importu ogółem, natomiast fiński eksport do Polski wyniósł 2,5 % całości eksportu z Finlandii.¹⁰

5. Fińska polityka gospodarcza w czasie kryzysu

5.1 Sytuacja gospodarcza w obliczu kryzysu

Finlandia, jak każdy kraj UE został dotknięty przez kryzys gospodarczy. Jednak dzięki efektywnej polityce społeczno-gospodarczej stosunkowo dobrze radzi sobie z trudną sytuacją na rynkach światowych. Ocenia się, iż PKB Finlandii w 2012r. wyniosło 35.928 EUR. Bezrobocie wyniosło 8.7%, inflacja 3.5%. Dług publiczny stanowił 50% PKB, wydatki na ochronę zdrowia 9% PKB , a edukację 6.1% w skali roku. Wydatkami na innowacje stanowiły 4% PKB.¹¹
Dobra kondycja Finlandii jest możliwa dzięki niezwykle zdyscyplinowanej polityce finansów publicznych. Choć w 2012 r. fińskie zadłużenie wynosiło 50 % PKB, nie oznacza to jednak, że kryzys nie dotknął fińskiej gospodarki w ogóle. Fiński rząd ubolewa nad spowolnieniem gospodarczym i znaczącym spadkiem eksportu. Warto zaznaczyć, że w 2011 r. po raz pierwszy od wielu lat zanotowano ujemne saldo w wymianie handlowej. Jeszcze w 2011 r. wzrost gospodarczy był na poziomie 2.7%, w 2012 r. spodziewano się wyników na poziomie 1.5%, ostatecznie odnotowano tylko -0.2%. Rok 2013 ze wzrostem tylko ok. 0.4 jest kolejnym trudnym okresem, nie tylko z gospodarczego punktu widzenia, ale także dla fińskiego budżetu.

5.2 Plan naprawczy

W obliczu pogłębiającego się kryzysu fiński rząd stale pracuje nad programami wspierającymi gospodarkę, nad reformą sektora publicznego oraz nad cięciami w wydatkach publicznych. Do najważniejszych antykryzysowych działań Finlandii w 2012 r. należały:

-opracowanie nowego, bardziej efektywnego systemu promocji fińskiej gospodarki, w szczególności eksportu w połączeniu z restrukturyzacją agend rządowych odpowiedzialnych za promocję gospodarki
-przyjęcie oszczędnościowego planu społeczno-gospodarczego na lata
-generowanie relatywnie dużych funduszy publicznych (ok. 4% PKB) - w porównaniu z innymi krajami UE – na innowacje i rozwój.

W 2012 r. przeprowadzono reformę systemu promocji gospodarczej, łącząc kilka agend rządowych zajmujących się tą problematyką, tworząc nowy, innowacyjny system skoordynowanych działań pod nazwą TEAM FINLAND. Poza granicami kraju system działa w oparciu o placówki dyplomatyczne i fińskie agendy rządowe.¹²

W obliczu kryzysu w UE i coraz gorzej sytuacji gospodarki Finlandii, rząd w 2012 r. podjął także nadzwyczajne kroki:
-w okresie 2013-2016 wprowadzane są w Finlandii instrumenty mające zapewnić ustabilizowanie i wzmocnienie finansów publicznych oraz zahamowanie dalszego zadłużania się państwa. Podwyższenie wachlarz różnych podatków, w tym VAT o 1%, podatku od transakcji finansowych, podatku solidarnościowego, podatku od spadków, podatku od spółek energetycznych; zamrożenie na lata 2013-2014 indeksacji dochodów osobistych przy obliczaniu podatku dochodowego. Działania te mają przynieść w sumie 1,74 mld EUR oszczędności do budżetu. Dodatkowe oszczędności w administracji państwowej (cięcia) wniesie do budżetu dodatkowe 177 mln EUR. Zdeformowane zostały samorządy – (zmniejszenie dofinansowywania samorządów z budżetu państwa do 2015 r. oraz zwiększenie w latach 2014-2015 wpływów samorządów z tytułu podatku dochodowego od przedsiębiorstw CIT, podwyższenie podatku od nieruchomości), co zagwarantuje oszczędność 520 mln EUR.

Wprowadzono także instrumenty, które mają na celu stymulacje wzrostu gospodarczego. Od 2013r. możliwe jest dokonywanie przez podmioty gospodarcze podwójnych odpisów amortyzacyjnych, ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw. Działania te przyniosą dodatkowe 300 mln EUR. Inwestycje w infrastrukturę transportowo-logistyczną w latach 2012-2018 mają przynieść oszczędności na kwotę 1 mld EUR.

