Zasady funkcjonowania banków spółdzielczych i ich zrzeszeń

Funkcjonowanie banków spółdzielczych

Banki spółdzielcze są jedną z trzech form ich organizacji obok banków w formie spółek akcyjnych oraz banków państwowych. Obecnie w Polsce funkcjonuje 566 banków spółdzielczych.

Głównym aktem prawnym normującym ich działalność obok Ustawy Prawo bankowe oraz Prawo spółdzielcze jest Ustawa z 7 grudnia 2000r o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.

Nadzór nad bankami spółdzielczymi zarówno jak i nad całym sektorem bankowym sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. BS objęte są również Bankowym Funduszem Gwarancyjnym.

Minimalny wymóg funduszy własnych BSów to równowartość w złotych 1 000 000 euro.

Posiadane fundusze własne decydują o obszarze działalności BSów oraz o konieczności ich zrzeszania w banku zrzeszającym.

• · Banki spółdzielcze posiadające fundusze własne na poziomie wyższym niż równowartość 1 000 000 euro, ale niższym niż równowartość 5 000 000 euro mogą prowadzić swoją działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe określone w Ustawie o bankach spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. BS o takim poziomie funduszy własnych mają obowiązek zrzeszenia się w jednym z dwóch obecnie funkcjonujących banków zrzeszających - w Banku Polskiej Spółdzielczości albo w Spółdzielczej Grupie Bankowej.

• · Banki spółdzielcze posiadające fundusze własne na poziomie przekraczającym równowartość w złotych 5 000 000 euro mogą prowadzić działalność na obszarze całego kraju oraz nie podlegają obowiązkowi zrzeszania w banku zrzeszającym

(Obecnie Krakowski Bank Spółdzielczy jest jedynym niezrzeszonym bankiem spółdzielczym)

Funkcjonowanie banków zrzeszających

Poziom funduszy kapitałów własnych posiadanych przez banki zrzeszające określony został na równowartość w złotych 20 000 000 euro.

Bank zrzeszający zawiera umowę zrzeszenia z BS wg jednolitego wzoru zatwierdzonego przez KNF. Bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę zrzeszenia z bankiem zrzeszającym z zachowaniem
6-miesięcznego okresu wypowiedzenia i zawrzeć umowę z innym bankiem zrzeszającym.

Bank zrzeszający wykonuje czynności bankowe oraz inne czynności określone w Prawie bankowym oraz innych ustawach oraz dodatkowo:

· prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych BSów, na których utrzymują one rezerwy obowiązkowe oraz przeprowadzają za ich pośrednictwem rozliczenia pieniężne

· nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków spółdzielczych na rachunku w NBP

· prowadzi wyodrębniony rachunek na którym deponowane są aktywa BSów stanowiące pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych

· kontroluje i reprezentuje banki spółdzielcze