ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII:

biomasa - wady i zalety 
biogaz - z czego, gdzie i w jaki sposób 
elektrownie szczytowo-pompowe - ogólna zasada działania

pompa ciepła omówić schemat działania 
ogniwo paliwowe jak działa

Gazy cieplarniane, skąd się bierze metan, jak można wytworzyć prąd (czyli wymienić wszystkie rodzaje energii) no i czy kolektorów słonecznych można wytworzyć prąd i jak...

mi np popatrzył w indeks na miejsce urodzenia, stwierdził że są u mnie często powodzie, zapytał co z tym się robi, czy da się budować elektrownie zaporowe i w jakich miejscowościach w tej okolicy się znajdują... 
no a potem o wady i zalety takich elektrowni i o energię geotermalną głęboką - działanie, na jakiej głębokości, lokalizacja w Polsce, wady i zalety

ja miałam wszystko o biodieslu, co to jest akroleina, co powstaje w reakcji tłuszczu i alkoholu:), z jakich tłuszczy można wytworzyć biodiesel

Ja miałam biogaz w jakim procesie powstaje, czym muszą charakteryzować się składowisk z których sie go pozyskuje , skład biogazu jak sie go wykorzystuje i o bioetanolu jak sie tworzy, czy to jest drogie i dlaczego, jakie są wady bioetanolu i z czego robi sie wódke

pierwsze dotyczylo energii wiatrow gdzie jest najlepsze wykorzystane wiatrakow, od czego jest uzalezniona praca i sila wiatrakow w jakiej odleglosci sie znajduja od lasow, budynkow i w jakiej odeglosci sa od siebie i dlaczego, oraz wady i zalety elektrowni wiatrowych 
drugie pytanie dotyczace zastosowania ogniw paliwowych -do czego sluza do czego sluzy reformer noi tak ogolnie co wiem na ten temat 

kolektory

ja miałam pytanie o ogniwie paliwowym co tam dokładnie się dzieje i jakie reakcje tam zachodzą oraz z jakich roślin energetycznych można wyprodukować biogaz.

gaz pirolityczny i syntezowy skład, czym się różnią, jaki mają nośnik energii 
Rodzaje biogazowni, czym się różnią, jakie w niej zachodzą reakcje (fermentacja na sucho i mokro) 
ogniwa paliwowe jaka w nich zachodzi reakcja (spalanie wodoru)

OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN I ZWIERZĄT

forma egzaminu: test wielokrotnego wyboru + pytanie otwarte: opisać 3 gatunki przedstawione na wykładzie z załącznika 2 Dyrektywy Siedliskowej 

1. Ustawa o świstaku i kozicy (rok) 
ODP. 19 VII 1869 we Lwowie – ustawa mówi o zakazie łapania, wytępienia, sprzedawania świstaków i dzikich kóz.
2. Kiedy było wymieranie dinozaurów 
ODP. Kreda 

3. Właściwe zbieranie grzybów 

4. Kiedy wyginęło 90% gat. morskich 
ODP. Perm 

5. Za które zwierzęta można otrzyma środki finansowe 
ODP. Jeżeli szkody na polu uprawnym wrządzają: dziki, łosie, jelenie, daniele, sarny, wilki, boby (nie wiem, czy dobrze to pytanie zrozumiałam) 

6. Księga w ogrodzie zoologicznym w Krakowie prowadzona jest dla... 
ODP. Fenków i kułanów 

7. Kto tworzy Ogród zoologiczny 

8. Gdzie znajdują sie kat. zagrożeń 
ODP. W czerwonej księdze gatunków zagrożonych 

9. Pszonak pieniński jest... 
ODP. Entemitem pienińskim 

10. Kto stworzył dekret o ochronie bobra 
ODP. Bolesław Chrobry w XI wieku 

11. Ile jest endemitów roślin naczyniowych w Polsce 

12. Jaki obszar jest centrum endemizmu 
ODP. Tatry 

13. Zwierzęta wymarłe 
ODP. Alka olbrzymia, Antylopa niebieska, Dront dodo, gołąb wędrowny, krowa morska, kwegee, Moa olbrzymi, wilk workowaty, struś madagaskarski, terpan, tur (też nie wiem, czy to o to biega;)) 

14. Skrót EEP 
ODP. Europejski Program Ochrony Zwietrząt 

15. Skrót EEW 

16. Skrót WAZA 
ODP. Swiatowe Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów 

17. Różnice miedzy Czerwonymi księgami a czerwonymi listami 
ODP. Czerwone Ksiegi są bardziej zasobne w informacje o gatunkach niż ich uproszczone wersje, czyli czerwone listy, ale te z kolei mają walor bardziej praktyczny – powstają mniejszym koszem czasu i środków, co pozwala na ich częstsze weryfikacje i wznawianie. Uwzględniają też szeroką skalę zagrożeń niż czerwone księgi, które koncentrują się głównie na gatunkach dokładnie rozpoznanych i najbardziej zagrożonych 

18. Gat. zwierząt priorytetowe z zał. II D. Siedliskowej 

19. Gat. zwierząt z zał. II D. Siedliskowej 
Odp. Piskorz, jelonek rogacz, koza, łosoś atlantycki, boleń, aloza, jesiotr zachodni, kumak górski, kumak nizinny, traszka karpacka, żółw błotny 

20. Które zwierzęta wg Prawa Łownego nie należą do łownych 

21. Co to jest priorytetowość 
2. Odp. Specjalne przywileje jakie ma ochrona wynikające z faktu, ze wystepuja głównie w europie.