Powyższy, czteroletni program rządowy jest dobrym przykładem polityki zapobiegania kryzysowi zadłużeniowemu, którą Finowie stosują w różnych konfiguracjach w okresach wzmożonego zagrożenia kryzysem. W szczególności podwyższenie stawek podatku VAT było trudne politycznie do zaakceptowania przez Socjaldemokratów i Sojusz Lewicy, ale w obliczu zagrożenia kryzysem, priorytetem dla Finów jest zawsze stabilizacja finansów publicznych. Ponadto Finowie uważają, iż sektor publiczny w sposób naturalny ma tendencję do rozrastania się i zwiększania wydatków, dlatego tradycyjnie co kilka lat dokonują reformy sektora publicznego. Zaoszczędzone w ten sposób fundusze przeznaczają na działalność innowacyjną, badania i rozwój, wierząc, iż jedynie w oparciu o innowacje oraz wysokokwalifikowany kapitał ludzki można uruchomić tendencje pro-wzrostowe.

6. Podsumowanie

6.1 Przemysł- w Finlandii wydobywa się rudy miedzi, żelaza, cynku i ołowiu, niklu, chromu, kobaltu oraz rudy uranu, srebro, złoto, siarkę i surowce budowlane, brak jest surowców energetycznych. Produkcja energii elektrycznej, głównie w elektrowniach cieplnych, wyniosła 2008 w przeliczeniu na 1 mieszkańca ok. 14,1 tysiąca kW · h; ogólna moc elektrowni — 16,2 tysiąca MW (2007), ok. 14% przypada na elektrownie wodne i 30% — na jądrowe. Najważniejszymi gałęziami przemysłu przetwórczego są: metalowy, maszynowy (zwłaszcza maszyn papierniczych), drzewny, celulozowo-papierniczy (z najwyższą na świecie produkcją papieru w przeliczeniu na 1 mieszkańca — 2,7 tysiąca kg, 2007), spożywczy (w tym mleczarski, cukrowy, mięsny i piwowarski), chemiczny (produkcja kwasu azotowego, siarkowego i nawozów sztucznych), elektrotechniczny (m.in. produkcja kabli, aparatów telewizyjnych, radiowych i telefonicznych — koncern Nokia), stoczniowy (m.in. promy morskie) oraz taboru kolejowego (wagony towarowe); rozwinięte jest hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych, rafinacja ropy naftowej, także przemysł włókienniczy, odzieżowy, poligraficzny, cementowy, porcelanowy i szklarski. Największe ośrodki przemysłowe: Helsinki, Tampere i Turku, poza tym ośrodki przemysłu: drzewnego — Kemi, Pori, Kotka, Rauma, Lappeenranta, hutniczego — Inha, Värtsilä, Imatra, rafinacji miedzi — Pori, elektrotechnicznego — Vaasa, chemicznego — Kokkola, petrochemicznego — Naantali i Porvoo.

6.2 Rolnictwo- tradycyjnym i dobrze rozwiniętym działem gospodarki Finlandii jest leśnictwo; 2007 pozyskano 56,9 mln m3 drewna, głównie iglastego. Rozwinięte jest rybołówstwo i przemysł rybny. Finlandia ma jeden z najniższych w Europie odsetków użytków rolnych — 6,8% ogólnej powierzchni kraju. Lasy zajmują 66,5% powierzchni kraju (2007). Hoduje się bydło typu mlecznego, trzodę chlewną (1,5 mln sztuk), owce, a na północy kraju — renifery; wzrasta chów zwierząt futerkowych — norki, lisy niebieskie i srebrne; ze względu na krótki okres wegetacyjny produkcja roślinna odgrywa mniejszą rolę; uprawia się jęczmień, owies, rzepak, żyto, pszenicę, ziemniaki oraz krzewy i drzewa owocowe; rolnictwo charakteryzuje wysoka mechanizacja i duże zużycie nawozów sztucznych.

6.3 Turystyka- 2007 wpływy z turystyki wyniosły 3,9 mld dolarów USA; turystyka głównie na Pojezierzu Fińskim, wzdłuż wybrzeży i w Laponii. W 2007 odwiedziło Finlandię 3,5 mln turystów, najwięcej ze Szwecji, Niemiec, Rosji.

---

1. Broszura informacyjna Eksportera po rynku Republiki Finlandii dostępna na stronie:

   http://www.kig.pl/files/Znajdz%20zagranicznego%20partnera/finlandia.pdf↩

2. Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej (wydanie III), red. Ewa Małuszyńska, Bohdan Gruchman↩

3. http://helsinki.trade.gov.pl/pl/↩

4. http://helsinki.trade.gov.pl/pl/↩

5. http://helsinki.trade.gov.pl/pl/↩

6. Broszura informacyjna Eksportera po rynku Republiki Finlandii dostępna na stronie:

   http://www.kig.pl/files/Znajdz%20zagranicznego%20partnera/finlandia.pdf↩

7. http://helsinki.trade.gov.pl↩

8. www.nbportal.pl↩

9. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Helsinkach↩

10. www.exporter.gov.pl↩

11. aktualne dane statystyczne Statistics Finland, 2012↩

12. http://finlandia.msz.gov.pl/pl/wspolpraca_dwustronna/informacje_ekonomiczne/↩