John Locke (1632-1704) - w filozofii wzorcował się na przyrodoznawstwie i medycynie: chciał badać umysł, jak przyrodnicy badają ciało; Kant nazywał go "fizjologiem umysłu". Był filozofem nowego typu i czerpał z życia, nie z książek.

Empiryzm Locke'a opierał się na założeniu, że wszelka wiedza, wszelkie wyobrażenia i wszystkie sądy (niezależnie od tego czy są błędne czy prawdziwe), wytwarzają się na drodze doświadczenia - umysł ludzki jest pustą kartą, którą jedynie doświadczenie może zapisać. Jest to empiryzm subiektywny - Lockepsychologicznym zagadnieniem, jak wiedza zbiera się w naszej świadomości i podstawowe były dla niego takie fakty jak: "czuję ciepło" , "widzę światło".

Doświadczenie posługuje się zmysłami; opierać się na doświadczeniu znaczy: opierać się na zmysłach.

Doświadczenie zdobywamy wg Locke'a na dwóch drogach: doświadczając rzeczy zewnętrznych i doświadczając samego siebie.

Metoda Locke'a jest

a)psychologiczna: badał nie stosunek pojęć do poznanych przedmiotów, lecz same pojęcia, w tej postaci jakie znajdują się w umyśle ludzkim.

b)genetyczna: naturę pojęć określał na podstawie ich pochodzenia, zakładając że objawia się ona najczyście w ich postaci pierwotnej: kładł ogromny nacisk na psychologię dzieci i dzikich.

c)analityczna: uważał , że dla zrozumienia pojęć wystarcza odnaleźć ich proste składniki.

W jego filozofii najdonioślejsze było:

-uczynienie poznania naczelnym zagadnieniem filozofii

-stosowanie w rozwiązaniu tego zagadnienia metody psychologicznej i genetycznej,3

-oddzielenie dwóch źródeł : postrzeżenia i refleksjii; próba rozgraniczenia między materiałem doświadczenia, a jego opracowaniem przez umysł

-krytyka pojęcia substancji

-wprowadzenie do filozofii praktycznej, szczególnie do etyki, pedagogiki i teorii państwa - zasad wolności i idywidualnego rozwoju.

Blaise Pascal - ur. 19 czerwca 1623. Zwolennik jansenistów i myśli św. Augustyna. Jednocześnie negatywnie odnosił się do jezuitów. Pascal zdecydowanie opowiadał się za rozdzieleniem kwestii naukowych od religijnych, a tym samym rozumu od wiary. Jest autorem rozbudowanych zasad logicznych i metodologicznych. Pascal przeświadczony był o tym, iż proces poznania może odbywać się bez udziału rozumu. Aby poznać, co jest nadnaturalne wystarczy serce i wiara. Aby udowodnić, że Bóg istnieje posłużył się sądami racjonalnymi, które znamy jako "zakład Pascala". W jego przekonaniu wiara w Boga niesie ze sobą małe starty, albowiem tylko jedno - życie na ziemi. Kiedy jednak nasze przewidywania okażą się prawdziwe można wszystko zyskać, łącznie ze szczęściem i życiem wiecznym. Wynika więc z tego, że człowiek powinien żyć w taki sposób, jakby Bóg istniał naprawdę, a takie zachowanie jest bardziej rentowne niż życie bez Boga.