- Gatunki wymarłe 
- przynajmniej 3 gatunki chronionych grzybów (wymienić pytanie otwarte) 
- gatunek priorytetowy 
- kto zakłada zoo 
- jak długo byki łosia są chronione 
- kto zakazał polowań na żuławach wiślanych 
- ile gatunków ssaków wymarło do roku (nie pamiętam ) 
- dla jakich gatunków prowadzona jest księga w Krakowskim zoo 
- gatunki endemiczne Polski 
- podkreślić gatunki z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej (byłe wymienione same rośliny) 
- zaznaczyć zdania prawdziwe było ich ok. 5 a ja pamiętam tylko dwa nie wiem czy są prawdziwe "Kraje Unii Europejskiej mają limity na zbieranie grzybów" i "Tylko w Polsce chronione są grzyby", coś w tym stylu  
- czym różni się czerwona księga od czerwonych list

-Wymienić endemity wystepujące w Tatrach 
- kto zaczął chronić boby 
- ile lat temu wyginęło 90% gat. morskich 
- skrót ICA , czy IPA (nie pamiętam) i jakie stowarzyszenie pomogło je stworzyć 
- cos o CMS - wiem że tam trezba było zaznaczyć, że wodniczki 
- chyba coś takiego- ile gaunkow istniejących na świecie do tej pory wyginęło, czy coś w tym stylu

- za jakie zwierzątka skarb państwa daje rekompensaty 
- endemity pienińskie 
- co to jest endemit 
- wymienić co najmniej 3 gatunki obce w kraju (chodzi o Barszcz Sosnowskiego, Rdestowiec japoński itp.) 
- ile jest taksonów roślin endemicznych w Polsce 
- zaznaczyć które gatunki należą do załącznika II DS, był tu podpunkt a) z roślinkami b) ze zwierzątkami 
- wymarłe zwierzątka 
- opisać 3 gatunki z załącznika II DS (występowanie, zagrożenia, ochrona) 
- akt o świstaku i kozicy 
- czym się różnią czerwone księgi od czerwonych list 
- kiedy wyginęły dinozaury 
- czy żołędnica, kozica i coś tam jeszcze należy do krytycznie zagrożonych 
- kto tworzy park 
- dla kogo prowadzona jest księga - feneki i kułany 
- co to jest EEP 
- co to jest priorytetowość 
- pytanie o CMS - gatunki wędrowne i wodniczka 

ile ssaków wyginęło do 1600 roku sprawdziłam ma być 59 ;P tam w tych zdaniach jeszcze było o Adamie Mickiewiczu jako prekursorze grzybów. Który z podanych to gatunki zagrożone krytycznie i tam były odpowiedzi głowacica i jakieś dwie jeszcze, nie pamiętam ich

1. Podkreślić wszystkie gatunki roślin z załącznika II dyrektywy siedliskowej 
   2. endemity tatrzańskie 
   3. endemity pienińskie 
   4. endemity polskie ? 
   5. trzy gatunki obce negatywnie wpływające na uprawy na środowisko ( coś takiego) 
   6. IPA 
   7. kto zakazał polowań na mierzei wyślanej 
   8. opisać 3 gat. Roślin z II zał dyrektywy siedliskowej ( występowanie, ochrona) 
   9. co zawiera się w IV zał dyr. Sied. 
   10. gat priorytetowe z V załącznika 
   11. ochrona częściowa 
   12. kto pozwala na utworzenie zoo 
   13. czy gatunek priorytetowy musi być w natura 2000 ( czy coś) 
   14. ile gat. Wymarło do 1600 
   15. IUCN ? 
   16. o grzybach coś , jadalne chronione 
   17. kiedy wyginęły morskie organizmy 
   18. CR 
   19. co obejmuje CMS (odp. Wodniczka i walenie małe) 
   20. ustawowo kto odpowiada za za szkody wyrządzone przez łosia dzika i bobra 
   21. czy w ustawie gatunkowej SA te same gatunki co w listach referencyjnych dla Polski 
   22. gat. Krytycznie zagrożone 
   23. którey ma CR –orlik świstun czy orzeł 
   24. ile lat temy wyginęło 90% gat 
   25. gat z IV dyrektywy siedl muszą być –pod ścisłą ochroną-pod częśćiową ocroną- mogą być pod ochroną ścisła i pod ochroną częściową 
   26. w II zał. Dyrekt siedliskowej gat priorytet to ryś czy żbik czy gil;? 
   27. od 1600 ile ssaków wymarło 
   28. czy wszytkie z II zał dyr. To endemity 
   29. wymarłe zwierzęta 
   30. za co wypłacane SA odszkodowania- wilk, bóbr 
   31. co to jest endemit 
   32. przyczyny zmniejszenia bioróżnorodności 
   33. priorytetowość 
   34. rożnica miedzy czerwoną księgą a czerwonymi listami .

1. Skróty: 
   ● WAZA – Światowe Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Awariów (World Association of Zoos and Aquariums) 
   ● EEP – Europejski Program Ochrony (European Programme for the Protection of Spiecies) 
   ● EAZA – Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych (European Association of Zoos and Aquariums) 
   ● OSO – obszar specjalnej ochrony 
   ● CMS – Konwencja o ochronie migrujących zwierząt (Convention on the Coservation of Migratory Spiecies of Wild Animals) 
   ● EUROBATS – Porozumienie o ochronie nietoperzy w Europie (The Agreement on the Conservation of Population of European Bats) 
   ● Ascobans - Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku i Morza Północnego (The Agreement on the Conservation of Small Cetaceans of the Baltic and North Seas) 
   ● AEWA - Porozumienie o ochronie afro-euroazjatyckich wędrownych ptaków wodnych (African-Eurasian Waterbird Agreement) 
   ● ACCOBAMS - Porozumienie o ochronie waleni obszaru śródziemnomorskiego i Morza Czarnego (The Agreement on the Conservation of Cetaceans of the Black Sea, Mediterraneam Sea and Contigueusatlantic Area) 
   ● Kategorie zagrożenia wg Światowej Unii Ochrony Przyrody 
   EX – Wymarłe/Extinct 
   CR – Krytycznie zagrożone/Critically Endangered 
   EN – Zagrożone/ Endangered 
   VU – Narażone/Vulnerable 
   NT – Bliskie zagrożenia/Near Threatened 
   LC – Najmniejszej troski/ Least Concern 
   DD – Dane niepełne/Data Deficient 

IPA - Indigenous Protected Area -Ostoje Roślinne (Important Plant Areas – IPA) to europejska sieć obszarów o szczególnym znaczeniu dla zachowania różnorodności gatunkowej wszystkich grup flory i fitocenoz Europy. Obejmując obiekty o znaczeniu europejskim, sieć odzwierciedla i chroni zarazem najważniejsze elementy tożsamości szaty roślinnej poszczególnych regionów. 

IPA jest siecią analogiczną do Ostoi Ptasich (Important Bird Areas - IBA) – wyznaczanie tworzących ją obszarów ostojowych odbywa się etapowo w odniesieniu zarówno do Europy jako całości jak i w odniesieniu do poszczególnych krajów. W tym sensie sieć ma charakter otwarty – lista tworzących ją ostoi jest stale uzupełniana i aktualizowana. 
W pierwszym etapie projekt polskiej sieci realizowany jest przy wsparciu finansowym rządu Królestwa Holandii oraz Komitetu Badań Naukowych. Znacząca część prac oparta jest także na szerokim wolontariacie organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony przyrody. W opracowaniu pierwszej wersji Projektu bierze udział ponad 100 polskich naukowców z 25 instytucji związanych z 14 ośrodkami akademickimi.

1. Podkreślić wszystkie gatunki roślin z załącznika II dyrektywy siedliskowej 
   ● i po co się tego uczyć na pamięć...? 
   
   2. Endemity tatrzańskie 
   ● Warzucha tatrzańska, Wiechlina granitowa, Wiechlina szlachetna, 
   
   3. Endemity pienińskie 
   ● Pszoniak pieniński, Mniszek pieniński, 
   
   4. Endemity polskie 
   ● Przytulia krakowska, Warzucha polska, 
   
   5. Trzy gatunki obce negatywnie wpływające na uprawy na środowisko ( coś takiego) 
   ● Barszcz Sosnowskiego, Niecierpek gruczołowaty, rdest owiec japoński 
   
   6. IPA i jakie stowarzyszenie pomogło je stworzyć 
   ● Ostoje Roślinne (Important Plant Areas) - Stowarzyszenie WWF pomogło je stworzyć 
   
   7. Kto zakazał polowań na mierzei wiślanej? 
   ● 1639r - Władysław IV Waza 
   
   8. Opisać 3 gat. Roślin z II zał dyrektywy siedliskowej ( występowanie, ochrona) 
   ● 1. Warzucha tatrzańska – występuje wyłącznie w Tatrach (endemit), ścisła ochrona gatunkowa oraz II załącznik dyrektywy siedliskowej. Polska Czerwona lista – V, P. Czerwona księga – VU (narażony na wymarcie). 
   2. Gnidosz sudecki – endemit karkonoski. Ścisła ochrona gatunkowa oraz II załącznik dyrektywy siedliskowej. Czerwona lista – E (zagrożony krytycznie wymarciem), Czerwona księga – EN (zagrożony wymarciem). 
   3. Dzwonek karkonoski – występuje wyłącznie w Karkonoszach. Ścisła ochrona gatunkowa oraz II załącznik dyrektywy siedliskowej. Czerwona księga - EN (zagrożony wymarciem) 
   
   9. Co zawiera się w IV załączniku dyrektywy Siedliskowej? 
   ● Obejmuje gatunki roślin wymagające ochrony ścisłej. Obejmuje wszystkie gatunki roślin wymienione w II załączniku oraz inne wymagające ochrony ścisłej. 
   
   10. Gatunki priorytetowe z V załącznika 
   ● Obejmuje gatunki, których pozyskanie ze stanu naturalnego musi odbywać się pod kontrolą. 
   Są to: Śnieżyczka przebiśnieg, Arnika górska, Bylica skalna, Widłak jałowcowa, 
   
   11. Ochrona częściowa 
   ● ochrona częściowa - ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczająca 
   możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich 
   części; 
   
   12. Kto pozwala na utworzenie zoo 
   ● Generalny Dyrektor Ochrony Srodowiska 
   
   
   13. Czy gatunek priorytetowy musi być w natura 2000 ( czy coś) 
   ● Minister właściwy do spraw środowiska musi określić w drodze rozporządzenia, typy 
   siedlisk przyrodniczych oraz gatunki ros4ślin i zwierząt, ze wskazaniem typów siedlisk 
   przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym, wymagające ochrony w formie 
   wyznaczenia obszarów Natura 2000 
   
   14 Ile gatunków ssaków wymarło do roku 1600? 
   ● 59 (ogólnie 485, z czego 29 ryb; 116 ptaków; 59 ssaków | 585 roślin kwiatowych) 
   
   15. IUCN ? 
   ● Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody 
   
   16. Wymienić przynajmniej 3 gatunki chronionych grzybów (pytanie otwarte) 
   ● Borowik korzeniasty, Gwiazdosz, Maślak trydencki 
   
   17. Kiedy wyginęło 90% morskich organizmów? 
   ● 245 mln lat temu (koniec Permu) 
   
   18. CR 
   ● Krytycznie zagrożony /Critically Endangered 
   
   19. Co obejmuje CMS 
   ● odp. Wodniczka i walenie małe 
   
   20. Ustawowo: kto odpowiada za szkody wyrządzone przez łosia dzika i bobra 
   ● Skarb Państwa 
   
   21. Czy w ustawie gatunkowej są te same gatunki co w listach referencyjnych dla Polski 
   ● Nie koniecznie (?) 
   
   22. Gatunki krytycznie zagrożone 
   ● Zwierząt: Orlik, świstun, wąż eskulapa, morświn, łosoś, głuszec 
   Gatunki roślin: Sierpik różnolistny, Rogownica alpejska, 
   
   23. Które gatunki mają CR 
   a) orlik, świstun ● 
   b) orzeł 
   
   25. Gatunki z IV dyrektywy siedliskowej muszą być: 
   a) pod ścisłą ochroną; ● 
   b) pod częściową ochroną; 
   c) mogą być pod ochroną ścisła i pod ochroną częściową; 
   
   26. W II załączniku Dyrektywy siedliskowej gatunek priorytetowy to: 
   a) ryś 
   b) żbik 
   c) gil 
   d) Żadny z powyższych ● 
   
   27. Ile od 1600 roku ssaków wymarło? 
   ● 
   
   28. Czy wszystkie gatunki z II załącznika dyrektywy to endemity? 
   ● Nie wszystkie 
   
   29. Wymarłe zwierzęta 
   ● Tur, Dront dodo, Krowa morska, Moa olbrzymi, Antylopa niebieska, Gołąb wędrowny, Kweagga, Wilk workowaty, Struś madagaskarski, Tarpan 
   
   30. Za co wypłacane są odszkodowania 
   ● wilk, bóbr,

REWALORYZACJA ŚRODOWISKA:

Zagadnienia które dostali przed egzaminem Z kat. gleboznawstwa 
- najważniejsze ustawy dot. rekultywacji!! USTAWA O OCHRONIE GRUNTÓW ROLNY I LEŚNYCH Z 1995 r.!!!!!!!!!! Jak jej nie wymienimy to możemy się przygotowywać na 2. termin!! 
- etapy (fazy) rekultywacji 
przekształcenia terenów po górnictwie odkrywkowym i podziemnym (szczególny nacisk na zwałowiska i wyrobiska) 
- rola roślinności stosowanej w rekultywacji 
- rekultywacja osadników poflotacyjnych 
Od dr Nici nacisk na proces BAGIENNY oraz MURSZENIA (notatki dostałam dzisiaj i sporo osób już je skserowało, proszę aby podzielić się tymi notatkami z innymi!!). 
Od dr Sołek jakieś podział na grupy wg Krzaklewskiego dotyczący sukcesji (podobno było to na ćwiczeniach). 
Wg Krzaklewskiego: 
I – nieużytki poprzemysłowe zarastające BARDZO WOLNO , brak samorzutnego zarastania na drodze sukcesji utrzymuje się co najmniej przez 10 lat , odbudowa biologiczna bardzo trudna 
II – nieużytki poprzemysłowe zarastające WOLNO , brak na tych terenach samorzutnego zarastania na drodze sukcesji utrzymuje się przez okres 5 lat , odbudowa środowiska biologicznego średnio trudna 
III – nieużytki poprzemysłowe zarastające SZYBKO , brak na tych terenach samorzutnego zarastania , na drodze sukcesji utrzymuje się nie dłużej niż 2 lata , odbudowa biologiczna stosunkowo łatwa 
Po 10 latach – nieużytki zakładów przeróbczych , eksploatacja siarki 
Po 5 latach – tereny pogórnicze węgla brunatnego i siarki , a także węgla kamiennego 
Po 2 latach – tereny po eksploatacji siarki i węgla brunatnego 


Rzetelna próba opracowania niektórych zagadnień 
1.Podaj definicje rekultywacji gruntów wg Skawiny i ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. 
W myśl obowiązujących w Polsce przepisów prawnych ( w tym Ustawa o Ochronie Gruntów Rolnych i Leśnych z 3 lutego 1995 roku Dz. U. Nr 16. poz 7 rekultywacja gruntów polega na nadaniu lub przywróceniu glebom zdegradowanym lub zdewastowanym wartości użytkowych przez właściwe wykonanie niezbędnych zabiegów, w których zakres wchodzą: ukształtowanie rzeźby terenu, poprawa właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb metodami technicznymi lub biologicznymi, umocnienie skarp i budowa dróg. 

2. wymień najważniejsze ustawy polskie nakazujące obowiązek rekultywacji zdegradowanego terenu, gleby. Podaj na kim spoczywa ten obowiązek. 
Rozp. MŚ z dn 9 września 2002 w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. 
Prawo ochrony środowiska 27 kwietnia 2001 
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych 3 lutego 1995 
Prawo ochrony przyrody 27 kwietnia 2007 

Za przeprowadzenie rekultywacji odpowiada osoba fizyczna lub prawna powodujaca utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów jest obowiązana do ich rekultywacji na własny koszt <- z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych 
Władający powierzchnią ziemi, podmiot wcześniej władający, solidarnie sprawca zanieczyszczenia i władający, starosta (marszałek, prezydent) 

3. jakie zabiegi rekultywacyjne są stosowane w ramach agromelioracji – w przypadku rekultywacji jakiego rodzaju degradacji gleb stosowany jest ten termin? (rekultywacja gleb zdegradowanych w wyniku jakiej działalności człowieka?) 
Grunty zdegradowane często wokół inwestycji z rozbudową infrastruktury komunalnej czy drogowej. Zabiegi: przygotowujące powierzchnie gleby (odkamienianie, odkrzewianie,, wyrównanie powierzchni), regulujące stosunki powietrzno wodne i cieplne gleby (odwadnianie, nawadnianie, iłowanie, piaskowanie), wytwarzające poziomy próchniczne lub ich pogłębanie przez wprowadzanie roślin, nawożenie organiczne i głęboszowanie; poprawiające właściwości chemiczne (wapnowanie, nawożenie organiczne, mineralne) i biologiczne( nawożenie organiczne, uprawa roślin strukturotwórczych); przeciwerozyjnie (warstwowy układ pól, tarasowanie zboczy, płodozmiany przeciwerozyjne) 

4. jakie są konieczne etapy (fazy) rekultywacji. Jakie prace są realizowane w każdej fazie rekultywacji terenów poprzemysłowych, na przykładzie terenów rekultywowanych po górnictwie odkrywkowym. 
1 faza przygotowawcza - projektowa 
2 faza rekultywacji – podstawowa(czynności związane z formowaniem obiektu) 
- techniczna(ukształtowanie geometrii i rzeźby terenu, regulacji i ukształtowania warunków hydrologicznych, budowa dróg dojazdowych mostów niezbędnych do użytkowania terenu, odtworzenie gleb metodami technicznymi) 
-techniczno – biologiczna(odtworzenie gleb metodami technicznymi do których należy zaliczyć w pierwszej kolejności kierowanie gospodarką nakładem, tak aby utrzymać planowaną geometrię zwałowiska zewnętrznego i wewnętrznego a na powierzchni gromadzić grunty najżyźniejsze) 
3 rekultywacja szczegółowa – biologiczna (biologiczna odbudowy zboczy i wierzchowia nieużytków, zapoczątkowanie oraz przyspieszenie procesów glebotwórczych) 

5. jakie przekształcenia geomechaniczne występują na terenie kopalń wegla brunatnego? 
Zmiany budowy geologicznej i rzeźby terenu, powstają wyrobiska i zwałowiska ich konsekwencja jest poestawanie terenów bezglebowych(dewastacja gruntów), zmiana stosunków wodnych na terenie kopalni oraz terenach sąsiadujących (lej depresyjny zalezny od budowy geologicznej) co skutkuje zmianami szaty roślinnej, może powodowac zmiany mikroklimatu a nawet klimatu lokalnego. 

6. jakie przekształcenia geomechaniczne występują na terenie kopalń wegla kamiennego? 
Zwałowiska skały płonnej, składowiska odpadów przeróbczych w tym poflotacyjnych, deformacje powierzchni ciagłe i nieciągle i związane z nimi zawodnienia – szkody górnicze, przesuszenie gleb, tworzenie się leja depresyjnego w wyniku ciągłości warst wodonośnych , lokalne zasolenie gleb przez słone wody kopalniane, formy pośrednio związane z eksploatacją węgla np. wynikające z eksploatacji piasku podsadzkowego a także zalicza się wyrobiska odkrywkowe piasków podsadzkowych i zalewiska oraz stawy osadowe, osadniki poflotacyjne – zajmujące mniejsze powierzchnie terenów. 

7. zmiany jakich właściwości gleb (powodujące degradacje gleb i ekosystemów) wystepuje najczęściej na terenach przylegających do kopalń odkrywkowych? 
na powierzchni zwałowiska są duże odłamki skalne i nakład zakwaszony obecnością zw. siarki lub z dużą zawartością toksycznych substancji: metali ciężkich, zw. organicznych i fenolowych. 

8. głowne rodzaje odpadów i formy ich składowania lub wykorzystania powstające w: 
a) zwałowiska- odpady przeróbcze - gruboziarniste, drobnoziarniste i flotacyjne przerosty skały płonnej oddzielone od węgla oraz skały nakładowe 
b) składowiska- odpady z przemysłu przeróbczego i przetwórczego wykorzystujących surowce mineralne 
ewentualnie 
a) górnictwie odkrywkowym wegla brunatnego i podziemnym wegla kamiennego 
b) górnictwie i przetwórstwie rud metali 

9.jaki rodzaj zniekształceń terenu wystepuje na obszarach objętych podziemną eksploatacja węgla kamiennego? 

10. wymień kierunki rekultywacji i zagospodarowania terenu po górnictwie odkrywkowym. 
Rolniczy, leśny specjalny lub rekreacyjny 

11. wymień warunki jakie muszą być spełnione dla przeprowadzenia rekultywacji i zagospodarowania rolniczego zwałowisk odpadów pogorniczych węgla brunatnego. 
Produktywne utwory latwe do rekultywacji, niewielkie nachylenie terenu, uregulowane stosunki wodne, zapotrzebowanie na produkty rolne, odpowiednia infrastruktura, brak w sąsiedztwie źródeł emisji zanieczyszczeń. 

12. rola roślinności stosowanej w rekultywacji gruntów w fazie technicznej i biologicznej. 
Ma na celu ukształtowanie, odtworzenie gleby z utworów skalnych skladowanych w trakcie eksploatacji surowca, zmiana martwego gruntu w ożywiony – w glebę. W fazie technicznej roślinność pełni rolę przeciwerozyjną, chroniąc grunt przed zmywem pobierając nadmiar wody oraz chroni przed erozją eoliczna, funkcja estetyczna. 


13. jakie gatunki roślinności zielnej i drzew najczęściej stosuje się i dlaczego w celu odtworzenia gleby oraz w płodozmianach rekultywacyjnych na zwałowiskach skal nadkładowych? 
Łubin i komonica, Olsza czarna i szara, brzoza omszona, grochodrzew, osika, wierzba iwa – drzewa te dobrze rosną i sa odporne na zanieczyszczenie powietrza 

14. z jakiego powodu tak bardzo trudne do rekultywacji sa osadniki poflotacyjne kopalń rud metali? 
- duże nagromadzenie w środowisku ( w samym województwie śląskim ich obszar przekracza 200 ha ) 
- wyskoka zawartość metali ciężkich w tych osadnikach 
- łatwo ulegają erozji eolicznej 

15. definicja i przedmiot rewitalizacji. Kryteria wyboru obszarów w których będą realizowane programy rewitalizacji. 
Rewitalizacja – działanie skupione na ożywieniu zdegradowanych obszarów miast, np. poprzemysłowych, którego celem jest znalezienie dla nich nowego zastosowania i doprowadzanie do stanu, w którym obszary zmieniają swoją funkcję. Przedmiot rewitalizacji: obszary zdegradowane: społecznie, funkcjonalnie, technicznie, tereny i obiekty poprzemysłowe, osiedla mieszkaniowe, centra miast itp. Kryteria wyboru obszarów: wysoka stopa bezrobocia, niska aktywnośc ekonomiczna mieszkańców, wysoki stopień biedy i wykluczenia społecznego, dezintegracja spoleczna, wysoka stopa przestępczości, niski poziom wykształcenia, przestarzale funkcje ekonomiczne, trudna warunki mieszkaniowe, wysoki poziom degradacji technicznej infrastruktury i budynków, ważne zanieczyszczenie środowiska 

16. kierunki rewitalizacji w przypadku zwałowisk i składowisk. 

Z kat. chemii środowiskowej 
- metody rekultywacji zbiorków wodnych 
w celu poprawy stanu jeziora stosuje się techniki: 
przemywania , areacji , wytrącania nutrientów i ich deaktywacji , usuwanie osadów dennych, koszenie roślin, odłowu ryb i usuwania... ? biomanipulacji 
- wady i zalety (które metody są korzystne dla małych, a które dla dużych zbiorków wodnych, która jest kosztowniejsza) 
ograniczanie dopływu zanieczyszczeń 
inaktywacja fosforu z wykorzystaniem koagulantów glinu i żelaza – najlepsza zalecana metoda rekultywacji 
masowe usunięcie (bagrowanie) i oczyszczanie osadów dennych- metoda bardzo skuteczna, ale najbardziej kosztowna- nieprzydatna dla zbiorników na terenach obszarów chronionego krajobrazu 
wyprowadzenie dennych, niedotlenionych pokładów wody- zbyt kosztowna i nieprzydatna dla zbiorników o dużym obszarze i nieregularnym ukształtowaniu dna 
zastosowanie areatorów- napowietrzaczy- metoda nieprzydatna dla zbiorników o niewielkiej głębokości 
rozpłukiwanie i rozcieńczanie wodą z wodociągów -zbyt kosztowne i nieprzydatne dla zbiorników o dużym obszarze 
usuwanie roślinności- na cele nawozowe 
-przyczyny degradacji i skąd biorą się czynniki degradujące 
eutrofizację zbiorników wodnych, dopływ biogenów do ekosystemu jeziornego 
-Bagrowanie- usuwanie osadów dennych i części przybrzeżnej, zakorzenionej roślinności w jeziorach i sztucznych zbiornikach wodnych (można przerobić na kompost albo zutylizować) 
-SUBSTANCJE ZANIECZYSZCZAJACE ZBIORNIKI WODNE 
zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego, rolniczego i nierolniczego 
metale ciężkie, cyjanki, węglowodory, związki azotu, związki fosforu 
Jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń zbiorników wodnych jest przemysł. Zarówno przemysł chemiczny, jak i hutniczy oraz metalurgiczny odprowadzają do rzek wiele substancji toksycznych, takich jak: metale ciężkie (ołów, kadm, rtęć), arsen, cyjanki. Przyczyna zanieczyszczeń zbiorników wodnych są także "niespodziewane" wypadki w zakładach przemysłowych. Do niekorzystnego stanu wody przyczyniają się także metody stosowane na szeroką skalę w rolnictwie. Różnego rodzaju nawozy sztuczne oraz pestycydy, gnojowica, wprowadzają do wody azotany. Azotany nie są aż tak bardzo szkodliwe, jednakże po jakimś czasie mogą przejść w azotyny, które mogą powodować methemoglobinemię, na którą są szczególnie wrażliwe niemowlęta. Tak jak fosforany zawarte w proszkach do prania, podobnie azotany powodują zjawisko eutrofizacji, czyli znaczny szybki rozwój alg oraz roślin wodnych, które blokują urządzenia przeznaczone do zasilania wody, nadają jej także nieprzyjemny smak. Duże zbiorniki wodne, których powierzchnia przekracza 3-krotnie powierzchnię lądów jest narażona na zagrożenie zanieczyszczeniami, które są niesione z prądem rzek, które opadają z atmosfery, które dostają się bezpośrednio z lądów, które powstają na skutek katastrof morskich (najbardziej niebezpieczne są katastrofy tankowców), urządzeń na platformach wiertniczych. Część substancji toksycznych może być przenoszona wraz z żywymi organizmami. Zapewnienie czystości dużym zbiornikom wodnym (morza i oceany) jest bardzo istotne i ma znaczenie globalne. Zanieczyszczenia wód możemy podzielić na: 
- zanieczyszczenia fizyczne; 
- zanieczyszczenia biologiczne; 
- zanieczyszczenia fizjologiczne. 
Zanieczyszczenie fizyczne pochodzą od zmętnienia wody, podniesienia jej temperatury. Zmętnienie powstaje w wyniku erozji gleby oraz ścieków koloidalnych (białka, węglowodany, tłuszcze). 
Zanieczyszczenia fizjologiczne mogą spowodować nieprzyjemny smak oraz zapach. 
Zanieczyszczenia termiczne powstaje w wyniku odprowadzania do rzek i innych wodnych zbiorników podgrzanej wody z elektrowni oraz innych zakładów wytwórczych. 
Zanieczyszczenie biologiczne powstają w wyniku obecności w wodzie wirusów, bakterii, pierwotniaków, toksyn roślinnych, pasożytów. Choroby takie jak: tyfus, cholera, zapalenie wątroby mogą być wywołane zanieczyszczeniami występującymi w wodzie. 
Zanieczyszczenia występujące w wodach powstają w wyniku odprowadzania do ścieków: 
- z gospodarstw domowych; 
- ścieków przemysłowych oraz rzemieślniczych. 
Związki organiczne wchodzące w skład ścieków to: aminokwasy, białka, fosfolipidy, tłuszcze, sacharydy oraz oleje. Związki nieorganiczne wchodzące w skład ścieków to: chlorki, sole amonowe, fosforany. 
Należy pamiętać o tym, że ścieki te zawierają znaczne ilości związków fosforu oraz azotu ulegają procesowi eutrofizacji- nadmiernego rozwoju roślinności. Wodę mogą zanieczyszczać także: rozpuszczalniki przemysłowe, pestycydy, środki owadobójcze. Zanieczyszczenia pochodzenia nieorganicznego to: chlorki, rtęć, azbest, wapno, bar, arsen, metale ciężkie oraz azotany.W wodzie mogą znajdować się także zanieczyszczenia radioaktywne oraz zanieczyszczenia biologiczne, takie jak: bakterie, grzyby, wirusy, pasożyty.

1.Różnica między pojęciem gleba, grunt, teren poprzemysłowy 
Gleba-biologicznie czynna warstwa ziemi od jej powierzchni do głębokości przenikania korzeni 
Grunt-zewnetrzna warstwa ziemi o budowie naturalnej lub ukształtowanej przez czlowkieka, miąższość warstwy gruntu zalezy nie tyle od wlascwosci masy zimnej a od sposobu uzytkowaniatego gruntu, sa grunty rolne lesne, budowlane, miejskie osiedlowe przemysłowe 
teren poprzemysłowy- tereny zdegradowane nie uzytkowane lub nie w pelni wykorzystane z których obecnością zwykle wiaza się niekorzystne zmiany w sferze ekonomicznej społecznej przestrzennej i ekologicznej 
2.Podział gruntów ze względu na funkcję 
A 1. Nieruchomosci gruntowe wchodzące w sklad obszaru poddanego ochronie na podstawie przepisow ustawy – prawo wodne 
2. obszary poddane ochronie na podstawie przepisow o ochronie przyrody 
B grunty zaliczone do użytków rolnych z wylaczeniem gruntow pod stawami i rowami, grunty lesne oraz zadrzewione i zakrzewione, nieużytki , grunty zabudowane i zurbanizowane z wylaczeniem terenow przemysłowych, użytków kopalnych oraz terenow komunikacyjnych 
C tereny przemysłowe , uzytki kopalniane i tereny kominikacyjne 
3.Co to są wartości kwalifikujące interwencyjne 
Tj wartość stezen zanieczyszczen pow2odujace niedopuszczalny stopien ryzyka dla ludzi i ekosystemow, obszary na których wartości stezen zanieczyszczen w glebie kształtują się powyżej wartości interwencyjnych wymagaja rekultywacji 
4.Ekonomiczne i społeczne oceny ryzyka 
5.Na czym polega rekultywacja składowisk 
Rekultywacja odpadow powinna obejmowac dzialania organiczajace do minimum negatywny wpływ inwestycji na srod, chodzi o przeprowadzenie zaprojektowanych zabiegow technicznych i biol oraz monitoring zanieczyszczen. O stopniu ochrony przed erozja i pyleniem decyduje budowa wierzchniej warstwy pow, która jest podlozem do wzrostu i rozwoju roslin, warstwa przykrywajaca składowiska musi być trwala -odporna na warunki atmosferyczne oraz osiadanie 
6. Korzyści i ograniczenia wynikające z rewitalizacji 
1 w sferze przestrzennej 
-wystepowanie nieużytków poprzemysłowych w centralnych czesciach miast 
-atrakcyjnosc terenow poprzemysłowych dla inwestorow prywatnych 
-potencjal kulturowy oraz architektoniczny 
-dogodne polozenie komunikacyjne 
-dostepnosc infrastruktury 
2 w sferze gospodarczej 
-wprowadzenei nowych funkcji usługowych lub przemysłowych 
-stymulowanie rozwoju gospodarczego regionu 
-stworzenie nowych miejsc pracy 
-wzrost dochodow gminy 
3 w sferze społecznej 
-odnowa zdegradowanego obszaru poprawia jakość zycia mieszkańców 
-zaspokojnie potrzeb społeczności lokalnej w zakresie usług, mieszkalnictwa i terenow rekreacyjnych

4. Ekonomiczne i społeczne oceny ryzyka 
a) Ekonomiczne aspekty oceny ryzyka 
Ocena kosztów i korzyści z tytułu podjętego ryzyka stanowi ekonomiczna część propozycji zagospodarowania obszaru, na którym występuje ryzyko w stopniu wyższym od normalnego. Wartość terenu zwiększa się wraz ze zmniejszaniem ryzyka związanego z jego użytkowaniem, a koszty zmnieszenia ryzyka stanowia koszty redukcji zanieczyszczenia tego terenu. 
Do ekonomicznej oceny celowości oczyszczania gruntów stosowana jest metoda analizy kosztów i korzyści, polegająca na sporządzaniu kosztorysu wydatków na jego realizację oraz zestawienia korzyści, które zostaną osiągnięte w wyniku podjętej operacji. 
b) Społeczne aspekty oceny ryzyka 
Niezbędnym elementem procesu opracowania „strategii zarządzania ryzykiem” czyli procesu decyzyjnego dotyczącego postępowania w warunkach narażenia jest akceptacja ryzyka przez społeczeństwo lub grupy społeczne które: 
-1 mogą być narażone na czynniki szkodliwe przy pracy lub z powodu zamieszkania na zanieczyszczonym terenie 
-2są narażone na czynniki szkodliwe wskutek przebywania na zanieczyszczonym terenie. 

1.monitoring a rekultywacja skladowiska 
2.korzysci i ograniczenia plynace z rewaloryzacji 
3.podzial gruntów ze względu na funkcje 
4.definicja:gleby, gruntu i terenu poprzemysłowego 
5. wartości kwalifikujace i interwencyjne 
6.co to jest ryzyko i opisac ekonomiczne i spoleczne oceny ryzyka 
7.co to jest remediacja i podać jej etapy 

czesc gleboznawcza: 
1.jakie geomechaniczne przekształcenia powstają po kopalniach odkrywkowych 
2. dlaczego trudno zrekultywować tereny po flotacji rud metali kolorowych (? coś w ten deseń) 
4. kto jest odpowiedzialny za rekultywacje- wg jakiej ustawy. wymienic ustawy polskie 
5. co to jest rewitalizacja i co może byc jej przedmiotem 
6. jakie rośliny można sadzić na terenach zrekultywowanych – chyba